مهندسی عمران امیرکبیر
سال:1401 | دوره:54 | شماره:10 |تعداد مقالات:20

آزمایش نفوذ پیزوکن یکی از رایج­ترین آزمایش ­های میدانی است که از آن، به ­منظور اندازه ­گیری فشار آب منفذی، شناسایی لایه ­بندی خاک و تخمین پارامترهای ژئوتکنیکی زمین استفاده می­ شود. بسته به نوع خاک که در محدوده رس تا ماسه قرار گرفته، شرایط زهکشی ­شده، زهکشی ­نشده و یا زهکشی جزئی می تواند در حین فرایند نفوذ رخ دهد. در خاک­ های لای دار و ترکیب رس- ماسه، وجود شرایط زهکشی جزئی در آزمون پیزوکن محتمل است، که اغلب در تفسیرهای آزمایش، از این موضوع صرف­نظر می ­شود. در ادبیات فنی، بررسی تأثیر شرایط زهکشی بر نتایج آزمایش پیزوکن عمدتاً به ­صورت آزمایشگاهی یافت می شود، و مطالعات عددی که بتواند مدل­سازی قابل قبولی از پیچیدگی های این آزمون مانند اندرکنش خاک-مخروط، اندرکنش آب-خاک، تغییر شکل­ های بزرگ و اثر رفتار غیرخطی خاک را ارائه دهد، به­ ندرت انجام شده است. در این مقاله، به­ کمک نرم ­افزار المان محدود آباکوس و با استفاده از مدل رفتاری پیشرفته هایپوپلاستیک تغییر شکل­ های بزرگ و رفتار غیرخطی خاک در حین فرآیند نفوذ مدل­سازی و رفتار خاک ماسه­ ی اشباع فیروزکوه در شرایط زهکشی و درصد تراکم ­های مختلف تحلیل شد. سپس با استفاده از نتایج به ­دست آمده، محدوده تأثیر نفوذ مخروط بر خاک اطراف و محدوده شرایط زهکشی جزئی برای خاک ماسه ­ای فیروزکوه بررسی شد. همچنین نشان داده شد که شرایط زهکشی و درصد تراکم خاک تأثیر قابل ملاحظه ­ای بر روند تغییرات اضافه فشار آب منفذی در خاک اطراف مخروط دارد.

شبکه های آبرسانی از جمله زیرساخت های حیاتی است که بهره برداری از آن ها همواره با چالش های متعددی همراه می باشد. در این شبکه ها، رخداد مشکلاتی مانند شکستگی لوله ها، بروز نشت و توزیع غیریکنواخت فشار جزء معضلات محتمل تلقی می گردد. در مطالعه حاضر، ارائه برنامه ای مبتنی بر زمان جهت بهره برداری بهینه از تجهیزات کنترل فشار در شبکه آبرسانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور، دو سناریو بهره برداری تعریف شده که در سناریو اول، استفاده از شیرهای فشارشکن به صورت مجزا (سناریو مجزا) و در سناریو دوم نیز بهره برداری همزمان از شیرهای فشارشکن و پمپ دور متغیر (سناریو ترکیبی) مورد مطالعه قرار گرفته است. برنامه بهره برداری بهینه با هدف دستیابی به مزایای مدیریت فشار بر پایه تأمین کمینه نوسانات زمانی و مکانی فشار گره ای و با استفاده از الگوریتم ژنتیک به عنوان ابزار بهینه سازی تدوین شده است. در مرحله پایانی نیز، روش پیشنهادی مبتنی بر سناریوهای دوگانه، در بستر یک شبکه تئوریک و همچنین یک شبکه واقعی مورد صحت سنجی قرار گرفت و سناریو بهینه مدیریت فشار بر اساس محاسبه شاخص های ارزیابی هیدرولیک شبکه تعیین شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که کارایی همزمان شیرهای فشارشکن با پمپ دور متغیر (سناریو ترکیبی) در قیاس با سناریو مجزا، از اثربخشی بیشتری در زمینه کاهش نوسانات فشار گره ای و همچنین افزایش درصد پوشش گره های با فشار مطلوب همراه است.

