پژوهشی خون
سال:1402 | دوره:20 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف با توجه به مشارکت پایینتر از حد انتظار زنان در اهدای خون ترغیب آنان به این امر ضروری است. در همین راستا تدارک آموزش های مناسب و اثرگذار نیازمند شناسایی عوامل مؤثر در اهدای خون زنان است. این مطالعه ارتباط سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده و اضطراب تزریق با قصد رفتار اهدای خون در دختران دانشجو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان را مورد بررسی قرار داده است. مواد و روش ها این مطالعه توصیفی-تحلیلی با مشارکت دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در نیمسال اول 1401 انجام شد. با روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای سهمیهای، تعداد 623 نفر از دانشجویان انتخاب شدند و داده های مرتبط از طریق پرسشنامه الکترونیکی جمع آوری و با نرم افزار 20 SPSS وآزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تحلیل شد. یافته ها نتایج نشان داد که تنها 114 نفر(3/18%) از دختران دانشجو، سابقه اهدای خون داشتند. بین سازه های کنترل رفتاری درک شده، هنجارهای ذهنی و نگرش با قصد رفتار اهدای خون رابطه مستقیم و بین اضطراب تزریق با قصد رفتار اهدای خون رابطه معکوس وجود داشت( 001/0 ≥, p). نتیجه گیری نظریه رفتار برنامه ریزی شده می تواند الگویی مناسب برای انجام مداخلات در جهت ترغیب بانوان به امر اهدای خون باشد، از طرفی استفاده از برنامه های آموزشی مختلف جهت کاهش اضطراب تزریق و هم چنین درمان کم خونی زنان به جهت افزایش اهدای خون امری ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف آلوایمیونیزاسیون به علت مواجهه لنفوسیت های B با آنتی ژن بیگانه به دنبال تزریق خون ناسازگار ایجاد می شود. یکی از راه های شناسایی آنتی ژن های گروه های خونی، استفاده از آنتی بادی های مونوکلونال می باشد. هدف از مطالعه حاضر، ترانسفورماسیون سلول های آلوایمن شده ضد آنتی ژن Kell در افراد تالاسمی به کمک ویروس اپشتاین بار و تولید سلول های لنفوبلاستوئید تولیدکننده آنتی بادی ضد Kell می باشد. مواد و روش ها در یک مطالعه تجربی، سلول های تک هسته ای خون محیطی(PBMC) از 10بیمار تالاسمی ایمن شده علیه آنتی ژن KELL به روش گرادیان غلظتی فایکول جدا و با سوپ ویروسی اپشتاین بار به دست آمده از محیط کشت خط سلولی B95-8 به مدت 4 ساعت مواجه شد. پس از گذشت یک تا سه هفته، تولید کلون های لنفوبلاستوئیدی تولیدکننده آنتی بادی و اختصاصیت آنتی بادی تولیدی به ترتیب با مشاهده میکروسکوپی، الایزا و روش میکرو هماگلوتیناسیون بررسی شد. یافته ها نتایج به دست آمده نشان داد که مواجهه سلول های PBMC بیماران تالاسمی ایمن شده علیه آنتی ژن KELL با سوپ ویروسی EBV سبب ایجاد کلون های لنفوبلاستوئیدی می گردد. بررسی سوپ سلولی کلون های تولیدی نشان داد که آنتی بادی تولیدی توسط این سلول ها قادر به شناسایی گلبول های قرمز حاوی آنتی ژن KELL و آگلوتیناسیون آن ها با آزمایش میکروهماگلوتیناسیون می باشد. نتیجه گیری براساس یافته های به دست آمده ترانسفورماسیون PBMC بیماران تالاسمی ایمن شده علیه آنتی ژن KELL باعث ایجاد سلول های لنفوبلاستوئیدی تولیدکننده آنتی بادی ضد این آنتی ژن می گردد.

سابقه و هدف مدیریت خون بیمار، اجرای مفاهیم جراحی وپزشکی مبتنی بر شواهد به منظور دستیابی به پیامد بهتر بالینی بیمار است. اولین مرحله استقرار مدیریت خون بیمار، آموزش آن است. هدف از این تحقیق، بررسی دو روش آموزشی حضوری و مجازی جهت استقرار مدیریت خون بیمار بود. مواد و روش ها در یک مطالعه آینده نگر در سال 94 در بیمارستان شهید لواسانی، کارکنان بیمارستان به صورت تصادفی از سه گروه پزشکان، پرستاران وآزمایشگاه انتخاب شدند و وارد یکی از گروه های آموزش مجازی و حضوری شدند. تمرکز آموزش دهنده در هر دو روش آموزشی بر اصول و اساس مدیریت خون بیمار، جایگزین های فرآورده های خون و تزریق خون سخت گیرانه بود. پس از اتمام دوره هر دوگروه در یک امتحان یکنواخت شرکت کردند. برای مقایسه از آزمون آنووا یک طرفه، کای اسکوئر و تی زوجی و برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار 23 SPSS استفاده شد. یافته ها میانگین نمره افراد در دوره حضوری 1/10 ±,7/90 (100-64) و در دوره مجازی 6/10 ±,8/90 (100-58) به دست آمد. میانگین نمره افراد در دوره حضوری و مجازی تفاوت معناداری نداشت. میانگین های مربوط به سابقه کار و سال های تحصیل افراد نیز اختلاف معناداری در دو گروه نشان نداد. نتیجه گیری دانش کسب شده در شرکت کنندگان این مطالعه تفاوت معناداری بین دوگروه مجازی وحضوری نشان نداد. برای آموزش جهت مستقر نمودن "مدیریت خون بیمار" در بیمارستان های سطح کشور می توان از آموزش های حضوری و مجازی بهره برد.

