علم سنجی کاسپین
سال:1394 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

سابقه و هدف: در این پژوهش سعی بر آن است تا وضعیت تولیدات علمی پژوهشگران علوم دریایی ایران در دو حوضه آبی خلیج فارس و دریای عمان در پایگاه "Web of Science" طی سال های 2013-1992 بررسی شود.مواد و روش ها: در این پژوهش با جستجو در پایگاه وب آوساینس و با اعمال محدودیت های زمانی و مکانی در مجموع تعداد 396 رکورد شناسایی و برای تحلیل و ترسیم نقشه تاریخ نگاشتی متون علمی مورد مطالعه از فنون تحلیل استنادی و نرم افزار HistCite استفاده شده است.یافته ها: بررسی نوع مدارک نشان داد که مجموع 396 رکورد در 6 قالب مختلف به زبان انگلیسی و با همکاری 1036 نویسنده با وابستگی 313 موسسه در 199 مجله منتشر شده اند. نشریه Iranian Journal of Fisheries Sciences بیشترین تعداد مقالات را منتشر کرده است. محاسبه نرخ رشد سالانه تولیدات مورد بررسی عدد 59% را نشان داد همچنین ضریب همکاری با عدد 0.68 نشان از همکاری خوبی در بین نویسندگان ایرانی دارد. در نقشه تاریخ نگاشتی نیز به ترتیب 6 و 5 خوشه موضوعی بر اساس (Total Local Citation Score) TLCS و (Total Global Citation Score) TGCS تشکیل شده اند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که روند رشد تولیدات علمی در دو حوضه آبی طی سال های مورد مطالعه، بصورت افزایشی از یک عنوان در سال 1993 به 80 عنوان در سال 2013 رسیده است. همچنین موضوعات «تاثیر فلزات سنگین بر رسوب و آبزیان»، «آبسنگ های مرجانی» و «شناسایی آبزیان» مهم ترین موضوعات خوشه های نقشه تاریخ نگاشتی هستند.

سابقه و هدف : شبکه هم نویسندگی دانشمندان، الگویی از شبکه های پیچیده و در حال توسعه را نمایش می دهد. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل ساختار قدرت در شبکه هم نویسندگی پژوهشگران حوزه علوم پزشکی ایران بر مبنای سنجه مرکزیت می باشد.مواد و روش ها: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل شبکه ای صورت گرفته است. جامعه پژوهش حاضر کلیه نویسندگان ایرانی هستند که در یکی از 7 مجله علوم پزشکی ایرانی نمایه شده در پایگاه ISI مقاله منتشر کرده اند. گردآوری داده ها در دو مرحله انجام شد. مرحله اول با دسترسی الکترونیکی به مقالات و در مرحله دوم برای گردآوری نظرات نویسندگان دارای نقش مرکزیت، از پرسشنامه استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین متغیرهای پیش بین مرکزیت رتبه، بتا، بردار ویژه و نزدیکی با متغیر ملاک بهره وری، در سطح 0.001 رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که بین نمره های سنجه مرکزیت و بهره وری پژوهشگران حوزه علوم پزشکی ایران رابطه وجود دارد و این رابطه از نوع مستقیم و مثبت می باشد یعنی هر چه متغیرهای پیشبین بهبود یابد میزان بهره وری آزمودنی ها نیز بهبود می یابد. همچنین مهمترین معیارهای انتخاب همکار پژوهشی از دیگاه پژوهشگران دارای نقش مرکزیت عبارت بودند از: هم تخصص بودن، تیم پژوهشی برتر، داشتن علم لازم، مقبولیت سیاسی، فرهنگی و علمی.نتیجه گیری: شبکه هم نویسندگی مجله های مورد بررسی، دارای مرکزیت پایین بوده و بین نویسندگان ارتباط کمی برقرار بود. همچنین نویسندگانی که بالاترین نمره مرکزیت را به دست آوردند امکان دسترسی سریع به سایر نویسندگان و منابع حاضر در شبکه را دارند و به عنوان نویسندگان گروه پرقدرت مطرح هستند.

سابقه و هدف : تحقیقات سال های اخیر، به سرعت رشد علم کشور و بهبود جایگاه کشور در منطقه خاورمیانه و کشورهای اسلامی اشاره کرده اند. با این وجود کیفیت علم حلقه مفقوده این تحقیقات است. با توجه به کمبود بررسی پیرامون کیفیت تولید علم، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی کمیت و کیفیت تولید علم ایران و مقایسه آن با کشورهای ترکیه و مالزی است.مواد و روش ها: این تحقیق به روش کتابخانه ای صورت گرفته است و مقادیر شاخص های مربوط به هر کدام از کشورها (تعداد مدارک، تعداد استنادات، میانگین استنادات و شاخص Hirsch) از پایگاه SCIMago استخراج شد.یافته ها: بر مبنای تعداد تجمعی مدارک و استنادات، ترکیه در رتبه اول، ایران دوم و مالزی در رتبه سوم قرار دارند. با این وجود از سال 2011 بر اساس تعداد تولیدات علمی و نیز میانگین نرخ رشد سالیانه در سراسر دوره، ایران در رتبه نخست قرار گرفته است. بر مبنای شاخص هرش و تعداد مجلات نمایه شده در اسکوپوس به ترتیب کشورهای ترکیه، ایران و مالزی قرار دارند. اما بر اساس شاخص Scientific Journal Rankings (SJR)، ترتیب ایران، ترکیه و مالزی برقرار است.نتیجه گیری: کمیت تولید علم کشور و سرعت آن قابل توجه است، اما این مقادیر با توجه به جمعیت، چندان مطلوب نیست. بررسی شاخص های تعیین کیفیت نشان از رشد کیفیت تولیدات و مجلات علمی ایران در مقایسه به کشور ترکیه دارد.

