دانش کشاورزی
سال:1381 | دوره:12 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

طی مطالعه ای که در سال های 1379 و 1380 به عمل آمد، تعداد 5 گونه کنه از 4 جنس متعلق به خانواده Acaridae (Acari, Astigmata) از مزارع چغندرقند دشت میاندوآب جمع آوری و شناسایی گردید. گونه Cosmoglyphus sp. near batsylevi Zakhvatin برای اولین بار از ایران و گونه های Tyrophagus similis Volgin Acarus tyrophagoides Zakhvatkin، T. putrescentiae (Schrank) و Rhizoglyphus robini Claparede برای اولین بار از منطقه دشت میاندوآب گزارش می شوند. از بین اینها دو گونه Tyrophagus putrescentiae و Rhizoglyphus robini بعنوان گونه های غالب، بیشترین تراکم جمعیت را در منطقه داشتند.

بمنظور بررسی علل عدم کارآیی زهکش های زیرزمینی و نیز علل ماندابی اراضی زهکشی شده مجتمع گوشت فارس، مقدار ضریب قابلیت انتقال خاک (KD) به دو روش مستقیم و غیر مستقیم، و سرعت نفوذ آب به خاک بوسیله استوانه های دوگانه نفوذ اندازه گیری شد. در روش مستقیم، مقدار ضریب قابلیت انتقال خاک از طریق اندازه گیری ضریب آبگذری (K) به روش چاهک و ضخامت لایه آبدار (D) به روش لایه بندی خاک، تعیین گردید. در روش غیر مستقیم، این ضریب با اندازه گیری دبی زهکش ها (q) و بار آبی (h) در وسط دو زهکش موازی در شرایط همگام محاسبه شد. نتایج نشان داد که بافت خاک از سطح تا عمق 2.30 متر رسی و مقدار ضریب قابلیت انتقال خاک در روشهای مستقیم و غیر مستقیم به ترتیب 1.11 و 0.376 مترمربع در روز است. نتیجه روش مستقیم با نتایج اندازه گیری این ضریب در دیگر نقاط دشت درودزن تطابق دارد، ولی ضریب حاصله در روش غیر مستقیم 1/3 مقدار این ضریب در روش مستقیم است. چنانچه مقادیر بهینه بار هیدرولیکی و ضریب زهکشی حاصله از مطالعات دیگر نقاط دشت مورد مطالعه را همراه با این ضریب در روش غیر مستقیم در فرمول هوخهات در شرایط همگام بکار ببریم، فاصله نهایی زهکشها 24 متر بدست می آید. این فاصله 1/4 فاصله اجرا شده زهکشی در محل مورد مطالعه است. بنابراین روش غیر مستقیم برای تعیین ضریب قابلیت انتقال خاک، بر روش مستقیم ارجحیت دارد. چون حجم خاکی که در این روش مورد بررسی قرار می گیرد بمراتب بیشتر از روش مستقیم است، و صحت و دقت آن بالاتر است. نتیجه اندازه گیری های سرعت نفوذ آب به خاک نشان داد که میانگین سرعت نفوذ پایه خاک 1.37 سانتیمتر در ساعت است. بررسیهای خاک محل آزمایش نشان داد که 25 سانتیمتر خاک سطحی دارای ساختمام کلوخه ای و درز و ترکهایی با میانگین عمق، فاصله و قطر به ترتیب 30، 20، و 1 سانتیمتر است. در زیر لایه سطحی، افقی به ضخامت 35 سانتیمتر قرار دارد که دارای ساختمان توده ای، با 62 درصد رس و جرم مخصوص ظاهری 1.70 گرم بر سانتیمتر مکعب است. به نظر می رسد که لایه اخیر از حرکت عمودی آب فرو رو جلوگیری می کند و موجبات مانداب شدن خاک را پس از هر آبیاری فراهم می کند. بنابراین، نحوه مدیریت و یا از بین بردن تراکم این لایه، نیاز به بررسی و مطالعات جداگانه ای دارد.

