روان پرستاری
سال:1402 | دوره:11 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

1مقدمه: پیمان­شکنی زناشویی مایه آشفتگی چشمگیر زندگی فردی و میان فردی زوجین و تباه کننده رابطه آنها است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر روان­درمانی پویشی فشرده کوتاه­مدت بر تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی در زنان دارای گرایش به پیمان شکنی زناشویی بود. روش کار: روش پژوهش حاضر، آزمایشی با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری 2 ماه همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه زنان متاهل دارای گرایش به پیمان شکنی زناشویی مراجعه کننده به مراکز روانشناسی شهر تهران در سال 1401 بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 40 نفر انتخاب و  به روش تخصیص تصادفی در دو گروه 20 نفری جایگذاری شدند. ابزار جمع­آوری اطلاعات شامل مقیاس گرایش به پیمان شکنی زناشویی، فرم کوتاه سیاهه تمایز یافتگی خود و مقیاس دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم­طلبی بود. گروه آزمایش 9 جلسه هفتگی 90 دقیقه­ای تحت روان­درمانی پویشی فشرده کوتاه­مدت قرار گرفت؛ اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله‏ای دریافت نکرد. داده­ها با روش تحلیل واریانس آمیخته تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 تحلیل شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد روان درمانی پویشی کوتاه مدت در مرحله پس آزمون اثربخشی معناداری بر افزایش تمایزیافتگی خود و افزایش رفتار دلبستگی در روابط زناشویی داشت و نتایج در مرحله پیگیری نیز حاکی از پایدار اثربخشی روان درمانی پویشی کوتاه مدت در گروه آزمایش بود (05/0>P). نتیجه ­گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می­توان گفت که روان­درمانی پویشی فشرده کوتاه­مدت می‏تواند به عنوان یک شیوه درمانی مناسب برای بهبود تمایزیافتگی خود و رفتار دلبستگی در روابط زناشویی در زنان دارای گرایش به پیمان شکنی زناشویی در مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی به کار برده شود.

1  مقدمه: هیجان­های منفی می­تواند بر روند درمان و بهبودی بیماران مبتلا به سرطان پستان تاثیرات مخربی داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین نقص در پردازش هیجانی با علائم استرس پس از سانحه و پیروی از درمان در بیماران مبتلا به سرطان پستان با  نقش میانجی استیگمای سرطان انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از لحاظ هدف جزء پژوهش های بنیادی و از نظر شیوه گرد آوری داده ها از نوع مطالعات توصیفی (همبستگی) است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل  زنان 18 تا 60 سال مبتلابه سرطان پستان مراجعه کننده به کلینیک آنکولوژی بیمارستان کوثر شهر کرج بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 206 نفر انتخاب شدند. شرکت کنندگان به چک لیست PTSD(بلوینزو همکاران، 2015)، مقیاس پردازش هیجانی(باکر و همکاران، 2007)، مقیاس استیگمای سرطان (مارلو و واردلی، 2014)  و پرسش نامه پیروی از درمان موریسکی و همکاران (2008) پاسخ دادند. یافته ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS26 و 4 SmartPLS تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از شاخص­های برازش مدل نشان داد که در مدل حاضر مقدار SRMR کمتر از 08/0 و مقدار ارزش عددی NFI نیز بالاتر 9/0 بود. از این رو می­توان چنین عنوان کرد که مدل مفروض پژوهش حاضر از برازش لازم با داده­ها برخوردار است. نتایج به دست آمده از مدل سازی معادلات ساختاری حاکی از اثر مثبت و معنادار بین نقص در پردازش هیجانی با نشانگان استرس پس از سانحه (001/0>P=؛ 76/3=T؛598/0=β) و استیگمای سرطان (001/0>P=؛ 17/19=T؛829/0-=β) بود. همچنین بین نقص در پردازش هیجانی با پیروی از درمان (02/0P=؛ 38/2=T؛389/0=β)، استیگمای سرطان با PTSD (21/0P=؛ 29/1=T؛23/0=β) و استیگمای سرطان با پیروی از درمان (93/0P=؛ 09/0=T؛01/0=β) اثر معناداری گزارش نشد. افزون بر این، استیگمای سرطان در رابطه بین نقص در پردازش هیجانی با PTSD نقش میانجی جزئی و در رابطه بین پردازش هیجانی و پیروی از درمان نقش میانجی کامل داشت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش لازم است که به درمان­های پزشکی اکتفا ننمود و با تأسیس مراکز مشاوره و روان­درمانی در بیمارستان­ها و مراکز آنکولوژی، در روند بهبود کنترل هیجانی، کیفیت زندگی و استرس  بیماران مبتلا به سرطان پستان اقدامات موثری انجام داد.

