باروری و ناباروری
سال:1379 | دوره:2 | شماره:1 (مسلسل 5) |تعداد مقالات:11

ناباروری به عنوان یکی از تلخ ترین تجربه های زندگی، سازش نایافتگی ها و اختلالات روان شناختی متعدد را بر فرد و زوجین نابارور تحمیل می کند. گستره این اختلالات و سازش نایافتگی ها برحسب متغیرهای شخصی و بین شخصی متفاوت می باشد. در این تحقیق، نقش سبک دلبستگی زوجین به منزله متغیری که همزمان متغیرهای شخصی و بین شخصی را پوشش می دهد، بر سازش روان شناختی با ناباروری بررسی شد. چهل و شش زوج نابارور (n=92) با تکمیل پرسشنامه های دلبستگی بزرگسال، سلامت روانی و همسازی زوجین در این پژوهش شرکت کردند. بر اساس نتایج تحقیق، زوجین نابارور دارای سبک دلبستگی ایمن در مقایسه با زوجین نابارور دارای سبک دلبستگی ناایمن از شاخص های سلامت روانی و همسازی بین شخصی مطلوبتری برخوردار بودند. سطوح بهزیستی روانشناختی، وفاق، کامروایی، همبستگی و ابراز محبت بین زوجین نابارور ایمن مطلوب تر و سطح درماندگی روانشناختی آنها پایین تر بود. یافته های تحقیق همچنین نشان دادند که شاخص های سلامت روانی و همسازی زوجین در دو گروه ایمن و ناایمن، علاوه بر سبک دلبستگی شخص نابارور با سبک دلبستگی همسر وی نیز همبستگی دارد. نتایج و استلزام های تحقیق در این مقاله تبیین و تشریح خواهند شد.

نوشته حاضر کوششی در جهت توجیه لزوم تحقیق همه جانبه و گسترده و نمایش ضرورت دخالت مراجع قانونگذار می باشد. در پرتو یک مطالعه تطبیقی نشان داده شد که آنچه در ادبیات تحقیق و نظریه پردازیهای کشور ما مورد توجه قرار گرفته بخش ناچیزی از انبوه مسایل و پرسشهای ناشی از استعمال روشهای باروری کمکی در تولید مثل انسان است. همچنین روشن گردید که اندک تحقیقات و نظریه پردازیها گر چه به لحاظ تحقیقی گامی قابل توجه به سمت گشایش فضای جدید جهت مطالعه و پژوهش در حوزه حقوق، فقه و اخلاق است، اما در عمل نه تنها راهگشا نیست بلکه چه بسا منجر به سردرگمی، صدور آرا متعارض و حتی سو استفاده از این فناوری می شود. ضمنا نشان داده شد که طرح پیشنهادی به منظور قانونگذاری، تنها بخش بسیار ناچیزی از مطالبات جامعه پزشکان و بیماران و واقعیتهای موجود را در نظر گرفته و لازم است با دید جامع نگر تنظیم شود. به این منظور با الهام از تجارب قانونگذار در کشور انگلیس و استرالیا کوشش شد تا پرسشنها و مسایل متنوع حوزه مزبور به تصویر کشیده و آنگاه ضرورت نگرش فراگیر و جامع به همه مسایل پیشنهاد گردید. به منظور تعیین چارچوبهای کلی قانونگذاری اصول راهنما برای تدوین مقررات جامع به شرح ذیل پیشنهاد می گردد:1- اولویت رعایت مصلحت و منافع کودک حاصل از این روشها2- حمایت و حفاظت از حق حیات کودک و زوجهای نابارور3- ملاحظه منافع خانواده4- حمایت از حق طبیعی و علاقه زوجهای نابارور به داشتن کودک