سابقه و هدف یکی از آنتی ژنهای فرعی گروه خونی، Duffy میباشد که شامل زیرگروههای مختلف است. سیستم گروه خونی Duffy، از نظر انتقال خون، از اهمیت بالینی برخوردار است، لذا شناسایی دقیق این آنتیژن اهمیت به سزایی دارد. دراین مطالعه، فرآیند محلولسازی غشای گلبول قرمز و خالصسازی آنتیژن بررسی شد. مواد و روش ها در این مطالعه تجربی، کیسه گلبول قرمز متراکم با ویژگی O-و Fya+ از پایگاه انتقال خون استان تهران، تهیه شده و با به کارگیری دترژانت Nonidet P-40، اقدام به محلول سازی غشای آن ها شد. در مرحله بعد، آنتی ژن Fya با استفاده از روش کروماتوگرافی تمایلی و به کارگیری آنتی بادی اختصاصی این آنتی ژن خالص سازی شد. ویژگی پروتئین خالص شده با روشELISA بررسی شد. یافته ها ویژگی Fya+ در گلبول های قرمز کیسه RBC با روش آگلوتیناسیون تایید شد. به علاوه، ویژگی آنتی ژن تخلیص شده از کیسه یاد شده، با روش ELISA تایید شد. جذب نوریOD 450 nm آنتی ژن تخلیص شده در روش ELISA با آنتی بادی های Fya و Fyb، به ترتیب 137/0 ±,056/1 و 016/0 ±,197/0 (2 n=) بود. نتیجه گیری جهت دستیابی به آنتی ژن Fya، محلول سازی غشای گلبول قرمز با استفاده از دترژانت غیر یونی Nonidet P-40، قابل انجام بوده و می توان در مطالعه های بعدی از آنتی ژن به دست آمده، در زمینه های مختلف از جمله ایمنی زایی و تولید آنتی بادی بهره برد.

سابقه و هدف سیستم مدیریت نگهداری پیشگیرانه، نقش مؤثری در پیشگیری نواقص به همراه افزایش ایمنی تجهیزات، کاربران و کاهش هزینه ها در روند فعالیت سیستم ها دارد. در این مطالعه، میزان بهره دهی این سیستم ها در 6 مرکز انتقال خون تهران، البرز، آمل، همدان[MF1]، سمنان و قم طی ماه های اردیبهشت تا مهر سال 1400 بررسی شد. مواد و روش ها در این مطالعه مقطعی، وضعیت مربوط به عوامل مرتبط با اجزا، اتصالات و قطعات 35 سیستم موتورخانه، تهویه و دیزل ژنراتور فعال در6 مرکز انتقال خون از طریق چک لیست، مصاحبه و مشاهده چشمی بررسی شد [MF2] و اطلاعات به دست آمده، با استفاده از نرم افزار 25 SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها نتایج این مطالعه حاکی از عدم رعایت الزامات در سیستم مدیریت نگهداری ابزار و وسایل شبکه برق رسانی و تأسیسات 6 مرکز با سابقه بیش از10 سال به دلیل عدم وجود نیروهای با تجربه، محدودیت های مالی و عدم نظارت در بازدیدهای دوره ای مؤثر، آزمایش های ایمنی، اصلاحات مورد نیاز در بخش موتورخانه و شبکه برق رسانی بود. میانگین وضعیت عدم نظافت اجزاء در این مراکز 61%، رسوب و خوردگی اتصالات 33%، زنگ زدگی 25% و بهم ریختگی و انباشتگی سیم و کابل 67% بود[MF3]. نتیجه گیری نتایج این بررسی نشان داد، عدم رعایت الزامات سیستم مدیریت نگهداری منجر به بروز آسیب ها و صدمات بر عملکرد دستگاه ها و هم چنین عدم افزایش ایمنی تجهیزات، طول عمر مفید فعالیت و زمان دسترسی به همراه کاهش خرابی ها و هزینه های تعمیرات می گردد.

