مهندسی بهداشت حرفه ای
سال:1393 | دوره:1 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: تامین روشنایی مطلوب در محیط کار علاوه بر حفظ سلامت بینایی شاغلین در تامین ایمنی و ارگونومی بصری نقش داشته و افزایش کارایی و کیفیت محصول را به دنبال دارد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی شدت روشنایی عمومی و موضعی کارگاه های قالیبافی شهرستان بیجار صورت گرفت.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، 101 کارگاه قالی بافی در شهرستان بیجار مورد بررسی قرار گرفت. شدت روشنایی عمومی در کارگاه ها بر اساس الگوها و محاسبات توصیه شده انجمن مهندسین روشنایی IES با استفاده از نورسنج Hagner EC1 در ارتفاع 76 سانتی متر از سطح زمین اندازه گیری شد. شدت روشنایی موضعی در سطح افق و در سطح قائم بافت اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد شدت روشنایی کل کارگاه های مورد بررسی 484.5±(458.9) لوکس و شدت روشنایی مصنوعی 80.0±(49.9) لوکس است. متوسط شدت روشنایی کل، طبیعی، مصنوعی به ترتیب در 39.6 درصد، 57.4 درصد و 100 درصد از کارگاه ها کمتر از حد معیار 300 لوکس بود. متوسط کمینه شدت روشنایی موضعی در سطح بافت در تمام کارگاه ها نیز کمتر از 500 لوکس بوده است.نتیجه گیری: حدود %60 از کارگاه ها در ساعات میانی روز دارای متوسط شدت روشنایی عمومی کل مطابق با حد توصیه می باشند. لیکن شدت روشنایی مصنوعی عمومی و موضعی کارگاه ها به دلیل ناکافی بودن منابع روشنایی نامناسب است. بنابراین ضروری است با اصلاح نواقص سامانه روشنایی مصنوعی در این کارگاه ها شدت روشنایی مصنوعی عمومی و موضعی بهبود یابد.

زمینه و هدف: سیستم تهویه مکنده موضعی از رایج ترین روش های کنترل مهندسی جهت کنترل عوامل شیمیایی در محیط های شغلی محسوب می شود. این مطالعه با هدف تعیین راندمان هودهای تهویه در کنترل گردوغبار Fe2O3 در فرآیند سرند اکساید واحد آهن سازی یکی از صنایع فولاد انجام شد.روش بررسی: سیستم تهویه مکنده موضعی مورد بررسی در این مطالعه توصیفی، دارای شبکه کانال کشی گسترده با 17 هود بود. ابتدا تغییرات و تناقضات سیستم و فرایند با اسناد (نقشه های سیستم) مقایسه و سپس به منظور ارزیابی راندمان هر هود، با استفاده از روش NIOSH 500، غلظت گردوغبار در کنار هر هود (منبع)، در دو وضعیت تهویه خاموش و روشن (با سه بار تکرار)، اندازه گیری شد.یافته ها:: نتایج آزمون آماری تفاوت معنی داری بین غلظت های آلاینده در دو حالت خاموش و روشن سیستم تهویه، در 7 هود از مجموع 17 هود، نشان داد(P<0.05) . هود محصور در محل ریزش مواد از تانک داخل فیدر، با راندمان 85% و غلظت 3.3±1.5 mg/m3 دارای بیشترین راندمان و دو هود، یکی محصور در محل ریزش مواد از فیدر داخل سرند و دیگری هود محصورنشده در موضع ریزش مواد از نوار نقاله به نوار نقاله (سایز ریز زیرین سرند)، هر دو با راندمانی حدود -%2 و غلظت های 243.2±73.5 mg/m3 و 3462.4±1339 در وضعیت روشن دارای کمترین راندمان بودند. همچنین بیشترین غلظت آلاینده مربوط به هود محصورنشده در محل ریزش گندله از روی نوار نقاله داخل تانک در وضعیت روشن با غلظت 5.03 g/m3 و راندمان %7 بود.نتیجه گیری: هودهای تهویه موضعی مورد ارزیابی کارایی لازم را نداشته و دارای راندمان متفاوتی بودند. حتی برخی به علت برگشت آلاینده از هود به محیط کار دارای راندمان منفی بودند.