مقاله حاضر به بررسی رفتار اتصالات T شکل دایره ای توخالی لوله ای فولادی تحت بار توأمان آتش و خمش خارج از صفحه می پردازد. نویسندگان اولین مطالعه تجربی آزمایشگاهی را بر روی رفتار در دمای بالای اتصالات T شکل لوله­ای فولادی ساده تحت لنگر خمشی خارج صفحه انجام دادند. در ابتدا خلاصه نتایج یک مطالعه آزمایشگاهی انجام شده بر روی سه نمونه اتصال T شکل فولادی گزارش می شود. یک نمونه در دمای محیط تحت خمش خارج از صفحه شبه استاتیکی افزایشی وارده به مهار و دو نمونه دیگر تحت خمش خارج از صفحه و آتش استاندارد ISO-834 مورد آزمایش قرار گرفتند. در ادامه به منظور بررسی تفصیلی اتصالات مذکور، رفتار خمش خارج از صفحه آن ها به کمک تحلیل اجزای محدود مکانیکی - حرارتی تحت آتش استاندارد شبیه سازی شد. پس از صحت­سنجی مدل عددی از طریق مقایسه نتایج آن با نتایج مطالعات آزمایشگاهی، به منظور بررسی تأثیر پارامترهای هندسی و نرخ بارگذاری بر روی رفتار اتصالات، یک سری مطالعات پارامتری بر روی اتصالات T شکل در مقیاس کامل انجام شد. نتایج این مطالعات نشان داد که نرخ بار اعمالی به مهار و پارامتر هندسی نسبت قطر مهار به پایه، تأثیر پراهمیت تری نسبت به سایر پارامترهای هندسی بر روی رفتار اتصال تحت آتش داشته است. افزایش نسبت قطر مهار به پایه از0/2 به 1، باعث کاهش 56 درصدی دوران پسماند اتصال و افزایش 23 درصدی دمای بحرانی اتصال گردید. با افزایش نرخ بار اعمالی به مهار از 0/2 به 1 نیز دوران پسماند 245 درصد افزایش و دمای بحرانی 37 درصد کاهش یافت.

تغییرات احتمالی روی داده در الگو های ترافیکی در امتداد یک قطعه راه تابع عوامل بی شماری است. یکی از عوامل مؤثر بر حجم ترافیک، آب و هوا می باشد. لذا هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر پارامترهای آب و هوایی من جمله متغیرهای دید افقی، سرعت باد، بارش باران، عمق برف و درجه حرارت بر حجم ترافیک وسایل نقلیه سبک به تفکیک فصول مختلف سال در محور برون شهری لوشان- قزوین می باشد. در این پژوهش، آمار ترددشماری و هواشناسی در سه قطعه مجزی مورد آزمون واقع شده است. به منظور تحلیل آماری بررسی وجود تفاوت میان گروه بندی های متفاوت آب و هوایی با تعداد وسیله نقلیه سبک عبوری، از آزمون های آماری یو- من ویتنی و یا کروسکال والیس استفاده شده است. به علاوه جهت بررسی وجود ارتباط میان تلفیق دو متغیر آب و هوایی با حجم ترافیک به تفکیک در قطعات مورد مطالعه از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه استفاده شده است. نتایج نشان داد که میزان تردد در تمامی قطعات با کاهش میزان دید، به طور متوسط حدود 18 درصد کاهش یافته است. افزایش میزان بارش باران نیز تنها در فصول گرم تر بهار و تابستان منجر به کاهش حجم ترافیک گشته است. نتایج تحلیل آماری بررسی اثر تلفیقی دو به دو متغیرهای هواشناسی بر میزان تردد نیز به طور کلی نشان داد که در قطعه کوهین- محمودآباد نمونه تلفیق دو حالت بارش و برف و برف همراه با وزش باد تأثیرگذار بوده است. خروجی های روش پیشنهادی ضمن آشکارسازی تغییرات تردد در آزادراه مورد مطالعه تحت شرایط آب و هوایی متفاوت، اطلاعات سودمندی را جهت مدیریت و برنامه ریزی حجم ترافیک و انجام امور پیشگیرانه در شرایط مشابه در اختیار متولیان مربوطه قرار می دهد.

تعمیر و نگهداری جهت اطمینان از ایمنی و سرویس دهی پل ها همواره امری ضروری بوده است. با افزایش تعداد پل ­ها، هزینه­ های تعمیر و نگهداری بخش بزرگی از هزینه­ های پل را به خود اختصاص داده و تأثیر قابل توجهی بر محیط زیست خواهد داشت. پل ­ها مانند هر سازه دیگر و شاید بیش از بسیاری از آن ها تحت تاثیر محیط قرار دارند و از آنجا که جز سازه­ های پرهزینه و حساس محسوب می­ شوند، کوتاهی در نگهداری آن ها اثرات مخربی به دنبال دارد. پل ها به منظور سرویس دهی مناسب در کل دوره ی عمرشان، به تعمیر و نگهداری مستمر نیاز دارند. از این رو در این تحقیق مسئله نگهداری و تعمیرات پل­ های شهری استان مازندران با در نظر گرفتن هزینه چرخه عمر و قابلیت اعتماد پل ها مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور یک مدل برنامه ریزی ریاضی دو هدفه شامل حداقل سازی هزینه­ های نگهداری و تعمیرات و هزینه­ های کاربر و حداکثرسازی قابلیت اطمینان پل توسعه داده شده است. به منظور حل مسئله پیشنهادی یک الگوریتم بهینه سازی انبوه ذرات چند هدفه توسعه داده شده است. همچنین بر روی نرخ خرابی پل­ها تحلیل حساسیت انجام گرفته است. نتایج نشان داده است که با افزایش نرخ خرابی، مجموع هزینه ­های چرخه عمر افزایش و قابلیت اطمینان پل کاهش یافته است که این امر نشان ­دهنده عملکرد درست الگوریتم پیشنهادی این تحقیق می­ باشد.