1مقدمه: با توجه به اهمیت نقش مادری، شناسایی مکانیزم ­های روانشناختی مرتبط با آن ضروری می ­باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه سبک دلبستگی مادر با پیوند مادرـ نوزاد در اولین دوره بارداری با نقش واسطه­ ای ذهنی ­سازی انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل تمام زنانی بود که اولین دوره بارداری خود را پشت سر گذاشته­ اند و در سال 1401 ـ 1400 به مراکز بهداشت و درمان شهرستان نیشابور مراجعه کردند. از بین آنها 330 نفر به روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از فرم مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه سبک دلبستگی (ASQ)، پرسشنامه پیوند مادر– نوزاد (MIBS) و پرسشنامه عملکرد بازتابی (RFQ) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش شاخص ­های توصیفی، ضریب همبستگی و مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار Spss-24 و نرم افزار Amos-24 استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش بطور کلی نشان داد مدل بررسی شده از برازش کافی با داده ­ها برخوردار است. نتایج نشان داد ذهنی­سازی در رابطه بین سبک ­های دلبستگی و پیوند مادرـ نوزاد نقش واسطه ­ای دارد. همچنین  بین سبک دلبستگی ایمن با پیوند مادرـ نوزاد رابطه مستقیم منفی و معنادار و بین سبک دلبستگی اضطرابی و اجتنابی با پیوند مادرـ نوزاد رابطه مستقیم مثبت و معنادار وجود دارد (p<0/01). نتیجه گیری: سبک دلبستگی مادر و ظرفیت او برای ذهنی­ سازی با کیفیت پیوند با نوزادش مرتبط است. بنابراین می­ توان با بهبود مراقبت­های روان­شناختی قبل از اولین دوره بارداری یا در طول دوره بارداری به مادرانی که در این زمینه آسیب پذیرند کمک کرد.

1مقدمه: افزایش سن و آغاز میانسالی با تغییرات گریزناپذیر در توانمندی­­های شناختی همراه می­باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه رفتار دینی و توانمندی شناختی میانسالان با میانجی­گری فراهیجان مثبت انجام شد. روش کار: طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری شامل تمامی میانسالان شهر شیراز در سال 1400 بود که از میان آن­ها 247 میانسال به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از مقیاس رفتار دینی، پرسشنامه توانمندی شناختی و مقیاس فراهیجان مثبت استفاده شد که به صورت اینترنتی و از طریق شبکه ­های مجازی تکمیل گردیدند. داده ها با استفاده از روش همبستگی و تحلیل مسیر در نرم افزارهای SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: رفتار دینی با فراهیجان مثبت رابطه مثبت معناداری دارد (001/0 p=و 49/0β= ). همچنین، فراهیجان مثبت به­طور مثبت و معناداری با توانمندی شناختی رابطه دارد (001/0 p=و36/0β= ). مسیر رابطه مستقیم رفتار دینی و توانمندی شناختی نیز معنادار بود (009/0 p=و 26/0β= ). بنابراین نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که فراهیجان مثبت می­تواند در رابطه رفتار دینی با توانمندی شناختی نقش واسطه­ای ایفا کند. نتیجه­ گیری: بنابراین، با توجه به نتایج پژوهش حاضر با فراهم کردن مداخلات درمانی مبتنی بر بهبود رفتار دینی و فراهیجان مثبت می­توان توانمندی شناختی میانسالان را افزایش داد و بدین طریق در جهت پیشگیری و یا کنترل زوال شناختی در دوران میانسالی و سالمندی اقدام نمود.

