مقدمه محیط ضمن آن که متاثر از خواسته های اهل خویش است، در شکل گیری رفتارهای خاص و به دنبال آن بر تحولات اندیشه های آنها نیز تاثیر می گذارد. بدین ترتیب محیط م یتواند به عنوان یک فضای متذکر عمل کند و مطابق دیدگاه اسلامی حس حضور الهی یا همان قرارگرفتن در محضر الهی را به انسان متذکر شود. ذکر در اینجا یادآوری نام خدا در قلب و ذهن انسان است که در تمام لحظه های زندگی به داشتن آن سفارش شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تجلی ذکر در فضای معماری اسلامی-ایرانی از طریق بشارت و انذار بود. در این پژوهش با برداشت مستقیم از قرآن و استفاده از تفاسیر مطرح، تمامی آیات مربوط به واژ ههای ذکر، بشیر و نذیر استخراج شد. روش تحقیق به صورت اکتشافی-تفسیری و تحلیل محتوایی بود که با استدلال منطقی، مفاهیم معادل تبیین شد. نتیجه گیری سطوح مختلفی از بشارت و انذار وجود دارد و اهمیت انذار برای ایجاد تذکر بیش از بشارت است. در رابطه ذکر و مخاطب، می توان از طریق بشارت و انذار فضای متذکر را برای مخاطب به وجود آورد. به نظر می رسد با تقسیم سطوح تذکر در سه سطح، سطح اولیه شامل انذار، سطح دوم شامل بشارت و انذار و سطح سوم فقط مربوط به بشارت است که این موضوع در آیات قرآن با مخاطب های مختلف بیان شده است. از طرفی اگر فضای معماری را ترکیبی از حرکت و سکون بدانیم، انذار بیشتر در فضاهای حرکتی و بشارت غالبا در فضاهای سکون کاربرد دارد. بدین ترتیب فضای معماری می تواند از ابتدا تا انتها با طیفی از انذار تا بشارت با مفاهیم مطر حشده، طراحی شود تا در نهایت که به فضای آرامش و سکون م یرسد، سطحی از احساس خودآگاهی و حس حضور برای مخاطب قابل ادراک باشد.