نقش جهان
سال:1397 | دوره:8 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

بحران هایی مانند تغییر اقلیم و افزایش گازهای گلخان های به واسطه مصرف بی رویه انرژی و سهم ساختمان ها در آن بر کسی پوشیده نیست. تاثیر شاخص های هندسی بر رفتار حرارتی در طول ده هها به تجربه در طبیعت جانوران و گیاهان نیز تجربه شده است. معماران نیز در طول تاریخ با اتکا به قوانین طبیعت همواره سعی کرده اند راه حل های مناسب برای تامین شرایط آسایش انسان ها در راستای تطابق با اقلیم ایجاد کنند که انتخاب فرم و تناسبات وابسته، از آن جمله است. تحقیق حاضر با رویکردی نوین ضمن به کارگیری از روش شبی هسازی نرم افزاری تلاش م یکند تا سهم هر یک از شاخ صهای هندسی موثر را بررسی و گامی در راستای ارایه اصول در گزینش احجام توسط معماران و طراحان بردارد، با این هدف و با مطالعه پژوه شهای پیشین، مهم ترین شاخص ها و پرکاربردترین روش ها شناسایی و گزینش شدند. 10 حجم شامل پنج حجم ساده و پنج حجم مرکب که فراوانی بیشتری را میان سایر فر مهای مسکونی به ویژه در اقلیم گرم و خشک به خود اختصاص می دهند، در چهار طبقه و با کاربری مسکونی انتخاب شدند. با شبیه سازی رفتار حرارتی هر یک در دو نرم افزار اکوتکت و دیزاین بیلدر سهم هر یک از شاخص های هندسی بررسی شد. نتایج شبی هسازی ها، حاکی از آن است که پس از فرم ساختمان، شاخص فشردگی نسبی ب هجای فشردگی و پس از آن نسبت سطح جبهه جنوبی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. همچنین علاوه بر شاخص های هندسی، جهت گیری شرقی-غربی بهینه ترین پاسخ را در مجموع مصرف انرژی سالانه ساختمان فراهم می نماید.

در معماری ایرانی، آرای هها عناصر جداناپذیر فرمی هستند ب هگونه ای که در بسیاری از موارد از نظر بصری بخش عظیمی از ماهیت فرم را به خود اختصاص میدهند، یکی از مهم ترین آرایه ها در معماری ایران مقرنس است که از نظر هندسه و فرم می توان گفت نقطه تعالی آرایه های معماری این سرزمین است. بنابراین بررسی همه جانبه آن به منظور شناخت بیشتر در راستای تولیدات امروزی مبتنی بر فرم با هویت، ضروری است. یکی از جنب ههای مهم قابل بررسی در آرایه مقرنس، رنگ است که با دقت در هر مقرنس به اهمیت آن به ویژه در شیوه همنشینی آن پی می بریم. رنگ ب هعنوان یکی از ویژگی های مهم فرم در ادراک دیداری آثار معماری و به طبع دسته بندی ه مخانوادگی های آنها نقش مهمی ایفا می کند. این پارامتر مهم در فرم، از سایر پارامترهایی مانند شکل، جنس یا بافت مستقل تر است زیرا در ارتباط تنگاتنگ با پارامترهای غیربصری مانند سازه نیست و با آزادی بیشتری م یتوان آن را در فر مهای امروز معماری مشارکت داد. این پژوهش با بررسی شیوه همنشینی رنگی در مقرن سهای معماری ایرانی در دوره صفوی سعی دارد الگوی رنگی در بافت ها برای خلق فر مهایی اصیل در معماری امروز ایران را ارایه دهد و از طریق سنجش کمی فرکانس های رنگی، مطالعه و مقایسه آنها با هم، شاخ صهای ویژه رنگی و هوی تبخش به صورت کمی استخراج کند. در پژوهش حاضر داده ها با مطالعات میدانی گردآوری شدند، برای تحلیل آنها دو شیوه دیداری و محاسبه ای-دیجیتالی با نرم افزارهای ویژه به کار رفت و مبتنی بر مدلسازی رایانه ای و سپس استدلال منطقی و تحلیل محتوا، نتایج نهایی به دست آمدند.