این آزمایش با استفاده از 360 قطعه مرغ تخمگذار لگهورن سفید، از سن 38 تا 54 هفتگی انجام گرفت. سطوح انرژی قابل سوخت و ساز شامل 2500، 2600، 2700 و 2800 کیلوکالری در کیلوگرم بود. سطوح پروتئین خام با توجه به نسبت پروتئین به انرژی پیشنهاد شده توسط انجمن ملی تحقیقات (1994، (NRC برای مرغ های تخمگذار تیپ لگهورن تنظیم گردید، بطوری که نسبت پروتئین خام به انرژی قابل سوخت و ساز پیشنهاد شده توسط انجمن ملی تحقیقات به عنوان سطح شاهد و 7.5 درصد پایین تر و بالاتر از آن به ترتیب به عنوان سطوح کم پروتئین و پر پرتئین در نظر گرفته شد. آزمایش بصورت فاکتوریل 4×3 و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گردید. هر جیره در 5 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت، که هر تکرار شامل دو قفس روی هم و هر قفس حاوی 3 قطعه مرغ بود. در تجزیه و تحلیل داده ها، سطوح انرژی قابل سوخت و ساز و پروتئین خام بطور بسیار معنی داری (P<0.001) مصرف خوراک، وزن تخم مرغ، وزن تخم مرغ تولیدی در روز، ضریب تبدیل غذایی، درصد تولید، هزینه تغذیه ای تولید یک کیلوگرم تخم مرغ و سود متغیر روزانه هر مرغ را تحت تاثیر قرار داد. همچنین، درصد چربی در کبد بطور معنی داری (P<0.05) تحت تاثیر سطح پروتئین خام و اثرات متقابل انرژی قابل سوخت و ساز و پروتئین خام قرار گرفت. با اینکه بیشترین سود متغیر به ازای هر مرغ را سطح انرژی قابل سوخت و ساز 2600 kcal/kg نشان داد. ولی، 2500 و 2600 kcal/kg با توجه به مصرف خوراک، میزان تولید و قمیت تمام شده جیره، مناسب ترین سطوح انرژی قابل سوخت و ساز در کاهش هزینه های تغذیه ای تولید تخم مرغ محسوب شد. سطح شاهد پروتئین خام (پیشنهاد شده توسط انجمن ملی تحقیقات) به دلیل ایجاد پایین ترین هزینه تغذیه ای تولید یک کیلوگرم تخم مرغ و بالاترین سود متغیر روزانه هر مرغ، مناسب ترین سطح پروتئین خام در جیره بود. جیره دارای 2600 kcal/kg انرژی قابل سوخت و ساز و 13.45 درصد پروتئین خام، با سود متغیر 74.45 ریال در روز و جیره برخوردار از 2500 kcal/kg انرژی قابل سوخت و ساز و 13.9 درصد پروتئین خام با سود متغیر 73.08 ریال در روز بهترین نتایج اقتصادی را نشان دادند. از آنجایی که جیره های یاد شده از نظر میزان شکستگی و لنبگی تخم مرغ ها، تغییرات وزن بدن، درصد تلفات، کیفیت سفیده تخم مرغ (واحدها و)، ضخامت پوسته، درصد پوسته، درصد چربی محوطه شکمی و درصد چربی کبد (احتمال وقوع بیماری کبد چرب)، تفاوت معنی داری را با بهترین جیره ها نداشتند، در نتیجه این دو جیره را به عنوان مناسب ترین جیره ها برای افزایش سود اقتصادی می توان انتخاب کرد. در نهایت جیره دارای 2600 kcal/kg و 13.45 درصد پروتئین خام با توجه به حاشیه اطمینان در شرایط عملی و همچنین با توجه به فرهنگ مرغداران و سود متغیر جیره به عنوان مناسب ترین سطح انرژی قابل سوخت و ساز و پروتئین خام برای تغذیه مرغ های تخمگذار در مرحله دوم تخم گذاری پیشنهاد گردید.

