تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
سال:1401 | دوره:30 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

زیره سیاه ایرانی از مهمترین گیاهان بومی ایران است. دانه این گیاه در رژیم غدایی روزمره ایرانی ها مصرف می شود و همچنین دارای خواص دارویی و ترکیبات معطر است. متاسفانه اطلاعات کمی در مورد ژنوم و نشانگرهای مولکولی این گیاه وجود دارد. در این پژوهش، ترنسکریپتوم زیره سیاه ایرانی در مرحله دانه بندی توالی یابی شد و بعد از استخراج ریزماهواره های (SSR Markers) مرتبط با این مرحله رشدی به تفسیر آن ها پرداخته شد. گل آذین و ساقه این گیاه بعد از استخراج RNA، توالی یابی شدند. توالی یابی با عمق 6 گیگ و طول قطعات 150 جفت باز و بصورت جفت-انتها انجام شد. داده های حاصل از توالی یابی توسط نرم افزارهای مختلف آنالیز شدند. بازچینش رونوشت زیره سیاه ایرانی توسط نرم افزار Trinity انجام شد. استخراج نشانگرهای ریزماهواره توسط نرم افزار MISA انجام شد. در نهایت تفسیر عملکردی توالی های دربرگیرنده ریزماهواره توسط پایگاه داده WEGO انجام شد. میزان GC نمونه های مختلف 47 تا 50 درصد بود. تعداد 8389 نشانگر ریزماهواره از 45146 ژن منفرد حاصل شد. حداقل 11 درصد ژن های منفرد حاوی ریزماهواره بودند. نوکلئوتیدهای A/T و AG/CT بیشترین درصد نشانگرهای ریزماهواره را در برداشتند. در میان تکرارهای سه نوکلئوتیدی، ATC/ATG و AAG/CTT بیشترین فراوانی ریزماهواره ها را به خود اختصاص داد. نتایج تفسیر عملکردی نشان داد که ژن های منفرد حاوی نشانگرهای ریزماهواره طیف وسیعی از فعالیت های بیولوژیکی گیاه زیره سیاه ایرانی را پوشش می دهند و ژن های درگیر در تکامل و رشد دانه، حد بالایی از بیان را دارند. این تحقیق برای اولین بار به بررسی نشانگرهای ریزماهواره گیاه زیره سیاه ایرانی پرداخته است. نتایج این تحقیق می تواند در پیداکردن نشانگرهای مختلف برای برنامه های اصلاحی و توسعه ارقام با اهداف مختلف مفید باشد.

بررسی تنوع ژنتیکی اهمیت ویژه ای دردرک چگونگی ایجاد جمعیت ها در طول زمان و مکان های جغرافیایی دارند. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 22 جمعیت خارشتر (Alhagi maurorum) با استفاده از 27 آغازگر RAPD و 24 آغازگر SCOT طی سال های 98-1397 مورد مطالعه قرار گرفت. از 27 آغازگر RAPD، 19 و از 24 آغازگر SCOT، 18 آغازگر چندشکلی بالایی نشان دادند. در مجموع آغازگرهای RAPD، 100 درصد چندشکلی و آغازگرهای SCOT، 42/95 درصد چندشکلی نشان دادند. بالاترین شاخص محتوای اطلاعات چندشکلی را آغازگرهای R3 و R11 (42/0) و S12 (44/0)، بالاترین شاخص نسبت چندشکلی (EMR) را آغازگرهای R10 (17) و S2، S4،S6 ، S7 وS10 (13)، بالاترین شاخص نشانگری (MI) را آغازگرهای R13 (92/5) و S7 (36/5) و بالاترین شاخص قدرت تفکیک (RP) را آغازگرهای R4 (54/9) و S14 (7/11) به خود اختصاص دادند. نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که در هر دو نشانگر 14 درصد از تغییرات مربوط به بین گروه ها و 86 درصد مربوطه به درون گروه ها بود. تجزیه خوشه ای بر اساس داده های نشانگر RAPD، جمعیت ها را در سه و بر اساس نشانگر SCOT، جمعیت ها را در شش خوشه گروه بندی نمود. بررسی خوشه ها نشان داد که تنوع ژنتیکی از تنوع جغرافیایی تبعیت نمی کند و پیشنهاد می شود که در مطالعات آتی از تلاقی بین جمعیت تهران با جمعیت های گناباد، طبس، بشرویه، سربیشه و نیلشهر که فاصله ژنتیکی بیشتری دارند، جهت ایجاد دورگ های برتر استفاده شود. کلیه پارامترهای ژنتیکی در هر دو نشانگر تقریبا برابر و بر این اساس کارایی هر دو نشانگر در مطالعه کنونی تقریباً یکسان بود.

