مهندسی آبیاری و آب ایران
سال:1401 | دوره:12 | شماره:46 |تعداد مقالات:25

برآورد صحیح حجم رسوب حمل شده توسط رودخانه از اهمیت زیادی در پروژه هایی آبی برخوردار است. این مطالعه بر روی 1682 زوج داده برداشت شده که در بازه زمانی 1374-1390 صورت گرفت از روابط تجربی انتقال رسوب، مدل های رگرسیونی بردار پشتیبان و نزدیکترین همسایه توسعه داده شده به منظور پیش­بینی بار معلق رسوب رودخانه سیستان استفاده گردید. در این راستا علاوه بر متغیرهای دمای حداقل، دمای حداکثر،  دبی و بار معلق برداشت شده، دبی کلاسه نیز به عنوان یک متغیر ورودی تاثیرگذار در مدل سازی رسوب معین مورد بررسی قرار گرفت. برای ترکیب های متفاوت از ورودی ها در هر کدام از روش های رگرسیون بردار پشتیبان و رگرسیون ناپارامتری بهترین ساختار مدل رگرسیونی توجه به معیارهای ارزیابی تعیین گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در بین روابط تجربی روش توفالتی با مقدار جذر میانگین مربعات 66558 تن در روز و ضریب تبیین 705/0 بهتر از سایر روش ها عمل کرده است. همچنین مدل رگرسیون بردار پشتیبان با ترکیب ورودی های دبی، دمای حداقل، دمای حداکثر و دبی کلاسه با مقدار جذر میانگین مربعات خطا 3/2809 تن در روز و ضریب تبیین 96/0 بهترین نتیجه را در برآورد بار معلق رسوب رودخانه دارا بود. بر اساس نتایج این تحقیق روش های رگرسیونی با تفاوت قابل ملاحظه­ای بهتر از روابط تجربی، بار معلق رسوب رودخانه سیستان را برآورد کردند.

در پژوهش حاضر از الگوریتم درختی M5 و رگرسیون تطبیقی چند متغیره اسپلاین MARS به عنوان روش های نوین جهت برآورد بار معلق رسوب در مقایسه با روش منحنی سنجه رسوب استفاده شده است. اطلاعات مورداستفاده در این پژوهش شامل دبی جریان آب و دبی رسوب مربوط به چهار ایستگاه هیدرومتری تیره دورود و تیره مروک بر روی رودخانه تیره و همچنین ماربره دورود و ماربره دره تخت بر روی رودخانه ماربره در استان لرستان است. جهت ساخت و صحت سنجی مدل­ها، دبی جریان با یک، دو و سه روز تأخیر و دبی جریان همان روز به همراه باران به عنوان پارامترهای ورودی و دبی بار معلق رسوب به عنوان پارامتر خروجی در نظر گرفته شد. جهت بررسی کارایی مدل­ها و مقایسه نتایج آن­ها با روش­های متداول موجود از آنالیزهای آماری استفاده شد. در ایستگاه ماربره دورود، مقدار RMSE و R2  مربوط به مدل­ M5 به ترتیب 47/0 و 71/0 و برای مدل MARS به ترتیب 46/0و 72/0 بوده درحالی که در روش منحنی سنجه این مقدار 56/0 و 64/0 است. عملکرد مدل­های ارائه­شده، نشان­دهنده بهبود دقت و توانایی آن­ها در تخمین بار معلق رسوب می­باشد. نتایج حاصل نشان داد که معادلات ارائه شده توسط مدل­های درختی M5 و MARS  دقت بیشتری نسبت به منحنی سنجه دارند. بر اساس نتایج به دست آمده مشاهده شد که دو روش M5 و MARS پاسخ­های نزدیک به هم ارائه داده­اند، اما در نهایت با توجه به ساختار ساده و مفهومی مدل­ M5 این روش به عنوان روش مناسب­تر جهت برآورد بار معلق در محدوده موردمطالعه انتخاب گردید.  علاوه بر آن بررسی روابط به دست آمده از دو مدل M5 و MARS نشان داد که از میان پارامترهای ورودی، دبی جریان روز قبل و همان روز جهت برآورد بار معلق مورداستفاده قرار گرفته­اند و مقادیر پیش­بینی بیش از هر عاملی متأثر از این دو عامل بوده­اند.

آبگیری از رودخانه جهت کشاورزی یا استفاده در صنعت به روش ثقلی به شیوه­های مختلفی امکان­پذیر می­باشد که استفاده از محیط متخلخل یکی از این روش­ها می­باشد. با توجه به اینکه در طبیعت معمولاً جریان آب همراه با رسوب می­باشد لازم است انحراف آب در این جریان­ها مورد بررسی قرار بگیرد. در پژوهش حاضر با ساخت مدل آزمایشگاهی تاثیر عواملی مانند: اندازه دانه­بندی محیط متخلخل، غلطت رسوبات چسبنده و دبی­های ورودی متفاوت بر میزان دبی انحرافی آبگیر کفی با محیط متخلخل بررسی شد. نتایج نشان داد ضریب دبی در اندازه سنگ­دانه mm5/16= D50 در دبی 7/20 لیتر بر ثانیه با غلظت­های، 5/1، 3، 5/6 و 8 گرم در لیتر به ترتیب  038/0، 035/0، 034/0 و 033/0 است. کاهش سرعت جریان عبوری از داخل محیط متخلخل به دلیل افزایش غلظت، می­تواند دلیلی برای کاهش ضریب گذردهی باشد. ضریب دبی برای غلظت  gr/lit3 در دبی 7/20 لیتر بر ثانیه برای اندازه سنگ­دانه با D50، 5/11، 5/16 و 25 میلی­متر به ترتیب 025/0، 035/0 و 042/0 است. این مسأله به­دلیل بالاتر بودن مقدار تخلخل در اندازه سنگ­دانه mm25= D50  نسبت به mm5/16= D50  و mm5/11= D50 می­باشد. نشان داد که در دبی­های پایین­تر تغییرات ضریب دبی نسبت به دبی ورودی بیشتر می­باشد ولی با افزایش دبی ورودی به مقدار ثابت می­رسد. با بررسی داده­های بدست آمده و استفاده از تحلیل ابعادی و رگرسیون چند متغیره، روابطی برای تخمین دبی و ضریب دبی برای این آبگیر پیشنهاد شده است.