1مقدمه: اختلال اضطراب فراگیر، یکی از اختلالات اضطرابی است که مشکلات زیادی در حوزه­ی سلامت برای پرستاران به همراه داشته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر حساسیت اضطرابی، نقص در پردازش هیجانی و  تحمل پریشانی پرستاران با علائم اختلال اضطراب فراگیر انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه­آزمایشی (پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل) بوده است. جامعه آماری در این مطالعه شامل تمامی پرستاران ساکن شهرستان کرج در سال 1401 بودند. 30 نفر از پرستاران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر به­صورت نمونه­گیری دردسترس به­عنوان نمونه انتخاب و به­صورت تصادفی در دوگروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه­ای، 2 روز در هفته تحت شناخت درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی قرار گرفت اما بر گروه کنترل هیچ مداخله­ای صورت نگرفت. هر دو گروه (کنترل و آزمایش) قبل و بعد از مداخله به نسخۀ تجدیدنظر شدۀ مقیاس پردازش هیجانی(EPS-R)، شاخص حساسیت اضطرابی (ASI) و مقیاس تحمل آشفتگی(DTS) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره با استفاده از نرم­افزار SPSS  نسخه­ی 23 استفاده شد. یافته ها: بین میانگین نمره­های پس­آزمون گروه مداخله و شاهد تفاوت معنی­داری وجود داشت، بدین ترتیب که آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به­طور معناداری منجر به کاهش حساسیت اضطرابی و نقص در پردازش هیجانی و افزایش تحمل پریشانی در گروه مداخله شد (01/0>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به­دست آمده، شناخت­درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی از یک سو با اجرای تکنیک­هایی که مربوط به مولفه ذهن­آگاهی هستند، باعث کاهش حساسیت اضطرابی در پرستاران می­گردد و از سوی دیگر با تغییر الگوهای شناختی و شناسایی خطاهای شناختی به افزایش توانایی کنترل افکار و هیجانات و بهبود نحوه برخورد با هیجانات منفی می­انجامد که این به نوبه خود باعث بهبود پردازش هیجانی و تحمل پریشانی پرستاران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر می­گردد. لذا به­عنوان یک مداخله موثر جهت کاهش مشکلات شناختی و هیجانی پرستاران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر توصیه می­شود.