زمینه و هدف: جهت کنترل و پیشگیری از حوادث توجه به علل ریشه ای وقوع حوادث بسیار حائز اهمیت است. ریسک ایمنی واحدی فرآیندی واقع شده در کلان شهر ها بایستی همواره تحت کنترل و مطابق با معیارهای پذیرش ریسک جامعه باشد. در همین راستا، مطالعه حاضر با هدف شناسایی نقص های عملکردی و تحلیل علل ریشه ای و پیامدهای نهایی ناشی از انتشار گاز در ایستگاه های تقلیل فشار شهری انجام گرفت.روش بررسی: نخست با بکارگیری همزمان دو روش آنالیز خطرات عملکردی (FuHA) و حالات شکست و تجزیه و تحلیل اثرات آن (FMEA) شناسایی محل های وقوع شکست به همراه آنالیز کیفی ریسک آن ها انجام گرفت. جهت شناسایی و تجزیه و تحلیل علل وقوع حادثه از روش آنالیز پاپیونی Tie (Bow) استفاده گردید.یافته ها: احتمال وقوع رویداد اصلی مورد نظر (نشت گاز سنسینگ)، برابر 0.71 و نرخ وقوع آن 1.24 در سال است. رفتارهای ناایمن (FP=0.36 و =0.446) بیش ترین و علل مکانیکی (FP=0.133 و =0.142) کمترین سهم در وقوع رویداد اصلی داشتند. در بین پیامدهای نهایی شناسایی شده، انفجار ابر بخار (VCE) دارای بیش ترین احتمال وقوع (FP=0.216) و نرخ وقوع (=0.243) بود.نتیجه گیری: پیشگیری از وقوع علل ریشه ای و توجه به علل انسانی سهم قابل توجهی در کنترل حوادث واحدهای فرآیندی دارد. در روش ترکیبی مورد استفاده در این مطالعه، در صورتی که نقش موانع در برابر وقوع علل ریشه ای و پیامدهای نهایی در نظر گرفته شود، می تواند یک روش مناسب برای شناسایی علل ریشه ای و کنترل مخاطرات فرآیندی باشد.

زمینه و هدف: تقریبا یک سوم از عوارض ناشی از کار گزارش شده با حمل دستی ارتباط دارند. میزان شیوع عوارض مرتبط با حمل دستی در نظام سلامت و مراقبت های اجتماعی به 38% می رسد. بلند کردن و جابجا کردن بیماران، وظیفه ای است که اغلب به عنوان یک دلیل ایجاد عوارض مربوط به حمل دستی و آسیب پشت و کمردرد در کارکنان نظام سلامت ذکر شده است. هدف این مطالعه تعیین ارزیابی ریسک حمل دستی بیمار در بخش های درمانی بیمارستان های شهر قزوین و بررسی رابطه آن با شیوع و شدت اختلالات اسکلتی- عضلانی بین کارکنان خدمه آن ها که وظیفه عمده آن ها حمل و جابجایی بیماران است، می باشد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 54 نفر از کارکنان خدمات در 23 بخش از 4 بیمارستان بررسی شدند. داده های لازم با پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک، مقیاس شفاهی شدت درد، پرسشنامه نوردیک و فهرست بازبینی شاخص MAPO جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل آماری داده ها به وسیله نرم افزار SPSS22 انجام شد.یافته ها: شیوع 12 ماهه اختلالات اسکلتی عضلانی 75.9% بوده و این میزان در هنگام انجام مطالعه 53.7% گزارش شد. با توجه به نمرات سطوح مختلف شاخص MAPO، تنها 5.5% از افراد مورد مطالعه در محدوده ایمن قرار داشتند. 18.5% از افراد با ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی متوسط و 76% از افراد با ریسک بالا مواجه بودند. شیوع علائم اختلالات اسکلتی- عضلانی و شدت درد با امتیاز شاخص MAPO رابطه معنی دار دارد.نتیجه گیری: با توجه به ارتباط شاخص MAPO با شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی، برای کاهش ریسک ابتلای افراد به این عوارض، بهبود و کاهش مقادیر متغیرهای این شاخص موثر خواهد بود.