در این پژوهش، 44 ژنوتیپ و رقم از سه گونه متعلق به جنس Pistacia شامل P. atlantica  (15نمونه)،P. khinjuk  (23 نمونه) و P. vera  (6 رقم) که از بخش های مختلف استان ایلام و سمنان جمع آوری شده بودند بر اساس صفات برگ و میوه ارزیابی شدند. نتایج ارزیابی صفات ریختی نشان داد تنوع (ضریب تغییرات فنوتیپی) بالایی در صفات مرتبط با میوه در مقایسه با صفات برگ بین گونه ها وجود داشت. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد، 3 عامل اصلی 04/94% واریانس کل بین نمونه ها را توجیه نمودند. در تجزیه به عامل  ها، وزن میوه، قطر و طول میوه، وزن مغز و وزن پوسته سخت جزء صفات مهم و تاثیر گذاری بودند که در عامل اول قرار گرفتند و نزدیک به 52%  واریانس کل را توجیه نمودند. نتایج به دست آمده از تجزیه خوشه ای، نمونه های مورد بررسی را به سه گروه اصلی تقسیم کرد به طوری که نمونه های متعلق به هر گونه در گروه های مجزا تفکیک شدند. همچنین، در بخش دوم این آزمایش، تنوع ژنتیکی بین نمونه ها با 12 آغازگر RAPD بررسی شد. در مجموع 71 آلل شناسایی شدند و اندازه آلل ها در محدوده 280 تا 2500 جفت باز متغیر بود. تعداد آلل مشاهده شده برای هر مکان از 4 (OPA-16 و OPA-18) تا 9 (Customprimer) آلل با میانگین 91/5 آلل برای هر مکان بود. شاخص محتوی چندشکلی (PIC) برای مکان OPB-14 بیشترین (483/0) و برای مکان OPA-13 کمترین مقدار (089/0) و میانگین آن 35/0 در بین همه مکان های RAPD بود. دامنه تشابه ژنتیکی ژااکارد میان نمونه ها از 27/0 تا 84/0 ثبت شد. نتایج حاصل از این پژوهش، در طبقه بندی، حفاظت و شناسایی منابع ژنتیکی پسته کمک می کند و می‏تواند در برنامه های به نژادی این محصول موثر باشد.