1مقدمه: افسردگی یکی از شایعترین اختلالات روانی محسوب شده و شناخت متغیرهای تاثیرگذار بر آن نقش بسزایی در سلامت،کیفیت زندگی و بازدهی شغلی و تحصیلی افراد دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط شفافیت عاطفی، عدم تحمل بلاتکلیفی و انعطاف پذیری شناختی با نشانه های افسردگی در دانشجویان انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر به روش توصیفی و از نوع همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی1400-1399 بودند (12000=N) که از بین آنها 350 نفر به روش در دسترس به عنوان نمونه اولیه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش که شامل ویراست دوم  مقیاس افسردگی بک (یک، 1996)، مقیاس رگه های فراخلقی (سالووی و همکاران، 1995)، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی (فریستون، 1994) و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی(وندر و والپ،2010)، بودند توسط دانشجویان تکمیل شدند و آنهایی که در پرسشنامه افسردگی بک نمره 14 و بالاتر کسب کرده بودند (249 نفر) به عنوان افراد دارای نشانه های افسردگی و نمونه نهایی وارد مطالعه شدند. داده های پژوهش با روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSSv19 تجزیه و تحلیل شدند.  یافته ها:  نتایج نشان داد که نشانه های افسردگی با نمره کلی شفافیت عاطفی (142/0- =r، 05/0> P) و انعطاف پذیری شناختی (125/0- =r، 01/0> P) رابطه منفی و با نمره کلی عدم تحمل بلاتکلیفی (221/0=r، 05/0>P) رابطه مثبت دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که 45 درصد از کل واریانس نشانه های افسردگی به وسیله شفافیت عاطفی، 33 درصد به وسیله عدم تحمل بلاتکلیفی و 21 درصد به وسیله انعطاف پذیری شناختی پیش بینی می شود. نتیجه گیری: نشانه های افسردگی به وسیله شفافیت عاطفی، عدم تحمل بلاتکلیفی و انعطاف پذیری شناختی قابل پیش بینی است. بنابراین پیشنهاد می شود که روان شناسان و مشاوران جهت بهبود نشانه های افسردگی دانشجویان، نقش شفافیت عاطفی، عدم تحمل بلاتکلیفی و انعطاف پذیری شناختی را مورد توجه قرار دهند.

1مقدمه: سرطان پستان شایع ترین تشخیص سرطان در بین زنان در سراسر جهان است. تشخیص سرطان پستان می تواند یک تجربه تغییر دهنده زندگی و استرس زا باشد که می تواند منجر به شرایط سلامت روان مزمن مانند اختلال استرس پس از سانحه و ترس از عود سرطان شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر درمان مواجهه سازی نوشتاری وکاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشانگان استرس پس از سانحه و ترس از عود در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد. روش کار:  در قالب یک طرح  آزمایشی چند گروهی با پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل و پیگیری از بین زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به مرکز پزشکی و پرتو درمانی شهید رجایی بابلسر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 60  نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل گمارش شدند. گروه­­های مواجهه سازی نوشتاری در 5 جلسه و گروه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در 8 جلسه مداخله های مربوط به گروه خود را دریافت کردند. شرکت کنندگان سه گروه چک لیست PCL-5 و مقیاس ترس از عود سرطان (FCRI) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه را تکمیل کردند. یافته های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته  در نرم افزار SPSS26 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: هر دو گروه مواجهه سازی نوشتاری و کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی تاثیرات معناداری بر کاهش نشانگان PTSD در بیماران مبتلا به سرطان پستان داشتند. با این حال، در مقایسه با MBSR، گروه مواجهه سازی نوشتاری بهبود قابل توجهی را در PTSD طی پنج هفته نشان دادند. افزون بر این، تفاوت معناداری بین گروه های مواجهه سازی نوشتاری و MBSR در ترس از عود  در مراحل پس آزمون و پیگیری مشاهده نشد. نتیجه گیری: مداخله های مواجهه سازی نوشتاری و MBSR  از اثربخشی قابل توجهی در جهت کاهش نشانگان PTSD و ترس از عود در بیماران مبتلا به سرطان پستان در ایران برخوردار هستند.  با این وجود که تاثیر درمان مواجهه سازی نوشتاری بر کاهش نشانگان PTSD بیشتر از MBSR است.. ازاین رو متخصصین، پژوهشگران و درمان گران این حوزه می توانند از این مداخله ها به عنوان گزینه های مؤثر درمانی جهت بهبود کارکردهای روان شناختی بیماران مبتلا به سرطان پستان در کنار درمان های پزشکی آنها استفاده کنند.

