باروری و ناباروری
سال:1381 | دوره:3 | شماره:3 (مسلسل 11) ویژه عوامل محیطی و ناباروری |تعداد مقالات:9

مواد اعتیادآور علاوه بر اثرات سوء بر جنین افراد بالغ می توانند با اثر بر ترشح هورمونهای جنسی و هیپوفیزی سبب کاهش تعداد سلولهای جنسی و نیز میل جنسی شده و به این ترتیب باعث ایجاد ناباروری شود. هدف از این پژوهش بررسی اثرات اعتیاد به مورفین با روش خوراکی در القاء ناباروری در موش سوری نژاد Balb/c می باشد. برای انجام این مطالعه، از یک گروه کنترل (n=4) و بیست و یک گروه آزمایشی (n=363) استفاده شد. سپس مورفین خوراکی با سه غلظت آغازین 0.1 mg/ml، 0.01 و 05/0 طی یک دوره سه هفته ای به موشها تجویز و سپس موشهای نر و ماده با هم جفت شدند. در روز هفدهم بارداری ابتدا موشهای ماده با اتر بیهوش شده و سپس رحم آنها برای بررسی تعداد جنین ها با عمل جراحی خارج شد. آزمایشات نشان دادند که شانس بارداری در تمام گروهها نسبت به گروه کنترل کاهش می یابد و این کاهش در گروهی که مورفین را با دوز 0.01 mg/ml دریافت کرده اند بسیار بیشتر است. بنابراین بر اساس نتایج حاصل می توان نتیجه گرفت که مورفین بشدت شانس بارداری را در موشها کاهش داده و می تواند سبب کاهش باروری گردد و این امر می تواند در مورد انسانها نیز صادق باشد.

نیکوتین یکی از عمده ترین اجزای دود سیگار است که می‎تواند اثرات سوء‎ای در بدن انسان داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر نیکوتین بر اسپرم افراد نورمواسپرمیک می باشد. در این پژوهش نیکوتین با غلظت های 5/0 و 1 میلی مولار بر روند اکسیداسیون لیپیدهای غشایی (LPO)، تعادل بین مولکول های گلوتاتیون اکسیده (GSSG) و احیاء شده (GSH)، فعالیت آنزیم گلوتاتیون S-ترانسفراز (GST) و نیز میزان شکنندگی DNA سلولهای اسپرم در افراد نورمواسپرمیک و با در نظرگیری اثرات متقابل آنتی اکسیدان ها مورد بررسی قرار گرفت. ویتامین C، گلوتاتیون (GSH) و ترولوکس (آنالوگ محلول در آب از ویتامین (E به عنوان مواد آنتی اکسیدان مورد استفاده قرار گرفتند. تیمارهای نیکوتینی (5/0 و 1 میلی مولار) باعث افزایش سطوح مواد واکنش دهنده تیوباربیتوتیک (TBARS)- به میزان 5/51% و P<0.01) %78 و (P<0.001 در محیط عمل گردیدند. مواد آنتی اکسیدان موجب کاهش سطوح TBARS گردیدند که در این بین ترولوکس در حالت تنها واجد بهترین نتیجه بود و در مقابل ویتامینC  در هنگام حضور یونهای دو ظرفیتی آهن در محیط عمل، موجب افزایش TBARS گردید. نسبتGSH  به GSSG در تیمارهای نیکوتینی به میزان 20/49% و 30/60% کاهش یافت (P<0.01). فعالیت GST نیز به میزان 01/34% و 19/57% افزایش معنی داری را نشان داد. در بررسی میزان استحکام DNA سلولهای اسپرم توسط روش ستاره دنباله دار(Comet)  مشخص شد که تیمارهای نیکوتینی موجب افزایش شکستگی در مارپیچ دوتایی DNA اسپرم های تیمار یافته گردیدند. سطوح افزایش یافته TBARS و نیز کاهش نسبت GSH به GSSG موید گسترش روند اکسیداسیون در لیپیدهای غشایی سلولهای اسپرم بوده که به واسطه عمل رادیکالهای آزاد مشتق از اکسیژن به انجام رسیده است. افزایش فعالیت GST نیز نشانگر گسترش روند LPO در این سلولها می باشد. مجموعه تغییرات فوق منجر به اختلال عملکردهای اسپرم شده که منجر به کاهش قدرت باروری اسپرم و ناباروری به دنبال خواهد داشت.