در هر کشوری مدیریت منابع آبی حوضه‏های آبریز از اهمیت بسیاری برخوردار است و مدیران سعی دارند تا با ارائه‏ بسته‏های مدیریتی، به حفاظت از این منابع بپردازند. یکی از حوضه­هایی که در سال­های گذشته مورد توجه مدیران قرار گرفته است، حوضه آبریز دریاچه‏ ارومیه در شمال غربی ایران می‏باشد. در این تحقیق با بررسی پیچیدگی بارندگی، تبخیر، دما، آبدهی ایستگاه­های هیدرومتری و حجم آب دریاچه، سهم هر یک از این عوامل مؤثر در میزان کاهش حجم آب دریاچه ارومیه تعیین شد. جهت بررسی تغییرات پیچیدگی از روش ترکیبی موجک-آنتروپی بهره گرفته شد. برای محاسبه میزان پیچیدگی، از سری­های زمانی فصلی 41 ساله (1397-1356) برای واحد­های هیدرولوژیکی منتخب در جنوب و غرب دریاچه ارومیه استفاده گردید. سپس سری زمانی اصلی به سه دسته مساوی تقسیم و تغییرات پیچیدگی برمبنای معیار پیچیدگی موجک-آنتروپی در این بازه­های زمانی محاسبه گردید. نتایج پژوهش نشان داد که معیار موجک- آنتروپی (SWS) میزان حجم آب دریاچه، در کل دوره زمانی کاهشی بوده و در این دوره معیار SWS دبی رودخانه‏ها و بارش، کاهش یافته و SWS دما و تبخیر دارای افزایش بودند. به طور کلی دبی رودخانه­ها عامل اصلی کاهش حجم آب دریاچه بوده و بعد از آن پارامترهای بارش، دما و تبخیر در رتبه­های بعدی قرار دارند.

در این پژوهش، نتایج بررسی آزمایشگاهی در مورد تأثیر چینش پوشش درختی و شرایط هیدرولیکی بر میزان ضریب پسا[1] درختان در طول امواج بلند ارائه شده است. مدل ساحل و پوشش گیاهی دریک فلوم لبه چاقویی مجهز به سیستم نیروسنج (لودسل) و دستگاه سرعت سنج صوتی داپلر[2]تعبیه گردید. آزمایش­ها در دو چیدمان مثلثی و مستطیلی که شامل تراکم­های مختلف از 12 تا 273 ساقه در واحد سطح می­باشد، انجام شد. نتایج نشان داد که ضریب پسا درختان با سرعت جریان رابطه عکس دارد و با کم شدن سرعت جریان ضریب پسا افزایش می­یابد. همچنین مشخص شد که درختان توانایی و تأثیر قابل توجهی در جذب نیرو و استهلاک انرژی امواج دارند. بطوریکه به طور متوسط با افزایش 15 درصدی مساحت اشغال شده توسط پوشش 12 درصد به مقادیر ضریب پسا اضافه شده است. در متراکم­ترین حالت (معادل 273 ساقه در واحد سطح) با افزایش ارتفاع نسبی موج، با توجه به اینکه موج در ناحیه برخورد با ساحل و شکست موج با تعداد بیشتری از پوشش درگیر است متقابلاً نیروی کششی هم افزایش یافته و در نتیجه­ی آن 18 درصد به ضریب پسا افزوده شده است. همچنین در متراکم­ترین حالت با کاهش مقدار رینولدز ساقه، ضریب پسا 33 درصد افزایش یافته است و در کمترین تراکم مقدار افزایش ضریب پسا به 44 درصد رسیده است.

به دلیل کمبود شدید آب شیرین در مناطق خشک و نیمه­خشک، کشاورزان مجبورند از روش­های کم­آبیاری همراه با آب شور استفاده کنند. برای کمی کردن اثر کم­آبیاری و شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج، یک آزمایش گلدانی از تاریخ 11 آبان 1397 تا 28 دی 1397 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار شامل سه سطح آبیاری (شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی)= W1، W175%= W2 و W150%= W3) و سه فاکتور شوری (آب شرب 75/0=S1، 4=S2، 8=S3 دسی­زیمنس بر متر) در اقلیم خشک کاشمر اجرا گردید. نتایج نشان داد که تنش جداگانه شوری و کم­آبیاری بر صفات گیاه شامل وزن تر اندام هوایی، سطح برگ، ارتفاع گیاه، ارتفاع ساقه، طول ریشه، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه اثر معنی­داری داشته است، ولی اثر متقابل شوری و کم­آبیاری بر صفات مذکور معنی­دار نبود. با افزایش شوری و کم­آبیاری، خصوصیات مورفولوژیک گیاه کاهش یافتند، به عنوان مثال، حداکثر وزن تر اندام هوایی گیاه (15/147 گرم در بوته مربوط به تیمار W1S1 و کمترین آن (36/38 گرم در بوته) مربوط به تیمار W3S3 بود. نتایج مقایسه میانگین صفات رویشی گیاه نشان داد بین تیمار 100 درصد نیاز آبی با شوری­های 75/0 و 4 دسی­زیمنس بر متر اختلاف معنی­داری وجود نداشت، اما در تیمار شوری شاهد ( 75/0 دسی­زیمنس بر متر) بین سطوح مختلف کم­آبیاری تفاوت معنی­داری وجود دارد. با توجه به نتایج فوق می­توان گفت که گیاه اسفناج نسبت به کم­آبیاری حساس­تر از شوری بوده و بایستی در طول فصل رشد از اعمال کم­آبیاری به گیاه اجتناب شود.