تمام ابعاد زندگی انسان با ساختار محیط اقلیمی او در ارتباط است. اقلیم بر بسیاری از موارد مانند شکل معماری، نوع خوراک، پوشاک و حتی آداب و رسوم تاثیر می گذارد. بدون شک آسایش زیستی در محیط مصنوع انسان تحت تاثیر شرایط محیطی و اقلیمی است، بنابراین انسان ناگزیر به شناخت شرایط اقلیمی محیط خود به منظور استفاده از امکانات و مواجهه با آن در شرایط سخت برای سازگاری است. امروزه اهمیت مطالعه اقلیم و بررسی اهمیت آن در معماری، منجر به انجام مطالعات و پژوهش هایی در این زمینه شده است. این مقاله در پی درک اصول حاکم بر معماری خانه های اهواز به عنوان یک معماری اقلیمی بوده است و هدف آن استخراج ویژگی های قابل تکرار در راستای دستیابی به اهداف معماری پایدار اقلیمی بود. با فهم کاربردی بودن ارزش های استخراج شده می توان به گونه ای از معماری دست یافت که به خوبی معماری گذشته و نیز پاسخگوی نیازهای انسانی امروز است. در این پژوهش، به بررسی عناصر معماری اقلیمی بناهای مسکونی، شناخت اصول طراحی در اقلیم گرم و مرطوب به عنوان اقلیم حاکم در این شهر، معرفی ده خانه از اهواز و در نهایت به بررسی اصول معماری همساز با اقلیم گرم و مرطوب در نمونه های موردی پرداخته شد. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی بود و از مطالعات کتابخانه ای و میدانی مانند بازدید و حضور در بنا استفاده شد. براساس پژوهش حاضر در مورد شش اصل پایداری در ده خانه، مواردی از قبیل نوع بافت، نسبت فضای خالی و پر، ایوان، درون گرایی، عناصر ایجاد سایه و الما نهای سبز، جه تگیری، تهویه طبیعی، مصالح بومی در معماری اقلیمی آنها تاثیرگذار بود ه اند.

در جریان بحران انرژی و توجه مجامع جهانی به مصرف بهینه ی انرژی، به خصوص در ساختمان ها، جداره های خارجی بناها تبدیل به یکی از مهم ترین بخش های جالب توجه در روند طراحی شد. در قدم اول، هوابندی و عایق بندی جداره ها، برای جلوگیری از اتلاف انرژی اهمیت پیدا کرد. در مراحل بعدی نیاز به دریافت مناسب تابش خورشید در مناطق سرد و وجود ابزاری برای جلوگیری از ورود گرمای تابشی خورشید در مناطق گرم، مطرح شد. هدف از این مقاله، بررسی میزان تاثیرگذاری محل ابزار سایه انداز و همچنین ترکیب بهینه ی لایه های شیشه در نمای دوپوسته در اقلیم گرم و مرطوب ایران است. مواد و روش دس تیابی به این هدف، استفاده از شبیه سازی های کامپیوتری (نرم افزار فلوئنت) است. در این پژوهش پیکره بندی های مختلف نمای دوپوسته، مورد بررسی واقع شد هاند. طی این بررسی ها، ساختار دارای عملکرد بهینه در منطقه ی آب و هوایی کیش مد نظر بوده است. سه ناحیه متفاوت برای استقراریابی سایه اندازها بررسی شد؛ یافته های این بررسی به صورت نمودارها و کانتورهای نمایش دهنده دما و جریان هوا ارایه شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد مناسب ترین محل برای استقراریابی ابزار سایه انداز، در فضای داخلی و پشت نمای دوپوسته است. همچنین مشخص گردید که نوع مناسب نمای دوپوسته، جهت جلوگیری بهینه از افزایش دمای داخلی، شامل یک لایه شیشه در پوسته ی خارجی و یک پنجره با شیشه دوجداره در پوسته ی داخلی است. در این نوشتار از روش "تحقیق شبیه سازی و مدلسازی" استفاده شده است. در بخشهای شبیه سازی نرم افزاری وتحلیل عددی نوع تحقیق "کمی" و روش تحقیق "تحلیلی" است و دستیابی به نتایج براساس "استقراء" صورت می گیرد.

مقدمه بوشهر بافت تاریخی ارزشمندی دارد که نمونه ای بسیار غنی از طراحی همساز با اقلیم از سطح کلان مکان یابی تا عناصر و جزییات معماری است. مبتنی بر چالش های اقلیمی در جهان معاصر بازکاوی نمونه هایی همچون بوشهر می تواند زمینه هایی برای خلاقیت در طراحی شهری و معماری معاصر را فراهم آورد. با درنظرداشتن پیشرفت روزافزون تحلیل های اقلیمی، به بینشی نو در تحلیل فضاهای شهری و معماری در بافت تاریخی بوشهر نیاز است. شناشیر یکی از عناصر مهم در کارکرد اقلیمی، منظر و هویت بافت تاریخی بوشهر است که عمده مطالعات پیشین، این عنصر مهم معماری شهری بوشهر را بیشتر از دریچه پژوهش های توصیفی مورد بررسی قرار داده اند. هدف این نوشتار بازشناسی و تحلیل پارامتریک شناشیر برای روشن شدن علت وجودی آن از منظر تحلیل های کمی است. در این پژوهش، پس از بررسی مطالعات پیشین براساس روش تحلیل محتوا، تاثیر شناشیر بر جریان باد مبتنی بر دینامیک سیالات در نرم افزارهای فلوئنت و گمبیت مورد بررسی قرار گرفت. (CFD) محاسباتی نتیجه گیری شناشیرها تاثیر قابل توجهی بر تغییر سرعت باد و تغییر جهت حرکت باد دارند. این تاثیر شناشیر را به عنوان فضای فراهم کننده آسایش حرارتی در بافت تاریخی بوشهر و شرایط اقلیمی خاص آن به ویژه در فصل های گرم معرفی می کند. نتیجه این پژوهش در شناسایی دقیق کارکرد شناشیر می تواند بستری برای خلاقیت های طراحی متناسب با جریان باد در شهرهای ایران باشد.

