پژوهش های گیاهی
سال:1392 | دوره:26 | شماره:4 |تعداد مقالات:15

شاخص های فیزیولوژیک کنونی مورد استفاده برای گزینش ژنوتیپ های متحمل و حساس به تنش های محیطی عمدتا پرهزینه و وقت گیر می باشند. بنابراین دستیابی به معیارهای فیزیولوژیکی که ضمن رفع معایب یاد شده، دقیق و کم هزینه باشند ضروریست. با توجه به موارد یاد شده، دو رقم مقاوم (مصر 449) و حساس (ترکیه 506) گندم دوروم انتخاب و به روش هواکشت، کشت و پرورش یافتند. در مرحله 5-4 برگی گیاهچه های گندم به مدت 10 روز در تنش شوری 200 میلی مولار حاصل از اضافه نمودن کلرید سدیم به محلول غذایی قرار گرفتند. سپس در هر دو شرایط عادی و تحت شوری، فلوئورسانس کلروفیل a در گیاهچه های گندم ارزیابی شد. در رقم حساس ترکیه 506، سطح زیر منحنی –OJIP تست، فاکتور ارزیابی حجم خزانه کینون ها، و کارایی اولیه فتوسیستم II در اثر تنش شوری نسبت به شاهد کاهش معنی داری را نشان داد. بعلاوه اینکه بررسی پارامترهای مرتبط با جریان انرژی به مرکز واکنشی نشان داد که در رقم ترکیه 506 به دلیل کاهش نسبت مراکز واکنشی فعال به مقطع عرضی برگ در اثر شوری، پارامتر جذب انرژی به مرکز واکنشی، میزان بدام انداختن انرژی به مرکز واکنشی و جریان الکترون به مرکز واکنشی در این شرایط نسبت به شاهد افزایش داشت. اما عدم افزایش جریان الکترون به مرکز واکنشی در این رقم سبب شد تا میزان اتلاف انرژی در مرکز واکنشی در شرایط شوری افزایش یابد. از طرفی شاخص های میزان به دام انداختن انرژی به میزان جذب آن، میزان انتقال الکترون به میزان انرژی به دام افتاده و میزان انتقال الکترون به میزان انرژی جذبی در رقم ترکیه 506 در شرایط شوری کاهش معنی داری داشت. اگرچه شاخص عمکرد در اثر شوری در هر دو رقم مورد مطالعه کاهش یافت ولی پارامترهای مورد ارزیابی نشان داد که رقم ترکیه 506 به شوری حساس تر بوده و از کارایی کمی برخوردار است. بعلاوه نتایج حاصل نشان می دهد که تکنیک فلوئورسانس کلروفیل a شاخص فیزیولوژیک معتبری برای گزینش ارقام گندم در پاسخ به شوری می باشد.

ارتباط بین گروه های اکولوژیک گیاهی و برخی از عوامل محیطی شاخص منطقه گلزار ایذه واقع در استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفت. روش نمونه برداری تصادفی سیستماتیک بکار رفت. تعداد 40 پلات به مساحت 1200 متر مربع برای گونه های درختی و برای پوشش علفی در هر قطعه نمونه 2 ترانسکت برداشت شد. از 20 سانتی متری اول عمق خاک نمونه گیری انجام شد. داده های برداشت شده از طریق روش رسته بندی PCA و طبقه بندی کمی TWINSPAN مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج طبقه بندی نشان داد که اجتماعات گیاهی در این منطقه را می توان به سه گروه اکولوژیک Quercus brantii، Amygdalus orientalis و Heteranthelium piliferum تقسیم کرد. نتایج رسته بندی CCA که منطبق بر نتایج طبقه بندی TWINSPAN و PCA بود نشان داد که مهمترین متغیرهای محیطی که همبستگی معنی داری با سه گروه نشان دادند شامل اسیدیته خاک، درصد پوشش سنگی، درصد لاشبرگ و درصد کربنات کلسیم می باشند.

