مهندسی عمران شریف
سال:1401 | دوره:38 | شماره:4-2 |تعداد مقالات:8

بهبود راندمان تولید با افزایش تعداد کارگران، رابطه ی مستقیم دارد؛ البته تا جایی که تعداد بیش از حد کارگران در محیط سبب ایجاد ازدحام و در نتیجه افت تولید نشود. در یک مدل شبیه سازی رویداد گسسته بررسی اثر ازدحام در راندمان تولید و اندرکنش افراد بر یکدیگر ممکن نیست. در پژوهش حاضر سعی شده است تا تأثیر مستقیم نیروی انسانی در راندمان تولید با مدل سازی توأم فرایند پردازش کار در سیستم و اثر اندرکنش های فیزیکی محیط و افراد در یکدیگر بررسی شود. بدین منظور، چارچوبی توسعه داده شده است که شامل ترکیب دو مدل شبیه سازی رویداد گسسته و مدل سازی نیروی اجتماعی است. نتایج به دست آمده به وضوح کاهش میزان اثر ازدحام نیروی انسانی را نشان می دهند. از خروجی های پژوهش حاضر می توان برای به دست آوردن میزان بهینه ی تعداد و ترکیب نیروی انسانی در هر فعالیت استفاده کرد.

یکی از مؤثرترین روش های حل مسائل سه بُعدی کشسانی، استفاده از توابع پتانسیل تغییرمکان است. در پژوهش حاضر، به معرفی توابع پتانسیل تغییرمکان برای حل مسائل ترموالاستودینامیک در محیط همسانگرد جانبی با مصالح مدرج تابعی پرداخته شده است. بدین منظور، ابتدا معادلات سینماتیک سه بُعدی و ترمودینامیک برای مصالح مدرج تابعی در محیط همسانگرد جانبی شده است، سپس با استفاده از روشی نظام مند در نحوه ی جداسازی معادلات، توابع پتانسیل تغییرمکان برای حل مسائل ترموالاستودینامیک در محیط مذکور به دست آمده است، که قابل استفاده در حل مسائل تیرها، صفحات، پوسته ها و محیط های بی نهایت و نیمه بی نهایت است. توابع پتانسیل حاصل، شامل دو تابع اسکالر F و X است، که به ترتیب معادلات دیفرانسیل جزئی مرتبه های شش و دو هستند. در ادامه، برای راستی آزمایی پژوهش حاضر، میدان تغییرمکان ـ حرارت بر حسب توابع پتانسیل برای حالت خاص محیط همسانگرد مدرج تابعی ارائه شده است.

شناسایی آسیب در سیگنال های با ابعاد بالا، بسیار پیچیده و زمان بر است. در صورتی که سیگنال های مذکور تحت تأثیر تحریکات نویزی خارجی قرار گرفته باشند، استفاده از آن ها موجب بروز عدم قطعیت در ویژگی های استخراج شده از آسیب می شود. در نوشتار حاضر، با استفاده از تحلیل سری زمانی، تابع مشخصه ی سیگنال محاسبه شده است. سپس با تعمیم رابطه ی همبستگی در حوزه ی بسامد، یک ویژگی حساس به آسیب که مقداری مختلط است، استخراج شده است. با محاسبه ی زاویه ی ویژگی به دست آمده، آسیب سازه قابل تشخیص است. همچنین، مکان آسیب با مطالعه ی بخش حقیقی ویژگی به راحتی تعیین می شود. به منظور ارزیابی توانایی های ویژگی نوین در شناسایی آسیب، یک سازه ی واقعی همچون پل S101 آزمایش شده است. نتایج به دست آمده در بخش های تشخیص و تعیین مکان آسیب با نتایج به دست آمده توسط پژوهش های اخیر در حوزه ی پایش سلامت مقایسه شده اند. نتایج به دست آمده، توانایی های ویژگی استخراج شده را در حل چالش های شناسایی آسیب، یعنی داده های حجیم و تحریک های نویزی خارجی نشان می دهند.

در پژوهش حاضر، با دخالت دادن اثر ناهمگنی ساختاری از طریق مدل توزیع توانی، اثر تخلخل و اثر تاب خوردگی اعضاء مقاطع عرضی با استفاده از فرضیات تیر ولاسوف و با به کارگیری اصل هامیلتون، معادلات حاکم بر تعادل استاتیکی تیر جدارنازک قوطی شکل مدرج تابعی متخلخل در معرض بارگذاری محوری به دست آمده است. سپس با استفاده از روش المان محدود، معادله ی مشخصه ی مقدار ویژه ی حاکم بر مسئله ی کمانش تحت شرایط مرزی چندگانه به دست آمده است. در ادامه، با راستی آزمایی مدل عددی به دست آمده و استخراج منحنی های مشخصه، تأثیر پارامترهای مختلف مسئله، اعم از: نسبت منظر تیر، شاخص کسر حجمی اختلاط، نسبت ضخامت لایه ی سرامیکی به فلزی اعضا، نسبت مدول مواد متشکله ی هسته و شاخص تخلخل در مقدار بار بحرانی کمانش تجزیه و تحلیل جامع شده است. نتایج به دست آمده نشان دادند که پارامترهای مختلف مسئله به ویژه شاخص تخلخل و شاخص اختلاط توانی مواد متشکله، در تعیین محدوده ی کمانش نقش اساسی دارند.