در سال های اخیر در سدهای خاکی با هسته رسی با توجه به محدودیت های اجرایی، استفاده از سدهای خاکی با هسته بتن آسفالتی رونق بیشتری پیدا کرده است. در این نوع سدها مصالح آسفالتی هسته سد را تشکیل می دهند و مصالح دانه ای به عنوان فیلتر در اطراف هسته آسفالتی استفاده می شوند. بنابراین، بررسی رفتار در سطح تماس بین این مصالح از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. در این مقاله با استفاده از آزمایش برش مستقیم بزرگ مقیاس و اعمال تنش های قائم 1 ،3 و 5 کیلوگرم بر سانتی متر مربع در دو حالت خشک و اشباع به بررسی رفتار مکانیکی در سطح تماس مصالح آسفالتی و فیلتر شنی پرداخته شده است و تاثیر پارامترهای تراکم مصالح، شکل دانه های شنی و نوع قیر مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد مقاومت برشی در سطح تماس مصالح با افزایش رطوبت، در مصالح گردگوشه به طور میانگین 18 درصد و در مصالح تیزگوشه به طور میانگین 10 درصد کاهش می یابد. تغییر شکل دانه های مصالح فیلتر به تیزگوشه مقاومت برشی سطح تماس را افزایش داد و نسبت تنش حداکثر به تنش پسماند در سطح تماس برای حالت خشک و اشباع با تراکم های نسبی متفاوت نشان داد این نسبت در تراکم های پایین افزایش بسیار ناچیزی دارد. تغییر نوع قیرمصرفی از B60 به B80 تفاوت ناچیزی در پارامترهای مقاومت برشی ایجاد می کند.

در مطالعه حاضر مکانیزم رسوب گذاری نانوذرات اکسید سیلیس (NS) بر روی نانو صفحات گرافن اکساید (GO) از طریق هیدرولیز تترا ارتو سیلیکات (TEOS) در محلول آب و الکل و عملکرد آن در ملات سیمانی مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش اول این پژوهش نحوه برهم کنش های احتمالی مابین نانوذرات، به کمک طیف سنج پرتوهای مرئی (Uv-Vis) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) و در بخش دوم به خصوصیات مکانیکی ماده کامپوزیت متشکل از نانو سیلیس و گرافن اکساید (NS&GO) توسط تکنیک شبیه سازی دینامیک مولکولی پراخته شده است. در نهایت کاربرد نانوذرات به صورت منفرد و کامپوزیت در ملات سیمانی و تأثیرات آن بر خصوصیات مکانیکی ملات های حاوی پوزولان های طبیعی و فاقد آن مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. بهبود دیسپرسیون ذرات نانوسیلیس بر روی صفحات گرافن اکساید بدون استفاده از سورفکتانت ها در تصاویر TEM قابل رؤیت است. همچنین نتایج شبیه سازی دینامیک مولکولی افزایش 75 درصدی مقدار تنش قابل تحمل و افزایش 250 درصدی مدول یانگ ماده کامپوزیت نسبت به نانوسیلیس منفرد را نشان می دهد. مقاومت فشاری و کششی 28 روزه ملات های حاوی کامپوزیت نانومواد نیز به ترتیب با افزایش 31% و 100% نسبت به طرح کنترل همراه بوده است. در یک نتیجه گیری کلی دیسپرسیون و توزیع مناسب نانوذرات، خاصیت هسته زایی نانوسیلیس، خاصیت پل زنی گرافن اکساید در کنار فعالیت بالای پوزولان زئولیت موجب عملکرد مناسب ملات ZNS&GO گردیده است.

حفر تونل های مکانیزه کم عمق در مناطق شهری و زمین های نرم منجر به ایجاد جابه جایی های افقی و عمودی در مصالح دربرگیرنده تونل شده و در نتیجه پدیده نشست زمین در اثر حفر تونل را در پی دارد که گاهاً می تواند اثرات نامطلوب و حتی مخربی بر ساختمان های سطحی و تاسیسات زیرسطحی داشته باشد. در تحقیق حاضر، نشست زمین در اثر حفر تونل مکانیزه خط دو مترو تبریز با استفاده از روش های نیمه تجربی، تحلیلی و عددی ارزیابی شده و تاثیر عوامل مختلف بر آن مورد بررسی قرار گرفته است. جهت انجام مطالعه بخشی از تونل انتخاب شده و ارزیابی نشست با استفاده از هر سه روش صورت گرفته و نتایج به دست آمده پس از مقایسه با نشست های واقعی (اندازه گیری شده حین حفر تونل) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصله نشان دهنده این است که در روش نیمه تجربی به خاطر ویژگی های ذاتی این روش، مقادیر بالاتری برای نشست حاصل می شود اما روش های تحلیلی و به ویژه عددی، به علت به کارگیری پارامتر بیشتری از خاک و تونل، عموماً نتایج منطقی و قابل اعتمادی را ارائه می نمایند. همچنین در این ارتباط و جهت تاکید روی قابلیت های ارزشمند روش های عددی (FLAC 2D)، تاثیر عوامل مختلف بر نشست زمین مورد بررسی قرار گرفته و مشخص گردید که با کاهش مدول الاستیسیته دوغاب، افزایش بار سطحی، کاهش مدول الاستیسیته خاک و اُفت سطح آب زیرزمینی، مقدار نشست زمین در اثر حفر تونل افزایش پیدا کرده است.

