مهندسی بهداشت حرفه ای
سال:1393 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: مواجهه با انواع آلاینده های شیمیایی ازجمله تولوئن و اتیل بنزن علاوه بر محیط های کاری در محل سکونت افراد و زندگی شهری نیز رخ می دهد. کابین خودرو یکی از محیط هایی است که امروزه به عنوان یکی از منابع مواجهه سرنشینان خودرو با این ترکیبات مطرح شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر تزئینات داخلی و استعمال خوشبوکننده های درون خودرو بر غلظت تولوئن و اتیل بنزن بود.روش بررسی: نمونه ها با استفاده از جاذب کربن فعال و پمپ نمونه برداری دبی پایین از 44 خودروی تندر 90 مستقر در یک پارکینگ مسقف جمع آوری شد و با دستگاه گاز کروماتوگرافی با آشکارساز جرمی تعیین مقدار گردید.یافته ها: در خودروهای مورد بررسی غلظت تولوئن با میانگین (42.02 mg/m3) بیشتر از غلظت اتیل بنزن با میانگین (17.44 mg/m3) بود. میانگین غلظت تولوئن و اتیل بنزن در خودروهای بدون تزئین به ترتیب 13.84 mg/m3 و 11.24 mg/m3 و در خودروهای دارای روکش صندلی به ترتیب 49.09 mg/m3 و 14.35 mg/m3 بود.نتیجه گیری: طول عمر خودرو تاثیر معناداری بر غلظت آلاینده ها نداشته است. با این حال غلظت های بالاتری از این آلاینده ها در خودروهای صفر کیلومتر وجود دارد. استفاده از خوشبوکننده ها و تزئینات داخل خودرو، تاثیر معناداری بر غلظت این آلاینده ها نداشت.

زمینه و هدف: مواجهه با دماهای بالا در میان کارگران شاغل در محیط های گرم شایع بوده و می تواند باعث ایجاد اثرات نامطلوب متعددی شود. این مطالعه باهدف بررسی ارتباط تنش گرمایی و پاسخ های فیزیولوژیکی ناشی از آن به منظور تعیین شاخص بهینه اندازه گیری مستقیم واتنش فیزیولوژیکی در کارگران شاغل در محیط های کاری گرم انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 40 نفر از کارگران شاغل در فرآیند ذوب فلزات و ریخته گری مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی تنش گرمایی بر مبنای شاخص دمای تر گویسان WBGT و اندازه گیری واتنش فیزیولوژیکی وارده بر بدن بر مبنای دمای زیرزبانی، دمای تمپان، دمای ادرار، ضربان قلب و بازیابی ضربان قلب انجام شد. تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار SPSS 16 صورت گرفت.یافته ها: میزان تنش گرمایی شاغلین موردبررسی بر مبنای شاخص WBGT، در 80 درصد موارد از حد مجاز توصیه شده کشوری و بین المللی بالاتر تعیین شد. نتایج نشان داد بین واتنش های گرمایی شامل دمای تمپان، دمای زیرزبانی، دمای ادرار، تعداد ضربان قلب و میزان بازیابی ضربان قلب و تنش حرارتی محیط، همبستگی وجود دارد. این میزان برای دمای تمپان با تنش حرارتی (Pvalue <0.01، R2=0.78) در بالاترین مقدار قرار دارد.نتیجه گیری: از بین شاخص های واتنش مورد بررسی، دمای تمپان ارتباط قوی تری را با شاخص WBGT نشان داد. بر این اساس به علت سهولت اندازه گیری، ماهیت غیرتهاجمی، قابل قبول بودن توسط کارگران، اندازه گیری سریع و عدم تداخل در فرآیند کاری، دمای تمپان می تواند به عنوان یک شاخص کاربردی تر نسبت به دیگر شاخص ها برای اندازه گیری واتنش فیزیولوژیکی در محیط های کاری گرم مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: امروزه زندگی بدون آتش برای انسان ها امکان پذیر نیست. با این وجود آتش می تواند در مدت زمان کوتاه تمام سرمایه و هستی را تخریب کند. یکی از انواع مهم آتش سوزی ها، آتش سوزی های عمدی است. این نوع آتش سوزی ها طی سال های اخیر به یکی از معضلات شرکت های بیمه، آتش نشانی، صنایع، دولت ها و به طور کلی کسب و کار مبدل شده است. هدف این مطالعه ارائه چهارچوبی برای ارزیابی ریسک آتش سوزی های عمدی است.