پایش سلامت سازه ها از ضروریات اولیه ی نگهداری سازه و تأمین ایمنی ساکنان آن است. با شناسایی به موقع المان های آسیب دیده می توان تا حد ممکن از وقوع خسارت های جبران ناپذیر جلوگیری کرد. ستون ها از مهم ترین المان های سازه های ساختمانی و پل ها هستند، که آسیب در آنها می تواند بیش از سایر المان ها، سلامت کلی سازه را با مشکل مواجه سازد. در نوشتار حاضر، با هدف تعیین موقعیت آسیب ستون تحت اثر بار محوری بر اساس شکل های اولیه و ثانویه ی مودهای ارتعاشی، یک شاخص تشخیصی مبتنی بر شیب و انحنای مود پیشنهاد و کارایی آن در تعیین موقعیت آسیب ستون بررسی شده است. نتایج نشان دادند که شاخص پیشنهادی به موقعیت آسیب حساس است و با ایجاد بیشینه های نسبی در منطقه ی آسیب، موقعیت آسیب با خطای کمتر از 1\٪ قابل شناسایی است. همچنین، علی رغم این که مقدار بار محوری بر مقادیر بسامد اثرگذار است، تأثیری بر مقادیر شاخص تشخیصی آسیب ندارد.

عرض مؤثر به عنوان پارامتری مهم در تعیین عملکرد دیوارهای برشی بتنی با مقطع غیرمستطیلی محسوب می شود. بر اساس ضوابط پیشنهادی آیین نامه ها و پژوهش های موجود در ادبیات فنی، مقادیری توصیه شده است که مستقل از چگونگی عملکرد دیوار، مقداری ثابت را به عنوان عرض مؤثر مقاطع در نظر می گیرد و ناکارآمدی آنها در بیشتر موارد محرز شده است. در مطالعه ی حاضر، 42 دیوار برشی با مقطع Lـ شکل تحت بارگذاری چرخه یی قرار گرفته و به صورت عددی ارزیابی شده اند. ساخت هندسه ی نمونه ها در برنامه ی F l a s h L a b انجام شده و تحلیل مقاطع در نرم افزار آباکوس صورت گرفته است. سپس توزیع تغییرشکل و کرنش محوری حاکم بر مقاطع مذکور، تعیین و در گام بعد با استفاده از روش رگرسیون گیری چندجمله یی تکاملی E P R، روابطی کاربردی جهت تخمین عرض مؤثر در دیوارهای Lـ شکل کوتاه، بارفتار ترکیبی و لاغر ارائه شده است. در انتها، دقت روابط پیشنهادی با مقادیر عرض مؤثر حاصل از ضوابط آیین نامه های بین المللی مقایسه شده اند.

مطالعه ی رفتار مکانیکی خاک های آلوده به هیدروکربن های نفتی با توجه به نفت خیز بودن کشور ایران، اهمیت بالایی دارد. در پژوهش حاضر، فرایند تثبیت از طریق افزودن آهک به خاک رسی (C H) آلوده به نفت واقع در استان خوزستان بررسی شده است. در این راستا، 144 نمونه ی استوانه یی خاک آلوده به مقادیر 0، 4، 7 و 10 درصد نفت و تثبیت شده با آهک به میزان های 0، 3، 6 و 9 درصد وزنی ساخته شده و در سن های عمل آوری 1، 14 و 28 روز، تحت آزمایش های مقاومت تک محوری و آنالیز ریزساختاری قرار گرفته اند. پژوهش حاضر نشان می دهد که با افزودن آهک به میزان 6\٪، مقاومت تک محوری بیشترین افزایش (416٫6\٪) را داشته است. همچنین با افزایش سن عمل آوری، با صورت پذیرفتن واکنش های پوزولانیک و تبادل کاتیونی میان کانی های خاک رسی با آهک، مقاومت تک محوری نمونه ها نرخ افزایشی داشته است.

در پژوهش حاضر، با تمرکز بر ذی نفعان کلیدی و قراردادی پروژه )کارفرما، پیمانکار، مدیریت طرح و مشاور(، یک پژوهش اکتشافی در حوزه ی شاخص های کلیدی عملکرد پروژه صورت گرفته و رویکردهای ایشان در حوزه ی مذکور تحلیل شده است. ابتدا با بررسی ادبیات و پیشینه ی پژوهش، فضای گفتمان حوزه ی شاخص های کلیدی عملکرد شناسایی شده است. سپس با شناسایی اولویت ها، اختلاف ها و اشتراک های کارفرمایان، مشاوران، پیمانکاران و مدیریت طرح ها نسبت به شاخص های کلیدی عملکرد پروژه، رویکردهای متفاوت آنان با استفاده از روش Q سنجش شده است. نتایج نشان می دهند دیدگاه ذی نفعان در یک دسته از شاخص های کلیدی عملکرد پروژه با یکدیگر مشترک نبوده و در دسته یی دیگر از شاخص های کلیدی عملکرد پروژه به یکدیگر نزدیک بوده است. نتایج نشان می دهند شاخص های مربوط به 5 حوزه ی زمان، کیفیت، ایمنی، هزینه و تدارکات، مورد توافق ذی نفعان بوده و باید مدیران پروژه توجه ویژه یی به آنها داشته باشند و رویکردهای ذی نفعان را در طول پروژه رصد کنند.