تحقیق در عملیات در کاربردهای آن
سال:1403 | دوره:21 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

1در حال حاضر روش های زیادی برای حل مساله برنامه ریزی کسری خطی تحت متغیرهای فازی غیرمنفی وجود دارند. به دلیل ایرادات و محدودیت این روش ها، نمی توان از آنها برای حل مساله برنامه ریزی کسری خطی تماما فازی (FFLFP) که همه متغیرها و پارامترهای آن فازی هستند، استفاده کرد. این مقاله قصد دارد یک روش کارآمد برای مساله FFLFP با اعداد فازی ذوزنقه ای پیشنهاد دهد که با اضافه کردن متغیرهای کمکی قیود نامساوی را به قیود مساوی تبدیل و بدون استفاده از رتبه بندی اقدام به حل مساله می کند. در نهایت با ارایه چند مثال، ضمن پیاده سازی عملی، روش پیشنهادی با روش های دیگر مقایسه و میزان مطلوبیت این روش را از نظر سادگی عملیات و دقت نتایج سنجیده خواهد شد و همچنین یک مثال واقعی از یک شرکت تولید فرآورده ها و محصولات چوبی نیز مورد بررسی و حل قرار خواهد گرفت.

1در دنیای کنونی، هر سیستمی به تسهیلات بیشتری جهت پیشرفت متناسب با سرعت تغییرات امروزه نیاز دارد. برای این منظور، فعالیت های زیادی، برنامه های اختصاصی خود را جهت عملکرد مستقل به کار می برند تا تمام سیستم خود را کنترل کنند. زنجیره های تامین، شامل سطوح  مختلفی هستند که می توانند جهت تامین مواد اولیه برای تبدیل آن ها به محصولات مورد نیاز به کار گرفته شوند و در نهایت، محصولات را  از طرق گوناگون در اختیار مشتریان قرار می دهند. یکی از بحث های مهم در زنجیره تامین، برنامه ریزی یکپارچه تولید-توزیع است. در مقالات اخیر، زنجیره تامین با رقابت خاص کمتر مورد توجه واقع شده است. در این مقاله، یک مدل ریاضی برای برنامه ریزی یکپارچه تولید-توزیع بر اساس رقابت در یک زنجیره تامین چندسطحی ارایه شده است. مدل پیشنهادی برای دو دوره و چندمحصول با رقابت عمودی در زنجیره تامین به وسیله چهار تابع هدف و محدودیت های مربوطه فرمول بندی شده است. مدل با به کارگیری روش محدودیت اپسیلون حل شده است.  نتایج مثال عددی، مزایا و کاربردهای بالقوه مدل معرفی شده را ارایه داده است.

1این مقاله به بررسی مساله مسیریابی وسایل نقلیه ناهمگن با پنجره زمانی به منظور برداشت و تحویل همزمان محصولات به مشتریان می پردازد. در این روش، وسایل نقلیه با سرعت و ظرفیت متفاوت برای تحویل محصولات استفاده شده اند. در این تحقیق، مدل های برنامه ریزی ریاضی با هدف کمینه سازی هزینه های مسیریابی وسایل نقلیه ناهمگن با درنظرگرفتن پنجره های زمانی هزینه برداشت تا تحویل محصول از مراکز مجاز آن به مشتری توسعه داده شده است. با توجه به NP-Hard بودن مساله مسیریابی در ابعاد بزرگ، برای حل این مساله از الگوریتم های ابتکاری و فراابتکاری استفاده شده است. براساس نتایج به دست آمده، از سه روش فراابتکاری جستجوی محلی تکرارشونده ILS، الگوریتم ترکیبی ژنتیک و الگوریتم جستجوی شبکه متحرک خودکار AGS استفاده شده است. نتایج محاسباتی نشان می دهد که کمترین هزینه از طریق اعزام 67 وسیله نقلیه مختلف جهت برداشت و تحویل چندگانه محصول به مشتری از طریق تقسیم شهر تهران به 16 ناحیه حاصل شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد با اعزام و مسیریابی بهینه این تعداد وسیله نقلیه، مقدار هزینه های سیستم لجستیک نسبت به وضعیت موجود 58/38 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. بر اساس نتایج محاسباتی، الگوریتم پیشنهادی قادر به مسیریابی بهینه وسایل نقلیه ناهمگن تحت محدودیت پنجره زمانی برای تحویل هم زمان محصولات است.