با توجه به اهمیت تامین منابع غذایی برای شکارگرها در زمان کمیاب بودن شکار، اثر پنج گونه شته شامل شته سیاه باقلا Aphis fabae Scop.، شته جالیز A. gossypii Glov. شته نخود Acyrthosiphon pisum (Harr.)، شته سبز هلو Myzus persicae (Sulz.) و شته سیاه جو Sipha maydis Pass. طول دوره لاروی، درصد تلفات سن لاروی و پوپاریوم، وزن پوپاریوم یک روزه، شاخص نرخ رشد، طول عمر، تولید تخم توسط حشرات کامل و باروری تخم شکارگر Leucopis glyphinivora Tanas. بررسی شد. اثر نامطلوب شته های سایه جو و جالیز بر زیست شناسی شکارگر به علت ساز و کار دفاعی شته و خصوصیات گیاه میزبان مشاهده شد. اثر شش جیره غذایی مصنوعی حشره کامل شکارگر شامل گرده یونجه + گرده ذرت + آب، آب مقطر و چهار جیره دیگر به عنوان عسلک مصنوعی شامل نسبت های مختلفی از قند یا عسل + مخمر + آب و عسلک شته سیاه باقلا به عنوان شاهد بررسی شد. گرده یونجه + گرده ذرت + آب و تیمار آب مقطر مانع تخم گذاری و باعث کاهش طول عمر حشرات کامل گردیدند. تیمارهای عسلک مصنوعی نیز طول عمر و تولید تخم را کاهش دادند ولی با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند. به نظر می رسد وجود یک قند در جیره غذایی احتمالا برای تامین انرژی نگهداری بدن L. glyphinivora ضروری است. این شکارگر احتمالا حشرات پرو- اویژنیک است و اووژنز با مصرف مواد غذایی دوره رشد لاروی کامل می شود.

آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی به منظور بررسی استفاده از پودر سیب زمینی خام در جیره های جوجه گوشتی با استفاده از 250 قطعه جوجه گوشتی تجاری به مدت 56 روز انجام شد. دوره آزمایش به 3 مرحله آغازین (هفته های 2 و 3)، رشد (هفته های 4، 5 و 6) و پایانی (هفته های 7 و 8) تقسیم شدند. جوجه ها در 8 روزگی به 5 گروه آزمایشی با جیره های غذایی محتوی صفر درصد (کنترل)، 10%، 20%، 30% و 40% پورد سیب زمینی تقسیم شدند. درصد های فوق الذکر نشان دهنده میزان جایگزینی ذرت در جیره بوسیله پودر سیب زمینی خام در طی مراحل آغازین و رشد است. در مرحله پایانی (هفته های 7 و 8) تمامی تیمارهای آزمایشی از جیره کنترل تغذیه شدند. در این آزمایش هر تیمار 5 تکرار و در هر تکرار 10 قطعه جوجه قرار داشت. در روز 56، از هر تکرار 2 نتیجه برای تعیین درصد لاشه ذبح گردید. نتایج آزمایش نشان داد که در میزان مصرف خوراکی هفتگی به غیر از هفته های 5 و 6، تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P<0.05). در میزان افزایش وزن هفتگی و ضریب تبدیل غذایی، به غیر از هفته هفتم تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P<0.05). به طور کلی استفاده از پودر سیب زمینی خام در جیره جوجه های گوشتی سبب کاهش وزن و نیز ضریب تبدیل غذایی گردید. در میزان چربی حفره بطنی تفاوت معنی داری دیده نشد (P<0.05)، ولی درصد لاشه و کبد دارای تفاوت معنی داری بودند (P<0.05). پودر سیب زمینی خام باعث کاهش درصد لاشه و افزایش درصد کبد گردید.

