چشم انداز مدیریت صنعتی
سال:1401 | دوره:12 | شماره:47 |تعداد مقالات:10

بخش اورژانس یکی از شلوغ ترین بخش های یک بیمارستان است و بهبود عملکرد این بخش تأثیر بسیاری در بهبود کیفیت ارائه خدمات بیمارستان دارد. اخیراً پژوهشگران به­ دلیل تمرکز مهندسی تاب آوری و مدیریت ناب بر کارایی سیستم ها توجه بسیار زیادی به این دو دیدگاه در کنار یکدیگر داشته اند. هدف این پژوهش، ارائه رویکردی یکپارچه برای ارزیابی عملکرد مبتنی بر شاخص های مهندسی تاب آوری و مدیریت ناب با هدف ارتقای رضایت شغلی و کاهش هزینه های درمانی در واحد اورژانس یک بیمارستان خصوصی است. به این منظور، ابتدا با شناسایی شاخص های مؤثر، مدل مفهومی مسئله طراحی شد؛ سپس داده های موردنیاز با استفاده از پرسشنامه ای استاندارد جمع آوری شدند. در گام بعدی، با استفاده از الگوریتم مبتنی بر تحلیل پوششی داده ها و با حضور تمام شاخص ها، مقادیر کارایی محاسبه شد؛ همچنین مقادیر کارایی پس از حذف هر یک از عوامل مجدداً محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که شاخص های تعهد مهندسی در گروه تاب آوری و بهبود عملیاتی در گروه مدیریت ناب، بیشترین تأثیر را دارند؛ بنابراین با تمرکز بر این شاخص ها می توان بهبود زیادی در سطح رضایت کارکنان و درنتیجه عملکرد سازمان ایجاد کرد.

کسب وکارهای خانوادگی و بین المللی­ شدن آن ها توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است. در طی سال ها پژوهشگران سعی کرده اند ویژگی های مختلف شرکت های خانوادگی را که به موفقیت آن ها در بازارهای بین المللی کمک می کنند، شناسایی کنند. در این پژوهش بر خانواده گرایی تمرکز شده و بررسی می­ شود که چگونه خانواده­ گرایی در فرایند بین المللی ­شدن کسب وکارهای خانوادگی نقش ایفا می کند. خانواده ­گرایی به شایستگی ها و قابلیت هایی اطلاق می شود که در شرکت های خانوادگی، به­دلیل تعامل بین خانواده و کسب وکار، ایجاد می شود. برای پاسخ به این سؤال از روش پژوهش کیفی و مصاحبه های نیمه ­ساختاریافته برای جمع آوری داده از هفت کسب وکار خانوادگی که وارد بازارهای بین المللی شده ­اند، استفاده شده است. بر اساس نظریه سرمایه اجتماعی، یافته ها پژوهش نشان می دهد که چگونه ماهیت روابط خانوادگی از منظر جنبه های مختلف ابعاد شناختی، ارتباطی و ساختاری بین المللی­ شدن شرکت های خانوادگی از بازارهای نوظهور را تسهیل می کنند.

با توجه به الزامات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی، طراحی شبکه زنجیره تأمین حلقه ­بسته پژوهشگران زیادی را به خود جذب کرده است. این مسئله بیشتر به صورت مجزا از ارزیابی تأمین کنندگان موردمطالعه قرار گرفته است. عوامل مختلفی به جز قیمت مانند ویژگی های تأمین کننده و قطعه می تواند تأثیر زیادی بر عملکرد زنجیره داشته باشد. در این پژوهش یک شبکه زنجیره تأمین حلقه ­بسته شامل سایت های تولید، جداسازی، بازسازی و دفع در نظر گرفته و مدلی تلفیقی در سه مرحله ارائه شده است. در مرحله نخست از روش ترکیبی «سوارا ـ واسپاس» در حالت سلسله مراتبی برای امتیازدهی به تأمین کنندگان استفاده شده، در مرحله دوم امتیازات زیست محیطی ـ اجتماعی مکان های نوسازی با توجه به جمعیت مناطق مسکونی و نرخ بیکاری محاسبه و در مرحله سوم یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح ترکیبی سه هدفه پیشنهاد شده است. نتیجه، انتخاب تأمین کننده مناسب و مکان سایت های نوسازی و همچنین جریان های بین اعضای مختلف زنجیره است. در این مدل علاوه بر هدف حداکثرسازی تأمین از تأمین کنندگان شایسته، پایداری زنجیره نیز در قالب اهداف اقتصادی و زیست محیطی ـ اجتماعی مدنظر قرار گرفته است. نتایج عددی مربوطه نشان دهنده اعتبار مدل و نقش گزینه کمبود در رسیدن به جواب های بهتر همراه با توجه کافی به شاخصه های پایداری است.