1پیچیدگی های فضای تصمیم و برنامه ریزی سازمان ها ناشی از وجود حجم بسیار زیاد متغیرها، داده ها و اطلاعات، مدیران را به سمت به کارگیری تکنیک های معتبر تصمیم گیری گروهی و و چندمعیاره سوق می دهد. با وجود انجام مطالعات و پژوهش های بسیاری در زمینه رضایت شغلی اما تا به حال مطالعه جامع با شاخص های چندبعدی مورد غفلت واقع شده است که مطاله حاضر در همین راستا برای رفع این خلا و کمبود قدم برداشته است. این پژوهش با هدف اولویت بندی راهبردهای مدیریتی به منظور تقویت رضایت شغلی کارکنان شهرداری دزفول انجام شده است. پژوهش ‏حاضر از لحاظ هدف کاربردی است و از لحاظ ماهیت و شکل اجرا، توصیفی، پیمایشی است. تعداد نمونه مورد بررسی در تحقیق حاضر 22 نفر می باشد و روش نمونه گیری به روش گلوله برفی است. برای جمع آوری داده ها پژوهش از ابزار پرسشنامه ماتریس تصمیم استفاد گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و تعیین اولویت راهبرد از تکنیک تصمیم گیری تاکسونومی استفاده شده است. براساس نتایج پژوهش حاضر در بین شش شاخص در ارزیابی راهبردهای رضایت شغلی، شاخص علاقه به کار با 2/27% از کل 100% رضایت شغل به عنوان مهم ترین شاخص مشخص گردید. همچنین از بین 12 راهبرد رضایت شغل، راهبرد امنیت شغلی کارکنان در اولویت نخست قرار دارد که این موضوع به این معنا است که در سازمان ها مدیران برای ایجاد رضایت شغلی باید به مقوله امنیت شغلی توجه ویژه بنمایند که باعث علاقه به کار گردد.

1یکی از کلیدی ترین مسایل خدمات بهداشت و درمان، خصوصاً خدمات اورژانسی، مسایل زﻣﺎن بندی و توالی عملیات می باشند که تاثیرشگرفی در افزایش بهره وری سیستم های بهداشت و درمان دارند. ﺗﻤﺎیﻞ ﺑﻪ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻫﺪف ﮐﻤﯿﻨﻪ ﻧﻤﻮدن زﻣﺎن ﺻﺮفﺷﺪه ﺑﺮای اﻧﺠﺎم فعالیت های درمانی، از ﺟﻤﻠﻪ دﻻیﻞ ﻣﻄﺮحﺷﺪن ﻣﺴاﻟﻪﻫﺎی زﻣﺎن بندی اﺳﺖ. زﻣﺎن بندی ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﻫﺰیﻨﻪﻫﺎی مربوطه را در مراکز مختلف بهداشت و درمان ﺗﺎ ﺣﺪ زیﺎدی ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﺪ. با توجه به برخی شرایط بحرانی، مهم ترین مساله مطرح در موضوع خدمات درمانی، زمان بندی مناسب برای تخصیص منابع خصوصاً بخش مراقبت های ویژه (I.C.U) به بیماران جهت تکمیل فرایند درمانی بوده و همواره چالش اصلی کلیه بیمارستان های تخصیص یافته به بیماران بدحال بوده است. در پژوهش حاضر، مدلی جهت زمان بندی کارها و برنامه ریزی پرسنلی بخش I.C.U با هدف کمینه سازی زمان بندی انجام کار، بیشینه کردن سود حاصل از تعداد بیماران خدمات رسانی شده، کمینه سازی هزینه های استفاده از منابع بیمارستانی و افزایش رضایت بیماران و پرسنل در این مراکز ارایه شده است. از طرف دیگر، فرآیند سودآوری بیمارستان ها از بخش I.C.U (تعداد بیماران درمان شده) نیاز به  برنامه ریزی و زمان بندی مناسب فعالیت های درمانی تحت عدم قطعیت کارها قرار دارد و استفاده از منطق فازی یکی از رویکرد های جدید در کنترل این عدم قطعیت ها است. نتایج به دست آمده از زمان بندی و برنامه ریزی فعالیت های اجرایی قبل و بعد اتاق عمل در یک مطالعه موردی نشان داد که با به کارگیری رویکرد حل پیشنهادی، تعداد بیماران دریافت کننده خدمات به صورت میانگین به میزان 17 درصد افزایش می یابند.

