مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی
سال:1401 | دوره:20 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: تامین مالی نظام سلامت فرآیند جمع آوری، تجمیع، مدیریت و تخصیص منابع مالی به منظور تامین، حفظ و ارتقای سلامت مردم است. کشورهای در حال توسعه با چالش های متعددی در تامین، مدیریت و تخصیص منابع مالی سلامت مواجه هستند. هدف این مطالعه شناسایی روش های تامین مالی پایدار در کشورهای درحال توسعه بود. روش کار: این پژوهش با روش مرور حیطه ای انجام شد. کلیه مطالعات در زمینه روش های تامین مالی نظام سلامت در پایگاه های داده الکترونیکی انگلیسی Pubmed، Scopus، Science Direct، Web of scienceو فارسی Magiran، Iranmedex، SID و موتورهای جستجوگر Google Scholar و Google با کلیدواژه های مناسب جستجو شد. در نهایت، تعداد 94 مقاله مناسب انتخاب و با روش تحلیل چهارچوبی و با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند. نتایج: تعداد 42 روش برای تقویت پایداری و تاب آوری نظام تامین مالی سلامت در کشورهای درحال توسعه شناسایی شد که در سه دسته جمع آوری و مدیریت منابع مالی، تجمیع منابع مالی و خرید خدمات سلامت گروه بندی شد. گسترش بیمه های سلامت اجتماعی، یکپارچه سازی طرح های بیمه درمانی متعدد، تقویت مشارکت عمومی-خصوصی، استقرار نظام ارجاع، تعیین مالیات بر کالاهای آسیب رسان، استفاده از روش های پرداخت آینده نگر به ارایه کنندگان خدمات سلامت، تعیین دقیق بسته خدمات سلامت، مشارکت مالی خیرین و اصلاح تعرفه های خدمات سلامت پرتکرارترین راه کارهای تقویت پایداری نظام تامین مالی سلامت در کشورهای در حال توسعه بودند. نتیجه گیری: نظام تامین مالی سلامت کشورهای در حال توسعه باید تقویت شود. اصلاحات مالی نظام سلامت باید با اصلاحات ارایه خدمات سلامت همراه باشد تا نتایج اثربخش و کارامدی به دنبال داشته باشد. سیاستگذاران و مدیران ارشد نظام سلامت باید در سطح کلان، به تقویت حکمرانی نظام تامین مالی سلامت بپردازند. مدیران سازمان های بهداشتی و درمانی در سطح خرد باید با تقویت ظرفیت بودجه و مدیریت مالی، منجر به افزایش کارایی و کاهش اتلاف منابع شوند.

زمینه و هدف: برنامه واکسیناسیون همگانی یکی از شیوه ای کنترل بیماری کووید-19 است. موفقیت آمیز بودن واکسیناسیون، نیازمند پذیرش واکسن کرونا توسط جامعه است. هدف پژوهش حاضر، پیش بینی پذیرش واکسن کرونا بر اساس اضطراب کرونا، خوش بینی و نشخوار فکری در دانشجویان بود. روش کار: پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد تهران در سال 1401-1400 بود که تعداد 509 نفر از آن ها، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه های پذیرش واکسن کرونا (KAPC)، اضطراب کرونا ویروس (CDAS)، جهت گیری زندگی (LOT) و نشخوار فکری (RRS)، پاسخ دادند. داده ها نیز بوسیله ی آزمون های همبستگی پیرسون، همبستگی سهمی و رگرسیون استاندارد تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: نتایج نشان داد که متغیرهای اضطراب کرونا (مولفه های اضطراب روانی و جسمانی)، خوش بینی (مولفه های انتظار پیامد مثبت و امید به آینده) و اعتماد به ایمنی واکسن، پذیرش واکسن کرونا را به طور مثبت پیش بینی کردند. همچنین متغیر نشخوار فکری (دو مولفه نشانه های افسردگی و در فکر فرورفتن) پذیرش واکسن کرونا را به طور منفی پیش بینی کرد. ولی مولفه تامل نشخوار فکری، سن و جنسیت، پذیرش واکسن کرونا را به طور معناداری پیش بینی نکردند. نتیجه گیری: برای افزایش میزان پذیرش واکسن کرونا، توجه به نقش پیش بینی کننده ی عوامل روان شناختی مانند اضطراب کرونا، خوش بینی، اعتماد و نشخوار فکری می تواند کمک کننده باشد.