مجموعه اطلاعات موجود حاوی شواهد بسیاری در مورد ارتباط بین ناباروری و استرس می باشد استرس ناشی از ناباروری می تواند بر روی سازگاری زناشویی و کیفیت زندگی زوج اثرات نامطلوبی داشته باشد. پژوهش حاضر تحقیقی ارتباطی و تک گروهی است که به منظور بررسی و تعیین استرس ناشی از ناباروری و ارتباط آن با عملکرد و سازگاری زناشویی زنان مراجعه کننده به مرکز باروری و ناباروری شهر اصفهان انجام شده است. این دو متغیر توسط پرسشنامه ای در سه بخش (شامل مشخصات فردی، تنیدگی (استرس ناشی از ناباروری) و سازگاری زناشویی DAS)) در 200 نفر از زنان مراجعه کننده جهت پیگیری، تشخیص و درمان ناباروری به این مرکز اندازه گیری شد، سپس ارتباط این متغیرها با یکدیگر مورد سنجش قرار گرفت.تمام زنان نابارور مورد پژوهش، از استرس ناشی از ناباروری (به درجات مختلف) رنج برده و حدود نیمی (46 درصد) از آنان از سازگاری زناشویی برخوردار نبودند. نتایج نشان داد که این دو متغیر همبستگی قوی با یکدیگر داشته (r=-0.39, P<0.001) و سازگاری زناشویی نمونه ها بر حسب شدت تجربه تنیدگی (استرس) آنها در اثر ناباروری، متغیر می باشد. در میان متغیرهای مختلف مشکلات اقتصادی، ترکیب خانواده، مدت درمان و امید به موفقیت درمان، بیشترین همبستگی را با تنیدگی (استرس) ناشی از ناباروری داشته و مدت آگاهی از مشکل ناباروری و سابقه حاملگی ناموفق، بیشترین همبستگی را با سازگاری زناشویی نمونه های مورد پژوهش، نشان دادند.

مطالعات اخیر نشان می دهد که علاوه بر گنادوتروپین ها، فاکتورهای ایمنولوژیک مانند سیتوکاین ها، نقش مهمی در تنظیم ترشح هورمونهای استروئیدی بر عهده دارند. هدف از مطالعه اخیر بررسی اثر اینترلوکین -6 (IL-6) بر ترشح پایه و تحریکی استرادیول و پروژسترون توسط سلولهای گرانولوزای (GC) انسان در حضور آندرستندیون می باشد. سلولهای GC مورد مطالعه به دنبال تحریک تخمک گذاری با پروتکل استاندارد hMG در زمان آسپیراسیون فولیکولی از بیماران تحت درمان IVF –ET  بدست آمد. سلولها (104×2 سلول زنده در هر چاهک پلیت کشت 24 حفره ای) در محیط کشت Ham's F10 فاقد هر گونه ماهده افزودنی (کنترل) و یا محیط حاوی غلظت های فرآیندهrecombinant human (rh) IL- 6  (8 pg/ml، 16، 32،64 ، (128 (در حضور یا عدم حضور FSH (96 IU/ml) کشت داده شدند محیط کشت با فواصل 24، 48، 72 و 96 ساعت بعد از کشت جمع آوری شده و سطح استرادیول و پروژسترون بوسیله روش ایمنواسی آنزیمی (EIA) به صورت اتوماتیک اندازه گیری شد. نتایج این مطالعه نشان داد که GC لوتیینیزه شده در حضور آندرستندیون و بدون حضور FSH در محیط کشت قادر به تولید هر دو هورمون استرادیول و پروژسترون می باشد. این تولید بطور معنی داری در حضور FSH افزایش می یابد. ترشح پایه و تحریکی استرادیول در حضور FSH با افزایش مقدار IL – 6 (وابسته به دوز) بطور معنی داری (p<0.05) مهار شد. اگر چه این اثرات مهاری بر روی ترشح پایه ای پروژسترون تاثیر معنی داری نداشت، ولی با مکانیسم وابسته به دوز، بطور معنی داری (p<0.05) سبب مهار ترشح تحریکی پروژسترون توسط FSH در GC گردید. نتایج این مطالعه اشاره بر آن دارد که IL – 6 می تواند نقش مهمی در استروییدوژنز بازی نموده و هر گونه اختلال غلظتی IL – 6 در تخمدان ممکن است سبب اختلال در ترشح استرادیول و پروژسترون گردد.