آزمون پیری تسریع شده یکی از مهمترین آزمون های استفاده شده برای ارزیابی پتانسیل فیزیولوژیکی گونه های مختلف بذور و تهیه اطلاعاتی از درجه سازگاری آنها می باشد. در این بررسی اثر زوال بذر (آزمون پیری تسریع شده) بر مولفه های جوانه زنی و رشد گیاهچه در شرایط آزمایشگاهی در سه رقم کلزا مورد مطالعه قرار گرفت. آزمون پیری بذر بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه دمای 30، 40 و 50 درجه سانتی گراد و چهار دوره 24، 72، 120 و 144 ساعته در رطوبت نسبی 100 درصد روی 3 رقم کلزا (SLM، زرفام و الایت) با 3 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که تنش پیری بذر و برهم کنش رقم، دما و زمان تسریع پیری بر صفات جوانه زنی بذر شامل درصد، سرعت و شاخص جوانه زنی، مدت زمان لازم تا رسیدن به 50 درصد حداکثر جوانه زنی و بنیه بذر اثر معنی داری داشت. در کل با افزایش دما و زمان زوال بذر میزان صفات جوانه زنی و رشد گیاهچه ازجمله طول و وزن خشک ساقه چه و ریشه چه و ضریب آلومتری ارقام کلزا کاهش یافت. در بین ارقام مورد آزمایش رقم زرفام دارای صفات جوانه زنی و مولفه های رشد گیاهچه بالاتری نسبت به دو رقم دیگر بود که این برتری در تنش پیری بذر نیز تداوم یافت. به طوری که میزان جوانه زنی رقم زرفام، الایت و SLM در شرایط 40 درجه سانتی گراد و 144 ساعت زوال به ترتیب از 80 به 64 و 29 درصد کاهش یافت. در نتیجه بین ارقام مورد نظر در شرایط انبارداری طولانی و آب و هوای گرم و مرطوب رقم زرفام و SLM به ترتیب بیشترین و کمترین کیفیت بذر و مقاومت به شرایط انبارداری را دارا بودند.

یکی از بخش های جنس Astragalus L. از تیرهFabaceae، بخش Incani DC. است. در پژوهش حاضر ویژگی های ریخت شناختی و تشریح 5 گونه از این بخش در شهرستان بروجرد مورد بررسی قرار گرفت. گونه های جمع آوری شده عبارتند از A.curvirostris Boiss.، A.cylophyllos Beck، A.kabutarlanensis Dehshiri & Maassoumi، A.latifolius Lam. و A.supervisus (Kuntze) Sheld. و برای مطالعه تشریح، برش های عرضی از دمگل آذین، محور برگی، برگچه، دمبرگچه و اپیدرم برگچه به صورت دستی تهیه شد و رنگ آمیزی مضاعف با سبز متیل و قهوه ای بیسمارک انجام شد. بررسی های ریخت شناختی نشان داد صفاتی نظیر تعداد جفت برگچه در هر برگ، تعداد گل، طول درفش، طول نیام و شکل نیام در گونه های مورد بررسی تفکیک کننده و متفاوت هستند و در مطالعه تشریح، ساختار تشریح دمگل آذین، محور برگی، برگچه، اندیس روزنه ای و اندیس کرک می تواند به عنوان یک ابزار مفید در شناسایی و رده بندی گونه های این بخش مورد استفاده قرار گیرد.

گیاهان آبزی به طور مستقیم و غیر مستقیم اثرات مثبت و منفی زیادی برای انسان و سایر موجودات زنده داشته. آنها نه تنها، فرآیندهای اکولو‍ژ‍یکی محیط آبی را تحت تاثیر قرار می دهند، بلکه آشیان اکولوژیکی را برای سایر گروههای تاکسونومیکی مثل باکتریها، اپی فیتها و غیره فراهم می سازند. هدف تحقیق حاضر شناسایی، بررسی طیف زیستی و ارائه یک دسته بندی کلی برای این گروه از گیاهان می باشد. بنابراین، جمع آوری گیاهان در ایستگاههای نمونه برداری مختلف مانند مزارع برنج، آب بندها و ... در فصول مختلف صورت گرفت و بعد از شناسایی دقیق، گیاهان جمع آوری شده بر اساس رویشگاه و نیاز آبی، به سه گروه گیاهان رطوبت دوست، پایابی و آبزی حقیقی تقسیم بندی شدند. از مجموع 135 گونه جمع آوری شده، 83 گونه رطوبت دوست، 23 گونه پایابی و 29 گونه آبزی حقیقی بودند. در گروه گیاهان رطوبت دوست و پایابی، تروفیت 33.96 درصد، هلوفیت 21.69 درصد، همی کریپتوفیت 20.75 درصد، ژئوفیت 16.03 درصد، فانروفیت 7.54 درصد از شکلهای زیستی را به خود اختصاص داده اند. لمنید 17.24 درصد، ماگنوپوتامید 13.8 درصد، ماگنونیمفائید، نیمفائید، میریوفیلید، الودئید، باتراکید و پرووپوتامید هر کدام به تنهایی 6.9 درصد، پپلید، سراتوفیلید، کارید، هیدروکارید، پروونیمفائید، ریکسیلید، سالوینید و ماگنوزوسترید هر کدام به تنهایی 3.45 درصد از شکل رویشی در گروه گیاهان آبزی حقیقی را به خود اختصاص داده اند.

