روانشناسی پیری
سال:1400 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

تحمل پریشانی یکی از عواملی است که در دوران سالمندی می تواند تاثیر بسزایی بر سلامت روان و کیفیت زندگی سالمندان داشته باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اجتناب تجربی، نشخوار فکری و ذهن آگاهی در تحمل پریشانی در سالمندان استان اصفهان (شهرستان اصفهان و کاشان) انجام شد. روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان 60 تا 75 ساله مقیم سراهای سالمندان اصفهان و کاشان در سال 1399 بود که از این میان تعداد 380 نفر از آنان به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های تحمل پریشانی سیمونز و گاهر، پذیرش و عمل بوند و همکاران، سبک پاسخ دهی نشخواری نولن-هوکسما و مورو، و ذهن آگاهی بایر و همکاران استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون خطی با نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که میان تحمل پریشانی با اجتناب تجربی و نشخوار فکری رابطه منفی و با ذهن آگاهی رابطه مثبت معنادار وجود دارد (05/0≤, p). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که اجتناب تجربی (11/0-=β, )، نشخوار فکری (45/0-=β, ) و ذهن آگاهی (11/0=β, ) می تواند تحمل پریشانی را در سالمندان پیش بینی کند. با توجه به نتایج پژوهش حاضر با ارتقا تحمل پریشانی از طریق آموزش مهارت های ذهن آگاهی و سبک های مقابله ای مناسب، می توان سالمندان را در برابر مشکلاتی از قبیل کاهش قوای جسمانی، بیماری، تنهایی و از کار افتادگی توانمند ساخت.

شیوع ویروس کرونا یک چالش برای سیستم های مراقبت بهداشتی در سراسر جهان است. سالمندان به دلیل عملکرد پایین سیستم ایمنی بدن و دارا بودن بیماری های زمینه ای، در معرض خطر بالای عوارض ناشی از ویروس کرونا قرار دارند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل علی اضطراب ویروس کرونا در سالمندان براساس تنیدگی ادراک شده و حس انسجام با نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک شده انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان مقیم سراهای سالمندان شهرستان اردبیل در سال 1399بود که از بین آنها 160 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از مقیاس اضطراب کرونا علی پور و همکاران، پرسش نامه حس انسجام فرم 13 گویه ای آنتونووسکی، مقیاس تنیدگی ادراک شده کوهن و همکاران و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و از طریق نرم افزارهای SPSS نسخه 23 و Lisrel نسخه 8/8 انجام شد. براساس نتایج بدست آمده مدل علی رابطه بین تنیدگی ادراک شده، حس انسجام، حمایت اجتماعی ادراک شده و اضطراب کرونا در سالمندان براساس شاخص های مختلف برازش تایید شد (05/0>P). تنیدگی ادراک شده، حس انسجام و حمایت اجتماعی ادراک شده بر اضطراب کرونا سالمندان اثر مستقیم دارند؛ همچنین تنیدگی ادراک شده و حس انسجام از طریق حمایت اجتماعی ادراک شده بر اضطراب کرونا در سالمندان تاثیر غیرمستقیم دارند (05/0>P). بنابراین، در شرایط همه گیری کووید-19 می توان با آگاه سازی و به کارگیری تدابیری جهت توانمندسازی سالمندان در زمینه تنیدگی ادراک شده، حس انسجام، حمایت اجتماعی ادراک شده نقش بسزایی در کاهش اضطراب کرونا در سالمندان ایفا کرد.