این مقاله حاصل پژوهشی درباره قیمت گذاری و تبلیغ پویا است و با استفاده از یک مدل کنترل بهینه، روشی برای تعیین تعداد بلیت برای فروش یک رویداد ورزشی یا تفریحی به­دست می­ دهد تا سود برگزارکننده بیشینه شود؛ همچنین سعی شده است تا حد ممکن هزینه پشتیبانی در فروش بلیت این­گونه رخدادها نظیر فروش غذا، نوشیدنی، کالاها، بیمه، امکان واگذاری رایگان بلیت و سایر خدمات به خریداران بلیت در نظر گرفته شود. این روش، علاوه بر تعیین تعداد بلیت ­ها برای فروش (برنامه ­ریزی ظرفیت)، تعیین قیمت پویای بهینه و درنظرگرفتن هزینه تبلیغ بهینه پویا، مواردی را که خارج از کنترل برگزارکنندگان است (به ­کمک تابع پیوسته ـ تکه ای به ­نام شدت ورود)، با اضافه­ کردن تابع تغییرات فصلی در تابع تقاضا، در مدل اعمال می ­کند. از دیگر نکات برجسته این پژوهش، استفاده از دو تابع پیوسته ـ تکه ­ای در مدل­ سازی کشش تبلیغ است. با این ترفند امکان تحلیل اثر تعداد بلیت های فروش­ نرفته بر رفتار خرید مشتریان، از طریق بروز­کردن کشش تبلیغ در طول دوره فروش میسر می­ شود. در پژوهش های قبلی به این موارد کمتر پرداخته شده است.

در سال های أخیر با افزایش پیچیدگی، سطح عدم­اطمینان نیز افزایش یافته است؛ ازاین رو مدیریت ریسک زنجیره تأمین یکی از موضوع هایی است که موردتوجه سازمان ها قرار گرفته است. یکی از ریسک های موجود در زنجیره تأمین، ریسک های وارده از ناحیه تأمین کنندگان است. پژوهش حاضر با به کارگیری مدلی به منظور ارزیابی ریسک زنجیره تأمین صنایع غذایی شی­ فو، به شناسایی ریسک های محتمل در زنجیره تأمین و اتخاذ تصمیماتی در راستای ارزیابی سطح ریسک می­ پردازد. مدل به کار گرفته شده، ترکیبی از مدل محاسبات کلامی فازی (FLC) به منظور محاسبه مقدار ریسک عوامل مطابق با طیف معنایی کلامی و مدل ویکور برای سنجش سطح اهمیت این عوامل است. با بررسی ادبیات موضوع و همچنین استفاده از نظرهای خبرگان صنعت و دانشگاه، 5 عامل محدودیت ظرفیت، عدم اعتماد به شرکت، کمبود کارکنان ماهر، به کارگیری فناوری جدید و فاصله جغرافیایی بین تأمین کنندگان و شرکت به عنوان عوامل مؤثر بر ایجاد ریسک در زنجیره تأمین کننده شناخته شدند؛ در ادامه با استفاده از مدل FLC دوتایی تعدیل شده ریسک زنجیره تأمین صنایع غذایی شی ­فو بین دو گزینه «کم» و «متوسط» به دست آمد. آنگاه با استفاده از تکنیک تحلیل شکاف ریسک زنجیره تأمین، مشخص شد که معیار عدم توانایی تأمین ­کننده برای تأمین مقدار معین مواد اولیه دارای بیشترین ریسک و اهمیت در میان سایر معیارها است.