زمینه وهدف: شرایط مواجهه شغلی کارگران از جمله تراز صدا، مدت زمان مواجهه، استفاده از وسایل حفاظت شنوایی در ابتلا کارگران به افت شنوایی ناشی از مواجهه با صدا تاثیرگذار است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی ریسک عوامل موثر بر ابتلا به افت شنوایی شغلی در کارگران مواجهه یافته با صدا در یک فرایند صنعتی پرصدا بود.روش بررسی: در این مطالعه 70 نفر از کارگران شاغل در کارگاه های پرس یک کارخانه لوازم خانگی انتخاب گردیدند. اطلاعات مواجهه شغلی کارگران با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید و آزمون های شنوایی سنجی با استفاده از دستگاه ادیومتر شرکت Mevox صورت گرفت. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS16 و مدل رگرسیونی کاکس مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بر اساس نتایج مدل متغیرهای نوع شغل و نحوه استفاده از وسایل حفاظت شنوایی به عنوان متغیرهای تاثیرگذار بر ابتلا به عارضه افت شنوایی تعیین گردیدند. ریسک ابتلا در کارگرانی که از وسایل حفاظت شنوایی به صورت نامنظم استفاده می کردند 3.1 برابر کارگرانی که از وسایل به صورت مداوم استفاده می کردند، تعیین گردید. همچنین ریسک ابتلا به افت شنوایی در کارگران سیگاری 1.1 برابر کارگران غیرسیگاری تعیین گردید.نتیجه گیری: مدل توسعه داده شده به خوبی توانست تاثیر کمی شرایط مواجهه شغلی در محیط کار را بر ریسک ابتلا کارگران به افت شنوایی تبیین نماید. این روش نظام یافته می تواند به عنوان یک ابزار مفید جهت تعیین اثربخشی برنامه حفاظت شنوایی محسوب گردد و برای مدیران و کارشناسان اطلاعات مفیدی را در راستای اصلاح و بهبود برنامه ها ایجاد نماید.

زمینه و هدف: نوبت کاری در کشورهای در حال توسعه به عنوان ابزار مهم برای سازمان دهی کار شناخته شده است. از اثرات مهم نوبت کاری می توان به اختلالات خواب، خستگی و حوادث اشاره کرد. هدف از این مطالعه بررسی شدت خستگی و خواب آلودگی در کارگران نوبت کار و غیر نوبت کار و ارتباط آن با حوادث بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی، بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده بر روی 120 نفر از کارگران با میانگین سنی 32 سال در افراد شب کار و 33 سال در کارگران روز کار شاغل در کارخانه قند اصفهان در سال 93 انجام شد. پرسشنامه شدت بی خوابی و خواب آلودگی اپورث و شدت خستگی برای سنجش شدت و میزان خواب آلودگی و خستگی استفاده شدند. سپس داده های به دست آمده توسط نرم افزار SPSS 20 با کاربرد آماره های توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون و آزمون مقایسه میانگین تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بالاترین نمره خستگی در کارگران شب کار با سطح خستگی 4.41 است. میانگین تمام نشانه های مرتبط با خستگی و امتیاز کل شاخص شدت بی خوابی در کارگران نوبت شب بیشتر از نوبت روز بوده و از نظر آماری این تفاوت معنی دار بود. ارتباط معنی داری بین شاخص شدت بی خوابی و علائم خستگی و حوادث به دست آمد.نتیجه گیری: میزان خستگی در گروه شب کار بیشتر از روزکار و تعداد حوادث نیز در این گروه بیشتر بود. میزان حوادث در افرادی که شدت خواب آلودگی بیشتری داشتند بیشتر بود.