موفقیت بهنژادگران گیاهی به میزان تنوع ژنتیکی موجود در گیاهان و خویشاوندان وحشی آن ها بستگی دارد. آگاهی از فاصله و خویشاوندی ژنتیکی امکان سازماندهی ذخایر ارثی، نمونه­برداری موثر از ژنوتیپ­ها و استفاده بهتر از تنوع را فراهم می­کند. این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی شش توده ریحان (L. Ocimum basilicum) و نیز ارزیابی پاسخ بیوشیمیایی آن­ها به شرایط کم آبیاری و تراکم در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان طی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. توده­های ریحان (شامل توده افغانی سبز، قائمیه بنفش، قهجاورستان سبز، اردستان سبز، مبارکه سبز و مهیار بنفش) با دو تراکم 6/6 و 20 بوته در متر مربع، به صورت جوی و پشته­هایی به فواصل cm 50 کشت شدند. بذرهای این توده ها بر روی پشته­هایی به فاصله­ی cm 30 (در تراکم 6/6 بوته در متر مربع) و cm 10 (در تراکم 20 بوته در متر مربع) قرار گرفتند. آبیاری به صورت قطره ای با استفاده از تشتک تبخیر و در قالب سه تیمار 60 ،80 و100 درصد ظرفیت زراعی انجام شد، همچنین در این آزمایش 12 جفت آغازگر AFLP جهت بررسی تنوع ژنتیکی مورد استفاده قرار گرفتند. براساس نتایج بدست آمده در تمام شرایط آبیاری توده افغان بالاترین درصد اسانس را نشان داد. در بین توده­های مورد مطالعه بالاترین میزان کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز به ترتیب با مقادیر 62/0، 44/0 و 53/0 میکرومول بر دقیقه بر گرم وزن تر) به توده قهجاورستان و بالاترین مقادیر کلروفیل a وb  (49/1 و 76/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) به توده مبارکه اختصاص داشت. در رابطه با تنش کم آبی مشخص شد که اعمال تیمارهای 80 و 60 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب منجر به افزایش 4 و 19 درصدی کاتالاز، 6 و 22 درصدی پراکسیداز و 5 و 20 درصدی سوپراکسید دیسموتاز گردید. به‏طور کلی توده افغان بالاترین میزان تحمل به تنش را نشان داد. براساس تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از AFLP هر آغازگر به طور میانگین تولید 51/10 باند چندشکل کرد و آغازگر11 بیشترین تولید باند را در بین آغازگرها به خود اختصاص داد. ارزیابی ماتریس شباهت بیانگر بیشترین تشابه ژنتیکی بین توده­های مبارکه و اردستان به میزان 99/0 بود و کمترین تشابه ژنتیکی مربوط به توده­های اردستان و مهیار بود که به میزان 71/0 بدست آمد. بطورکلی براساس نتایج بدست آمده، از توده­هایی با کمترین تشابه ژنتیکی (اردستان و مهیار) می­توان در برنامه­های اصلاحی به عنوان والد استفاده کرد که منجر به ایجاد نتاج با تنوع ژنتیکی بالاتر می­شود. همچنین توده افغان می­تواند در برنامه­های اصلاحی مقاوم به تنش به عنوال والد مطلوب لحاظ گردد.

ژن های miRNAs دسته مهمی از تنظیم کننده های بیان ژنی می‎باشند که نسبت به تنش های محیطی، پاسخ های متنوعی دارند و نقش کلیدی در تنظیم بیان ژن ها در مراحل پس از رونویسی ایفا می‎کنند. گل راعیperforatum)  Hypericum) بیشترین کاربرد را در درمان افسردگی به دلیل تأثیر هایپرسین و هایپرفورین دارد. پژوهش حاضر به منظور شناسایی miRNAهای حفاظت شده و ژن های هدف آن ها در محتوی رونوشت (Transcriptome) گل راعی صورت گرفت. ابتدا نمونه های حاصل از توالی یابی RNA گل راعی از بانک اطلاعاتیEMBL-EBI (ENA)  دریافت شدند، سپس ترنسکریپتوم این گیاه سرهم بندی گردید و رونوشت های غیر کدکننده به پروتئین شناسایی و به عنوان توالی های کاندید پیش ساز miRNA در نظر گرفته شدند. در نهایت از بین توالی های کاندید با استفاده از نرم افزار C-mii شش miRNA با نام های Hp-miR395، Hp-miR845d، Hp-miR414، miR159 Hp-،Hp-miR159e  و Hp-miR156c پس از اعمال فیلترهای سخت گیرانه شناسایی شدند. بررسی شبکه برهم کنش پروتئین-پروتئین ارتباط ژن های هدف با پروتئین های هدف به ویژه عوامل رونویسی را مشخص کرد. در مرحله بعد جهت تأیید ژن های هدف برای miRNAهای شناسایی شده محلول پاشی با غلظت های صفر (شاهد) و 200 میکرو مولار متیل جاسمونات بر روی گل راعی انجام شد و الگو ی تغییرات بیان دو ژن هدف بررسی گردید. در بررسی تغییرات میزان بیانqRT-PCR  در زمانهای 12، 24، 48 و 72 ساعت پس از اعمال تیمار متیل جاسمونات، افزایش سطح بیان نسبی برای رونوشت های (DN121523_c1_g4_i2) Hyp-1 و HD-Zip  (DN121003_c0_g1_i1) پس از 72 ساعت از کاربرد با متیل جاسمونات مشاهده شد. در مجموع با توجه به نقش تنظیمی miRNAهای شناسایی شده در مطالعه‎ ی حاضر، می ‎توان از این ژن ها در شناسایی بهتر و دقیق تر مسیر بیوسنتزی هایپرسین و هایپرفورین استفاده کرد.