اخیرا، روش های مبتنی بر واسنجی برای تشخیص نشت در شبکه های توزیع آب مورد توجه قرار گرفته­اند. این روش­ها اطلاعات شبکه واقعی شامل فشار و دبی را جمع­آوری می­کنند و تلاش می­کنند تا مصارف را در مدل هیدرولیکی شبکه تنظیم کنند تا نتایج مدل با مشاهدات منطبق ­شود. از این رو علاوه بر تحلیل هیدرولیکی به یک الگوریتم بهینه ­یاب نیاز می باشد. در این تحقیق یک روش بهینه­یابی جدید مبتنی بر جمعیت معرفی گردیده است. در این روش شبکه به چند ناحیه تقسیم می­شود. نسل اول پاسخ­ها برای تلفات ظاهری شبکه و نشت هر ناحیه حدس زده می­شود و برازندگی پاسخ­ها محاسبه می­شود. علاوه بر آن پارامتر جدیدی که در این تحقیق برازندگی جزئی نامیده می­شود، برای هر ناحیه برای همه پاسخ­ها محاسبه می­گردد. کوچک بودن برازندگی جزئی یک ناحیه، مقدار صحیح نشت در آن ناحیه را پیش­بینی می­کند. با ادغام پاسخ­های برتر بدست آمده در یک نسل، در هر ناحیه، بازه­ای برای نسل بعدی محاسبه می­گردد. این بازه در نسل­های پیاپی کوچکتر می­شود و پاسخ صحیح پیدا می­شود. روش پیشنهادی با ایجاد نشت های فرضی روی شبکه توزیع آب بررسی شده است. نتایج بدست آمده از مدل با مقادیر فرضی اولیه و همچنین نتایج مدل واترجمز مقایسه شد. نتایج، توانایی روش بهینه یابی پیشنهادی را در شناسایی مقدار و موقعیت نشت نشان می دهد. نتایج حاصل از مقایسه این روش با واسنجی­گر داروین، دقت، همگرایی و سرعت بیشتر روش پیشنهادی را نشان می­دهد. برازندگی بدست آمده از روش تحقیق حاضر 654/0 و برازندگی حاصل از روش واسنجی نرم­افزار واترجمز 817/0 می­باشد.

یکی از رهیافت های خروج از بحران آب، استفاده از آب­های نامتعارف و آلوده به فلزات سنگین است. در همین راستا، پژوهشی در سال­های 1396 و 1397 در دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در قالب طرح فاکتوریل کاملا تصادفی با چهار تیمار، سه تکرار و مجموعا 12 پلات آزمایشی در محیط لایسیمتری انجام شد. تیمارها شامل آبیاری سطحی با آب آلوده به فلزات سنگین (SRC)، آبیاری سطحی با آب معمولی یا تیمار شاهد (SRF)، آبیاری زیرزمینی با آب آلوده به فلزات سنگین (SBC) و آبیاری زیرزمینی با آب معمولی (SBF) بودند. بافت خاک داخل لایسیمترها لوم شنی، pH آن 4/7 و فلزات سنگین به کار رفته مس، روی و سرب بودند. نتایج نشان داد که بیشترین غلظت مس در تیمار SBC در عمق 75 سانتی متری مشاهده شد که در مقایسه با بیشترین مقدار آن در تیمار SRC و عمق 25 سانتی­متری، 43 درصد کمتر بوده که این تفاوت در سطح پنج درصد معنی دار شد. همچنین بین بیشترین مقدار روی خاک در تیمار SRC و SBC بیش از 2/4 میلی گرم در کیلوگرم اختلاف وجود داشت و در آبیاری زیرزمینی 32 درصد روی کمتری جذب خاک شد که این اختلاف در سطح پنج درصد معنی دار شد. متوسط مقدار جذب مس توسط گیاه در تیمار SRC برابر با 97/4 میلی گرم در کیلوگرم بود که در مقایسه با تیمار شاهد و SBC به ترتیب 80 و 70 درصد افزایش جذب مس رخ داد و این تفاوت در سطح یک درصد معنی دار شد. به طورکلی می توان بیان کرد که حرکت از بالا به پایین (SRC) نسبت به حرکت از پایین به بالای فلزات سنگین (SBC)، بیشتر بوده و این موضوع قابلیت استفاده از آب آلوده به فلزات سنگین در آبیاری زیرزمینی را نشان می دهد.

برنامه ریزی آبیاری از عملیات مدیریتی مهم در مصرف آب در بخش کشاورزی است که نظر بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. از انجا که مدل های هوشمند در برنامه ریزی آبیاری نقش مهمی در مدیریت مصرف آب در مزارع دارند، این پروژه با هدف تاثیر این گونه مدل ها بر مصرف آب چغندرقند در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان - فارس  درسال زراعی97-98 اجرا گردید. این آزمایش گرچه با سه تیمار و سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شده اما نتایج ارائه شده در این مقاله صرفا در راستای هدف فوق می باشد. تیمارها شامل : برنامه ریزی آبیاری با استفاده از سامانه هوشمند (T1)؛ برنامه ریزی آبیاری با استفاده از نتایج محاسبات نیاز آبی محصول از روش پنمن مانتیث و داده هایسایت هواشناسی منطقه(T2) و برنامه ریزی آبیاری با استفاده از شیوه مدیریتی سنتی توسط کشاورزان(T3) بود.در هر تکرار6 خط از رقم آرتابه طول 8 متر کشت و با سیستم آبیاری نواری تیپ آبیاری شد. نتایج نشان داد مصرف آب در تیمارهای T1  وT2 حدود 27 و 15درصد نسبت به مدیریت آبیاری سنتی صرفه جوییداشت. متوسط مصرف روزانه بر اساس مدیریت تیمار T1 حدود 7 میلیمتر در روز بدست آمد که طی مراحل مختلف رشد این مصرف از 2 تا10 میلیمتر در روز تغییرات داشت و همواره کمترین میزان مصرف در مقایسه با تیمارهای دیگر بود.با توجه به میزان مصرف سالانه در سه تیمارT1،T2 وT3به ترتیب 8946، 10194 و 12130مترمکعب در هکتار،صرفه جویی 27 در صدی در سامانه نسبت به تیمار شاهد ملاحظه شد.این مقدارصرف جویشامل دو بخش، 10 درصد به دلیل کاهش در مدت زمان آبیاری و حدود 17 درصد به دلیل تنظیمات دبی ورودی به کرت های آزمایشی بود. اندازه گیری های دوره ای حجم آب ورودی و پایش رطوبت خاک در هر آبیاری باعث بهبود مدیریت توزیع آب و در نتیجه کاهش یک ساعت در مدت آبیاری تیمارهای T1نسبت به دو تیماردیگر گردید. در تیمارهای T1، T2  وT3 به ترتیب شاخص بهره وری مصرف آب بر اساس عملکرد ریشه 46/3، 25/2 و 07/2 کیلوگرم به ازاء هر متر مکعب و بر اساس عیار قند 69/0 ، 44/0 و38/0کیلوگرم شکر به ازاء هر متر مکعب بدست آمد.