اخیراً میراگرهای ویسکوز غیرخطی به صورت گسترده ای برای بهبود عملکرد لرزه ای سازه ها مورد استفاده قرار گرفته اند. این میراگرها انرژی جنبشی ناشی از زلزله را با تولید نیروی میرایی مستهلک می کنند. طراحی این میراگرها به گونه ای است که نیروی ایجاد شده در آن ها متناسب با سرعت است. مدل ماکسول متداول ترین مدل برای مدل سازی رفتار میراگرهای ویسکوز غیرخطی می باشد. در این مدل ضریب میرایی، توان سرعت و سختی محوری میراگر پارامترهای کلیدی محسوب می شوند. در اکثر مطالعات گذشته، عدم قطعیت موجود در پارامترهای درگیر در رفتار میراگر ویسکوز نادیده گرفته شده است؛ در حالی که می تواند تأثیر قابل توجهی بر روی پاسخ لرزه ای سازه ها داشته باشد. در این مطالعه ابتدا تحلیل قابلیت اعتماد یک قاب برشی مجهز شده به میراگر ویسکوز غیرخطی با استفاده از روش نمونه گیری مونت کارلو انجام شده است. نتایج نشان می دهد که افزایش دریفت بیشینه از 0/015 به0/02 منجر به کاهش 72 درصدی احتمال انهدام شده است. سپس تحلیل حساسیت مبتنی بر قابلیت اعتماد قاب مورد مطالعه به منظور تعیین مؤثرترین متغیر تصادفی بر روی قابلیت اعتماد قاب انجام شده است. نتایج نشان می دهد که توان سرعت مؤثرترین متغیر تصادفی در قابلیت اعتماد قاب می باشد. همچنین نتایج دلالت بر آن دارند که میزان اهمیت متغیرهای تصادفی بستگی به تابع حالت حدی مورد استفاده در تحلیل قابلیت اعتماد دارد. برای نمونه مقدار اهمیت متغیر تصادفی ضریب میرایی نسبت به توان سرعت به ازای دریفت بیشینه 0/015 و 0/025 به ترتیب 59 و 9/5 درصد کمتر است.

هدف این مطالعه بررسی تحلیلی تاثیر تغییرات اکسیدهای نیتروژن (NOx)، ترکیبات آلی فرار (VOC) و دمای محیط بر آلودگی ازن (O3) در شهر تهران می باشد. در این راستا برای آلاینده های NOx و O3 از داده های غلظت ساعتی در شش ماهه نخست سال های 96 تا 98، آلاینده VOC از داده های غلظت میانگین دو هفته ای در مرداد ماه سال 1394 و 1398 و دما از داده های 30 دقیقه ای هواشناسی استفاده شده است. ابتدا تغییرات روزانه غلظت آلاینده ها به همراه شاخص متناظر آن ها مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه نقش تغییرات غلظت نیتروژن اکسید (NO) و نیتروژن دی اکسید (NO2) بر غلظت O3 با استفاده از تحلیل آماری بررسی شد. بررسی روند تغییرات روزانه O3 با NO و NO2، ارتباطی معنی دار با ضریب همبستگی (R2) به ترتیب برابر با 0/83 و 0/8 نشان داد. نتایج نشان داد که علی رغم افزایش روزهای ناسالم از منظر O3 از سال 96 تا 98، تغییرات مشابهی در NO و NO2 مشاهده نشده است. سپس مشخص شد گروه BTEX از مجموع VOC،17/3 درصد در مرداد سال 98 نسبت به مرداد سال 94 به صورت میانگین افزایش داشته است. همچنین با بررسی تغییرات دما در ساعات روز (ساعت 7 تا 19) در بازه شش ماهه اول سال های 96 تا 98 مشخص گردید 30 روز با بیشترین غلظت O3 روزانه، دماهای بالاتری را در سال 98 نسبت به سال 97 و در سال 97 نسبت به سال 96 تجربه کرده اند. لذا افزایش غلظت VOC و دما را می توان یکی از عوامل موثر در روند افزایشی غلظت O3 دانست.