وضعیت شوری و سدیمی خاک از جمله مشکلات عمده کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. بنابراین بایستی نسبت به نمک زدایی و سدیم زدایی خاک منطقه گسترش ریشه اقدام شود. بدین منظور معمولا زمین آبشویی می شود. ولی متاسفانه اغلب در این مناطق با کمبود آب روبرو می باشیم و لذا صرفه جویی در کاربرد آب آبشویی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در همین راستا طرح آبشویی خاک و سپس همراه کردن آن با کشت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقاتی شوری واقع در رودشت اصفهان به اجرا در آمد. تیمارهای این طرح شامل T2، T4، T6 و T8 با کاربرد به ترتیب 50، 30، 10 و صفر سانتی متر آب آبشویی با استفاده از روش آبشویی منقطع بودند که پس از اعمال آنها به کشت دو واریته گندم در هر تیمار آبشویی اقدام شد. آبیاری کرتهای آزمایشی برای تمام تیمارها تا آخر فصل و مطابق با عرف منطقه بصورت یکسان انجام گرفت. تنها در مورد تیمار T8 (تیمار بدون آبشویی پیش از کشت) در مقایسه با سایر تیمارها بعد از اولین آبیاری، دو آبیاری اضافی و پی در پی اعمال شد. نتایج نشان داد که سه تیمار T2، T4 و T8 از لحاظ قابلیت هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک برای رشد گیاه مناسب و همطراز بوده در حالی که تیمار T6 با آنها اختلاف معنی داری را نشان داد. از آنجایی که تیمار T8 قبل از کشت هیچگونه آب آبشویی دریافت نکرده بود لذا علاوه بر عدم احتیاج به تسطیح و آماده سازی مجدد زمین پس از آبشویی، از غیر قابل استفاده ماندن زمین برای مدتی جلوگیری می شود. بنابراین، این تیمار نسبت به دو تیمار مشابه (T2 و (T4 ارجح بوده و برای منطقه توصیه می گردد.

به منظور مطالعه شاخص های موثر بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سویا Glycine mex (L.) Merr. در کشت مخلوط، آزمایشی در قالب طرح بلوک های خرد شده و با آرایش بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به مرحله اجرا در آمد. ارقام (تیمار عمودی) ویلیامز، سنچوری و هابیت به صورت ترکیب دو تایی و با نسبت های (تیمار افقی) 0:4، 1:3، 2:2، 3:1، با تراکم 45 بوته در مترمربع و با فاصله ردیفی 55 سانتی متر کشت شدند. ارتفاع بوته و تعداد شاخه های فرعی تحت تاثیر نسبت های مختلف کاشت قرار گرفتند، ولی تعداد غلاف در ساقه اصلی تحت تاثیر این نسبت ها قرار نگرفت. در کلیه نسبت های مختلف کاشت، بیشترین تعداد غلاف در 1/3 میانی ساقه اصلی مشاهده شد. ترکیب ویلیامز با هابیت دارای بیشترین تعداد غلاف و دانه در گیاه بود. درصد غلاف های پوک رقم هابیت در ترکیب با سایر ارقام و در مقایسه با کشت خالص آن بصورت معنی داری افزایش یافت و این درصد در 1/3 بالایی بوته بیشتر از سایر قسمت ها بود. در حالت کلی نسبت کاشت 2:2 بالاترین میزان عملکرد را بخود اختصاص داد. رقم ویلیامز در ترکیب با سنچوری در نسبت کاشت 2:2 بیشترین و ترکیب هابیت با سنچوری در نسبت کاشت 3:1 پایین ترین عملکرد را دارا شدند.

به منظور محاسبه اندازه مطلوب ساخت مزرعه در شرکتهای تعاونی تولید روستایی استان همدان، 645 واحد بهره برداری عضو این شرکتها به روش تصادفی دو مرحله ای انتخاب شد و مورد پرسشگری واقع گردید. از نتایج پرسشنامه ها با استفاده از روشهای آماری تجزیه واریانس طبقه بندی شده و با استفاده از تکنیکهای ریاضی و الگوهای اقتصاد سنجی، روابط کمی متغیرها برآورد شد و درستی پارامترهای برآورد شده آزمون گردید. مطالعه نشان می دهد در ازای هر یک هکتار افزایش مساحت مزرعه معادل 2580 ریال از متوسط هزینه های فعالیتهای زراعی در هکتار کاسته می شود. در شرایط کنونی متوسط هزینه هر هکتار فعالیت زراعی 522707 ریال می باشد و چنانچه مساحت به اندازه مطلوب یعنی 167.8 هکتار برسد، هزینه هر هکتار آن به 125752 ریال کاهش می یابد. ضمنا اندازه مطلوب سطح زیر کشت گندم آبی برای دستیابی به حداقل هزینه 12.8 هکتار و برای گندم دیم 74.38 هکتار می باشد.