نخستین گام در راستای تحلیل و ارزیابی ریسک های زنجیره تأمین شناسایی این ریسک ها است. روش های تحلیل مرسوم بر اساس فیلترهای دستی یا روش های خودکار داده ­محور ارائه شده است. روش های فیلتر دستی به ­دلیل محدودیت های نمونه گیری دارای مشکلات اعتبارسنجی هستند و از طرف دیگر روش های تحلیل خودکار مبتنی بر داده، در تحلیل داده های ریسک که پیچیده و مبهم هستند، عملکرد ضعیفی دارند. برای پرکرده خلل پژوهشی، در این پژوهش، چارچوبی تعاملی بین تحلیل ­گر و ماشین برای تحلیل حجم وسیعی از داده های ریسک در حوزه زنجیره تأمین مواد غذایی با استفاده از تکنیک مدل سازی موضوع، تعبیه سازی کلمات، تحلیل همبستگی اصطلاح و نقشه دانشی ارائه شده است. هدف از سیستم نظارت بر داده های ریسک زنجیره تأمین، کمک به مدیران در شرکت های مواد غذایی برای نظارت و شناسایی خطر بحران ها و ارائه اطلاعات پشتیبانی تصمیم برای ایجاد یک زنجیره تأمین مواد غذایی پایدار است. نتایج تحلیل موضوعی فراداده ها، نقشه دانشی در پنج حوزه «برداشت»، «کشاورزی»، «خرده فروشی مواد غذایی»، «خدمات غذایی»، «توزیع» و «مصرف» را نشان داد که در هیئت خبرگان تأیید شد. نتایج نشان می دهد مدل تحلیل مخاطرات در استخراج واحدهای دانشی مرتبط با حوزه مدیریت بحران زنجیره تأمین مواد غذایی مفید است.

هدف اصلی این پژوهش ارائه چارچوبی برای ارزیابی عملکرد شرکت بهره ­برداری قطار شهری مشهد بر مبنای کارت امتیازی متوازن و تکنیک تصمیم ­گیری چندمعیاره (بهترین ـ بدترین فازی) است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمّی ـ اسنادی است. جمع ­آوری داده های کیفی بر اساس نظر 15 خبره در طی مقطع زمانی بین سال­ های 1396 تا 1398 در شرکت بهره ­برداری قطار شهری مشهد صورت پذیرفت. 9 معیار در منظر مالی، 16 معیار در منظر مشتریان، 8 معیار در منظر فرایند داخلی و 14 معیار در منظر رشد و توسعه و یادگیری برای ارزیابی عملکرد از طریق اسناد شرکت و پژوهش­ های پیشین شناسایی و وزن دهی شدند؛ بنابراین در این پژوهش تلاش شد به کمک تکنیک بهترین ـ بدترین فازی وزن منظرها و معیارها به­ ترتیب محاسبه شود که منظر مشتریان بیشترین وزن و منظر رشد و توسعه و یادگیری کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. درنهایت عملکرد شرکت بهره برداری قطار شهری مشهد ارزیابی شد که نتایج پژوهش نشان داد عملکرد کلی شرکت در سال 1397 به نسبت سال 1396 کاهش یافته و در سال 1398 به نسبت سال ­های 1396 و 1397 بهبود یافته است.

در این پژوهش مسئله زمان بندی کار کارگاهی منعطف با ماشین های موازی با درنظرگرفتن معیار تولید پاک تر، منابع دوگانه انسان-ماشین، زمان دسترسی کارها و زمان پردازش وابسته به سرعت ماشین ها بررسی می­ شود. اهداف مسئله شامل حداقل­ کردن مجموع جریمه ­های دیرکرد و زودکرد و مجموع افزایش سرعت است. سرعت ماشین ها افزایش داده می شود تا زمان تکمیل کارها کاهش یابد. درحالی که افزایش سرعت به افزایش آلودگی صوتی در محیط تولیدی منجر می شود و با توجه به رویکرد تولید پاک تر که نگرشی پیشگیرانه است، در اینجا سعی شده است با حداقل­کردن افزایش سرعت، میزان آلودگی صوتی کاهش داده شود. به این منظور در اینجا ابتدا یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط توسعه داده شد. همچنین با توجه به دوهدفه بودن و NP-hard بودن مساله، برای حل آن از الگوریتم NRGA استفاده و نتایج حاصله با نیز الگوریتم NSGAII با توجه به برخی از معیارهای کارایی چندهدفه مقایسه شد. نتایج حاصل از مقایسه الگوریتم ها نشان داد که الگوریتم پیشنهادی با توجه به معیار MID در نمونه­های با 10 و 25 کار و در معیار RAS در نمونه ­های با 25 و 100 کار کارایی بهتری نسبت به الگوریتم NSGAII دارد. همچنین به منظور تجزیه وتحلیل دقیق ­تر از روش تاپسیس استفاده شد که نتایج کارایی الگوریتم پیشنهادی را نشان داد.