بتن های خودمتراکم با خواص رئولوژی و مکانیکی مناسب، از بتن های جدید محسوب می شوند که در اواخر قرن 20 و اوایل قرن 21 مورد توجه محققین و صاحبان صنایع قرار گرفت. دقت در بتن ریزی، تراکم بتن و همچنین ظاهر بتن به عنوان یک متریال اکسپوز همواره از دغدغه های طراحان و مجریان پروژه های عمرانی محسوب می شود. بتن های خودمتراکم با خاصیت تراکم وزنی همواره می تواند از گزینه های پیش روی طراحان باشد. تنوع در مواد مورد استفاده در بتن های خودمتراکم از جمله مواد بازیافتی، با خاصیت پوزولانی و پر کنندگی در جهت رسیدن به اهداف رئولوژی و مکانیکی، از چالش هایی است که طراحان با آن روبرو هستند. همچنین دقت در تعیین نسبت های اختلاط و نتایج حاصل از آن بسیار زمان بر و پرهزینه می باشد. علوم کامپیوتر با بهره گیری از محاسبات نرم و شبکه های عصبی الهام گرفته از ساختار بیولوژیکی مغز انسان، سعی در افزایش سرعت، دقت و همچنین کاهش هزینه به جهت جلوگیری از آزمایشات مخرب می پردازد. در این پژوهش با کمک دو شبکه ANN و LSTM با بهره گیری از 320 نمونه بتن خودمتراکم با پراکندگی و جامعیت مصالح رایج مورد استفاده در آن توسط محققیق مختلف، سعی در پیش بینی مقاومت فشاری 28 روزه بتن خودتراکم، بررسی عملکرد و افزایش دقت توسط 6 الگوریتم آموزشی مختلف شده است. در مجموع حدودا 200 تکرار آموزش بر روی 320 نمونه بتن خودتراکم با 14 ویژگی انجام شد، که با مقایسه بهترین نتایج حاصل از الگوریتم های آموزشی، بهترین عملکرد با ریشه میانگین مربعات خطای 4/97 و ضریب همبستگی 0/9484 در آزمایش، برای شبکه ANN با الگوریتم آموزشی Beyesian Regularization گزارش شد، که نشان دهنده ی دقت بالای آن شبکه می باشد.

امروزه استفاده از دیوارهای برشی بتن آرمه به عنوان سیستم سازه ای باربر جانبی به علت عملکرد مطلوب در شکل پذیری، مورد استقبال طراحان قرار گرفته است. با این حال ایجاد بازشو در دیوار برشی بتن آرمه به دلیل مسائل معماری که امری اجتناب ناپذیر است، سبب کاهش مقاومت، سختی و شکل پذیری دیوار برشی می شود که جهت جبران این ضعف ها موضوع مقاوم سازی دیوار برشی بتن آرمه مطرح می گردد. در مقاله حاضر ابتدا یک نمونه آزمایشگاهی دیوار برشی بتن آرمه بدون بازشو در نرم‎افزار ABAQUS مورد صحت سنجی قرار گرفت. پس از صحت سنجی نمونه مورد نظر به ارزیابی رفتار چرخه ای دیوار برشی بتن آرمه دارای بازشو مقاوم سازی شده با هشت طرح مختلف به صورت افقی، عمودی، مورب و ترکیبی توسط ورق های مسلح شده با الیاف کربن (CFRP) در نرم افزار اجزا محدود ABAQUS پرداخته شده است. جهت تحلیل استاتیکی غیرخطی، نمونه ها تحت بارگذاری جانبی چرخه ای قرار گرفته و پارامترهای مختلفی از قبیل سختی، تغییر مکان و شکل پذیری مورد بررسی و مقایسه واقع شده اند. نتایج به صورت منحنی های ظرفیت (نیرو-تغییر مکان)، شکل پذیری، کانتور خرابی فشاری و کششی ارائه گردید. همانطور که نتایج نشان می دهد مقاوم سازی دیوارهای برشی بتن آرمه دارای بازشو باعث افزایش مقاومت خمشی، برشی و شکل پذیری می گردد. نتایج نشان داد که نمونه RCSW8 به مقدار 12% نسبت به نمونه مرجع ظرفیت باربری افزایش پیدا کرده است. سختی نمونه RCSW8 به میزان 15% افزایش یافته و شکل پذیری بهبود یافته است.

در این مقاله اثرات نامنظمی در جهات اولیه بارگذاری های لرزه ای بر پاسخ های تاریخچه-زمانی غیرخطی سد شهدا مطالعه شده است. حداکثر مقطع عرضی سد، در شرایط تراز نرمال دریاچه آن، توسط روش اجزای محدود دو بعدی شبیه سازی شده است. رکورد شتاب زلزله نزدیک-گسل طبس به عنوان بارگذاری دینامیکی به مدل های عددی اعمال شده است. سه الگوی اصلی بارگذاری جهتی افقی، قائم و مایل برای بررسی اثرات جهات اولیه انتشار حرکات لرزه ای در نظر گرفته شده است. در هر مورد پاسخ های لرزه ای نسبت به مورد مرجع بارگذاری در جهت افقی بالا دست به پایین دست مخزن مقایسه شده است. برای مد ل سازی مصالح بدنه و پی سد به ترتیب از مدل رفتاری خاک سخت شونده با کرنش کوچک HS-small و مدل ارتجاعی-خمیری کامل مور-کولمب استفاده شده است. اهمیت و ضرورت انجام این تحقیق در تقریب محافظه کارانه شبیه سازی شرایط بارگذاری سه بعدی در تحلیل های عددی دو بعدی است. تا به حال در اغلب مدل های دو بعدی، راستای اولیه حرکات لرزه ای ورودی فقط در جهات و افقی یا قائم بوده است، که در این تحقیق سعی شده که این الگو با حالات ممکن دیگر بارگذاری جهتی، مقایسه شود. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که حالت بارگذاری لرزه ای با جهت انتشار اولیه مایل، با زاویه 45 درجه، بیشترین اثر بر پاسخ های لرزه ای سد نسبت به حالات بارگذاری افقی یا قائم را ایجاد می کند.