امروزه املاح محلول عنصر باریم به طور وسیعی در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد ولی دریافت آن از راه دهان منجر به مسمومیت شدید می گردد. انتشار املاح این عنصر در محیط شغلی، منجر به عوارض جانبی مختلفی همچون انقباضات دردناک سلولهای ماهیچه صاف احشایی می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر کلرید باریم روی فعالیت حرکتی شاخ رحم جداشده خرگوش می باشد. برای این منظور 2-1 سانتی متر رحم خرگوش سفید نیوزیلندی (2300-1300 گرم) در حمام بافت قرار داده شد. حمام حاوی تیرود pH=7.4) و دمای  (37°Cبا اکسیژن 95% و گازکربنیک 5% گازرسانی می شد. تغییرات نیروی انقباضی عضله رحم خرگوش در پاسخ به مقادیر مختلف باریم با استفاده از ترانسدیوسر ازیرومتریک و یک پلی گراف ثبت گردید. بر اساس نتایج حاصل کلرید باریم به طور معنی دار و وابسته به غلظت، تونوس عضلات صاف رحم را افزایش می دهد. بنظر می رسد کلرید باریم از طریق اثر روی کانال های کلسیم وابسته به ولتاژ و یا مهار کانال پتاسیم اثر خود را اعمال می نماید. البته پی بردن به مکانیسم اثر احتیاج به تحقیقات گسترده ای دارد. بنابراین در مواردی که کلرید باریم به طریقی وارد بدن می گردد، اثرات آن در رحم و سقط جنین در انسان و حیوان بایستی مورد توجه قرار گیرد.

وزن هنگام تولد یکی از عوامل اصلی تعیین کننده رشد جسمانی و مغزی کودک بوده و نشانه معتبری از رشد داخل رحمی می باشد. لذا شناخت عوامل موثر بر کم وزنی هنگام تولد و بر طرف کردن این عوامل از اهمیت خاصی برخوردار است. این پژوهش به صورت مقطعی در پاییز سال 1380 به منظور تعیین رابطه اضافه وزن در اولین بارداری با وزن نوزاد در هنگام تولد انجام گرفت. برای انجام این پژوهش 12 خانه بهداشت از بین خانه های بهداشت شهرستان کرمان به صورت تصادفی انتخاب و در کلیه خانه های بهداشت پرونده های مربوط به مادران واجد الشرایطی که طی 12 سال اخیر (مهر 1368 لغایت مهر 1380) اولین زایمان خود را داشته اند (n=487) برگزیده و اطلاعات مورد نیاز از آنان استخراج گردید. در حالی که سطح تحصیلات ، شغل ، وزن در شروع بارداری ، اضافه وزن در طول بارداری و جنس نوزاد با وزن نوزاد در هنگام تولد ارتباط معنی داری داشت، اما در آزمون آماری رگرسیون مرحله ای تنها وزن در شروع بارداری و سطح تحصیلات مادر به عنوان پیش گوی مناسب وزن نوزاد در هنگام تولد معنی دار بودند. با توجه به افزایش روز افزون سطح تحصیلات مادران ، امید است در آینده ای نزدیک کمتر شاهد به دنیا آمدن نوزادان کم وزن باشیم. یافته های این پژوهش اهمیت وزن مادر در شروع بارداری را به عنوان شاخصی برای تعیین در معرض خطربودن در مادران برای به دنیا آوردن نوزادان کم وزن می باشد.