بررسی راندمان کاربرد آب به عنوان عاملی مؤثر در تعیین بهره وری مصرف آب و ارتقای آن امری ضروری است. از طرف دیگر اندازه­گیری این پارامتر نیازمند صرف وقت و هزینه می باشد. ازاین رو مدل های پیشرفته ای که بتوانند در یک شرایط واقعی شبیه سازی مناسب و با دقت مطلوبی را ارائه دهند بسیار حائز اهمیت خواهند بود. در این پژوهش با استفاده از داده های اندازه گیری شده آبیاری نواری در دو سال 1393 و 1394 از مدل های  هیدرودینامیک کامل(SIRMOD-HD)، اینرسی صفر (SIRMOD-ZI) و SRFR (روش بیلان) برای شبیه سازی راندمان کاربرد آب در آبیاری نواری درکشت گندم استفاده شد. نتایج واسنجی در سال اول نشان داد که مدل هیدرودینامیک کامل و اینرسی صفر به ترتیب با خطای 12 و 13 درصد عملکرد مشابه داشت که در سال دوم این مدل با مدل SRFR مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج ارزیابی در سال دوم نشان داد که  مدل SIRMOD-HD به طور متوسط با ضریب تبیین  89/0 و ریشه میانگین مربعات خطای 86/1 درصد و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال 5 درصد برای شبیه سازی شرایط راندمان کاربرد مناسب بوده و  کارایی بهتری را نسبت به مدل  SRFR از خود نشان می دهد.

سرریزهای کلیدپیانویی نوع جدیدی از سرریزها هستند که در جهت افزایش ظرفیت تخلیه سدها و کانال­ها طراحی می­شوند. در صورتی­که کلیدهای تشکیل­دهنده این مدل سرریز بر روی کمانی از یک دایره قرار بگیرند، آن را سرریز کلیدپیانویی انحنادار می­نامند. در این پژوهش عملکرد سه مدل هوشمند رگرسیون بردار پشتیبان (SVR)، رگرسیون بردار پشتیبان- کرم شب­تاب (SVR-FA) و رگرسیون بردار پشتیبان- ملخ (SVR-GOA) برای پیش­بینی میزان آبدهی سرریزهای کلیدپیانویی انحنادار مورد ارزیابی قرار گرفته­ است. ضریب تعیین (R2)، میانگین مربعات خطا (MAE) ، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و شاخص پراکندگی (SI) چهار شاخص آماری می­باشند که برای تعیین دقت مدل­های  هوشمند به کار گرفته شده ­است. نتیجه این معیارهای ارزیابی در دوره آزمون نشان می­دهد که مدل SVR-GOA با مقادیر 99275/0، 01202/0، 00026/0 و 00046/0 نسبت به مدل SVR-FA با مقادیر 95666/0، 03844/0، 00200/0 و 00342/0 و SVR با مقادیر 94249/0، 04013/0، 06027/0 و 00410/0 به ترتیب برای شاخص­های R2،MAE ،RMSE  و SI از دقت بیشتری در پیش­بینی آبدهی سرریز کلیدپیانویی انحنادار برخوردار است.

سدهای بتنی وزنی پایداری خود را تنها با استفاده از وزن بتنی که در آن ها ریخته شده است تأمین می کنند، بنابراین حداقل سازی وزن آن ها و یا حداقل سازی حجم بتن مصرفی در آن ها هزینه های ناشی از ساخت سد را به طور قابل توجهی کاهش می دهد. هدف از این مطالعه، ارزیابی عملکرد سه الگوریتم فراکاوشی جست­و­جوی هارمونی، الگوریتم اجتماع ذرات و جامعه زنبور های عسل مصنوعی در یافتن مقطع بهینه سدهای بتنی وزنی می باشد. بدین منظور سد کوینا واقع در کشور هند به عنوان مطالعه موردی در نظر گرفته شد. برنامه نویسی در محیط متلب صورت گرفت و هر الگوریتم تحت قیود مقاومت در برابر لغزش، واژگونی و محدوده تنش های مجاز، شش بار برای این مسئله اجرا گردید که در نهایت، یک مقدار به عنوان جواب بهینه انتخاب شد. نتایج نشان دادند که گرچه هر سه الگوریتم نسبت به حالت واقعی جواب بهینه تری می دهند، اما الگوریتم جست­و­جوی هارمونی نسبت به دو الگوریتم دیگر مطلوب ترین جواب را یافته است. در ادامه به منظور بررسی نقش عدم قطعیت­های موجود در طراحی مقطع سد، به طراحی مبتنی بر قابلیت اعتماد بر اساس روش شبیه­سازی مونت کارلو پرداخته شد. نتایج حاصل، ایمنی بالاتر در طراحی سد را نسبت به طراحی بهینه­ بدون اعمال قابلیت اعتماد نشان داد.

با توجه به پیچیده بودن روش های تحلیلی، روش عددی بهترین راه حل عملی جهت سنجش رفتار سد از جمله نشت و پایداری شیروانی می باشد. در این پژوهش پس از مدلسازی سد خاکی ایوشان در نرم افزارهای Seep/w و Slope/w توسط مدل رفتاری موهرکلمب، صحت سنجی سد مدلسازی شده، توسط اطلاعات ابزاردقیق سد انجام شد و در ادامه به پیش بینی نشت و پایداری شیروانی سد توسط روش فراکاوشی اسپلاین های رگرسیونی چندمتغیره تطبیقی مارس(MARS) پرداخته شده است. به منظور ساخت مدل مارس، از 214 سری داده بدست آمده از تحلیل های عددی نرم افزار Seep/w و 300 سری داده بدست آمده از تحلیل های عددی نرم افزار Slope/w استفاده شد و مدل توسط این داده ها ارزیابی و اعتبارسنجی شد. مدل مارس در زمینه پیش بینی نشت و پایداری شیروانی به ترتیب با ضرایب تبیین 9952/0 و 9813/0 و جذر میانگین مربعات خطای  0132/0 و 0160/0 در مرحله صحت سنجی کارایی بالایی را از خود نشان داده است. همچنین در این پژوهش پارامترهای تأثیرگذار در تراوش و پایداری شیروانی از جمله ضریب نفوذپذیری مصالح، زاویه اصطکاک داخلی خاک، وزن مخصوص های مصالح سد و سطح تراز آب بالادست حساسیت سنجی شد. درنتیجه در بحث دبی نشت پارامترهای سطح تراز آب بالادست 5/29 درصد و نفوذپذیری هسته 5/12درصد و در بحث پایداری شیروانی، زاویه اصطکاک داخلی پوسته 7/69 درصد بیشترین تأثیر را داشتند. همچنین ترکیب های مناسب از پارامترهای ورودی ارائه شد و رابطه ای جامع جهت برآورد صحیح زهاب و ضریب اطمینان در حالت های مختلف چینش لایه ها و مشخصات آن ها بدست آمد.