اگر چه افزایش شهرنشینی و روند رو به رشد جمعیت، سیاست گذاران را به سمت اقداماتی در حوزه مدیریت مصرف آب شهری سوق داده است، اما اتخاذ چنین سیاست هایی می تواند تبعات مثبت و منفی گسترده ای را بر جنبه های مختلف سیستم آب شهری به همراه داشته باشد. در طی سال های اخیر به دنبال افزایش بحران آب در استان اصفهان، مدیریت فشار به منظور کاهش دسترسی به آب به عنوان سیاست جدید مدیریت تقاضای آب در شهرهای مختلف این استان اعمال شده است. در این راستا، مطالعه حاضر دیدگاه نوینی را با رویکرد چرخه حیات برای بررسی اثرات محیط زیستی ناشی از اعمال چنین سیاستی با فرض درصدهای مختلف کمبود آب در دسترس طی سال های 1397 تا 1415، ارائه و در شهر جدید بهارستان (استان اصفهان) بررسی کرده است. سیاهه نویسی چرخه حیات برای فرآیندهایی از جمله خرابی شبکه و مصرف انرژی ایستگاه پمپاژ بر اساس شرایط منطقه مورد مطالعه انجام شده و با استفاده از نرم افزار SimaPro ارزیابی چرخه حیات صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که بخش قابل توجهی از اثرات محیط زیستی در شبکه تامین و توزیع آب مربوط به خرابی های شبکه است که نسبت به مصرف انرژی، تأثیرات بسیاری در اکثر گروه های میانی و پایانی اثرات محیط زیستی دارد، به طوری که اثرات پایانی محیط زیستی خرابی های شبکه به صورت میانگین 2/2 برابر سیستم پمپاژ است. با اجرای سیاست مدیریت فشار می توان اثرات محیط زیستی شبکه توزیع آب و سیستم پمپاژ را کاهش داد. با اعمال مدیریت فشار در سناریوها با بازه زمانی یکسان، اثرات محیط زیستی پایانی به ترتیب به میزان 14/7 درصد (کوتاه مدت) و 20/2 درصد (بلند مدت) کاهش یافته است.

تولید سیمان به دلیل مصرف مقادیر زیاد سوخت های فسیلی و انتشار میزان بالای گازهای گلخآن های پیامدهای زیست محیطی فراوانی به دنبال دارد. این امر محققان را وادار به پژوهش و معرفی دسته جدیدی از چسباننده ها با کارایی بیشتر و آلایندگی بسیار کمتر نسبت به سیمان پرتلند تحت عنوان سیمآن های ژئوپلیمری یا سیمآن های سبز نموده است. در این پژوهش تاثیر استفاده از دو نوع حلال قلیایی متفاوت: هیدروکسید سدیم و کاربید کلسیم پسماند، برای تثبیت ژئوپلیمری خاک رسی CL مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا ترکیبات شیمیایی خاک، پودر شیشه، کاربید کلسیم پسماند و هیدروکسید سدیم توسط آزمایش XRF تعیین گردید. سپس رفتار مکانیکی نمونه های مختلف تثبیت شده ژئوپلیمری، نمونه های خاکی تثبیت نشده و نمونه های تثبیت شده با سیمان پرتلند معمولی توسط آزمایش مقاومت فشاری تک محوری مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش تأثیر پارامترهایی همچون نوع و غلظت حلال قلیایی و زمان عمل آوری (7، 28 و 91 روز) بر مقاومت فشاری و کرنش گسیختگی نمونه ها مورد بررسی قرار گرفته است. جهت مطالعه تغییرات ریزساختاری نمونه ها از تصاویر SEM و آنالیز EDX بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از تثبیت مؤثر ژئوپلیمری خاک با استفاده از هر دو نوع حلال قلیایی بوده است. البته با توجه مزایای کاربید کلسیم پسماند شامل: هزینه تهیه بسیار کم، بازیافتی بودن و همچنین راندمان بالاتر در فرآیند تثبیت، استفاده از این حلال قلیایی از دیدگاه اقتصادی، زیست محیطی و فنی ارجحیت بیشتری دارد.