به منظور بررسی مناسب ترین دامنه ارتفاعی برای جنگل کاری گونه مهم و نادر بلوط وی ول (Quercus libani Oliv) در اراضی جنگلی استان کردستان و همچنین مطالعه گاه شناسی این گونه، سه رویشگاه در سه طبقه ارتفاعی مختلف در شهرستان مریوان انتخاب شدند. پس از انتخاب مناطق مورد مطالعه، 12 دیسک از درختان قطع شده در هر طبقه ارتفاعی ( شامل: 1600-1400، 1800-1600، 2000-1800 متری از سطح دریا)، در جنگل های شهرستان مریوان برداشت شد. نمونه ها به روش آماری کاملا تصادفی از کنده درختان انتخاب و رویش قطری نمونه ها مورد بررسی قرارگرفت. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که رویش قطری درختان در سه دامنه ارتفاعی مورد مطالعه، در سطح 5 درصد تفاوت معنی داری دارند. میانگین رویش قطری سالیانه در طبقه اول حدود 2.2 میلی متر، در طبقه دوم 2.6 میلی متر و در طبقه سوم 1.8 میلی متر بدست آمد. آزمون مقایسه میانگین ها به روش توکی نشان داد که طبقه ارتفاعی دوم وضعیت مناسبی از لحاظ رویش نسبت به دو رویشگاه دیگر دارد که این موضوع نشان دهنده شرایط رویشگاهی مناسب در این طبقه ارتفاعی برای این گونه است. بررسی های بیشتر نشان داد که در 17 سال گذشته در سه رویشگاه مورد مطالعه، بین میزان رویش قطری و میزان بارندگی با توجه به رابطه رگرسیونی خطی، همبستگی بالایی وجود دارد.

به منظور بررسی اکولوژیکی درختچه سماق (Rhus coriraria L.) در غرب ایران و شناسایی رویشگاههای موجود، محدوده آن در روی نقشه توپوگرافی تعیین و به صورت تصادفی- سیستماتیک 8 پلات 100 متر مربعی پیاده شد. نمونه های خاک از عمقهای 0 تا 10 و 10 تا 20 برداشت شد. با استفاده از روشهای آماری Kolmogorov-Smirnov، آزمون Levene و آزمون T غیر جفتی جهت مقایسه دو منطقه دارای پوشش سماق و بدون پوشش سماق استفاده گردید. نتایج نشان داد که در عمق 0 تا 10 سانتیمتری خاک میزان مواد آلی و پتاسیم در منطقه دارای پوشش سماق بیشتر از منطقه بدون پوشش می باشد و در عمق 10 تا 20 سانتیمتری خاک میزان مواد آلی، ازت, کلسیم و درصد رس در منطقه بدون پوشش سماق نسبت به منطقه دارای پوشش بیشتر می باشد. همچنین نتایج مقایسه عناصر خاکی در اعماق مختلف خاک در منطقه دارای پوشش سماق نشان دادند که در عمق 0 تا 10 سانتیمتری هدایت الکتریکی (افزایش پتاسیم به علت آتش سوزی) و در عمق 10 تا 20 سانتیمتری ازت بیشتر است. از این تحقیق می توان نتیجه گیری کرد که گونه سماق در مناطقی با خاکهای دارای ازت، مواد آلی، پتاسیم، کلسیم و درصد رس بالا در جهتهای شمالی و با شیب زیاد استقرار یافته است. بنابراین جهت کاشت در فضای سبز شهری، احیاء و غنی سازی این گونه در رویشگاه طبیعی آن و سایر مناطق خشک و نیمه خشک می بایست به نیازهای این گونه توجه کافی داشت.