مطالعاتی که اخیراً در سطح کشور صورت گرفته، آنومالی آرسنیک با غلظت بیش از حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی و ملی (ppb 10) را در منابع آب نشان می­دهد که استفاده از این آب اثرات جبران ناپذیری بر سلامت انسان دارد. لذا می بایست راهکارهای اصولی و هدفمند جهت کاهش آنومالی آرسنیک ارائه گردد. تاکنون استفاده از نانوذرات در کاهش آرسنیک از آب در محیط آزمایشگاهی انجام گرفته است ولی کارایی این نانوذرات در کاهش مقدار آرسنیک در منابع آب زیرزمینی که عموماً دارای کمپلکس­های مختلف است، بررسی نشده است. در این پژوهش از نانو ذرات اکسید آهن برای کاهش مقدار آرسنیک از منابع آب زیرزمینی استفاده شده است. مطالعات پیشین انجام شده بر روی نانو ذرات اکسید آهن به صورت جداسازی آرسنیک اضافه شده در محیط آزمایشگاهی بوده است ولی چالش اصلی این پژوهش، جداسازی آرسنیک از نمونه آب زیرزمینی می­باشد. نتایج حاصل از بررسی تاثیر پارامترهای مختلف از جمله pH، دما، زمان تصفیه و مقدار ماده جاذب در جداسازی آرسنیک از آب نشان داد که جداسازی آرسنیک تحت شرایط دمایی بالاتر از دمای محیط، pH اسیدی، زمان 5 تا 15 دقیقه و مقدار ماده جاذب 3/0 گرم در بالاترین میزان راندمان خود قرار دارد. در ادامه این پژوهش، از مدل فازی ساجنو برای شبیه سازی و مدلسازی فرایند حذف آلاینده آرسنیک از منابع آب زیرزمینی استفاده گردید. نتایج مدل فازی نشان داد که این مدل با مقدار NRMSE و R2 به ترتیب برابر با 03/0 و 8/0 برای پیش­بینی تقریبی جذب آرسنیک توسط نانوذرات اکسید آهن بسیار کارآمد می­باشد.

در این مقاله کیفیت آب­های زیرزمینی ساختگاه سد در حال احداث خرسان 2 در استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از روش­های چند متغیره آماری مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، از اطلاعات ماهانه کیفیت آب زیرزمینی 34 گمانه و چشمه از ساختگاه سد شامل پارامترهای HCo3، Ca، Mg، K، Na، Cl، PH، CaCo3، TDS و EC استفاده گردید. از روش آماری آنالیز فاکتور اصلی برای شناسایی پارامترهای کیفی اصلی که نقش مهم­تری در تغییر کیفیت آب دارند، استفاده شده است. آنالیز فاکتور اصلی نشان داد که تمامی پارامترهای کیفی انتخاب شده برای بررسی کیفیت آب­های زیرزمینی ساختگاه این سد مهم بودند. بر پایه مطالعات صورت گرفته سه عامل که­ بیش­ترین نقش را در تبیین واریانس داده­ها دارند، استخراج شد. عامل اول که حدود نیمی از تأثیر بر کیفیت آب با درصد واریانس کل 28/55 را بر عهده دارد، شامل پارامترهای Cl، Na، Mg، Ca، EC و TDS می­باشند که کاملاً مربوط به پارامترهای کیفیت آب و ناشی از طبیعت منطقه هستند. عامل دوم شامل HCo3 و CaCo3 و عامل سوم شامل K و PH است. عامل دوم و سوم به ترتیب 14/15 و 25/10 درصد واریانس کل را به خود اختصاص داده­اند. عامل­های دوم و سوم متأثر از انحلال سازند آهک آسماری موجود در منطقه مورد بررسی است. همچنین مقایسه میانگین نتایج آنالیز شیمیایی آب با استانداردهای ملی و سازمان بهداشت جهانی (WHO) انجام شده است.

دمای سطح آب یا دمای رویه ی آب در آبهای آزاد و دریای ها بعنوان یکی از شاخص های سنجش ویژگی های اقیانوس شناسی و هواشناسی شناخته می شود. در این پژوهش برای تحلیل تغییرات زمانی و مکانی دمای سطح آب دریای خزر از داده های (0.25 درجه) سنجنده AVHRR طی بازه  زمانی 1989-2019 استفاده شد. ارزیابی روند تغییرات دمایی سطح اب (SST) دریای خزر  با محاسبه میانگین دمای ماهانه، فصلی و سالانه از داده های روزانه تهیه شد. نتایج تحلیل داده های دمای سطح آب  نشان  می دهد، که سال 2003 با میانگین دمای سالانه 1407 درجه سلسیوس بعنوان سردترین سال و سال 2010 با میانگین دمای سالانه 16.56 درجه سلسیوس بعنوان گرمترین سال شناخته می شود.  بر اساس نقشه های تهیه شده بخشهای جنوبی، خصوصاً جنوب شرقی خزر، گرمترین پهنه هاست و خزر میانی دمای کمتری نسبت به بقیه مناطق دارد، هر چند در برخی فصول و ماه ها، اثر عرض جغرافیایی غلبه می کند و بخشهای شمالی کمترین دماها را نشان می دهد. در واقع نتایج نشان  دهنده ی این می باشد، که تغییرات زمانی سالانه SST در  دریای خزر روندی کاملاً افزایشی دارد. با این وجود از نظر مکانی نیز،  بخشهای شمالی دریای خزر کمترین دما و با کاهش میزان عرض جغرافیایی به سمت جنوب، دماها افزایش می یابد.  میانگین کلی دمای رویه آب این دریا طی دوره مورد مطالعه حدود 6/15 درجه سلسیوس است. که بیانگر روند کاملا افزایشی تغییرات دمای سطح آب دریای خزر  در طی سال­های اخیر می باشد. با این حال از نظر تغییرات مکانی، فصل زمستان برعکس بقیه فصول از تغییرات عرض جغرافیایی پیروی  نمی کند و حالتی  کاملاً  عکس را نشان می دهد، یعنی با افزایش عرض جغرافیایی، دما افزایش را نشان  داد. بررسی تغییرات زمانی سالانه دمای رویه دریای خزر نشان می دهد که در طی این دوره، به طور کلی دما افزایشی است.