سرطان دهانه رحم به عنوان یک سرطان قابل پیشگیری بوده ولی سالانه حدود نیم میلیون  زن مبتلا به سرطان مهاجم دهانه رحم در سراسر جهان تشخیص داه می شود. آگاهی از روشهای غربالگری این سرطان و انجام مرتب تست تشخیصی پاپ اسمیر در کاهش شیوع انواع مهاجم سرطان دهانه رحم و مرگ و میر ناشی از آن نقش به سزایی دارد. در این مطالعه که به شکل مقطعی و با روش نمونه گیری خوشه در کل کشور به اجرا در آمد به بررسی وضعیت آگاهی و عملکرد زنان 49-20 ساله کشورمان در زمینه این سرطان پرداختیم و در مجموع 10449 زن 49-20 ساله متاهل مورد پرسشگری قرار گرفتند. در این مطالعه 60.8% زنان، سرطان دهانه رحم را می شناختند. 6. 41% زنان تا کنون حداقل یکبار تست پاپ اسمیر را انجام داده بودند، اما 21.1% آنان اظهار داشتند که بیش از دو سال از زمان انجام آخرین پاپ اسمیر آنها می گذشت. به منظور بررسی اثر همزمان متغیرها بر شناخت و عملکرد زنان نسبت به سرطان دهانه رحم از مدل رگرسیون لجستگی استفاده شد. با استفاده از این مدل، تحصیلات، سن و محل سکونت افراد با شناخت آنان از این سرطان اثر معنی داری داشت. همچنین تحصیلات، سن و شناخت از این سرطان بر عملکرد آنان اثر معنی داری داشت. بدین ترتیب توجه ویژه به لزوم آموزش زنان در زمینه شناخت این سرطان و همچنین استفاده از روشهای نوین آموزشی توصیه می شود.

این بررسی یک مطالعه مقایسه ای – مقطعی آینده نگر می باشد که با هدف بررسی شیوع و ارتباط تخمدان پلی کیستیک (PCO) با اختلالات قاعدگی در سنین پس از اولین پریود انجام گرفته است. مطالعه در دو گروه از دختران نوجوانان در گروه سنی 19-12 سال انجام گرفت که به درمانگاه های شهید مصطفی خمینی و صدا و سیما و یک مرکز درمانی خصوصی مراجعه کرده بودند و این نوجوانان فاقد هر گونه بیماری غددی و متابولیکی بودند. در این راستا مقایسه بین 47 نوجوان که از اختلالات قاعدگی شکایت داشته اند (به عنوان گروه مطالعه) و 22 نوجوان با قاعدگی مرتب (به عنوان گروه کنترل) صورت گرفت. سونوگرافی ابدومینال در دو گروه انجام و شیوع PCO با مشخصات تشخیصی سونوگرافی بررسی شد. نتایج نشان داد که یافته های سونوگرافی به نفع PCO در نوجوانان با اختلالات قاعدگی در مقایسه با نوجوانان با قاعدگی مرتب بسیار شایع می باشد (42.5% در مقابل 13.6%، P<0.011) هم چنین در افراد اولیگومنوره – آمنوره PCO شایعتر از افراد با پلی منوره می باشد (51.6% در مقابل 25%) اما این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود (p>0.08). بررسی آزمایشات هورمونی در افراد PCO افزایش نسبت LH به FSH در 89.9%  و افزایش غیر طبیعی آندروژنها در 69.5% را نشان داد. نتیجه آنکه در دختران نوجوان با اختلافات قاعدگی تغییرات سونوگرافی منطبق بر PCO یافته شایعی می باشد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ، یکی از شایع ترین علل ناباروری در زنان می باشد و کلومید به عنوان داروی ساده و قابل دسترس جهت درمان در این بیماران استفاده می شود. طبق آمار جهانی حدود 25- 15% افراد به کلومید مقاوم بوده و به دوز بالای دارو نیز پاسخ نمی دهند. این مطالعه به منظور یافتن ارتباط عدم پاسخگویی تخمدان به کلومید و بعضی عوامل کلینیک و پاراکلینیک در بیماران (PCOS) مراجعه کننده به پژوهشکده رویان از خرداد 1377 تا اردیبهشت 1379 انجام گرفت. در مجموع 53 بیمار با سندرم تخمدان پلی کیستیک، با حداقل 5 سال سابقه ناباروری، با سن بین 25 تا 35 سال بطور تصادفی انتخاب شدند. علایم شایع این افراد علاوه بر ناباروری، قاعدگی نامرتب، هیرسوتیسم بود. آزمایشات FSH و LH و تستوسترون، FBS، انسولین ناشتا، آندروستندیون، 17 آلفا هیدروکسی پروژسترون، دهیدرواپی آندروسترون سولفات انجام شد. شاخص توده بدنی (BMI)، حجم تخمدان و تعداد فولیکول اولیه در هر تخمدان بعنوان پارامترهای مورد بررسی تعیین گردید. پس از سونوگرافی ترانس واژینال روز سوم سیکل، بیماران 2 سیکل تحت درمان با کلومید قرار گرفتند (سیکل اول، از روز 5 تا 9 سیکل روزانه Mg 100 کلومید تجویز شد و در صورت عدم پاسخگویی در سیکل بعد کلومید به میزان روزانه mg 150 تجویز گردید) بیماران از نظر وقوع تخمک گذاری به دو گروه (گروه 1 دارای تخمک گذاری و گروه 2 بدون تخمک گذاری) تقسیم شدند. پس از مقایسه گروه ها با آزمون t – student test نتایج حاصل نشان داد، میانگین حجم تخمدان در گروه یک (Mean ±SD) 8.6±4.3 میلی متر لیتر و در گروه دو 8.74±3.7 میلی لیتر بود. میانگین شاخص توده بدنی در گروه یک 28.0±3.8 و گروه دو 29.72±4.36 بود که تفاوت معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد. ولی در گروه یک 72.4% افراد و در گروه دو، 45.8% افراد داری کمتر از 10 عدد فولیکول در هر تخمدان بودند که اختلاف فوق از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05). بین حجم تخمدان و شاخص توده بدنی و پاسخگویی به کلومید رابطه معنی داری وجود نداشت، ولی بین تعداد فولیکول اولیه در هر تخمدان و پاسخگویی به کلومید رابطه معنی داری وجود داشت که شاید بتوان با در نظر گرفتن تعداد فولیکول اولیه هر تخمدان احتمال پاسخگویی را پیش بینی کرد.