تاکسول یکی از مهمترین متابولیت های ثانویه است که نقش مهمی در درمان انواع سرطان ها دارد. این ماده ارزشمند طی یک مسیر پیچیده تولید می شود و به دلیل تولید کم و در خطر انقراض بودن گونه سرخدار، افزایش میزان تولید تاکسول اهمیت زیادی پیدا کرده است. در این تحقیق، نمونه های گیاهی تحت تیمار متیل جاسمونات با مقادیر 0، 100، 250 و 500 میکرومولار قرار گرفتند. نمونه ها به مدت 48 و 72 ساعت در فیتوترون نگه داری شدند. پس از اعمال متیل جاسمونات، بیان ژن bapt ساقه با روش Real Time PCR و میزان تاکسول تولیدی با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) اندازه گیری شد. اطلاعات حاصل مورد تجزیه آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیان ژن bapt در غلظت 100 میکرومولار در 48 ساعت، 13/5 برابر گیاه شاهد بود. همچنین بیشترین میزان تاکسول در گیاه تیمار شده با متیل جاسمونات 500 میکرومولار در 72 ساعت با 315/0 میلی گرم بر گرم وزن خشک مشاهده شد. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه ای بین میزان بیان ژن و تولید تاکسول وجود ندارد. به نظر می رسد علت این موضوع، اختلاف زمانی بین بیان ژن و تولید تاکسول تحت متیل جاسمونات می باشد. با توجه به اهمیت تاکسول در صنایع داروسازی، پیشنهاد می شود در تحقیقات آینده، از غلظت های بالاتر از  500 میکرومولار متیل جاسمونات با زمان های بیشتر از 3 روز نیز  برای بررسی احتمال افزایش تولید تاکسول استفاده شود.

اتوپلی­ پلوئیدی القائی به عنوان روشی مؤثر در افزایش تولید برخی متابولیت­های ثانوی در گیاهان دارویی در نظر گرفته می­شود. کتان سفید یک گیاه دارویی ارزشمند و سرشار از برخی ترکیبات لیگنان با خاصیت ضدویروسی و ضدسرطانی مانند پودوفیلوتوکسین است. در این تحقیق، اثر القاء اتوتتراپلوئیدی بر تولید برخی لیگنان­ ها، فنولیک اسیدها و فلاونوئیدهای مشتق شده از مسیر فنیل ­پروپانوئید، در کشت کالوس کتان سفید بررسی شد. کالوس های تتراپلوئید از برگ کتان سفید اتوتتراپلوئید القایی به دست آمد و پایداری پلوئیدی آن بعد از چندین بار زیرکشت به وسیله فلوسایتومتری تأیید شد. دو برابر شدن کروموزومی یا تتراپلوئیدی باعث افزایش معنی ­دار تولید لیگنان (پینورسینول)، فولیک اسیدها (کافئیک اسید، کوماریک اسید و فرولیک اسید) و فلاونوئیدها (میریستین، نارینجنین و کاتچین) اندازه­ گیری شده در کشت کالوس شد، در حالی که روی تولید سایر لیگنان­ ها (لاریسی­رسینول و پودوفیلوتوکسین) اثر قابل توجهی نداشت. این نتایج نشان داد که دو برابر شدن سطح پلوئیدی می­تواند به عنوان یک روش مؤثر برای افزایش تولید برخی از متابولیت­ های ثانوی در کالوس کتان سفید استفاده شود.

