مهندسی بهداشت محیط
سال:1395 | دوره:3 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: پارابن ها خانواده ای از استرهای آلکیل پاراهیدروکسی بنزوئیک اسید هستند که به طور گسترده به عنوان مواد نگهدارنده در محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند. پارابن ها با مقادیر مختلف در فاضلاب، رودخانه ها، خاک و ذرات معلق وجود دارند. بنابراین، این مطالعه با هدف پایش حضور پارابن ها در تصفیه خانه های فاضلاب شهرک قدس و جنوب تهران و ارزیابی عملکرد روش های مختلف تصفیه در حذف این ترکیبات انجام گرفته است.روش بررسی: در این مطالعه نمونه برداری از فاضلاب خام و پساب خروجی تصفیه خانه فاضلاب شهرک غرب و جنوب تهران به صورت فصلی و در هر فصل سه نمونه انجام شد. سپس غلظت استرهای پاراهیدروکسی بنزوییک اسید با استفاده از کروماتوگروفی با کارایی بالا4100) ، CECIL، (HPLC در طول موج 242 نانومتر تعیین گردید.یافته ها: پس از نمونه برداری در فصول مختلف از دو تصفیه خانه شهرک غرب و جنوب، غلظت دو آلاینده انتخابی از گروه پارابن ها (متیل پارابن و اتیل پارابن ) مورد سنجش قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان دهنده میانگین غلظت متیل پارابن و اتیل پارابن در پساب ورودی تصفیه خانه شهرک غرب به ترتیب 740.7 و 277.7 نانوگرم بر لیتر، و در پساب خروجی از این تصفیه خانه برابر179.3  و 45.8 نانوگرم بر لیتر، و همچنین میانگین غلظت متیل پارابن و اتیل پارابن در پساب ورودی تصفیه خانه جنوب به ترتیب 835.3 و 295.3 نانوگرم بر لیتر، و در پساب خروجی 132.8 و 29.7 نانوگرم بر لیتر اندازه گیری شدند. در مرحله بعد ارزیابی میزان خطرات ناشی از تخلیه پساب خروجی از تصفیه خانه های هدف با مقایسه با مطالعات انجام شده در این زمینه انجام گرفت. با توجه به غلظت پارابن در پساب خروجی از هر دو تصفیه خانه، می توان چنین بیان کرد که تخلیه پساب خروجی از تصفیه خانه های مورد نظر، از نقطه نظر وجود آلاینده های انتخابی، ثرات بیولوژیکی ناچیزی بر روی اکوسیستم دارد.نتیجه گیری: میزان کارایی تصفیه خانه شهرک غرب در حذف پارابن ها در مقایسه با جنوب کمتر بود، اما کیفیت پساب خروجی هر دو تصفیه خانه کمتر از استاندارد تخلیه می باشد؛ بنابراین می توان گفت هر دو تصفیه خانه کارایی مناسبی در حذف آلاینده های مورد نظر داشته اند.

زمینه و هدف: فاضلاب بیمارستانی جزء زائدات خطرناک محسوب شده و به لحاظ کمیت و برخورداری از ترکیبات سمی و خطرناک و داشتن عوامل میکروبی بیماری زا، در صورت عدم تصفیه و دفع نامناسب، مخاطرات زیادی را بر محیط زیست و انسان ایجاد می نماید. هدف از این تحقیق بررسی پارامترهای بهره برداری و نگهداری فرایند بیولوژیکی واحد لجن فعال هوادهی گسترده تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان گلستان اهواز می باشد.مواد و روش ها: در این پژوهش نمونه برداری در 6 ماه (دی تا خرداد) سال 1393 انجام شد و پارامترهای BOD5، COD،TSS  در فاضلاب خام ورودی و پساب خروجی و میزان VLR, Qr/Q, MLSS, F/M, SVI, HRT, qc درحوضچه هوادهی اندازه گیری و در نهایت پارامترهای راهبری و بهره برداری با استفاده از معادلات مربوطه محاسبه گردیده است.یافته ها:نتایج نشان داد که میانگین پارامترهای بهره برداری و نگهداری برابر F/M=0.35 (d-1)، HRT=(hr) 6، qc=10.93 (d)، MLSS=2819.36 (mg/l)، حوض هوادهی SVI=144.89 ml/g، VLR=1.1 (Kg BOD/m3.d)، Qr/Q=64.28% می باشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داده است که سیستم تصفیه فاضلاب بیمارستان گلستان در ابتدای راه اندازی تصفیه خانه که تعداد بخش های بستری در بیمارستان کم بود، از نوع سیستم لجن فعال با هوادهی گسترده بوده ولی با افزایش تعداد تخت ها و گسترش بیمارستان و متعاقبا افزایش مصرف آب و تولید فاضلاب بیشتر، منجر به افزایش بارهیدرولیکی و رقیق شدن بار آلی ورودی به تصفیه خانه شده است که در نتیجه آن، زمان ماند هیدرولیکی و سن لجن پایین آمده و سیستم تصفیه خانه رفتار لجن فعال متعارف را به جای هوادهی گسترده ایفا می کند و پارامترهای راهبری در محدوده این سیستم تصفیه می باشند.