آگاهی از کیفیت منابع آب یکی از نیازمندی­های مهم در برنامه­ریزی و توسعه منابع آب و حفاظت آن هست. رودخانه­ها به­عنوان اصلی­ترین منبع تأمین­کننده نیاز شرب، کشاورزی و صنعت از اهمیت خاصی برخوردار هستند. در این پژوهش به منظور بررسی اثرات بلندمدت دما و بارش رودخانه خرم رود در شهر کنگاور استان کرمانشاه از خروجی چهار مدل اقلیمی گزارش پنجم (AR5) IPCC،  تحت سناریوهای RCP4.5، RCP6 برای دوره پایه (2015-1983) استخراج گردید و با داده­های اقلیمی مشاهداتی مقایسه شد. مقادیر روزانه پارامترهای اقلیمی بارش و دمای مدل های برتر برای دوره­های آتی 2052-2020 و 2085-2053 با روش ریزمقیاس سازی LARSWG6 در منطقه مطالعاتی تولید شد.  به­منظور  پیش بینی رواناب از مدل شبکه عصبی مصنوعی در نرم افزار نروسلوشن استفاده گردید. پس از کالیبراسیون مدل­ در دوره پایه 2015 -1983، پیش بینی برای دوره های آتی انجام شد و در ادامه به­منظور پیش بینی پارامترهای کیفیت آب رودخانه از مدل رگرسیون بردار پشتیبان در محیط برنامه نویسی پایتون استفاده گردید. نتایج حاکیست مقدار بارش در مدلهای  CanESM2 وMIROC-ESM-CHEM افزایش و در بقیه کاهش را نشان می دهد. دما در کلیه مدل ها و سناریوهای اقلیمی افزایش می یابد که بیش ترین مقدار آن معادل32/3 درجه سانتیگراد در دوره دوم آتی در مدل GFDL-CM3 می باشد. مقدار کاهش آبدهی میانگین مدلها و سناریوهای اقلیمی حاصل از خروجی مدل نروسلوشن در دوره دوم نسبت به دوره اول 29/9 درصد می باشد. تغییرات میزان آبدهی بر پارامترهای کیفی رودخانه تاثیرگذاشته بنابراین مقادیر پارامترهای,TDS, EC, CL ,Mg Ca و مجموع آنیونها با توجه به تعداد داده های مشاهداتی مناسب آنها پیش بینی گردید و نتایج نشان داد پارامترهای کیفی در اکثر مدلها در سناریوی RCP6 بیشتر از سناریوی RCP4.5 است و مدل FIO پیش بینی های دقیق تری نسبت به سایر مدل ها داشته است. پیشنهاد می گردد تغییرات پارامترهای کیفی در دوره آتی با مدل های دو بعدی کیفیت آب نیز مدل سازی گردد و با نتایج حاصل از این پژوهش مقایسه گردد.

آب به عنوان یک عامل اصلی محدودکننده تولید، نقش مهمی در تعیین نوع فعالیت­های کشاورزی ایران دارد. همچنین وقوع خشکسالی­ها در دهه­های گذشته، باعث تهدید این فعالیت­ها شده است. امروزه، یکی از موثرترین واکنش­ها و راهکارهای مدیریت ریسک خشکسالی­کشاورزی، شناخت مناطق آسیب­پذیر و تعیین الگوی بهینه کشت کم­آبخواه می­باشد. لذا هدف از این پژوهش، آنالیز مکانی آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی و ارائه الگوی کشت کم آبخواه و سازگار با مناطق خشک در حوزه­آبخیز پیشکوه استان یزد می باشد. در این پژوهش ابتدا گونه های باغی غالب منطقه شناسایی و پس از محاسبه نیاز آبی آنها ، نقشه آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه مطالعاتی تهیه شد. نتایج حاکی از آن است که مناطق جنوبی تا جنوب غربی شامل روستاهای سانیچ،  دره شیر، دره سیر و ... نسبت به سایر مناطق، دارای بیشترین میزان آسیب پذیری خشکسالی است. لذا پیشنهاد می­گردد کم آبخواه­ترین گونه های درختی باغی نظیر بادام با نیاز آبی753 ، انگور با نیاز آبی 798 میلی­متر در طول دوره رشد و ... در این مناطق کشت گردد. همچنین بررسی نتایج پژوهش نشان داد، مناطق مرکزی، شرقی و شمال غربی، شامل روستاهای اسلامیه، مزرعه نواب، نصرآباد و ...، دارای آسیب پذیری متوسط و به نسبت کمتری هستند. لذا پیشنهاد می­گردد علاوه بر کاشت درختان کم آبخواه، گونه های درختی متوسط آبخواه نظیر انار و زردآلو نیز کاشت شود. لذا تغییر و اصلاح الگوی کشت مانند کاهش سطح زیر کشت محصولات پرآبخواه، کشت گونه های کم آبخواه و افزایش بهره­وری آب، یکی از ضروری­ترین اقدامات لازم برای مدیرت ریسک خشکسالی کشاورزی می­باشد.

مفهوم آب مجازی از پتانسیل قابل توجهی برای کمک به بهبود مدیریت آب، به خصوص در بخش کشاورزی برخوردار است. لذا تحلیل آب مجازی محصولات اساسی بخش کشاورزی می تواند ما را در سیاست گذاری و برنامه ریزی در مصرف بهینه از منابع آبی یاری دهد. در این مطالعه، مقدار آب مجازی و شاخص های مرتبط با آن، با استفاده از رهیافت پایه تعیین شد و سپس براساس مقدار تولید و تقاضای استان برای محصولات کشاورزی، مقدار مبادلات کشاورزی و تراز تجاری آب مجازی در استان همدان در سال 1397 برآورد گردید. نتایج نشان داد که جریان تجارت محصولات مورد مطالعه، حجمی معادل 7/924 میلیون مترمکعب صادرات آب مجازی به خارج از استان و 4/33  میلیون مترمکعب واردات آب مجازی به داخل استان را در پی داشته است. براین اساس ترازتجاری آب مجازی، 3/891 میلیون مترمکعب برآورد شد. این نتایج نشان می دهد، استان همدان محصولات آب بر را در داخل استان تولید و صادر می کند. تراز تجاری مثبت و قابل توجه لزوم تغییر الگوی کشت در استان را با توجه به مسئله کمبود منابع آبی نشان می دهد. با توجه به نتایج مطالعه پیشنهاد می شود سطح زیر کشت محصولاتی نظیر ذرت دانه ای، حبوبات و یونجه با محتوای آب مجازی بالا، کاسته شود و محصولاتی نظیرذرت علوفه ای و چغندرقند که به آب مجازی کم تری نیاز دارند، جایگزین شوند.