استفاده از بتن در صنعت رو به گسترش است. بتن کامپوزیتی خودتراکم به عنوان کامپوزیت سیمانی با کارایی و چسبندگی بالا شناخته می شود. این کامپوزیت دارای قابلیت روانی و کارایی زیادی می باشد به طوری که استفاده از این بتن علاوه بر کاهش زمان ساخت، به کاهش هزینه نیز می­انجامد. کامپوزیت­ های خودتراکم بدون نیاز به ویبره در قالب جای می ­گیرند و از کوچک ترین درزی عبور می­کنند. در این مطالعه اثرات افزودن میکروسیلیس، خاکستر بادی و پوزولان GGBFS بر خصوصیات مکانیکی کامپوزیت سیمانی خودتراکم در 8 طرح اختلاط بررسی شد. در ساخت نمونه ­ها از 3 افزودنی جایگزین سیمان به میزان 10 درصد در طرح اختلاط­ های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. در آزمایش مقاومت فشاری نمونه دارای 10 درصد میکروسیلیس افزایش مقاومت به میزان 5/4 درصد بیشتر از نمونه مرجع داشت که نتایج آزمایش ­ها بیان کننده آن بود افزودن میکروسیلیس موجب افزایش مقاومت و جذب آب در نمونه ­ها می ­شود. این در حالی هست که این پوزولان موجب کاهش روانی بتن خودتراکم می­ شود. از طرف دیگر در طرح اختلاط­ های دارای خاکستر بادی، میزان مقاومت کاهش پیدا می­ کرد ولی برای سرباره تغییراتی به صورت چشم گیر مشاهده نشد. در مجموع آزمایش ­های دیگری همچون مقاومت کششی، مقاومت خمشی، جذب آب، مویینگی، امواج پالس آلتراسونیک و مقاومت ضربه ­ای بر روی طرح اختلاط­ ها انجام گرفت.

قابلیت بهره برداری از پل در حین و پس از زلزله با توجه به نقش کلیدی این سازه ها بسیار حائز اهمیت است. بررسی خاصیت مخرب زلزله های حوزه نزدیک به گسل درک بهتری از رفتار سازه پل را می دهد. از طرفی با توجه به نوع سازه می­توان پل­ها را به پل های معمولی، کابلی و متحرک تقسیم کرد. پل تاشو نوعی از پل متحرک است که قابلیت باز و بسته شدن را دارد. در این پژوهش عملکرد لرزه ای پل متحرک تاشو هورن آلمان مورد بررسی قرار می گیرد. پل مذکور دارای دهانه ای به طول 40 متر و سه دهانه با قابلیت باز و بسته شدن به طول­های 3/65،  2/7 و 3/65 متر هست. مدل هندسی پل در نرم افزار اجزا محدود آباکوس که قابلیت تحلیل غیرخطی را دارد تهیه شده است. سپس جهت تهیه طیف پاسخ، دوره تناوب پل استخراج گردیده و در نهایت مطابق با ضوابط نشریه 463 عملیات هم­پایه­سازی بر روی 5 شتاب نگاشت قوی حوزه نزدیک، بم، ناقان، رودبار و منجیل، سرپل ذهاب و ورزقان که در کشور ایران رخ داده است، جهت انجام تحلیل تاریخچه زمانی، صورت گرفته است. بیشینه مقدار عددی پاسخ شتاب، جابه جایی قائم، برش پایه و دریفت برجک در زلزله ورزقان، با توجه به اینکه دوره تناوب غالب این زلزله به دوره تناوب پل نزدیک است، بیشتر بوده، که منجر به آثار تخریبی بیشتر این زلزله در سازه پل نسبت به سایر زلزله ها گردیده است. جابه جایی قائم ناشی از ارتعاش زمین در راستای افقی در زلزله ورزقان از میانگین بیشینه جابه جایی ها و از بیشینه جابه جایی در زلزله بم که دارای کمترین مقدار بیشینه است به ترتیب 54/33% و 114/19% بیشتر بوده است. دریفت قابل توجه برجک مورب در راستای عمود بر عرشه از نتایج شایان اهمیت بوده که باعث ایجاد مفصل پلاستیک و تغییر شکل پسماند 0/2 و 35 سانتی متری در ناحیه اتصالی برجک ها به عرشه و به ترتیب در راستای طول دهانه پل و عمود بر عرشه پل شده است.