سرب از فلزات سنگینی است که موجب آلودگی محیط زیست شده و اثرات متعددی بر ساختار، رشد و تولید مثل گیاهان دارد. در این تحقیق اثر سرب بر ساختار تشریحی برگ گونه Hypericum perforatum L. مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور یک دسته از گیاهان تحت تیمار آلوده کردن خاک با سرب با غلظت های صفر، 75، 150، 300، 600، 800، 1000 و 1500 میلی گرم در کیلو گرم خاک و گروه دیگر تحت تیمار محلول پاشی بر سطح برگ با غلظت های 0.724، 1.44 و 2.9 میلی مولار به مدت 14 روز در شرایط گلخانه ای قرار گرفتند. نتایج حاصل از مطالعات آناتومی و اندازه گیری های سلولی نشان داد که با افزایش غلظت سرب در خاک، بیشترین تغییرات ساختاری در بافت های اپیدرم، مزوفیل و دستجات آوندی و کلانشیم برگ ایجاد می شود. همچنین در تیمار محلول پاشی نیز سمیت سرب بافت های اپیدرم، مزوفیل و دستجات آوندی و کلانشیم و کانال های ترشحی برگ را تحت تاثیر قرار می دهد.

قیچ گیاه بوته ای چندساله از خانواده قیچ و یکی از هالوفیت های مهم ایران است. در این تحقیق بذرهای قیچ از نواحی شور اطراف اصفهان جمع آوری شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار به منظور بررسی اثر مهارکننده شوری برخی ترکیبات محرک جوانه زنی بر جوانه زنی بذر آن انجام شد. ترکیبات محرک جوانه زنی شامل: محلولهای نیترات (20 mM)، تیوره (10 mM)، اتفن (10 mM) و جیبرلین (3 mM) و محلولهای نمک شامل غلظتهای 0، 40، 80 و 120 میلی مولار نمک طعام بود. نتایج نشان داد که در تیمار شاهد (صفر میلی مولار نمک) فقط 50 درصد بذرها جوانه زدند و با افزایش میزان شوری از 40 تا 80 میلی مولار درصد جوانه زنی کاهش یافت و در 120 میلی مولار نمک طعام کمتر از 3 درصد بذرها جوانه زدند. شوری ظرفیت، سرعت و هماهنگی جوانه زنی بذرها را نیز بشدت کاهش داد. همه ترکیبات برطرف کننده خواب به طور معنی داری میزان جوانه زنی را در تیمار شاهد بدون شوری تقویت نمودند. نیترات و تیوره در 40 میلی مولار محلول نمک طعام جوانه زنی بذرها را نسبت به شاهد (آب مقطر) حدود 30-40 درصد افزایش دادند، ولی در غلظت 80 و 120 میلی مولار تفاوت معنی داری با شاهد (آب مقطر) نشان ندادند. کاربرد اتفن و جیبرلین در مقایسه با شاهد (آب مقطر) به طور معنی داری جوانه زنی را در همه سطوح شوری تحریک نمود. در محلولهای 0، 40، 80 و 120 میلی مولار نمک طعام به ترتیب اتفن 92 ،68، 51 و 25 درصد و جیبرلین 100، 97، 86 و 75 درصد جوانه زنی را تحریک کردند. بنابراین جیبرلین بهتر از همه تیمارها اثر ممانعت کننده تیمارهای شوری روی جوانه زنی را در همه سطوح شوری تا حد زیادی مهار کرد و سرعت و هماهنگی جوانه زنی بذرها را افزایش داد. در مجموع می توان نتیجه گرفت که خواب ذاتی بذرهای قیچ از نوع خواب فیزیولوژیک غیرعمیق بوده و خواب ثانویه القا شده با شوری احتمالا در نتیجه عدم توازن هورمونی القاء شده و شاید کاربرد جیبرلین خارجی این عدم توازن هورمونی را جبران می کند و این امر منجر به شکست خواب و تحریک جوانه زنی بذرهای قیچ می شود.