سابقه و هدف : در عصر حاضر ارتباط دانشگاه و صنعت یکی از شاخص ترین عوامل رسیدن به توسعه محسوب می شود. بنابراین با توجه به اهمیت این موضوع، هدف از این مطالعه تحلیل مقایسه ای رابطه دانشگاه- صنعت در ایران و ترکیه است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های علم سنجی است که با استفاده از روش تحلیل استنادی و استفاده از تکنیک ارزیابانه انجام شد. جامعه آماری این تحقیق کلیه اختراعات ثبت شده و مقالات علمی مربوط به کشورهای ایران و ترکیه بر اساس اطلاعات پایگاه ثبت اختراعات آمریکا و اسکوپوس است. داده های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و آزمون استنباطی (همبستگی پیرسون)، نرم افزار Excel و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته های این تحقیق نشان داد که کشور ایران و ترکیه در پایگاه اسکوپوس و ثبت اختراعات آمریکا تا زمان انجام این پژوهش به ترتیب 151159 و 258719 مقاله، 143 و 584 ثبت اختراع منتشر کرده اند. همچنین کشور ایران بر اساس اولویت های الف تا ج، در فناوری بیشترین تولید علم را داشته است. کمترین تولید علم با تعداد 5717 مربوط به حوزه علوم انسانی و هنر است. در مورد ثبت اختراعات بیشترین تعداد ثبت اختراع مربوط به علوم پایه و کاربردی است. کشور ترکیه بر اساس اولویت ها، کمترین تولید علم را در حوزه موضوعی مربوط به جهانگردی و حمل و نقل و بیشترین تولید را در حوزه سلامت و داروسازی داشته است.نتیجه گیری: با توجه به گذشت بیش از دو دهه از تاسیس دفتر ارتباط صنعت با دانشگاه در کشور ایران، تعامل مناسب بین این دو سازمان در دستیابی به سطح مطلوب در علم و فناوری برقرار نشده است. بنابراین بررسی نیازهای هر یک از دو سازمان توسط دولت و تعیین مسیر منطقی برای بهبود کیفیت تولیدات آنها و برنامه ریزی در سطح کلان از موارد ضروری برای بهبود این ارتباط است.

سابقه و هدف : گزارش استنادی مجلات (JCR) یکی از قدیمی ترین و مهم ترین پایگاه ارزیابی مجلات است. مطالعه حاضر با هدف تعیین مقادیر ضریب تاثیر مجلات علم اطلاعات و دانش شناسی، رتبه بندی شده در پایگاه Journal Citation Reports (JCR) در مقایسه با شاخص SJR در پایگاه رتبه بندی SCImago در بازه زمانی سه ساله 2012 تا 2014 انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه مقطعی حاضر از نوع تطبیقی بوده و با استفاده از روش علم سنجی انجام گرفته است. برای جمع آوری اطلاعات از دو ابزار تحلیلی پایگاه استنادی Thomson Reuters و Scopus استفاده شده است. جامعه مورد پژوهش را 38 مجله با موضوع کتابداری و اطلاع رسانی تشکیل می دهند.یافته ها: رابطه مثبت و معنی داری بین مقادیر Impact factor (IF) و SCImago Journal Rank (SJR) مجلات حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی نمایه شده در پایگاه های استنادی Thomson Reuters و Scopus وجود دارد و همچنین رابطه مثبت و معنی داری بین رتبه مجلات علم اطلاعات و دانش شناسی در نظام رتبه بندی SCImago و JCR وجود دارد (p<0.05).نتیجه گیری: ضرورت دارد که پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی برای انتخاب مجلات مناسب از هر دو نظام رتبه بندی SCImago و SJR استفاده کنند.

سابقه و هدف: یکی از نظریه های موجود در تحلیل شبکه اجتماعی، جهان کوچک است که متشکل از خوشه هایی است که دارای ارتباطات محلی قوی و تعداد اندکی ارتباطات سراسری هستند که ارتباطات میان هر دو گره از شبکه را نزدیک می کند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نظریه جهان کوچک در شبکه هم تالیفی پزشکی ایران است.مواد و روش ها: این تحقیق با استفاده از روش های کتاب سنجی و تحلیل شبکه اجتماعی صورت گرفته است. واژه Medicine در پایگاه Web of Sience (WoS) با محدودیت کشور به ایران و زمان به سال های 2013-2009 جستجو شد و در نهایت با ترسیم نقشه هم تالیفی علمی حوزه پزشکی کشور وضعیت آن از نظر تطابق با نظریه جهان کوچک مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: شبکه شکل گرفته نشان می دهد که بیش از نیمی از محققین حوزه پزشکی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم با یکدیگر ارتباط داشته و تشکیل یک مولفه داده اند که در آن طول مسیر 6.89 و ضریب خوشه گرایی 0.85 بوده و مقدار شاخص جهان کوچک در این مولفه 169.79 است.نتیجه گیری: طول مسیر نسبتا کوتاه و بالابودن نسبی ضریب خوشه گرایی، هم چنین مقایسه مقدار شاخص جهان کوچک با سایر تحقیقات گواه وجود جهان کوچک است.