ایران یکی از کشورهای زلزله خیز است که به دفعات متحمل زلزله های تاریخی و تلفات بی شمار شده است. یکی از دلایل تلفات ساخت بناهای با مصالح بنایی، ساختار نامناسب سازه ای آنها است. یکی از راه حل ها، مقاو مسازی و بهسازی سازه های این ساختمان ها در برابر نیروی جانبی زلزله است که به نسبت هزینه کمتری را دربرمی گیرد. سازه ه ای مصالح بنایی سهم بسیار زیاد ی از ساختمان ه ای جهان را به خوداختصاص داده اند. این سازه ها دارا ی وزن زیاد، مقاومت و شکل پذیر ی پایینی هستند و در مقابل زلزله آسیب پذیر هستند، لذا باید تقویت شوند. هدف اصلی مقاوم سازی، کاهش آسیب پذیری ساختمان از گزند آسیب های زلزله است. در بسیاری از روش های مقاوم سازی نوین، دخالت های نامناسبی بر پیکره بنا و معماری به ویژه از لحاظ بصری بر جای می ماند که در تضاد و تقابل آشکار با معماری موجود و عاملی برای کم ارج و بهاکردن آن است. هدف این پژوهش، توسعه یک روش جدید برای مقاوم سازی لرزه ای برای دیوارهای آجری غیرمسلح است. در این مقاله سعی شده است به روش مقاوم سازی این بناها با بهره گیری از فناوری کابل های فولادی با اولویت بیان ملاحظات کیفی معماری و ازبین بردن بسیاری از معایب شیوه های پیشین و نیز با درنظرگرفتن الزامات تقویت و مقاوم سازی فنی با اصول و قواعد توازن و تعادل به منظور حفاظت معماری ساختمان های بنایی، پرداخته شود. در پایان روی دیوار آجری SAP این روش، توسط محاسبات عددی و همچنین نرم افزار پیشنهادی مورد تحلیل قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد که مقاومت برشی و در نتیجه مقاومت لرزه ای این نوع دیوارها نسبت به دیوارهای معمولی افزایش می یابد.

پژوهش حاضر به بررسی چگونگی بهین هسازی مصرف انرژی در مسکن اصفهان و چگونگی تامین آسایش، سلامت و رضایت مندی برای ساکنان از طریق معماری سبز پرداخته است. با توجه به مصرف زیاد انرژی در ایران و با توجه به اقلیم گرم و خشک اصفهان، هدف از این پژوهش، ماندگاری منابع انرژی برای نسل های آینده و نیز ارتقا کیفیت زندگی توسط معماری سبز بود. این نوشتار با روشن نمودن مفهوم آسایش، نشان داد که معماری اکولوژیک، از طریق حداکثر استفاده از شرایط مطلوب طبیعی و محافظت ساختمان در برابر عوامل نامساعد اقلیمی، انرژی مورد نیاز را به حداقل رسانده، بخشی از آن را از طریق طبیعی تامین می کند. به این ترتیب آسایش به نحو مطلوب تری در فضا ایجاد می شود. با توجه به رویکرد معماری پایدار، بررسی های انجام شده روی خانه های تاریخی اصفهان نشان دهنده مطلوب بودن کیفیت زندگی توسط بهبود آسایش از طریق مصرف بهینه انرژی در این خانه ها است. امروزه ضرورت گسترش رفتارهای پایدار از جمله مدیریت منابع انرژی، محسوس است. این نوشتار با توجه به اهمیت رفتار کاربران در تحقق اهداف معماری پایدار، این نوشتار با مبنا قراردادن هرم مازلو، دو راهکار "آموزش" و "مدیریت منابع" را ب همنظور ترویج رفتارهای پایدار پیشنهاد نموده است. این پژوهش بر مبنای روش تحقیق کاربردی، با استناد به مطالعات کتابخانه ای و منابع الکترونیکی بوده و در پایان، نحوه انتخاب مصالح سبز را مطرح نموده، کاربرد مصالح بازیافتی و استفاده مجدد از زباله را برای طراحی سبز توصیه نموده است.