در این پژوهش با هدف تولید و جداسازی دودمانهای ریشه مویی بیش تولید کننده ترکیبات ثانویه، قطعات جداکشت برگ کاسنی با آگروباکتریوم رایزوژنز سویه A4 تلقیح شد. دودمانهای حاصل از نظر رشد، محتوای فنل و فلاونوئید کل، شیکوریک اسید و کربوهیدراتهای محلول مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. سنجش فنل، فلاوونوئید و کربوهیدراتهای محلول به روش اسپکتروفتومتری و سنجش شیکوریک اسید توسط HPLC انجام شد. بیشترین سرعت رشد در دودمانهای A، H، I و J مشاهده شد. دودمانهای به دست آمده از نظر فنل و فلاوونوئید کل تفاوت معنی داری با یکدیگر نشان ندادند ولی از نظر محتوای شیکوریک اسید دودمان J و پس از آن دودمان F حاوی بیشترین مقدار از این ماده بودند. بیشترین مقادیر کربوهیدرات نیز در دودمانهای D، G، I و J مشاهده شد. با توجه به نتایج حاصل، به نظر می رسد دودمان J با بیشترین مقادیر رشد و تولید شیکوریک اسید و کربوهیدرات، برترین دودمان حاصل در این پژوهش باشد.

جنس Lolium دارای 8 گونه در دنیا و 6 گونه در ایران است. این پژوهش به ارزیابی 108 صفت کمی و کیفی، در ساختار تشریحی بشره پشتی و برش عرضی برگ 20 واحد جمعیتی از 5 گونه این جنس در ایران پرداخته است. به منظور انجام آنالیزهای آماری از نرم افزار SPSS 17 برای تعیین میزان قرابت گونه ها و از روش تحلیل خوشه ای WARD و رسته بندی بر اساس تحلیل مولفه های اصلی (PCA) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که صفات کیفی همانند شکل سلول همراه روزنه، لبه انتهایی برگ، وضعیت آوند مرکزی و ... در منطقه رگبرگی و نیز صفات کمی همانند طول روزنه، ضخامت برگ در رگبرگ مرکزی و عرض سلول های حبابی و ... بیشترین نقش را در تنوع بین گونه ای ایفا نموده اند. براساس تجزیه و تحلیل آماری و صفات افتراقی کلید شناسایی برای اعضای این جنس در ایران ارائه گردیده است.

کنش متقابل خاک و ریشه گیاهان فاکتور اساسی موفقیت گونه های گیاهی در تحمل و حذف آلودگی نفتی خاک است. ارتباط گیاهان و میکربهای خاک آلوده از طریق ترشحات ریشه منجر به اثرات ریزوسفری می شود. نتیجه اثرات متقابل ریزوسفری تجزیه ترکیبات نفتی خاک در محیط ریشه است. هدف از تحقیق حاضر بررسی رشد، تغییرات و واکنش ریشه گیاهان در خاکهای آلوده به نفت بود. در این مطالعه تغییرات طول ریشه، مقدار پروتئین، میزان جمعیت میکربهای محیط ریشه و آسیب بافتهای ریشه در مطالعات آناتومیک این گیاهان در خاکهای آلوده ارزیابی شد. در کلیه آزمایشها تغییرات ریشه گیاهان در شرایط آلوده نسبت به تیمارهای غیرآلوده بررسی شد. در شرایط آلوده رشد ریشه ذرت و جو دوسر کاهش معنی داری را نشان داد اما ریشه آفتابگردان افزایش رشد داشت. در ریشه همه گیاهان آلوده غلظت پروتئین بالاتر از گیاهان غیرآلوده بود. جمعیت میکربهای بی هوازی خاک آلوده در حضور سیستم ریشه ای آفتابگردان و ذرت افزایش یافت، درحالی که جمعیت میکربهای هوازی خاک آلوده در محیط ریشه جودوسر افزایش داشت. مطالعات آناتومیک مبین آسیب پذیری و از هم گسیختگی بافت پارانشیم ریشه ذرت در شرایط آلوده بود.