در ایران سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور رسالت طبقه بندی و تشخیص صلاحیت پیمانکاران را بر عهده داشته و از معیارهایی برای ارزیابی توانایی و شایستگی پیمانکاران استفاده می نماید. از جمله عوامل ارزیابی بهره وری یک پروژه، زمان بوده و تاثیر عملکرد پیمانکار بر این شاخص غیرقابل انکار است. بنابراین در این پژوهش مدلی برای رتبه بندی پیمانکاران با رویکرد کاهش تاخیرات پروژه های عمرانی ارائه شده است. در این مدل علاوه بر معیارهای آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه، با توجه به تحقیقات گسترده در مطالعات پیشین و نظر کارشناسان ذی ربط، با استفاده از روش FMEA چهار معیار دیگر به عنوان معیارهای موثر در رخداد تاخیر و شدت آن جهت انتخاب پیمانکار شناسایی شد. هشت معیار از طریق روش الگوریتم ژنتیک مدل سازی شد به طوری که مستندات موجود شرکت های پیمانکاری در سازمان معاونت عمران شهری شهرداری اصفهان جمع آوری و به عنوان داده های ورودی مدل در نظر گرفته شد و پس از تحلیل آن ها با مدل و مقایسه امتیاز صلاحیت به دست آمده با امتیاز موجود هر شرکت، مدل نهایی استخراج گردید. متغیر متوسط درصد تاخیرات غیرمجاز به مدت قرارداد شدت همبستگی 0/712 با رابطه امتیاز صلاحیت پیشنهادی نشان داد. در نهایت با محاسبه امتیاز صلاحیت و رتبه بندی در مدل پیشنهادی، جابه جایی تعدادی از شرکت ها و افت از موقعیت قبلی به دلیل داشتن تاخیرات غیرمجاز دیده شد به طوری که گاهی حتی به تغییر رتبه شرکت نیز منجر می گردید. در مقایسه امتیاز صلاحیت دو مدل، تغییر شیب از1/3 درصد به 8/9 درصد هم دیده شد که حاکی از تاثیر معیارهای پیشنهادی بر امتیاز صلاحیت بود.

صدمات وارده به ترانسفورماتورهای الکتریکی در زمین لرزه های قدرتمند گذشته، منجر به خسارات اقتصادی غیرقابل جبران و شدیدی شده است. ارزیابی عملکرد لرزه­ای با بررسی آسیب وارده به کارکرد مناسب ترانسفورماتور، همراه است. در مطالعه حاضر سازه های ترانسفورماتور جداسازی شده به منظور ارزیابی متغیرهایی که بر عملکرد لرزه ای و ویژگی های دینامیکی ترانسفورماتور تأثیر گذار می باشند، مدل سازی و مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس مبانی احتمالاتی و پارامترهای کلیدی تأثیرگذار بر عملکرد لرزه ای ترانسفورماتورها، قابلیت پذیرش عملکرد لرزه ای سازه های ترانسفورماتور الکتریکی جداسازی شده برای طیف وسیعی از پارامترها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. جهت دستیابی به اهداف مورد نظر در این مطالعه، اثر حرکات پالس گونه نزدیک گسل در جهات افقی و قائم، ظرفیت جابه جایی سیستم جداسازی لرزه­ای، حالت­های حدی بوشینگ­های الکتریکی و جزئیات طراحی سیستم جداسازی بر عملکرد لرزه ای لحاظ گردیدند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که سیستم های جداسازی لرزه ای سه بعدی در مقایسه با سیستم جداسازی لرزه ای افقی مؤثرتر عمل نموده و مقادیر PGA منجر به شکست را تا حداکثر 80 درصد در حرکات پالس گونه حوزه نزدیک نسبت به جداسازی افقی، افزایش می دهند. بنابراین، عملکرد لرزه ای سیستم های جداسازی لرزه ای سه بعدی به ازای تمامی پارامترهای مورد مطالعه، بهبود یافته و احتمال شکست به حداقل تقلیل خواهد یافت.

طبقه بندی نوع زمین ساختگاه به منظور طراحی ساختمان ها در برابر زلزله تابعی از وضعیت لایه های خاکی و سنگی زمین منطقه است که مطابق آیین نامه های معتبر مربوطه، خود تابعی از پارامترهای مکانیکی و دینامیکی خاک می باشد. به طوری که این پارامترها بر اساس متوسط سرعت موج برشی، متوسط عدد نفوذ استاندارد و متوسط مقاومت برشی زهکشی نشده در خاک های چسبنده در لایه های مختلف خاک تا عمق 30 متری از تراز پایه تعیین می گردند. با توجه به عدم قطعیت های موجود در پارامتر های مذکور و نیز در نظر گرفتن این مسئله که مقادیر این پارامتر ها در توده ی واقعی با مقادیر حاصل از آزمایش های آزمایشگاهی به دلیل خطاهای موجود متفاوت است، لذا تعیین دقیق پارامتر های مذکور مستلزم به کارگیری روش های آماری و احتمالاتی می باشد. با توجه به پیچیدگی های محاسباتی روش های آماری و احتمالاتی، در این تحقیق از سیستم استنتاج فازی جهت تصمیم گیری در انتخاب نوع زمین، استفاده گردیده است که قادر به در نظرگیری عدم قطعیت ها بدون نیاز به محاسبات پیچیده ی ریاضی می باشد. بدین منظور، پس از تعیین پارامتر های موثر در تعیین نوع خاک، توابع عضویت مثلثی برای آن ها انتخاب و در نهایت سیستم استنتاج فازی طراحی می شود. با توجه به نتایج، ملاحظه می شود که مدل پیشنهادی در مرز های بین دو نوع طبقه متوالی خاک، پاسخ دقیق تری نسبت به استاندارد ارائه می دهد. همچنین زمانی که مقادیر پارامترهای موثر در انتخاب نوع زمین به دور از مرزهای بین طبقات متوالی خاک قرار می گیرند، سیستم استنتاج فازی و استاندارد 2800 جواب های یکسانی ارائه می دهند.