زمینه و هدف: با توجه به پیامدهای مخرب فساد در حوزه بهداشت و درمان تحقیق حاضر به دنبال تبیین زمینه های شکل گیری و شیوع فساد در این حوزه از کشور ایران است. روش کار: پژوهش حاضر با روش کیفی و با استراتژی تحلیل محتوای کمی انجام شد. میدان تحقیق خبرگان حوزه ستادی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی بود. بدین منظور با 13 نفر از خبرگان این حوزه مصاحبه عمیق صورت گرفت. نمونه ها با شیوه نمونه گیری نظری و نیز نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. واحد تحلیل مصاحبه ها جمله بوده و مصاحبه های انجام شده از طریق تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار آنتروپی شانون تحلیل شدند. نتایج: با توجه به نتایج آماری بدست آمده زمینه های تقنینی با ضریب اهمیت 293/ در جایگاه نخست؛ زمینه های اجتماعی و فرهنگی با ضریب اهمیت 256/. در جایگاه دوم؛ زمینه های اقتصادی با ضریب اهمیت 175/. در جایگاه سوم؛ زمینه های تصمیم گیری و عوامل سازمانی با ضریب اهمیت 174/. در جایگاه چهارم و نهایتا عوامل فردی و زمینه های سطح خرد با ضریب اهمیت 102/. در جایگاه پنجم قرار دارند. نتیجه گیری: با توجه به ضریب اهمیت عوامل فردی و زمینه های سطح خرد، آنچه در تحلیل یافته ها خود نمایی می کند این هست که شخصیت و ویژگی های فردی افراد در بروز فساد کمتر اهمیت دارد و زمینه ها تقنینی و اجتماعی و فرهنگی از اهمیت بیشتری در تبیین فساد در نظام بهداشت و درمان برخوردارند.

زمینه و هدف: سلامت اجتماعی افراد جامعه از پدیده هایی است که می تواند در توسعه جامعه نقش اساسی ایفا کند. خدمات کمیته امداد امام خمینی (ره) به عنوان یک نهاد حمایتی که در بدو انقلاب به منظور کمک به فقرا و توانمندسازی آنها برای رهایی از فقر تاسیس شده است تا چه اندازه توانسته بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش اثر گذار باشد؟ برای پاسخگویی به این سوال، این پژوهش با روش کمی و شیوه پیمایشی انجام شده است. روش کار: 221 نفر از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد شهر شیراز به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای با ابزار پرسشنامه، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: یافته های این تحقیق نشان داد سطح سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش و تمامی ابعاد آن از سطح متوسط طیف بالاتر هست. نتیجه گیری: خدمات آموزشی، بهداشتی و مالی ارایه شده از سوی این کمیته هرچند ممکن هست در ابعاد مختلفی از زندگی مددجویان اثر گذار بوده باشد اما نتوانسته است بر سلامت اجتماعی مددجویان اثر معناداری بگذارد. از اینرو لازم هست این کمیته در نحوه و نیز محتوای خدمات ارایه شده، در راستای ارتقای سطح سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش تجدید نظر بنماید.