زیر حوزه فرهاد آباد با مساحت 3312 هکتار، در محدوده 46 درجه و 44 دقیقه تا 46 درجه و 47 دقیقه شمالی و 35 درجه و 31 دقیقه تا 35 درجه و 37 دقیقه شرقی بخشی از منطقه سارال در استان کردستان می باشد. بررسی به عمل آمده از فلور منطقه نشان داد تعداد 275 گونه از 39 تیره و 172 جنس در این منطقه وجود دارد. خانواده های Asteraceae، Papilionaceae، Apiaceae بزرگترین خانواده ها و جنس های Astragalus، Centaurea و Salvia و بزرگترین جنس های منطقه هستند. طبقه بندی تیپ های زیستی گیاهان به روش رانکایر نشان داد گیاهان همی کریپتوفیت %57.09، گیاهان تروفیت 20% و گیاهان ژئوفیت پیازدار %10.18 فراوان ترین اشکال زیستی منطقه هستند. پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان دهنده این است که ناحیه ایران - تورانی بیشترین فراوانی (72%) را به خود اختصاص داده است. %17.81 گونه ها انحصاری ایران بوده و 34 گونه کمیاب و در معرض خطر (برای ایران) در منطقه وجود دارد.

طرح تحقیقاتی ایجاد کلکسیون پایه مادری صنوبر در ادامه طرح ملی جمع آوری کلن های مختلف صنوبر و ایجاد خزانه سلکسیون در شرایط اقلیمی ایستگاه تحقیقات صنوبر در سال 1362 با تعداد 64 کلن از انواع کلن های صنوبر اجرا گردید (در این نوشتار فقط کلن های مختلف صنوبر گونه اورآمریکن مورد مطالعه قرار گرفته اند). همه ساله تا پایان اجرای این تحقیق فاکتورهای فنولوژی نظیر زمان ظهور گل، برگ، بذر و خزان برگ ها از شروع فصل رویش تا پایان آن مورد مطالعه قرارگرفته اند. مطالعات فنولوژی کلن های مورد تحقیق طی سالهای مختلف فعالیت حیاتی آنها از محدوده زمانی اواسط اسفند تا اواسط فروردین شروع شده و تا اواخر آذر که مصادف با پایان خزان برگهاست، پایان می یابد. اختلاف زمانی بین ظهور پدیده های حیاتی کلن های مورد مطالعه در سالهای مختلف از چند روز تا چند هفته متفاوت است. نتایج این تحقیق نشان داد که از میان 17 کلن اورآمریکن مورد مطالعه، کلن P.e.chopita زودترین و کلن P.e.94.57 دیرترین زمان گلدهی را نشان می دهند. به لحاظ آغاز فعالیت فیزیولوژیک که با ظهور برگها شروع می شود کلن P.e.488 زودتر از سایر کلنها فعالیت فیزیولوژیک خود را آغاز کرده و کلن P.e.agresgrandis دیرتر از بقیه فعالیت خود را آغاز نموده است. رسیدن بذرها و پراکنش آنها در کلن P.e.488 زودتر از سایر کلنها و در کلن P.e.costanzo دیرتر از همه شروع می شود. میزان رشد قطری در کلن P.e.triplo با میانگین قطری 24.73 سانتیمتر و کلن P.e.riminii با میانگین 15.81 سانتیمتر به ترتیب بیشترین و کمترین مقادیر رشد قطری را به خود اختصاص داده اند. از لحاظ رشد ارتفاعی کلن P.e.94.57 بیشترین مقدار (31.48 متر) و کلن P.e.chopita از نظر رویش ارتفاعی کمترین مقدار را داشته است (22.4 متر).

خانواده Solanaceae دارای بذرهایی است که تزئینات مختلفی بر روی سطح آنهاست و به همین دلیل مورد توجه می باشند. جنس بذرالبنج (Hyoscyamus) نیز از این قاعده مستثنی نبوده و قابل بررسی است. به همین دلیل بذر 11 گونه Hyoscyamus از نمونه های هرباریومی جمع آوری گردید و مورد بررسی قرار گرفت. با مطالعاتی که بر روی بذرها انجام شد به تفاوتهایی در مورفولوژی بذرها رسیدیم که درخور توجه می باشد. بذرها از نظر شکل در 3 گروه مجزا دسته بندی شدند که عبارتند از: 1- شکل عدسی، 2- شکل هرمی و 3- شکل مثلثی. بدین ترتیب کرک دار بودن و کرک دار نبودن، عمق حفره ها و ضخامت دیواره ها از دیگر فاکتورهایی بود که در تمایز گونه ها از یکدیگر کمک شایانی نمود.