احساس گناه و اضطراب بخشی از تجربه های مهم انسان به ویژه در دوره سالمندی است که می تواند سلامت روان آنها را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو شناسایی عوامل اثرگذار بر آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین این پژوهش با هدف پیش بینی احساس گناه و اضطراب بر اساس نگرانی های وجودی در سالمندان صورت پذیرفت. پژوهش حاضر توصیفی، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل سالمندان غیرمقیم در سرای سالمندان مناطق یک، سه، و پنج شهر تهران در سال 1398 بود که از جامعه مورد نظر، نمونه ای به حجم 150 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های اضطراب هستی مسعودی ثانی و همکاران، احساس گناه کوگلر و جونز، و اضطراب کتل بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد و نتایج نشان داد که احساس مسیولیت و اضطراب مرگ با احساس گناه رابطه مثبت و معنادار دارند، نگرانی های وجودی (احساس بی معنایی، احساس مسیولیت، احساس تنهایی و اضطراب مرگ) با اضطراب رابطه مثبت و معنادار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه همزمان نشان داد که نگرانی های وجودی حدود 11 درصد از واریانس احساس گناه و حدود 22 درصد از واریانس اضطراب را تبیین می کنند. بنابراین با توجه به یافته های این پژوهش، می توان گفت به کارگیری تدابیری در جهت کاهش نگرانی های وجودی سالمندان، اقدام موثری برای کاهش احساس گناه و اضطراب آنان است.

سالمندی فرایند زیستی است که تمام موجودات زنده از جمله انسان ها آن را تجربه می کنند، از این رو توجه خاص و پیشگیری از اختلالاتی نظیر باورهای غیرمنطقی و نگرش منفی به مرگ در سالمندی بسیار مهم است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر باورهای غیرمنطقی و نگرش به مرگ سالمندان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه سالمندان شهر خرم آباد در سال 1399 بودند. حجم نمونه پژوهش شامل 30 نفر سالمند (60 تا 70 سال) بود که با روش نمونه گیری در دسترس و با توجه به ملاک های ورود و خروج مطالعه انتخاب شدند. گروه آزمایش مداخله آموزشی را در قالب هشت جلسه 90 دقیقه ای هفتگی دریافت نمودند. پرسش نامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسش نامه باورهای غیرمنطقی اهواز و نیمرخ نگرش به مرگ وونگ بود. داده ها با تحلیل کوواریانس تک متغیره، با استفاده از نرم افزارSPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل در پس آزمون از نظر باورهای غیرمنطقی و نگرش به مرگ تفاوت معنی داری وجود داشت (001/0>P). به عبارت دیگر درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش باعث کاهش باورهای غیرمنطقی و نگرش منفی به مرگ شد. منطبق با یافته های پژوهش حاضر می توان درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش را به عنوان یک روش کارا جهت کاهش باورهای غیرمنطقی و نگرش منفی به مرگ سالمندان پیشنهاد داد.

دوره سالمندی همراه با فقدان ها و از دست دادن ها می باشد، مثل از دست دادن موقعیت اجتماعی، همسر و غیره که باعث کاهش تاب آوری در برابر سختی ها و ناملایمات زندگی می گردد که این به نوبه خود سبب کاهش رضایت از زندگی می شود. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شفقت به خود در بر رضایت از زندگی و تاب آوری زنان سالمند بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان سالمندی بود (حدود 500 نفر) که در سال 1399 در آسایشگاه ها و مراکز توانبخشی و نگهداری سالمندان با نظارت سازمان بهزیستی در استان گیلان تحت توانبخشی و و مراقبت بودند. نمونه ای با حجم 30 نفر از بین آنها به شیوه هدفمند و با توجه به معیار های ورود و خروج مطالعه انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 15 نفری دسته بندی شدند. برای گروه آزمایشی 8 جلسه 2 ساعتی آموزش شفقت به خود گیلبرت اجرا گردید و در گروه کنترل مداخله ای انجام نشد. شرکت کنندگان با استفاده از پرسش نامه های رضایت از زندگی زندگی دینر و همکاران و تاب آوری کونور و دیویدسون، مورد بررسی قرار گرفتند. برای تحلیل تحلیل نتایج از روش تحلیل کوواریانس تک متغیری به وسیله نرم افزار تحلیل آماری SPSS نسخه 20 استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیر نشان داد که شفقت به خود باعث افزایش رضایت از زندگی و تاب آوری زنان سالمند گردید و این افزایش در دوره پیگیری ماندگار بود (05/0

