دانش حسابداری مالی
سال:1395 | دوره:3 | شماره:3 (پیاپی 10) |تعداد مقالات:7

در این مقاله ارتباط بین پوشش خبری اعلان سود سالانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سوی مطبوعات و رسانه های تجاری با ارزش گذاری اطلاعات حسابداری مورد بررسی قرار می گیرد. نمونه ی آماری پژوهش شامل 147 شرکت در طی دوره ی زمانی 1390 الی 1393 بوده است. از خبرهای کوتاه به عنوان جایگزینی برای نقش انتشاردهندگی و خبرهای کامل نیز به عنوان نقش ایجادکنندگی اطلاعات استفاده شد. نتایج حاکی از عدم وجود رابطه معنادار بین پوشش خبری اعلان سود توسط مطبوعات تجاری با ارزشگذاری اشتباه اقلام تعهدی و جریان های نقدی می باشد. همچنین عدم وجود رابطه معنادار بین ارزشگذاری اشتباه اقلام تعهدی با نقش انتشاردهندگی اطلاعات و وجود رابطه معنادار بین ارزشگذاری اشتباه جریان های نقدی با نقش انتشاردهندگی اطلاعات مشاهده شد. از سوی دیگر رابطه معنادار بین ارزش گذاری اشتباه اقلام تعهدی با نقش ایجاد کنندگی اطلاعات توسط مطبوعات تجاری حاصل نگردید اما وجود رابطه معنادار بین ارزش گذاری اشتباه جریان های نقدی با نقش ایجادکنندگی اطلاعات مورد تایید قرار گرفت.

مدیران ارشد سازمان با درجه توانایی های مختلفی هستند. یکی از دارایی های نامشهود ارزشمند شرکت ها، قابلیت های مدیران بوده که توجه به آن باعث بهبود عملکرد سازمان و افزایش توان رقابت آن در بازار می شود. هم چنین، از آنجا که مالیات، سود شرکت را کاهش می دهد، بسیاری از شرکت ها به میزان زیادی فعالیت های اجتناب از پرداخت مالیات را با هدف کاهش درآمد مشمول مالیاتشان را به کار می برند. از این رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی تجربی اثرگذاری قابلیت های مدیران بر فعالیت های اجتناب از پرداخت مالیات 145 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1383 تا 1392 است. در این راستا، یافته های پژوهش نشان می دهد که به طور کلی بین قابلیت مدیران و اجتناب مالیاتی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. به سخنی دیگر، مشاهده شد که مدیران باقابلیت بالا جهت افزایش سود خالص به سمت فعالیت های اجتناب از پرداخت مالیات کمتر سوق پیدا کرده و بیشتر به سمت وسوی سرمایه گذاری بلندمدت و فعالیت های مولد آتی حرکت می کنند.

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل موثر و تبیین الگوی گزارشگری مسوولیت اجتماعی شرکت ها و تاثیر ایفای مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت ها بر ریسک سقوط قیمت سهام است. برای دستیابی به این هدف، با بکارگیری ابعاد مختلف مسوولیت اجتماعی مبتنی بر نظریه کارول، شاخص هایی برای ابعاد اقتصادی، قانونی، اخلاقی، محیطی و اجتماعی در نظرگرفته شد و با بکارگیری روش تحلیل عاملی تاییدی، شاخص های مناسب هر یک از ابعاد مذکور انتخاب گردید. با نمونه آماری مشتمل بر 86 شرکت طی دوره ی زمانی 1388 تا 1393 بر اساس روش تحلیل پوششی داده ها، میزان ایفای مسوولیت اجتماعی شرکت ها محاسبه شد. برای محاسبه ریسک سقوط قیمت سهام نیز از مدل ضریب منفی چولگی بازده سهام چن و همکاران (2001) استفاده گردید. جهت مطالعه تاثیر ضریب ایفای مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت بر ریسک سقوط قیمت سهام با بکارگیری روش داده های ترکیبی و رگرسیون خطی چند متغیره، یافته های پژوهش نشان داد که بین ایفای مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت ها و ریسک سقوط قیمت سهام، رابطه معناداری وجود ندارد.

چالش عمده در مطالعات مربوط به مدیریت سود، یافتن معیاری است که مشخص نماید شرکت ها تا چه میزانی، سودهای خود را مدیریت کرده اند. فرض رایج این است که ارقام سود حسابداری از طریق اقلام تعهدی مدیریت می شوند. در اکثر پژوهش ها، کشف مدیریت سود، مبتنی بر مدل رگرسیون خطی پیشنهاد شده توسط جونز (1991) می باشد. هدف این مقاله مقایسه کارایی مدل های مبتنی بر رگرسیون خطی فازی در مقایسه با مدل های رگرسیون خطی حداقل مربعات معمولی در کشف مدیریت سود است. مشکل اساسی در مدل جونز، نیاز به سری های زمانی طولانی از داده های صورت های مالی است. روش جایگزین برای برآورد ضرایب مدل رگرسیون خطی با حداقل مربعات معمولی، استفاده از رگرسیون خطی فازی می باشد. در این پژوهش 72 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380 تا 1392 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، در زمان مقایسه اقلام تعهدی اختیاری در طول دوره های مختلف زمانی، با کاهش طول سری زمانی، هر چند کارایی هر دو مدل کاسته می شود، ولی کاهش کارایی رگرسیون فازی در تشخیص مدیریت سود در مقایسه با رگرسیون معمولی با شتاب کمتری رخ داده است و حتی در دوره چهار ساله، کارایی روش فازی بیش از روش رگرسیون معمولی می باشد.