زمینه و هدف: در میان همه تفریحات سالم، استفاده از استخرهای شنا روز به روز عمومیت بیشتری پیدا کرده است. در استخرهای شنا به دلیل تماس مستقیم بدن انسان با آب احتمال انتقال بیماری ها از طریق پوست، دهان، گوش، بینی و سایر مجاری وجود دارد لذا کنترل بهداشتی آب استخرهای شنا جهت حفظ سلامت افراد شناگر و جلوگیری از انتقال بیماری ها حائز اهمیت است. بنابراین نیاز به تحقیق در این زمینه امری ضروری به نظر می رسد.مواد و روش ها: در این تحقیق توصیفی- مقطعی 35 استخر موجود در شهرستان کرج مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور نمونه برداری در طول 9 ماه از استخرهای شنا صورت گرفت و سنجش کدورت، PH، کلر باقیمانده ی آزاد در هنگام نمونه برداری و آزمایش کلیفرم ها و شمارش هتروتروف ها در آزمایشگاه آب و فاضلاب صورت گرفت. در نهایت اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصل نشان داد از مجموع 315 مورد آنالیز انجام شده میزان کلر باقیمانده ی آزاد، pH، کدورت به ترتیب در 88.9 درصد، 8.90 درصد و 100 درصد نمونه ها در محدوده استاندارد و 11.1، 9.2 و صفر درصد در محدوده غیراستاندارد بود. میزان کل کلیفرم ها و هتروترف ها به ترتیب در 95 درصد و 99 درصد نمونه ها منفی گزارش گردید. براساس آزمون آماری ارتباط معنی داری بین آلودگی میکروبی با میزان کلر باقیمانده حاصل گردید.نتیجه گیری: نتایج حاصل بیانگر وضیعت مناسب بهداشتی استخرهای شنای مورد بررسی بود. لذا کنترل دائم عوامل موثر و توجه به رعایت موازین بهداشتی توسط شناگران و مسوولین استخرها راهکاری مناسب جهت کنترل آلودگی های احتمالی خواهد بود.

زمینه و هدف: فلوراید از جمله مهمترین عناصری است که بیشترین نیاز بدن به آن از طریق آب آشامیدنی تامین می شود، این تحقیق با هدف بررسی و ارزیابی میزان یون فلوراید در منابع شرب روستاهای شهرستان دماوند و پهنه بندی آن در محیط GIS با استفاده از شاخص DMF انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مقطعی- تحلیلی با روش نمونه برداری، بر مبنای سرشماری از 12 چاه آب آشامیدنی روستاهای شهرستان دماوند، در دو فصل تابستان و پاییز سال 1392 انجام گرفت. یک نمونه با حجم استاندارد به آزمایشگاه شیمی شرکت آب و فاضلاب روستایی استان تهران منتقل شد و با روش استاندارد SPADNS و توسط دستگاه فتومتر مدل MN-Nano color 400 غلظت فلوئور اندازه گیری و سپس شاخص DMF دندانی دانش آموزان مدارس روستاها سنجش و در انتها بر روی نقشه های GIS مدل شد.یافته ها: میانگین غلظت فلوئور در فصل تابستان در محدوده (0.094-0.212mg/L) و در زمستان (0.137-3.48mg/L) اندازه گیری شده است. شاخص DMF کل دانش آموزان مورد بررسی 5.46 است. این شاخص در بین دانش آموزان پسر 7.635 و در دانش آموزان دختر برابر 3.29 اندازه گیری شد؛ که اختلاف از لحاظ آماری معنی دار بود.نتیجه گیری: میزان فلوئور منابع آب شرب روستاهای شهرستان دماوند کمتر از استانداردهای جهانی است؛ بدین منظور می بایست، فلوئوریداسیون در منابع آب شرب روستاها، استمرار اجرای برنامه توزیع یون فلوراید در بین مدارس روستاهای شهرستان و تامین فلوئور مورد نیاز بدن از طریق دهان شویه مورد مصرف مردم این منطقه مورد توجه قرار گیرد.