ناباروری و مراحل درمان آن به عنوان بحرانی در زندگی یک زوج نابارور منبعی برای بروز اضطراب خانم های نابارور می باشد. از آنجایی که تکنیک درمان شناختی رفتاری به عنوان یکی از روشهای موثر بر وضعیت روانی خانمهای نابارور تحت درمان مطرح است، پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر درمان شناختی رفتاری بر اضطراب خانمهای نابارور اولیه تحت درمان IUI مراجعه کننده به مرکز تحقیقات ناباروری منتصریه شهر مشهد از اردیبهشت تا مرداد سال 1380 انجام گرفت. در این تحقیق بالینی110 خانم دارای ناباروری اولیه که برای اولین بار جهت درمان IUI اقدام کرده بودند، به روش تخصیص تصادفی در دو گروه تجربی و شاهد قرار گرفتند. دو گروه در اولین روز مراجعه جهت درمان IUI (بدو مطالعه) از نظر میزان اضطراب حالت و صفت اولیه توسط آزمون اضطراب اشپیل برگر مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس در گروه تجربی مداخله درمان شناختی رفتاری شامل بازسازی شناختی وآرام سازی تنفسی به مدت 13-12 روز بعمل آمد. در مورد گروه شاهد تنها دوره درمان معمول بخش اجرا گردید. در هر دو گروه میزان اضطراب حالت و صفت در30 دقیقه قبل از انجام عمل (حین مطالعه) و همچنین 30 دقیقه بعد از انجام عمل IUI (پایان مطالعه) ارزیابی گردید. نتایج پژوهش نشان داد میانگین اضطراب حالت بدو مطالعه در دو گروه اختلاف معنی داری نداشت، اما میانگین اضطراب حالت حین و پایان مطالعه در دو گروه اختلاف معنی داری داشت به طوری که در گروه تجربی کاهش بیشتری مشاهده شد. میانگین اضطراب صفت بدو، حین و پایان مطالعه در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت. به علاوه اختلاف معنی داری بین میانگین تفاوت اضطراب حالت بدو و حین مطالعه و بدو و پایان مطالعه در دو گروه وجود داشت. همچنین میانگین تفاوت اضطراب صفت بدو و حین مطالعه و بدو و پایان مطالعه در دو گروه معنی دار بود در حالی که میانگین تفاوت اضطراب صفت حین و پایان مطالعه تفاوت معنی داری نداشت. نتایج مطالعه نشان داد که درمان شناختی رفتاری در کاهش اضطراب خانم های تحت درمانIUI  موثر است. بنابراین پیشنهاد می شود جهت تامین سلامت روانی خانمهای تحت درمان ناباروری به کار گرفته شود.

بستن لولـه های رحمی یک روش ساده و موثر در جهت پیشگیری از بارداری بوده و به سرعت به عنوان یک روش کنترل جمعیت در جهان رو به گسترش است. مطالعه حاضر به منظور مقایسه میزان افسردگی قبل و پس از بستن لولـه های رحمی انجام گرفت. برای این منظور 60 خانم 51-23 ساله مراجعه کننده به بیمارستانهای شهر شیراز که کاندید بستن لوله های رحمی بودند به روش نمونه گیری آسان انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند شدت افسردگی با استفاده از آزمون افسردگی بک، یک روز قبل از عمل و سپس شش ماه پس از اندازه گیری و بوسیله آزمون آماری paired t-test با یکدیگر مقایسه گردید. تجزیه و تحلیل آماری نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری از نظر میزان افسردگی در قبل و بعد از عمل وجود دارد. به این ترتیب که میانگین افسردگی قبل از عمل در گروه مورد مطالعه 9.42±8.85 و پس از عمل 17.47±11.14 بود (P=0.0001). در صورتی که تفاوت در میزان افسردگی قبل و پس از عمل درمطالعات مشابه نیز مورد تایید قرار گیرد ضرورت پیگیری و بررسی عوامل احتمالی اعم از زیست شناختی یا روانی- اجتماعی را مطرح می کند تا با مداخلات موثر بتوان از بروز افسردگی احتمالی در این گروه از زنان پیشگیری نمود. این پژوهش نشان داد میزان افسردگی پس از عمل بستن لولـه ها به طور معنی داری بالاتر از میزان آن قبل از عمل است. عوامل احتمالی از قبیل تغییر در خود پندارة فرد، احساس فرد از غیر قابل برگشت بودن عمل، برداشت منفی دیگران و تغییر دیدگاه همسر و یا برخی عوامل زیستی می توانند در این میان دخیل باشند. در صورت تایید این نتایج در مطالعات گسترده آینده با پیگیری و بررسی این عوامل می توان مداخلات موثری را سامان داد که از بروز افسردگی در این زنان کاسته شود.