زمینه و هدف: مواجهه با گرما یکی از مسائل عمده در صنایع مطرح می باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسک حرارتی، اندازه گیری شاخص استرس و ارائه طرح کنترل گرما در ایستگاه های جوش القایی و برش شرکت پروفیل صورت گرفته است.روش بررسی: داده های مطالعه از طریق اندازه گیری پارامترهای فیزیکی با استفاده از دستگاه WBGT دیجیتال و دماسنج کاتا نقره اندود انجام شد. احساس راحتی افراد بر اساس میانگین رای پیش بینی شده (PMV) و درصد پیش بینی شده نارضایتی (PPD) با توجه به پارامترهای اندازه گیری شده محاسبه گردید. جهت کنترل تنش حرارتی از دیواره عایق آلومینیومی و افزایش سرعت جریان هوا در ایستگاه های جوش القایی و برش استفاده شد.روش بررسی: داده های مطالعه از طریق اندازه گیری پارامترهای فیزیکی با استفاده از دستگاه WBGT دیجیتال و دماسنج کاتا نقره اندود انجام شد. احساس راحتی افراد بر اساس میانگین رای پیش بینی شده (PMV) و درصد پیش بینی شده نارضایتی (PPD) با توجه به پارامترهای اندازه گیری شده محاسبه گردید. جهت کنترل تنش حرارتی از دیواره عایق آلومینیومی و افزایش سرعت جریان هوا در ایستگاه های جوش القایی و برش استفاده شد.یافته ها: نتایج اندازه گیری شاخص دمای تر گوی سان WBGT قبل و بعد از مداخله با استفاده از عایق به ترتیب 30.8 و 23.2 درجه سانتی گراد، همچنین با استفاده از افزایش سرعت جریان هوا نیز به ترتیب 30، 29.5 درجه سانتی گراد به دست آمد. همچنین نتایج PMV و PPD با استفاده از عایق به ترتیب 1.38 و 44% و تنها با افزایش سرعت جریان هوا نیز 2.56 و 90% محاسبه شد. نتایج نشان داد میزان تنش حرارتی بعد از مداخله با استفاده از عایق، پایین تر از حد مجاز توصیه شده کشوری (28°c) به دست آمده است.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد با طراحی صحیح و استفاده از روش های کنترلی می توان به مقادیر مطلوبی از احساس راحتی با توجه به حدود مجاز توصیه شده دست یافت.

زمینه و هدف: هودهای آزمایشگاهی اولین وسیله ایمنی جهت حفاظت کارکنان آزمایشگاه در برابر این مواد شیمیایی خطرناک هستند. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفی عملکرد هودهای آزمایشگاهی صنایع پتروشیمی انجام گردید تا بتوان بر اساس آزمون های انجام شده از وضعیت عملکرد تهویه موضعی آگاه شده و اصلاحات مورد نیاز را انجام داد.روش بررسی: در این مطالعه به منظور سنجش عملکرد هودهای آزمایشگاهی، آزمون کیفی اندازه گیری سرعت دهانه برای 22 عدد هود موجود در آزمایشگاه های محل بررسی انجام گردید. ابتدا اطلاعات مربوط به ویژگی های ساختاری شامل وضعیت بافل، ایرفویل و مساحت فضای باز دهانه هود و ویژگی های موقعیتی نسبت به منابع ایجاد جریان هوا شامل دریچه های سیستم تهویه عمومی، درب ها و پنجره های آزمایشگاه گردآوری گردید.یافته ها: میانگین سرعت دهانه هر یک از هودها در مقایسه با حداقل مقدار قابل قبول 80 فوت در دقیقه نشان داد که تنها %9.09 از هودها سرعت دهانه قابل قبول را تامین می کردند. بین مقدار عددی سرعت دهانه و ویژگی های ساختاری و موقعیتی هودها نیز رایطه معنی دار بدست آمد (Pvalue<0.05).نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده، باید نقایص ساختاری هودها را برطرف نموده و محل استقرار آنها در آزمایشگاه نسبت به منایع جریان هوا نیز به نحوی تغییر داده شود که این منابع جریان باعث آشفتگی سرعت دهانه هودها نشوند. به طوری که مقدار سرعت دهانه و در نهایت عملکرد حفاظتی هودها تامین و حفظ گردد.