زمینه و هدف: سیستم "بهداشت، ایمنی و محیط زیست" یا HSE، سیستم مدیریتی یکپارچه است که با هم گرایی و هم افزایی نیروی انسانی، امکانات و تجهیزات، سعی در ایجاد محیطی سالم، دلپذیر، بانشاط و دور از حادثه و خسارت و صدمات دارد، بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اعتباریابی مقیاس بازنگری شده عملکرد HSE است. روش کار: این پژوهش توصیفی تحلیلی است که با روش روانسنجی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه کارگران شرکتهای فولاد استان کرمان در سال 1400 بود. تعداد نمونه ها بر اساس معیارهای روان سنجی به تعداد 100 نفر برای بخش روایی همگرا و 578 نفر برای بخش روایی سازه تعیین شد. نمونه ها به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش از طریق دو مقیاس عملکرد HSE و استرس شغلی کوهن و همکاران (1983) جمع آوری گردید. برای بررسی روایی مقیاس از روش های روایی محتوا، همگرا و تحلیل عوامل استفاده شد. پایایی مقیاس به وسیله روش های همسانی درونی و پایایی تصنیفی (دو نیمه کردن) بررسی گردید برای انالیز داده ها از نرم افزار SPSS22 استفاده شد. نتایج: تحلیل عاملی تاییدی مدل شش عاملی را تایید کرد. این پرسش نامه به همراه استرس شغلی کوهن و همکاران (1983) اجرا شد که با 35 آیتم از پایایی و روایی مناسبی برخوردار بود. ضریب آلفای به دست آمده برای کل مقیاس برابر با 79/0 بود و به همین ترتیب برای خرده مقیاس های تاب آوری 93/0، تقاضا 90/0، نقش 93/0، کنترل 85/0، پشتیبانی 72/0 و روابط 79/0 به دست آمد. علاوه بر این، ضریب پایایی مقیاس با استفاده از روش تصنیفی نیز محاسبه شد. ضریب تصنیفی برای نیمه اول داده ها برابر با 87/0 و برای نیمه دوم داده ها برابر با 62/0 و همبستگی بین دو نیمه 248/0 بود این یافته ها حاکی از ضریب همسانی درونی مطلوب برای مقیاس عملکرد HSE است (001/0

زمینه و هدف: بیماری کووید-19 به عنوان یک بیماری پاندمیک تاکنون جان افراد زیادی را در سرتاسر جهان گرفته و فشار زیادی بر سیستم مراقبت بهداشتی کشورهای درگیر و پرسنل بهداشتی درمانی وارد نموده است. استفاده از تجارب کارکنان و مدیران می تواند راهگشای بحران های آتی باشد. مطالعه حاضر به منظور استفاده از تجربیات اعضای ستاد بحران معاونت بهداشتی زاهدان در کنترل اپیدمی کووید 19 انجام شد. روش کار: این پژوهش به صورت کیفی با روش تحلیل محتوای قرار دادی با مشارکت 30 نفر از اعضای ستاد بحران معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با نمونه گیری هدفمند در سال 1400 انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته استفاده گردید. تحلیل ها در هشت مرحله تایپ متن مصاحبه، تعیین واحدهای معنایی، کدگذاری، بازنگری کدها، طبقه بندی و توسعه طبقات، بازنگری طبقات، شناسایی درون مایه ها و گزارش یافته ها انجام گرفت. نتایج: تجارب مدیران و کارکنان معاونت بهداشتی برای مقابله با پاندمی کرونا در 5 حوزه اصلی شامل "حوزه قانون گذاری"، "موضوعات اجرایی"، " نیروی انسانی"، " نظارتی" و " مالی" و 13 طبقه شناسایی و استخراج شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر یکی از مشکلات در اداره و مدیریت بحران کووید، نبود نظارت کافی و الزامات سیاسی در راستای کنترل و پیشگیری از شیوع بیماری و نداشتن یک سازمان واحد تصمیم گیرنده بود. همچنین مشکلات مالی و مشکلات مربوط به نیروی انسانی از مهمترین موضوعاتی بود که توسط اکثر مشارکت کنندگان مطرح شد. از طرفی، از دیدگاه مصاحبه شوندگان، استفاده از سامانه 4030 یکی از نقاط عطف مدیریت بحران بود.