1عدم قطعیت در زنجیره تامین  جنبه بسیار مهمی است که به دلایل مختلفی از جمله، تحولات اجتماعی و سیاسی، کمبود مواد اولیه برای تولید و ... ایجاد می­ شود. با توجه به اهمیت سلامت جامعه، هدف پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد شرکت های توزیع­ کننده دارو از نظر تاب­آوری است. مطالعه حاضر یک پژوهش کمی-کیفی و از نوع کاربردی می­ باشد. جامعه و نمونه آماری شامل 15 نفر از خبرگان در زمینه دارو می­ باشد که با روش نمونه­ گیری هدفمند انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از روش میدانی و مطالعات کتابخانه­ ای و ازطریق مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شد. به دلیل عدم­ قطعیت در نظرات خبرگان، از رویکرد تصمیم­ گیری چندمعیاره در محیط فازی نوع 1 استفاده شد. وزن و اهمیت شاخص ­ها با روش سوارا فازی به دست آمد. سپس شرکت­ های دولتی پخش دارو در شهر بجنورد بر اساس وزن شاخص های تاب­ آوری زنجیره تامین با روش واسپاس فازی رتبه ­بندی شدند. در نهایت برای اطمینان از صحت نتایج به دست آمده، شرکت­ های پخش دارو با روش ­های مجموع ساده وزنی فازی و آراس فازی نیز رتبه ­بندی شدند و نتایج با هم مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان داد که شرکت­های دارو­پخش، هجرت و فردوس از نظر تاب­ آوری زنجیره تامین  به ترتیب دارای رتبه اول تا سوم هستند.

1امروزه با توجه به گسترش فزاینده صنعت اعتبار و به وجود آمدن پرتفوی های متنوع وام، مدل های رتبه بندی اعتباری در حال توسعه پویا با دقتی فراتر از گذشته است؛ به نحوی که حتی چند صدم درصد افزایش در دقت اعتبارسنجی مشتریان از اهمیت خاصی برخوردار شده است. هدف از انجام تحقیق پیش رو ارایه یک مدل رتبه بندی در فضای مجموعه های فازی شهودی از منظر موضوع ریسک می باشد. داده ها از سه منبع سیستم عملیاتی بانکی، پرونده های تسهیلات اعتباری موجود در بایگانی و فایل های شخصی کارشناسان گردآوری شده اند. و مدل ارایه شده بر روی 22 شاخص متناسب با معیارهای مدل اعتبارسنجی 5C استخراج و وزن هر یک با روش تحلیل سلسله مراتبی-فازی شهودی تعیین گردید. نتایج استفاده از مدل پیشنهاد شده نشان داد به میزان قابل توجهی اعتبارسنجی مشتریان متقاضی تسهیلات بانکی بهبودیافته و قضاوت های شخصی کارشناسان بانک برای محاسبه میزان اعتبار مشتریان کاهش می یابد.

1تحلیل پوششی داده­ ها یک روش قدرتمند جهت ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم­ گیرنده­ ی همگن با ورودی­ ها و خروجی های چندگانه است که ساختار درونی واحدها را به صورت جعبه سیاه در نظر می­ گیرد. در بسیاری از مسایل دنیای واقعی، واحدهای تصمیم­ گیرنده دارای ساختار دو مرحله­ ای بوده و ورودی­ ها و خروجی­ های آن ممکن است بین مراحل به اشتراک گذاشته شوند. در مسایل کاربردی، تقسیم کردن ورودی ­های مشترک و خروجی­ های مشترک و اختصاص آن­ها به هر یک از مراحل به سختی انجام می­ شود. از این رو جهت رفع چنین مشکلاتی، با توسعه مدل­ های تحلیل پوششی داده های دو مرحله­ا ی و با استفاده از خاصیت غیرجبرانی عملگر ضرب، مدلی غیرخطی جهت ارزیابی کارایی این سیستم ­ها معرفی می ­شود به گونه­ ای که ضمن محاسبه کارایی سیستم و مراحل آن، سهم بهینه هر یک از مراحل در استفاده از ورودی­ ها و خروجی­ های مشترک در راستای به دست آوردن ماکزیمم کارایی مشخص می­ شود. در پایان از داده­ های17 شعبه بانک مرکزی در چین جهت بررسی کاربرد مدل پیشنهادی استفاده می­ شود.