گونه درخت جنگلی زبان گنجشک (ون) (Fraxinus excelsior L.)، در IUCN، جزو گروه گیاهان در معرض تهدید، به علت گسترش بیماری مرگ ون می باشد. به همین دلیل، حفظ ذخیره ژنتیکی این گونه اهمیت زیادی دارد. ذخیره سازی بذر و اندام گیاهی در شرایط فراسرد، روشی بسیار کارآمد در نگهداری بلندمدت ژرم پلاسم گونه های گیاهیست. بذرهای ون از منطقه سنگده استان مازندران جمع آوری شدند. از تیمارهای مختلف آب گیری برای نگهداری بذرهای ون در فراسرد استفاده شد. به همین منظور از تیمارهای گلیسرول 30 درصد، محلول شیشه ای شدن و کاهش رطوبت بذر پیش از ورود به نیتروژن مایع استفاده شد. بذرهای تیمارشده پس از 24 ساعت از نیتروژن مایع خارج و ذوب شدند. سپس به همراه بذرهای شاهد از نظر زنده مانی و خصوصیات جوانه زنی بررسی گردیدند. بیشترین درصد قوه نامیه (92%) و درصد جوانه زنی بذرها (36%) مربوط به تیمار کاهش رطوبت بود. میزان رطوبت بذر ون در زمان رسیدگی 5 درصد وزنی بود. در تیمار کاهش رطوبت که بذرها در دسیکاتور حاوی سیلیکاژل تحت شرایط خلأ قرار گرفتند، رطوبت بذرها 66/1 درصد نسبت به زمان رسیدگی کاهش یافت. کاهش رطوبت بذر از کریستاله شدن و پارگی غشاءها در نیتروژن مایع جلوگیری می کند. تیمارهای گلیسرول 30% و شیشه ای شدن نیز موفقیت آمیز بود، اما احتمالا به جنین بذر آسیب زده و موجب کاهش درصد زنده مانی بذرها می شود. به این ترتیب بذرهای ون جمع آوری شده، با استفاده از فناوری فراسرد و به کارگیری تیمار کاهش رطوبت، به دلیل بازدهی بالاتر و عدم نیاز به استفاده از مواد شیمیایی، در بانک فراسرد مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور ذخیره شدند تا برای مدت طولانی حفظ شوند و از انقراض این گونه ارزشمند و منحصربه فرد جلوگیری شود.

پونه کوهی برگ باریک (Mentha Mozaffarianii Jamzad) گیاهی معطر، دارویی و اندمیک جنوب ایران است؛ برداشت بی رویه، خشکسالی و از بین رفتن برخی از رویشگاه های طبیعی، سبب افزایش خطر انقراض این گونه منحصر به فرد شده است. از این روی به منظور بررسی تنوع ریخت شناسی این گیاه، نه جمعیت از آن طی سال های 1398-1400 از رویشگاه های طبیعی آن جمع آوری و 23 صفت مورفولوژیک ارزیابی شد. نتایج تجزیه واریانس، بیانگر وجود تنوع بین جمعیت های مورد مطالعه بود. جمعیت ها از نظر تمامی صفات مورد بررسی به جز صفات تعداد برگ در انتهای شاخه، نسبت طول به عرض برگ و تعداد شاخه گل دهنده تفاوت معنی دار آماری (در سطح احتمال 5 درصد) نشان دادند. نتایج ضرایب همبستگی صفات نشان داد که بین بیشتر صفات مورد بررسی همیستگی معنی داری وجود دارد. بر اساس نتایج تجزیه عاملی، 6 مولفه اصلی در مجموع 45/76 درصد از واریانس کل بین صفات را توجیه کردند. مولفه های اول ، دوم و سوم به ترتیب 24/23 ، 8/15 و 64/13 درصد از واریانس کل را توجیه کردند و به عنوان مولفه های موثر در ارتفاع بوته،  گل آذین، و تاج پوشش شناخته شدند. در تجزیه کلاستر با استفاده از روش Ward ، جمعیت ها را در سه گروه اصلی قرار گرفتند. جمعیت های کلاستر3 دارای میانگین ارتفاع و سطح تاج پوشش بیشتری نسبت به سایر کلاسترها بودند. ارزیابی تنوع فنوتیپی و ایجاد کلکسیون های نگهداری ژرم پلاسم برای تسهیل مدیریت و بررسی بهتر منابع ژنتیکی در برنامه های اصلاحی ضروری است. ارزیابی تنوع فنوتیپی موجود، می تواند اطلاعات مفیدی در مدیریت کلکسیون ها و ژرم پلاسم در پونه کوهی برگ باریک فراهم آورد. داده های حاصل از این تحقیق در شناسایی جمعیت های مناسب برای اهداف اصلاحی، مفید و ارزشمند است.