روش بررسی: در مطالعه حاضر برای طراحی چهارچوب مناسب برای ارزیابی آتش سوزی های عمدی، از دو مدل تجزیه تحلیل و مدیریت ریسک برای حفاظت از دارایی های بحرانی و تجزیه تحلیل آسیب پذیری امنیتی استفاده شد. چهارچوب در یک شرکت خودروسازی آزمون و تصدیق گردید.یافته ها: چهارچوب طراحی شده شامل پنج مرحله اصلی تهیه فهرست دارایی ها و تفکیک آن ها بر اساس اهمیتشان، ارزیابی احتمال حمله، ارزیابی احتمال آسیب پذیری، ارزیابی ریسک و طراحی، اجرا و بررسی اثربخشی اقدامات اصلاحی/ پیشگیرانه بود. با پیاده سازی الگو در یک شرکت خودروسازی 30 سناریوی مختلف برای وقوع آتش سوزی های عمدی شناسایی و ریسک سناریوهای تعریف شده به صورت کمی برآورد شد. اصلی ترین انگیزه های تهدید شناسایی شده تلافی اقدامات تنبیهی و بیشترین تهدیدکنندگان گروه های خودی بودند.نتیجه گیری: مقایسه مشخصات الگوی پیشنهادی با هفت الگوی مرتبط نشان دهنده جامعیت الگوی پیشنهادی بود. تدوین و گسترش استانداردهای ایمنی و امنیتی و ایجاد بانک های اطلاعات امنیتی صنایع کشور در یک مرکز جمع آوری و پردازش اطلاعات جهت کاهش خطرات امنیتی سازمان ازجمله ریسک آتش سوزی های عمدی از مهم ترین پیشنهاد های ارائه شده بود.

زمینه و هدف: در مواردی که صندلی ها از ابعاد استانداردی برخوردار نیستند و یا کاربران به واسطه سبک های غلط نشستن دچار فشار و درد در ناحیه کمر هستند، با استفاده از وسایل کمکی ستون فقرات می توان از آسیب های وارده به خصوص در ناحیه کمر پیشگیری کرد. هدف از این مطالعه، ارزیابی ارگونومیکی یکی از انواع این وسایل حمایتی با نام اسپاین فیت می باشد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی- توصیفی در مرحله اول چهار پرسشنامه اختصاصی جهت بررسی ابعاد پشتی، قابلیت تنظیم و جنس آن، تطابق با صندلی مورد استفاده و ادعاهای شرکت سازنده، طراحی و توسط پنج ارگونومیست تکمیل شد. در مرحله دوم سه گروه از افراد جامعه شامل کارمندان اداری، کارمندان اداری مبتلا به کمردرد و رانندگان اتوبوس بعد از استفاده از پشتی، یک پرسشنامه اختصاصی را تکمیل نمودند.یافته ها: نتایج مرحله اول نشان داد که قابلیت تنظیم، جنس و اندازه های پشتی در وضعیت خوبی هستند. میزان تطابق با صندلی های اداری و صندلی رانندگان، غالبا از وضعیت متوسط برخوردار بود. در زمینه مشخصه های مورد اشاره توسط شرکت سازنده، ارزیابی کنندگان در اکثر موارد نمره مثبتی ارائه دادند. نتایج مرحله دوم نشان داد هر سه گروه بطور کلی راحتی، سهولت استفاده و وضعیت کلی اسپاین فیت را بین متوسط تا خوب ارزیابی کرده اند. از لحاظ تطابق با صندلی کارمندان، در برخی موارد نمرات ضعیف گزارش شد. درمورد تطابق با صندلی های اتوبوس، در مدل های مختلف تفاوت هایی مشاهده شد.نتیجه گیری: اسپاین فیت به خاطر ایجاد حمایت مناسب برای نواحی لگن، ستون مهره ها، بخش فوقانی تنه و همچنین به خاطر ویژگی های فیزیکی که منجر به کاهش تعریق می شوند، قادر است در ارتقاء سطح راحتی افراد نقش مهمی داشته باشد.