استعمال دخانیات تاثیرات نامطلوب متعددی بر سلامت انسان دارد و اثرات آن بر باروری یکی از مشکلات بهداشتی است که آگاهی افراد نسبت به این اثرات ناچیز می باشد. لذا با توجه به شیوع استعمال دخانیات در بین جوانان بر آن شدیم میزان شناخت زنان شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی لرستان را نسبت به عوارض استعمال دخانیات بر باروری مورد سنجش قرار دهیم. این پژوهش یک مطالعه مقطعی است که به منظور تعیین آگاهی زنان شاغل در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی لرستان بر روی 280 نفر در نیمه دوم سال 1380 انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که بر اساس اهداف پژوهش تنظیم و پس از انجام روایی و پایایی آن مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد 7/75% زنان نسبت به اثرات ریوی،1/79% نسبت به اثرات قلبی عروقی و 3/69% نسبت به اثرات اعتیادزایی استعمال دخانیات اطلاع داشتند. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد آگاهی افراد نسبت به اثرات استعمال دخانیات بر باروری بسیار پایین می باشد به طوری که میزان آگاهی آنان نسبت به ناباروری 5/37%، مرگ داخل رحمی 47%، سقط 7/70%، مرگ نوزاد 1/52% و یائسگی زودرس 7/10% می باشد. بنابراین با افزایش سطح آگاهی افراد موجود در سنین باروری و به ویژه زنان از عوارض وابسته به سیگار، می توان از بروز این عوارض بر روی دستگاه تولیدمثل و قدرت باروری جلوگیری نمود

آسیب های DNA ناشی از اثرات مخرب رادیکال های آزاد اکسیژن، مهمترین فاکتور دخیل در انواع بیماری ها از جمله ناباروری مردان می باشد. هدف از این مطالعه مقایسه میزان آسیب اکسیداتیو DNA اسپرم بین مردان نابارور (بر اساس معیارهای سازمانی بهداشت جهانی) و بارور بود. از 25 مرد نابارور و 23 مرد بارور مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری تبریز نمونه منی بعد از 7-3 روز امتناع از نزدیکی تهیه گردید. بعد از آنالیز منی، سلول های اسپرم بوسیله سانتریفوژ گرادیان پرکول از مایع منی جدا و تا زمان آنالیز در درجه حرارت -20°C نگهداری شد.DNA  اسپرم استخراج و میزان غلظت و خلوص آن با استفاده از اسپکتوفتومتر UV تعیین گردید. آنالیز 8-هیدروکسی گوانین (8-OHG) توسط GC/MS (کروماتوگرافی گازی- اسپکتروسکوپی جرمی) به عنوان شاخص آسیب اکسیداتیو DNA نشان داد که فراوانی آن در DNA افراد نابارور نسبت به افراد بارور حدود 100 مرتبه بیشتر می باشد. همچنین ارتباط معنی داری بین پارامترهای منی (مورفولوژی، تحرک و تعداد اسپرم) و آسیب اکسیداتیو DNA وجود داشت. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بالابودن میزان آسیب های اکسیداتیو DNA اسپرم ممکن است یکی از علل ناباروری مردان باشد.