شبدر وارداتی برسیم (Trifolium alexandrinum)، یکی از مهمترین گونه شبدر زراعی برای استفاده در مناطق نیمه مرطوب معتدل همانند برخی از مناطق شمالی کشور است که سالیان متمادی در جنوب و شمال کشور کشت می شود. جهت افزایش تنوع شبدر در سیستم های زراعی، طی سال های گذشته منابع ژنتیکی شبدرهای یک ساله وحشی موجود در کشور جمع آوری و ارزیابی شده اند. ولی واکنش این منابع در مناطق نیمه مرطوب معتدل شمال کشور از نظر تولید علوفه بررسی نشده است. لذا به این منظور، تعداد 17 نمونه ژنتیکی شبدر، از 8 گونه ، شامل سه گونه زراعی T. alexandrinum، T. resupinatum، T. incarnatum و 5 گونه وحشی شامل T. angustifolium ، T. echinatum، T. diffusum، T. lappaceum و T. purpureum به همراه رقم محلی شبدر برسیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال (1398 و 1399) در شرایط دیم گرگان کشت و ارزیابی شدند. رطوبت مورد نیاز گیاه با استفاده از بارندگی های طبیعی تامین شد. بعد از برداشت، علوفه خشک هر کرت محاسبه و داده های دو سال بصورت آشیانه ای تجزیه واریانس شدند و مقایسه میانگین ها به روش دانکن صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس، تفاوت معنی داری را در بین گونه ها نشان داد که میانگین عملکرد علوفه خشک در گونه های T. diffusum و T. resupinatum بترتیب 2063 و 6120 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که شبدرهای T. incarnatum و T. resupinatum بیشترین و شبدرهای T. lappaceum و T. purpureum کمترین ضریب تغییرات تولید علوفه در طی دو سال داشتند. این تحقیق نشان داد که برخی منابع ژنتیکی شبدر برسیم موجود در بانک ژن ملی ایران، همچنین نمونه های ژنتیکی 50TN00250 (شبدر ایرانی) و 50TN00708 (T. echinatum) قابلیت استفاده بصورت کشت مستقیم برای تولید علوفه در مناطق شمالی کشور با بارش بین 5/425 -4/212 میلی متر در سال را دارند. ولی شبدرهای وحشیT. purpureum 50TN00555، T. lappaceum 50TN01238، T.angostifolium 50TN01548 و T. diffusum 50TN01443 به علت ضریب تغییرات کم آنها در شرایط بارانی متفاوت و پایین بودن عملکرد آنها، نیاز به تحقیقات به نژادی بیشتر برای استفاده در مناطق شمالی دارند.

معرفی و استفاده از ارقام پرمحصول و با کیفیت از اهداف بسیار مهم در تحقیقات و زراعت یونجه در کشور می باشد. بدین منظور آزمایشی با استفاده از 32 ژنوتیپ، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال 1391 و 1392 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج به اجرا درآمد. در سال اول آزمایش، دو چین و در سال دوم آزمایش، چهار چین (در مجموع شش چین) برداشت و یادداشت برداری شدند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد علوفه تر و خشک، ارتفاع در زمان برداشت و تعداد ساقه در مترمربع بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بر اساس طرح کرت های خردشده در زمان، اختلاف معنی داری بین میانگین چین ها، ژنوتیپ ها و اثر متقابل ژنوتیپ در چین نشان داد. مقایسه میانگین چین ها نشان داد که چین دوم در هر دو سال، دارای بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک بود. ژنوتیپ های D203 ، D210 ، D207 و D206 به ترتیب با 34/3، 34/3، 33/3 و31/3 تن در هکتار بیشترین و ژنوتیپ Ranger با 21/2 تن در هکتار در چین کمترین میانگین عملکرد علوفه خشک را دارا بودند. ژنوتیپ های D207، D206، D203، D210 و LakLak به ترتیب دارای پایین ترین مقادیر آماره پایداری برتری و ژنوتیپ های D206، Galebani، D205، D207، Laklak وD201 دارای کمترین مقادیر واریانس پایداری شوکلا بودند. با توجه به نتایج حاصله به ویژه میانگین عملکرد علوفه خشک و پایداری ژنوتیپ­ها در چین های مختلف، ژنوتیپ های D206، D207 و LakLak به عنوان ژنوتیپ های پایدار با عملکرد بالا انتخاب شدند.