زمینه و هدف: مواجهه شاغلین در صنایع شیمیایی با برخی از ترکیبات سرطان زا طی مدت زمان طولانی ممکن است باعث اثرات جبران ناپذیری بر سلامتی آنان گردد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی مواجهه شاغلین با بنزن و اپی کلروهیدرین منتشره در هوای تنفسی شاغلین مجتمع های یکی از صنایع شیمیایی وابسته به نفت کشور است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در زمستان 91 در مجتمع های یکی از صنایع شیمیایی وابسته به نفت جنوب کشور انجام پذیرفت. در مجموع 173 نفر در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. اندازه گیری بنزن با توجه به روش شماره NIOSH 1501 و اندازه گیری اپی کلروهیدرین با استفاده از روش شماره NIOSH 1010 انجام پذیرفت. نمونه های جمع آوری شده پس از آماده سازی، به روش گاز کروماتوگرافی- طیف بین جرمی تجزیه شد.یافته ها: از بین 346 جمع آوری شده بنزن در کلیه نمونه ها (100%) و اپی کلروهیدرین در 156 عدد از نمونه ها (45%) شناسایی شد. نتایج حاصل از آزمون آماری تفاوت معناداری را در میانگین مواجهه افراد با بنزن و اپی کلروهیدرین در کارگاه های مختلف نشان داد (Pvalue<0.05). مواجهه با بنزن در شغل ماشینر با 1.68 ppm بیشترین و در شغل مامور گشت با 0.018 ppm کمترین مقدار را نشان داد. نتایج آزمون آماری تفاوت معناداری در میانگین مواجهه افراد با بنزن در مشاغل مختلف نشان نداد (Pvalue>0.05).نتیجه گیری: به نظر می رسد که ماهیت کاری شاغلین در صنایع شیمیایی بر مواجهه آنان با ترکیبات آلی فرار در محل کار تاثیر داشته و با توجه به نزدیک بودن غلظت ترکیبات مورد بررسی به ویژه بنزن به سطح اقدام و مواجهه افراد با غلظت های کمتر از حد مجاز در مدت طولانی، کاهش مواجهه افراد از طریق اقدامات کنترلی مناسب امری ضروری است.

زمینه و هدف: روشنایی مطلوب یکی از مهم ترین عوامل بهینه سازی شرایط فیزیکی اماکن مختلف به ویژه محیط های کاری و عمومی نظیر بیمارستان ها است. مطالعه حاضر باهدف ارزیابی شدت روشنایی عمومی، موضعی و محوطه ای بیمارستان های شهر همدان صورت گرفت.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که در سال 1385 انجام شد، روشنایی مصنوعی عمومی، موضعی و محوطه ای در هفت بیمارستان شهر همدان مورد بررسی قرار گرفت. شدت روشنایی بیمارستان ها در ساعات اولیه شب، مطابق روش پیشنهادی IESNA توسط دستگاه لوکس متر مدل Lutron-Lx102 اندازه گیری شد. پارامترهای موثر در کیفیت روشنایی نظیر رنگ دهی چراغ ها، تناسب فنی طراحی و یکدستی روشنایی بررسی گردید. نتایج مطالعه توسط نرم افزار SPSS 13 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد متوسط شدت روشنایی عمومی داخل بناها 90.44±(46.97) Lx بود که از میزان توصیه شده کشوری کمتر بود. بیشترین و کمترین شدت روشنایی عمومی داخلی در بخش های مختلف بیمارستان به ترتیب در ایستگاه پرستاری و آزمایشگاه ها بود. متوسط شدت روشنایی محوطه ای 47.92±(53.2) Lx و متوسط شدت روشنایی موضعی 131.5±(60.2) Lx بود که از میزان توصیه شده کمتر بودند. بیشترین شدت روشنایی موضعی در آزمایشگاه ها و کمترین آن در اتاق بستری، معاینه و تزریقات بود. 90.6% سامانه های روشنایی عمومی داخلی، 83.3% سامانه های روشنایی محوطه ای و 100% سامانه های روشنایی موضعی بیمارستان ها طراحی قابل قبولی نداشتند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه متوسط شدت روشنایی مصنوعی عمومی، موضعی و محوطه ای در بیمارستان های شهر همدان کمتر از حد توصیه شده است و برای تامین روشنایی مطلوب در بیمارستان ها بر لزوم اجرای اقدامات اصلاحی نظیر طراحی مجدد و اصلاح سامانه های روشنایی تاکید می شود.