سابقه و هدف بتاتالاسمی شایع ترین بیماری ارثی تک ژنی در سراسر دنیاست که با الگوی اتوزومی مغلوب به ارث می رسد و در اثر جهش در ژن بتاگلوبین ایجاد می شود. از علایم ناقلین بتا تالاسمی، کاهش شاخص های خونی گلبول های قرمز و تغییراتی در میزان هموگلوبین از جمله پایین بودن هموگلوبین A1 و بالا بودن هموگلوبین A2 را می توان نام برد. هدف این تحقیق، یافتن رابطه ای بین مقادیر این شاخص ها و نوع جهش های ژنی منجر به بیماری می باشد که می تواند به عنوان روش تشخیص سریع نوع جهش در غربالگری اولیه ناقلین و تشخیص های پیش از تولد به کار رود. مواد و روش ها در این مطالعه توصیفی تحلیلی پس از تکثیر و تعیین توالی ژن بتاگلوبین به روش سانجر از جمعیت 200 نفری ناقلین بتا تالاسمی استان خوزستان، ارتباط جهش های ژن با اندازه شاخص های گلبول های قرمز افراد به روش آماری تجزیه و تحلیل واریانس(Anova) و به کمک نرم افزار 26SPSS مورد بررسی آماری قرار گرفت. یافته ها نتایج نشان داد که جهش IVSII-1(G>A)با 5/22% فراوانی شایع ترین جهش در این جمعیت بوده و هم چنین از نظر آماری ارتباط معنا داری بین تغییرات میانگین شاخص MCV افراد نسبت به نوع جهش آن ها وجود دارد. به طوری که بیشترین میانگین این شاخص با مقدار 7/3 ±,4/65 در جهش IVSI-110(G>A) مشاهده شد. نتیجه گیری یافته های تحقیق حاضر در راستای بسیاری از مطالعه های انجام گرفته در این زمینه بوده و می تواند به عنوان یک راهنما جهت امکان تشخیص سریع نوع جهش در مراکز تشخیصی و درمانی به کار رود.

سابقه و هدف پرتوتابی فرآورده های پلاکتی یک اقدام درمانی مناسب جهت پیشگیری از بروز بیماری پیوند علیه میزبان ناشی از تزریق خون در گیرندگان مستعد می باشد. با این وجود، برخی از مطالعه ها حاکی از کاهش بازیابی پلاکت پس از تزریق و تشدید آسیب های دوران نگهداری متعاقب تابش اشعه گاما هستند. علاوه بر این، القای شرایط اکسیدان به ویژه افزایش تولید گونه های فعال اکسیژن متعاقب تیمار فرآورده های پلاکتی با اشعه گاما در برخی مطالعه ها مشاهده شده است. نظر به تاثیر گونه های فعال اکسیژن بر القای فرآیند آسیب دوران نگهداری پلاکت، مقاله مروری حاضر، ضمن معرفی منابع تولید گونه های فعال اکسیژن و نقش آن ها در پلاکت ها، به بحث در رابطه با نحوه بروز و اهمیت استرس اکسیداتیو وابسته به دوران ذخیره سازی در فرآورده های پلاکتی اشعه دیده با گاما پرداخته است. بدین منظور واژه های کلیدی در پایگاه های اطلاعاتی MEDLINE، PubMed و Google scholar جستجو شد و درنهایت 66 مقاله مورد استناد قرار گرفت.

سابقه و هدف بیماری کرونا ویروس که توسط SARS-COV-2 ایجاد می شود، در مدت کوتاهی اغلب نقاط دنیا را درگیر کرد. در زمان ظهور پاندمی به این گستردگی، بانک خون ها نیز تحت تاثیر قرار می گیرند. به دلیل شیوع گسترده SARS-COV-2 دستورالعمل های جدیدی در مراکز انتقال خون اتخاذ گردیده است. بررسی اثرات پاندمی SARS-COV-2 بر مراکز انتقال خون، اهدا و سلامت خون و استفاده از فرآورده های خونی برای درمان آن از اهداف این مقاله بود. مواد و روش ها در این مطالعه مروری، واژگان کلیدی در پایگاه های Science Direct، PubMed، Scopus و ژورنال های Science Nature، Elsevier، Cell، BMJ، Blood، Transfusion و Lancet جستجو شده و نهایتاً 99 مقاله استفاده گردید. یافته ها بیماری COVID-19 اثرات منفی بر اهدا و سرویس های انتقال خون داشته است. از مسائل مهم این است که انگیزه اهداکنندگان با وجود پاندمی حفظ شود و مراکز درمانی با کمبود فرآورده های خونی روبه رو نشوند. SARS-COV-2 چالش هایی در جذب اهداکنندگان و سلامت خون ایجاد کرده زیرا عفونت می تواند بدون علامت باشد. با این وجود، تا به امروز موردی از انتقال ویروس به واسطه تزریق فرآورده های خونی گزارش نشده است. نتیجه گیری COVID-19 اثرات منفی بر اهدا و ذخایر خون داشته است. مراکز خون سیاست های جدیدی را برای محافظت از اهداکنندگان و تأمین خون ایجاد کرده اند؛ از جمله اضافه کردن پرسش های جدید به پرسشنامه غربالگری اهداکنندگان و معافیت های جدید برای ابتلا، واکسیناسیون و مدیریت خون بیماران. پلاسمای هیپرایمیون، اگر چه به عنوان یک درمان احتمالی مطرح می شود، با این حال در این زمینه تناقضاتی وجود دارد.