در این پژوهش به شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر قیمت گذاری خدمات حسابرسی با بکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی فازی پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا 17 عامل موثر بر قیمت گذاری با مطالعه پیشینه و ادبیات نظری حسابرسی مشخص شد و سپس با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی، از 30 نفر از خبرگان حسابرسی که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، نظرخواهی شد و سپس شاخص های کلامی به اعداد فازی تبدیل شد. در مرحله بعدی، فازی زدایی صورت گرفت و سپس با بکارگیری نرم افزار اکسپرت چویس، و نمودار پاره تو، 9 عامل از 17 عامل بعنوان مهمترین عوامل موثر بر قیمت گذاری خدمات حسابرسی تعیین شد. این عوامل به ترتیب وزن شامل: حجم عملیات، پیچیدگی عملیات، کیفیت کنترل های داخلی صاحبکار، پراکندگی جغرافیایی عملیات، اندازه واحد مورد رسیدگی، حسابرسی نخستین، نوع اظهارنظرهای سنوات قبل، سنوات تصدی مسوولیت حسابرسی یک شرکت می باشد. بر اساس نمودار پاره تو مشخص گردید که حق الزحمه حسابرسی حدود 80 درصد، تابع عوامل مذکور می باشد. لذا بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاد می شود سازمان حسابرسی و موسسات در تعیین حق الزحمه حسابرسی به عوامل 9 گانه فوق بر اساس اهمیت و اولویت آن ها توجه نمایند.

چسبندگی هزینه ها زمانی روی می دهد که به هنگام کاهش تقاضا، مدیران برای اجتناب از هزینه های تعدیل، تصمیم به حفظ منابع بلا استفاده می گیرند، تصمیم مدیران به حفظ منابع بلااستفاده می تواند ناشی از ملاحظات شخصی باشد و نوعی هزینه های نمایندگی ایجاد کند. لذا در این پژوهش تاثیر مساله نمایندگی بر شدت چسبندگی هزینه ها بررسی شد. از جریان نقد آزاد، دوره تصدی گری و افق دید مدیر عامل به عنوان متغیرهای مساله نمایندگی استفاده شده و تعداد 135 شرکت در دوره زمانی 93-1383 به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند که مجموعا تعداد 1485 سال - شرکت را ایجاد می کردند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون لگاریتم خطی چند متغیره با استفاده از داده های تلفیقی به روش حداقل مربعات تعمیم یافته با وزن دهی به مقاطع استفاده شد. یافته های این پژوهش حاکی از تاثیر معنادار متغیرهای نمایندگی بر چسبندگی هزینه ها است. از این رو، عدم تقارنی هزینه ها به علت مساله نمایندگی رابطه مثبتی با انگیزه های شخصی و حکمرانی مدیران دارد.

مدلهای اقلام تعهدی اختیاری که عموما توسط مطالعات تجربی برای اندازه گیری میزان مدیریت سود انجام شده در شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است مبلغ مدیریت سود انجام شده را بیش نمایی کنند و در نتیجه خطای نوع اول را افزایش دهند. در مطالعه حاضر، با تاکید بر کشف مدیریت درآمد به جای کشف مدیریت سود، مدلی برای اندازه گیری نا اریب درآمدهای اختیاری، به عنوان سنجه ای بدیل برای مدیریت سود، به کار گرفته شد و بر این اساس مشاهده شد که اولا بازار سهام به اطلاعات درآمدهای اختیاری قیمت می دهد و ثانیا یک رابطه معکوس میان درآمدهای اختیاری و قیمت سهام وجود دارد. این شواهد که از برازش رگرسیون مدل آثار ثابت و داده های پانلی مربوط به 86 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران در یک دوره 10 ساله بین 1383 تا 1392 استخراج شد نشان می دهد درآمدهای غیر اختیاری دارای محتوای اطلاعاتی افزاینده است و همچنین مدیریت سود در شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران با هدف حداکثرسازی ارزش شرکت انجام نمی شود و یک گرایش فرصت طلبانه دارد. مقایسه دو مدل غیرآشیانی درآمدی و اقلام تعهدی با استفاده از ملاک اطلاع آکائیک و آزمون کاکس نشان می دهد که درآمدهای اختیاری به شکل قدرتمندتری در مقایسه با اقلام تعهدی اختیاری تغییرات قیمت سهام را توضیح می دهد.