پیش­بینی دقیق حرکت آب درخاک و جذب ریشه، در راستای ایجاد شرایط رطوبتی بهینه منطقه ریشه، برای افزایش عملکرد گیاه اهمیت بسیار زیادی دارد. در این پژوهش، حرکت آب در خاک و جذب ریشه چغندرقند، به­صورت همزمان با استفاده از نرم­افزار HYDRUS 3D شبیه­سازی و تاثیر روش­های استخراج پارامترهای ورودی، روی دقت شبیه­سازی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور، گیاه چغندرقند در سه لایسیمتر با بافت خاک یکسان کشت شد. آبیاری­ها به­صورت دو بار در هفته (ساعت 8 یکشنبه و ساعت 16 چهارشنبه)، انجام شد. رطوبت حجمی خاک قبل از هر آبیاری و آب زهکشی شده از لایسی­مترها بعد از هر آبیاری، اندازه­گیری شد. تابع هدف، مقادیر حجم آب زهکش شده از زیر لایسی­مترها در زمانهای مختلف بود. با اندازه­گیری، محاسبه یا شبیه­سازی، پارامترهای ورودی نرم افزار HYDRUS 3D شامل رطوبت اولیه (به دو روش)، رطوبت اشباع (به سه روش)، رطوبت باقیمانده (به دو روش) و هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (به دو روش)، استخراج و شبیه­سازی تکمیل گردید. نتایج نشان داد در حالتی که از رطوبت باقیمانده اندازه­گیری شده (با روش دستگاه صفحات فشاری)، رطوبت اشباع مستخرج از نرم­افزار RETC، رطوبت اولیه اندازه­گیری شده (با روش توزین) و هدایت هیدرولیکی اشباع مستخرج از نرم­افزار Rosetta در شبیه­سازی استفاده شود، دقت شبیه­سازی بیشترین مقدار خواهد بود. در حالت ذکر شده مقادیر خطای نسبی، متوسط مجذور مربعات خطا، میانگین خطای مطلق، نسبت خطای متوسط هندسی و ضریب تبیین، به­ترتیب 58/17درصد، 759/0 لیتر، 866/0، 777/0 و 885/0 بود. همچنین بررسی مقادیر GMER نشان داد که در بیشتر شبیه­سازی­ها مدل کم برآورد می­باشد.

هدف از انجام این تحقیق ارزیابی ریسک های محیط زیستی سد البرز بر روی رودخانه بابلرود واقع در شهرستان بابل، با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه بود. ابتدا به شناسایی محیط زیست محدوده مورد مطالعه پرداخته شد و سپس لیستی از ریسک های محیط زیستی شناسایی شده، در مرحله ساخت و بهره برداری تهیه و در قالب پرسشنامه در اختیار کارشناسان محیط زیست و آشنا با حوضه سد البرز قرار داده شد. ریسک های محیط زیستی براساس سه شاخص شدت وقوع، احتمال وقوع و اهمیت ریسک، طبق طیف امتیازدهی لیکرت توسط کارشناسان امتیازدهی گردید، سپس با استفاده از روش میانگین وزنی مرتب شده (OWA) رتبه بندی ریسک های محیط زیستی انجام شد. مهمترین ریسک های سد البرز در مرحله ساخت: وقتی تصمیم­گیرنده ریسک­گریز است به­ترتیب: تخریب جنگل در محدوده سد با امتیاز 048/0، جا­به­جایی ساکنان مخزن سد با امتیاز 047/0 و وقتی تصمیم­گیرنده ریسک­­پذیر است به­ترتیب: تخریب جنگل در محدوده سد با امتیاز 051/0، جا­به­جایی ساکنان مخزن سد با امتیاز 050/0 به دست آمدند. همچنین مهمترین ریسک های سد البرز در مرحله بهره­برداری: وقتی تصمیم­گیرنده ریسک­گریز است به­­ترتیب: لایه­بندی حرارتی مخزن سد با امتیاز 053/0، کاهش خودپالایی رودخانه بابلرود با امتیاز 051/0، همچنین وقتی تصمیم­گیرنده ریسک­پذیر است به­­ترتیب: لایه­بندی حرارتی مخزن سد با امتیاز 057/0، زمین لغزش با امتیاز 056/0 به دست آمدند.

در راستای تشدید بحران آب در ایران، علاوه بر عوامل اقلیمی و محیطی، مدیریت های نامناسب در زمینه مدیریت منابع آب در سه دهه اخیر، استفاده بی رویه از آب های سطحی و زیرزمینی، منابع آب کشور را با مخاطرات جدی روبه رو کرده است. به همین منظور در پژوهش حاضر، در ابتدا وضعیت بحران آب در استان های کشور با استفاده از دو شاخص پایداری آبی  WSIو  Falkenmarkمورد ارزیابی قرار گرفت. سپس مواد قانونی مرتبط با حکمرانی آب که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران آمده است مشخص شدند و در ادامه مورد تحلیل قرار گرفتند. در همین راستا، شاخص پایداری آب (WSI) و شاخص Falkenmark به ترتیب بر اساس متوسط سالانه تولید و مصارف آب و مقدار سرانه منابع آب تجدیذپذیر به تفکیک استان ها، محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد که طبق شاخص پایداری آب (WSI)، از نظر میزان مصرف منابع آب، اکثر استان های کشور، در طبقه برداشت متوسط تا زیاد قرار می گیرند. بر اساس طبقه بندی مقادیر شاخص  Falmenmarkاکثر استان های کشور از نظر بحران آب در وضعیت بحرانی تا کمبود مطلق قرار دارند. علاوه براین، نتایج نشان داد که حکمرانی آب در کشور هم چنان به صورت سلسله مراتبی است و با رویکرد بالا به پایین و با تمرکز بر قدرت مدیریت دولتی اداره می شود. البته در برنامه ششم توسعه، وجود نهادهای غیردولتی و توجه به سازمان هایی با مشارکت مردمی در طرح های مدیریتی از نکات مثبت و امیدوارکننده حکمرانی آب به حساب می آید. جمع بندی نتایج تحقیق بر توجه هرچه بیش تر به نهاد های غیردولتی در بحث مدیریت منابع آب تاکید دارد و باید وظایف و مواد قانونی بیش تری در ارتباط با این نهادها در نظر گرفته شود.