در سرتاسر دنیا عفونتهای ناشی از کلامیدیا تراکوماتیس شایعترین عفونتهای باکتریال منتقله از راه تماس جنسی می باشند. کلامیدیا تراکوماتیس از مدتها قبل به عنوان علت شایع اورتریت، سرویسیت و عوارضی از جمله بیماریهای التهابی لگن (PID)، حاملگی خارج رحمی و ... شناخته شده است. ولی امروزه به نقش آن در باروری و ناباروری زنان و مردان اهمیت بیشتری داده شده و در سرتا سر دنیا مطالعات متعددی در این باره در حال انجام می باشد.مطالعات سرواپیدمیولوژیک متعدد نشان دهنده ارتباط محکم بین وجود آنتی بادیهای سرمی بر علیه کلامیدیاتراکوماتیس و ناباروری ناشی از فاکتور لوله ای و حاملگی خارج رحمی در زنان دارای PID و بدون PID می باشند ولی هنوز در مورد نقش کلامیدیا تراکوماتیس در نتایج نامطلوب IVF سوالات زیادی مطرح است و نتایج بدست آمده از مطالعات مختلف به یک نتیجه گیری واحد منجر نشده اند.نقش کلامیدیا تراکوماتیس در ایجاد ناباروری مردان مورد بررسی است و بنظر می رسد کلامیدیا علاوه بر توانایی ایجاد صدمه و تخریب در دستگاه تناسلی مردان، به دلیل خطر بالای انتقال از مردان آلوده، به زنان از اهمیت زیادی برخوردار باشد.با توجه به یافته های فوق همچنان بر پیشگیری، تشخیص زود هنگام و درمان عفونتهای ناشی از کلامیدیا تراکوماتیس تاکید می شود.