زمینه و هدف: تاکنون درمان های دارویی مختلفی برای درمان چاقی معرفی شده است. در این مطالعه به مقایسه داروهای موجود برای درمان چاقی زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک تخمدان PCOS به صورت همزمان پرداخته شده است. روش کار: این مطالعه به روش مرور سیستماتیک و متاآنالیز شبکه ای (NMA) انجام شد. پایگاه های اطلاعاتی عمده بین المللی از جمله PubMed، Web of Science، Scopus، Cochrane Library و Embase تا مارس 2022 جستجو شدند. در این مطالعه فقط کارآزمایی های تصادفی سازی و کنترل شده (RCT) که مداخلات دارویی زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک تخمدان را با هم مقایسه می کردند، وارد مطالعه شدند. دو محقق مسیول غربالگری منابع بازیابی شده بودند. برای ارزیابی خطر سوگیری از ابزار کاکرین استفاده شد. فرض سازگاری توسط حلقه خاص و طراحی با رویکردهای تعامل درمان ارزیابی شد. تفاوت میانگین، بر اساس تجزیه و تحلیل از P-scoreبرای خلاصه کردن اثرات درمان در NMA استفاده شد. برای گزارش نتایج از مدل اثرات تصادفی استفاده شد. نتایج با فاصله اطمینان 95% (CI) گزارش شد. برای بررسی ناهمگنی مطالعات از آماره I2 استفاده شد. نتایج: از 9335 مرجع بازیابی شده، 9 مطالعه RCT معیارهای واجد شرایط برای این مطالعه را داشتند. دو شبکه برای درمان چاقی در زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک تخمدان وجود داشت. (1. 2) Liraglutide با [P-score=0/86, MD=-8/02(-20/99, 4/94)] به عنوان بهترین درمان در شبکه اول و (120) Orlistatبا [P-score=0/88, MD=-3/49 (-5/17,-1/81)] به عنوان بهترین درمان در شبکه دوم بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این NMA به نظر می رسد (1. 2) Liraglutide و(120) Orlistatبه عنوان بهترین درمان چاقی در زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک باشد.

زمینه و هدف: با توجه به اینکه طوفانهای گرد و غباری اثرات منفی بر سلامت، اقتصاد جامعه و محیط زیست داشته و منجر به خسارتهای زیادی بر منابع انسانی، بخش بهداشت و کشاورزی میشود و ایران یکی از کانونهای متاثر از ریزگردهاست که خسارات این پدیده هر ساله گریبان گیر کشور ما می شود، باید به موضوع افزایش ریزگردها توجه خاصی مبذول گردد. روش کار: این تحقیق در شهرستان پلدختر در استان لرستان بر روی بخش معدنی ذرات رسوب شونده انجام شده است. نمونه برداری از ذرات در سه نوبت به فاصله زمانی یک ماه برای اندازه گیری فلزات سنگین، کاتیونها و آنیونها در 9 نقطه انجام شد. آنالیز کاتیونها و آنیونها با استفاده از دستگاه Ic metrohm و آنالیز فلزات سنگین با استفاده از دستگاه Icp oes-arcos صورت می گیرد. نتایج: در این مطالعه نمونه برداری از ذرات قابل ته نشینی در سه ماه اسفند 1398، فروردین و اردیبهشت 1399 صورت گرفت. در مجموع در این سه ماه بیشترین غلظت در بین کاتیونها و آنیونها مربوط به So4 و کمترین غلظت مربوط F، همچنین بیشترین غلضت در بین فلزات سنگین مربوط به Fe و Al بود. نتیجه گیری: بیشترین مقدار ذرات قابل ته نشینی در اسفند 1398 و سپس به دنبال آن فروردین 1399 و کمترین مقدار در اردیبهشت 1399 اتفاق افتاده است. با توجه به اینکه هم عناصر با منشا طبیعی و هم عناصر با منشا مصنوعی در مطالعه یافت شدند می توان نتیجه گرفت که منشا عناصری که غلظت آنها در تحقیق بدست آمده است هم طبیعی و هم مصنوعی است.