زمینه و هدف: آزمایشگاه های مراکز آموزشی نظیر دانشگاه ها به دلیل دارا بودن انواع گوناگونی از مواد و تجهیزات دارای ریسک بالایی به لحاظ حریق می باشند. هدف مطالعه حاضر ارائه طرح بهبود ایمنی حریق در آزمایشگاه های یک واحد آموزش دانشگاهی مبتنی بر طراحی سامانه کشف، اعلام و اطفاء حریق خودکار بوده است.روش بررسی: در مطالعه توصیفی- تحلیلی کاربردی حاضر ارزیابی ریسک حریق با استفاده از روش ارزیابی ریسک ارتش ایالات متحده آمریکا (MIL-STD-882) صورت گرفت. برای کلیه آزمایشگاه ها سامانه کشف و اعلام حریق طراحی گردید و سپس یک سامانه اطفاء حریق ثابت خودکار طراحی گردید.یافته ها: بر اساس نتایج این مطالعه آزمایشگاه های شیمی آب و فاضلاب (81.25) و عوامل فیزیکی (62.5) به ترتیب بیشترین و کمترین درصد ریسک حریق را دارا بودند. بر طبق محاسبات و با در نظر گرفتن عوامل فنی، سامانه کشف مبتنی بر کاشف های دودی فتوالکتریک و حرارتی نرخ افزایشی و سامانه خاموش کننده بر مبنای CO2 در این مکان ها طراحی گردید.نتیجه گیری: با توجه به بالا بودن ریسک حریق در آزمایشگاه ها و ویژگی های خاص این واحدها بهترین راهکار کنترلی حفاظت در برابر حریق طراحی و به کارگیری سامانه کشف، اعلام و اطفا، حریق خودکار بود که مناسب ترین روش اطفاء حریق برای چنین مکان هایی سامانه مبتنی بر ماده خاموش کننده دی اکسید کربن (CO2) است.

زمینه و هدف: مطالعات پیشین نشان داده اند که درگیری و مشارکت کارکنان در امور اثرگذار بر شرایط کاری آن ها، کلید موفقیت اجرای مداخلات ارگونومیکی در محیط های کاری می باشد. این مطالعه با هدف افزایش مشارکت فعال سرپرستان در خط تولیدی، شناسایی و ارزیابی ریسک های ارگونومیک و ارائه اقدامات اصلاحی (کایزن) توسط خود آن ها در شرکت خودروسازی پارس خودرو انجام شد.روش بررسی: کتابچه ای در ارتباط با نحوه ارزیابی بلند کردن بار و پوسچرهای بدن بر اساس روش ارزیابی فنلاندی برای سرپرستان خط تولید تهیه گردید و آموزش های لازم در این زمینه ارائه شد. سپس از آنان خواسته شد تا نتایج ارزیابی ها و پیشنهادات خود را در فرم های مخصوص در طی یک سال وارد کنند. ارزیابی ها و پیشنهادات ارائه شده، توسط کارشناسان ارگونومی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: طبق ارزیابی های انجام شده توسط سرپرستان، تعداد 26 مورد از ایستگاه های کاری، ریسک های ارگونومی در حد بالا، 51 مورد از ایستگاه ها از ریسک ارگونومی با سطح متوسط و 45 مورد از ایستگاه ها از سطح ریسک پایینی برخوردار بودند. به علاوه، تعداد کایزن های مورد نیاز ارائه شده توسط سرپرستان با افزایش 2.3 برابری، از 18 مورد در سال اول به 42 مورد در سال دوم یعنی یک سال پس از اجرای برنامه آموزش ارگونومی و شناسایی و ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومی، توسط سرپرستان، رسید.نتیجه گیری: توانمندسازی و آموزش سرپرستان باعث افزایش سطح مشارکت پرسنل نیز گردید. با آشنایی کامل سرپرستان به ریسک های ارگونومی در ایستگاه های کاری خود، این افراد می توانند راهکارهای کاربردی در جهت کاهش سطح ریسک های ارگونومی ارائه دهند.