در این پژوهش که به منظور تعیین مناسبترین شاخص کمی عکس العمل نخود در برابر خشکی طی سال های زراعی 76-1375 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرکه کردستان انجام شد، تعداد 24 رقم و لاین نخود تیپ دسی تحت شرایط آبی و دیم و در دو تاریخ کاشت، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب کرتهای خرد شده در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. با بررسی تنوع فنوتیپی و روابط علت و معلولی، تفاوتهای ژنتیکی برای 14 صفت یادداشت برداری شده آشکار گردید. برای تعیین عکس العمل نخود در برابر تنش خشکی، پنج شاخص متفاوت تحت عناوین DRI (شاخص پاسخ به خشکی)، STI (شاخص تحمل تنش)، TOL (تحمل)، MP (میانگین حسابی عملکرد) و GMP (میانگین هندسی عملکرد) محاسبه و مورد استفاده قرار گرفتند. ضرایب همبستگی، نمودار پراکندگی و تجزیه به مولفه های اصلی نشان دادند که دو شاخص STI و MP مناسبترین شاخص های ارزیابی مقاومت به خشکی در نخود بوده و می توانند ارقام دارای عملکرد در هر دو تیمار دیم (دارای تنش) و آبی (بدون تنش) را شناسایی نمایند. در این مطالعه ژنوتیپ های زودرس ICCV- 93032، ICCV- 94008، ICCV- 90033 و ICC- 89204 با داشتن عملکرد دانه بالاتر در دو محیط آبی و دیم به عنوان ارقام مقاوم به خشکی تعیین شدند. ضمنا رقم ICC 4958 که بالاترین عملکرد را در شرایط دیم تولید نموده و بیشترین مقاومت را به تنش خشکی نشان داد، به دلیل درشتی دانه که در ارقام تیپ دسی صفتی نامطلوب محسوب می شود، به عنوان والد مناسب برای برنامه های اصلاحی مقاومت به خشکی نخود پیشنهاد گردید.

مچ دست از اندام قدامی است که در حد فاصل بین انتهای پایینی ساعد و انتهای بالایی استخوانهای قلم قرار گرفته است. این قسمت از اندام قدامی دارای ساختمان جالب توجهی می باشد.بطوریکه از تعدادی استخوانهای کوچک تشکیل شده است. ارتباط بین استخوانها نیز مهم و جالب می باشد. برای بررسی ساختمان آناتومیک استخوانهای مچ دست، نمونه های دست گاومیش از ناحیه ساعد به پایین تهیه شد. از این نمونه ها توسط دستگاه رادیولوژی، رادیوگراف در حالتهای جلویی- عقبی (A-P) و جانبی تهیه شد. سپس نمونه ها را وارد آب آهک کرده و به مدت 4 الی 5 ساعت در 100 درجه سانتی گراد حرارت داده شدند. این بررسی نشان داد که مچ دست گاومیش دارای شش استخوان می باشد. این استخوانها در دو ردیف قرار می گیرند. 4 تا در ردیف ساعدی- مچی و 2 تا در ردیف مچی- قلمی. استخوانهای ردیف ساعدی- مچی از داخل به خارج شامل استخوانهای مچی زند اعلایی، مچ میانی، مچ زنداسفلی و مچی فرعی است. مچی فرعی در ناحیه کف دستی خارجی مچ و در خلف استخوان مچی زند اسفلی قرار می گیرد. که از این نظر شبیه به اسب است. همچنین مشخص شد که بزرگترین استخوان مچی در گاومیش مچی زند اعلایی و کوچکترین آنها نیز مچی فرعی می باشد. استخوانهای مچی ردیف مچی- قلمی گاومیش از داخل به خارج شامل استخوان مچی شماره 3 + 2 و مچی شماره 4 است و احتمالا شماره 1 حذف شده و مچی شماره 2 و 3 با هم یکی شده اند.