دریاچه ارومیه درحال تجربه تخریب شدید زیست محیطی است که به طور عمده با کاهش مساحت دریاچه و سطح آب آن مشخص می شود. این مسئله عمدتاً به تغییرات کاربری اراضی و پوشش سطح زمین، توسعه و تشدید فعالیت بخش کشاورزی مرتبط می­شود. با توجه به اینکه تغییرات کاربری زمین از مهم ترین فاکتورهای تغییر در این سیستم است، در این مطالعه تغییرات و انتقالات بین کلاس­های مختلف کاربری زمین و تأثیر آن بر تغییرات کالاها و خدمات اکوسیستم در حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از ماتریکس ارزیابی خدمات اکوسیستم بر اساس رویکرد مشاوره افراد متخصص و خبره مورد توجه قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده کاهش مساحت دریاچه (50%) از میزان 30/4946 در 1987 به حدود 87/2147 کیلومتر مربع در سال 2016 می­باشد . که این مسئله در اثر تبدیل و توسعه مساحت زمین های کشاورزی به حدود دو برابر و افزایش حدود 43/1538 کیلومترمربع نسبت به مساحت سال 1987 می باشد. همچنین افزایش وسعت زمین های بایر و نواحی شهری بین بازه های زمانی یاد شده قابل توجه می باشد. در شرایط یاد شده علیرغم افزایش تأمین خدمات اکوسیستم چون محصولات کشاورزی به میزان دو برابر نسبت و تامین آب به میزان 5/1 برابر بین سال های 2016-1987، تأمین دیگر خدمات اکوسیستم به صورت ثابت بوده و یا با کاهش مواجه شده است. با توجه به بررسی Hotspot های مکانی بدست آمده در حوزه دریاچه، کالاها و خدمات خدمات تنظیمی و فرهنگی اکوسیستم، همچنین تنوع زیستی عمدتاً در حاشیه دریاچه کاهش داشته است، در حالی که خدمات تولیدی اکوسیستم در طول رودخانه های بزرگ و نزدیک به شهرها افزایش یافته است.  در همین راستا، درک و بررسی علل و اثرات این فرآیندها در یک اکوسیستم طبیعی به حفاظت چشم اندازهای با ارزش از طریق ابزارهای برنامه­ریزی مکانی مخصوصا در اکوسیستم های حساس و شکننده کمک شایانی خواهد نمود.

تأمین آب یکی از نیازهای بنیادی و اجتناب ناپذیر در چرخه طبیعی و فعالیت های انسانی می باشد. توسعه روزافزون در سواحل جنوبی خزر ازیک طرف و تولید برخی از محصولات استراتژیک با نیاز آبی بالا مانند برنج، سبب توجه به موضوع تأمین منابع آب به ویژه در کشاورزی، شرب و صنعت گردیده است. با توجه به محدودیت منابع آب شیرین موجود، نمک زدایی از آب دریای خزر، به عنوان راه حلی بالقوه برای جایگزینی آب در این منطقه مدنظر می باشد. این پژوهش با هدف بررسی امکان بهره برداری از فناوری نمک زدایی و شناسایی مکان های مناسب برای احداث آب شیرین کن در خزر با روش تحلیل چند معیاره AHP و در نظر گرفتن ظرفیت و توان زیست محیطی سواحل جنوبی این دریا در محدوده استان مازندران انجام گردیده است. نتایج این مطالعه که با رویکرد ارزیابی اثرات زیست محیطی نمک زدایی در دریای خزر انجام گرفته نشان داده است، 30 درصد از نوار ساحلی مازندران مناسب، 34 درصد نامناسب و 20 درصد نسبتاً مناسب برای احداث واحد های آب شیرین کن می باشد. این مطالعه موضوع مدیریت پساب نمک زدایی را در معیارهای جانمایی و طراحی واحد ها در سواحل جنوبی خزر مورد تأکید قرار داده و استفاده از روش های نوین مدیریت پساب شور را در افزایش ظرفیت و توان محیطی برای نمک زدایی آب دریای خزر مؤثر می داند.

بررسی و شبیه­ سازی انتقال آلاینده­های زیست محیطی به خصوص شیرابه­های حاصل از انباشت پسماند در لندفیل­ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از این پژوهش، ردیابی و شبیه­سازی مسیر و عمق انتقال شیرابه در پایین­دست محل دفن زباله با استفاده از تکنولوژی توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی می­باشد. به این منظور در محل تجمع شیرابه حاصل از محل دفن زباله شهرستان همدان، دو سونداژ الکتریکی قائم به همراه دو پروفیل توموگرافی مقاومت ویژه در بخش شمال غربی و جنوب غربی به طول 52 متر با فواصل الکترودی 2 متری با آرایه ونر برداشت شد. نتایج نشان داد که منطقه مورد مطالعه از نوع سازندهای آبرفتی، ماسه سنگی و آهکی می­باشد. همچنین مشخص شد در طول پروفیل الگوی انتشار و نفوذ شیرابه حاصل از محل دفن زباله مشابه نبوده است به طوری که در پروفیل شماره یک، شیرابه در بخش انتهایی در فاصله 30 تا 40 متری به عمق 3 متر  نفوذ کرده است و در سایر بخش­های پروفیل، نفوذ عمقی مشاهده نشد. این در حالی است که در کل طول پروفیل شماره دو، عمق نفوذ به 5/2 متر و در بخش میانی تا 5 متر و بیشتر رسیده است که نشان­دهنده عدم یکنواختی نفوذ شیرابه در طول پروفیل است. بنابراین مشخص شد که استفاده از روش توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی در تصویرسازی دو بعدی انتشار شیرابه حاصل از محل دفن زباله، دقیق­تر و واقعی­تر از بررسی­های نقطه­ای خواهد بود. پیشنهاد می­شود که در مطالعات امکان­سنجی تعیین محل دفن پسماند، استفاده از روش­های سونداژ الکتریکی قائم و توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی به دلیل کم هزینه بودن در بررسی عمق و ناحیه گسترش آلودگی در اولویت قرار گیرد و از سوی دیگر، تاثیر این منابع آلاینده بر کیفیت منابع آب­های زیرزمینی پایین­دست مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.