1مقدمه: آسیب­ها و تروماهای دوران کودکی می­تواند تاثیر عمیقی بر ویژگی­های روانشناختی افراد در طول زندگی بگذارند. تروماهای دوران کودکی می­توانند در شکل­گیری طرحواره­های ناسازگار و بروز افکار خودکشی­گونه در بزرگسالی موثر باشند. پژوهش حاضر با هدف مدل­یابی افکار خودکشی بر اساس ترومای کودکی با نقش میانجی طرحواره­های ناسازگار اولیه انجام شد. روش کار: این پژوهش از لحاظ روش از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعۀ آماری پژوهش حاضر را تمامی بزرگسالان شهر تهران که سابقه ناملایمات جسمی و جنسی در دوران کودکی داشتند، تشکیل دادند. نمونه شامل 300 نفر با سابقه ناملایمات کودکی بودند که با شیوه نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه­های ترومای دوران کودکی (CTQ)، پرسشنامه افکار خودکشی بک (BSSI) و پرسشنامه طرحواره های ناسازگار (YSQ-SF) استفاده شد. داده­ها به شیوه تحلیل مسیر با استفاده از نرم­افزار ایموس (Amos) بررسی شد. یافته­ ها: یافته ها نشان داد که اثر مستقیم ترومای دوران کودکی بر افکار خودکشی به صورت مثبت معنادار است (05/0P<). همچنین، نتایج نشان داد که طرحواره­های ناسازگار اولیه در رابطه بین ترومای دوران کودکی با افکار خودکشی نقش میانجی ایفا می­کنند (05/0P<). نتیجه ­گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر طرحواره­های ناسازگار اولیه رابطه بین افکار خودکشی و ترومای دوران کودکی را میانجی­گری می­کنند و برای کار بر روی افکار خودکشی باید به نقش طرحواره­ها و تجربه­های ناگوار دوران کودکی پرداخت.

1مقدمه: طلاق یکی از مهمترین چالش های هر جامعه ای است که مسیر زندگی افراد را تغییر می دهد؛ و روش های درمانی کارآمد و موثر می تواند هر چه سریع تر با این مساله مقابله نماید. لذا، این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر رضایت زناشویی و تاب آوری زنان متقاضی طلاق انجام گرفت.     روش کار: روش مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه های آزمایش و گروه کنترل بود. جامعه آماری را تمامی زنان متقاضی طلاق تشکیل دادند که از طریق سامانه تصمیم سازمان بهزیستی تهران در سال 1400 درخواست طلاق داده بودند. از بین آنان 66 نفر (هر گروه 22 نفر) بر اساس ملاک های ورود به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس در سه گروه رفتار درمانی دیالکتیکی، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و گروه کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایشی اول، رفتار درمانی دیالکتیکی با رویکرد مارشال لینهان (2018) در 8 جلسه 90 دقیقه ای را دریافت کردند، گروه آزمایشی دوم، تحت آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی با رویکرد کابات زین (2015) در 8 جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفتند و گروه کنترل در لیست انتظار بودند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه رضایت زناشویی انریچ (اولسون، فورنیر و دراکمن، 1982) و مقیاس تاب آوری (کانر-دیویدسون، 2003) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی در نرم افزار SPSS23 تحلیل شدند.    یافته ها: نتایج نشان داد بین گروه های آزمایش و گروه کنترل تفاوت معنی دار وجود داشت؛ و هر دو مداخله رفتار درمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث افزایش رضایت زناشویی و تاب آوری زنان متقاضی طلاق شدند (05/0>P). همچنین، نتایج آزمون تعقیبی بن فرونی حاکی از آن بود که افزایش رضایت زناشویی در مداخله رفتاردرمانی دیالکتیکی بیشتر بود؛ و افزایش تاب آوری در مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بیشتر بود (05/0>P).    نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر مداخلات رفتار درمانی دیالکتیکی می تواند برای بهبود رضایت زناشویی زنان متقاضی طلاق کارآمد باشد؛ و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند برای بهبود تاب آوری زنان متقاضی طلاق مفید باشد؛ و توصیه می گردد که درمانگران و مشاوران خانواده در راستای بهبود رضایت زناشویی و تاب آوری زنان متقاضی طلاق در کنار سایر مداخلات درمانی از این درمان ها استفاده کنند.