در بحث امدادرسانی به مصدومان بلایای طبیعی و غیرطبیعی، هدف اصلی یک زنجیره امدادرسانی این است که اقلام موردنیاز مصدومان مانند آب و مواد غذایی، مواد دارویی، پناهگاه و سایر ملزومات در سریع ترین زمان ممکن در­دسترس مصدومان قرار بگیرد تا از تعداد مرگ ومیر ناشی از وقوع بلایا تا حد امکان کاسته شود؛ بنابراین طراحی و توسعه و اجرایی­کردن یک زنجیره امدادرسانی می تواند نقش مهم و بزرگی در دست­ یافتن به یک پاسخ مناسب ایفا کند. بارزترین تفاوت ها در بحث برخورد با زنجیره امدادرسانی ، غیرقابل پیش بینی ­بودن تقاضا از نظر زمان، مکان، نوع، مقیاس و حجم آن است. دلایل دیگر پیچیدگی مدیریت چنین زنجیره هایی وقوع ناگهانی یک تقاضا در مقدار زیاد و فرصت بسیار کوتاه برای تأمین حجم وسیعی از کالاها، کمبود منابع شامل کالاها، نیروی امدادرسانی، فناوری مناسب، ظرفیت حمل ونقل، ضرورت تأمین به موقع و به میزان کافی ملزومات بعد از وقوع حادثه و ریسک های موجود در محیط امدادرسانی است. در پژوهش حاضر، یک مدل ریاضی برای مسئله مکان یابی ـ موجودی برای برنامه ریزی پاسخ به تلفات ارائه شده است؛ همچنین ازآنجاکه مدل ریاضی ارائه­ شده جزو مسائل Np-hard محسوب می شود، برای حل آن از الگوریتم های فراابتکاری استفاده شده است.

امروزه مدیریت زنجیره تأمین باید راهکارهایی را اتخاذ کند تا بتواند پاسخگوی نیازهای متغیر مشتریان باشد. استفاده از هوشمندی کسب­وکار به­همراه تقویت یکپارچگی و قابلیت چابکی، موجب ایجاد مزیت رقابتی در زنجیره تأمین می­شود و درنتیجه زنجیره تأمین می­تواند موقعیت بهتری در کسب­ وکار داشته باشد. هدف این پژوهش، بررسی چگونگی تأثیر هوشمندی کسب ­وکار بر یکپارچگی، چابکی و عملکرد زنجیره تأمین است. درضمن اثر یکپارچگی و چابکی بر عملکرد زنجیره تأمین موردبررسی قرار می­ گیرد. در این پژووهش ابتدا با مرور پیشینه موضوع، یک مدل مفهومی ارائه شده است؛ سپس روش پیمایش برای جمع آوری داده­ ها به ­کار رفته است. داده ­ها از 369 شرکت از صنایع مختلف و شهرهای متفاوت در ایران طی آذر و دی ماه سال 1399 جمع آوری شد. واحد تحلیل پژوهش، شرکت­ های تولیدی بودند. برای آزمون فرضیه ­ها از مدل­سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان می­ دهد که هوشمندی کسب وکار، یکپارچگی و چابکی نقش مهمی در دستیابی به عملکرد بهتر زنجیره تأمین دارند؛ البته در این میان، هوشمندی کسب­ وکار بیشترین تأثیر را بر عملکرد زنجیره تأمین دارد. هوشمندی کسب­ وکار بر یکپارچگی و چابکی زنجیره تأمین نیز تأثیر مثبت و معناداری دارد؛ همچنین مشخص شد که یکپارچگی تأثیر مستقیمی بر چابکی زنجیره تأمین دارد.