سالمندی یکی از دوران های مهم زندگی هر شخص است که اگر با رضایت و کیفیت سپری نشود، می تواند پیامدهای منفی جسمانی و روانی برای فرد، خانواده و جامعه بر جای بگذارد. با توجه به تغییر ساختار سنی جمعیت ایران از جوانی به سالمندی، متغیرهای پیش بین رضایت از زندگی در این گروه مورد توجه پژوهشگران بسیاری قرار گرفته است. بنابراین هدف مطالعه حاضر پیش بینی رضایت از زندگی بر اساس ابعاد دلبستگی و قدردانی در سالمندان بود. پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان مقیم آسایشگاه های سالمندی استان یزد در سال 1399 بود که از میان آنان، آسایشگاه سالمندی فاطمه الزهرا (س) شهر تفت به صورت دردسترس انتخاب و از بین سالمندان این سرا تعداد 110 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های رضایت از زندگی دینر و همکاران، تجدید نظر شده روابط نزدیک برن، کلارک و شیور و قدردانی مک کالو و همکاران پاسخ دادند. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 و با روش های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده از ضریب همبستگی حاکی از آن بود که از بین متغیرهای پیش بین، دلبستگی اجتنابی و قدردانی به ترتیب به صورت منفی و مثبت با رضایت از زندگی رابطه داشتند، اما دلبستگی اضطرابی با رضایت از زندگی رابطه معنادار نداشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد از میان دو متغیر دلبستگی اجتنابی و قدردانی، تنها متغیر قدردانی قادر به پیش بینی معنادار رضایت از زندگی بود (05/0>P). این متغیر توانست 44 درصد از تغییرات متغیر رضایت از زندگی را تبیین کند. براساس یافته های پژوهش می توان گفت کهقدردانی به عنوان یک ویژگی مثبت و ارزشمند، با تاثیر بر تعاملات اجتماعی و تغییر مثبت دیدگاه فرد نسبت به زندگی، رضایت از زندگی را در سالمندان پیش بینی می کند.

در دوران سالمندی بهزیستی روان شناختی کاهش می یابد و این کاهش ممکن است خطر ابتلا به بیماری ها را تحت تاثیر قرار دهد. ازاین رو لازم است که بهزیستی روانشناختی سالمندان موردتوجه قرار گیرد و عوامل مرتبط با آن شناسایی شود؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خودشفقتی و ناگویی هیجانی در بهزیستی روان شناختی سالمندان انجام شد. روش مطالعه حاضر توصیفی-همبستگی بود. از جامعه آماری که شامل تمامی سالمندان در تابستان 1399 در خانه های سالمندان شهر قزوین بودند، بر اساس جدول کرجسی و مورگان 92 نفر با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه های خودشفقتی نف (2003)، ناگویی هیجانی بگبی و همکاران (1994) و فرم کوتاه مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف (1989) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون خطی چندگانه به شیوه همزمان با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 در سطح معنی داری 05/0 استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه مستقیم و معنی داری بین خودشفقتی (8/0=r) و مولفه های آن با بهزیستی روان شناختی وجود داشت (01/0>P)، بین ناگویی هیجانی (777/0-=r) و مولفه های آن با بهزیستی روان شناختی ارتباط معکوس و معنی داری وجود داشت (01/0>P). همچنین ناگویی هیجانی و خودشفقتی، 3/75 درصد از واریانس بهزیستی روان شناختی را تبیین نمودند. بنابراین پیشنهاد می شود مشاوران و روان شناسان حیطه سالمند با بکارگیری تدابیری جهت ارتقای خودشفقتی و کاهش ناگویی هیجانی در سالمندان بهزیستی روان شناختی آنان را ارتقا دهند.