زمینه و هدف: تامین آب با کیفیت بالا (با کیفیت آب آشامیدنی)، یک جزء حیاتی برای توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی می باشد. این مطالعه، با هدف بررسی وضعیت فعلی کیفیت آب عرضه شده در سیستم توزیع و اهمیت شرکت آب و فاضلاب و شبکه توزیع در بهبود کیفیت آن انتخاب شده است.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1394 در دو فصل بهار و تابستان، طی یک بررسی سیستماتیک، اطلاعات محلی مربوط به کیفیت (میکروبی و فیزیکوشیمیایی) آب آشامیدنی سیستم های توزیع با استفاده از پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه ها از نظر وجودCL ، PH، TDS، سولفات، سختی کل، نیتریت، نیترات، فلوراید، کلرور، کدورت و کل کلیفرم به روش استاندارد آنالیز شدند و با استاندارد ملی ایران 1053مقایسه گردید.یافته ها: میانگین پارامتر های مورد بررسی از مجموع 303 نمونه آب جمع آوری شده میزانCL ، PH، TDS، سولفات، سختی کل، منیزیم، کلسیم، نیتریت، نیترات، فلوراید، کلرور، کدورت و کلیفرم کل به ترتیب برابر0.1mg/L ،7.66mg/L ، 773.39mg/L،108.15mg/L ، 287.84mg/L،31.59mg/L ،50.05mg/L ، 0.02mg/L،19.56mg/L ، 1.08mg/L،80.5mg/L ،0.6mg/L ، 24.5MPN/100ML گزارش شد. نقش شرکت آب و فاضلاب و همچنین تاثیر وجود شبکه توزیع در تامین آب آشامیدنی به ترتیب در مطلوبیت کیفیت میکروبی و فیزیکو شیمیایی آب آشامیدنی دارای رابطه معنی داری بودند(p<0.005)  و (p<0.0001) و ارتباط معنی داری بین کیفیت آب عرضه شده با زیر ساخت های فنی و بهداشتی ، فرسودگی و خوردگی، نشت و فشار هیدرو لیکی بالا وجود داشت (p<0.000). براساس آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن نیز همبستگی قوی بین میزان نشت با کیفیت میکروبی آب نشان داد.نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان می دهد که نمونه های آب مورد آزمایش از نظر پارامترهای میکروبی و فیزیکوشیمیایی در محدوده استاندارد ملی ایران 1053 بوده است بجز میزانCL ، که کمتر از استاندارد ملی می باشد. نقش شرکت آب و فاضلاب و شبکه توزیع در بهبود کیفیت آن بسیار مهم می باشد.

زمینه و هدف: با افزایش جمعیت جهان و نیاز به تامین غذا، امروزه کشاورزان به استفاده از انواع کودهای نیتراته، آلی و آفت کش ها روی آورده اند. کاربرد بی رویه این نهاده ها بدون در نظرگرفتن اثرات جانبی آن، مشکلات فراوانی چه از نظر زیست محیطی و چه از نظر سلامتی انسان ها به همراه می آورد. این ترکیبات از طریق بارندگی یا آبیاری از محلول خاک وارد منابع آب سطحی و زیرزمینی می شوند. هدف از این تحقیق تعیین میزان انتقال نیترات در خاک رسی و شبیه سازی آن با استفاده از نرم افزار HYDRUS 2D می باشد.روش بررسی: پس از آماده کردن ستونهای خاک رسی و نیترات با غلظت 50 میلی گرم برلیتر، از بالای ستون خاک، محلول نیترات تهیه شده به ارتفاع 10 سانتیمتر اضافه شد و تا پایان آزمایش این ارتفاع با اضافه کردن محلول، ثابت نگه داشته شد. همزمان با شروع آزمایش، نمونه برای اندازه گیری غلظت تهیه می شد. اولین قرائت در زمان t=0 انجام شد. بدین منظور ضخامت های مختلف ستون خاک 20، 40، 60 و 80 سانتی متر تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. برای شبیه سازی انتقال نیترات در خاک از مدل HYDRUS 2D استفاده گردید.یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، با افزایش ضخامت خاک، اختلاف بین مقادیر غلظت خروجی داده های آزمایشگاهی و نتایج شبیه سازی HYDRUS 2D بیشتر شده است.نتیجه گیری: با افزایش ضخامت خاک اختلاف نتایج HYDRUS 2D و داده های آزمایشگاهی بیشتر شد و با افزایش ضخامت، مدت زمان بیشتری برای انتقال نیترات سپری شد.

زمینه و هدف: نیترات یکی از آنیون های معدنی است که در نتیجه اکسیداسیون نیتروژن عنصری حاصل می شود. فاضلاب های شهری، صنعتی، مواد دفعی حیوانی وگیاهی در شهرهای بزرگ که دارای نیتروژن آلی هستند به خاک دفع می شوند. خطر اولیه نیترات در آبهای آشامیدنی زمانی اتفاق میافتد که در دستگاه گوارش فرم نیترات به نیتریت تبدیل شود. نیتریت باعث اکسید شدن آهن موجود در هموگلوبین گلبولهای قرمز شده در نتیجه گلبول های قرمز نمی تواند اکسیژن را با خود حمل کند، به این حالت متهموگلوبینمیا می گویند. بنابراین دستیابی به تکنولوژی های جدید برای حذف نیترات نیاز می باشد.مواد و روش ها: مطالعه موجود به صورت ناپیوسته در مقیاس آزمایشگاهی صورت گرفت. جاذب پایدارشده به روش احیای سولفات آهن توسط بورهیدرید سدیم و در حضور محلول 0.2 درصد وزنی نشاسته، بعنوان عامل پایدارکننده تولید گردید. ابتدا پارامترهای مختلف از زمان تماس 10-90min،3-11pH ، دز جاذب0.5-3 g/L ، غلظت اولیه نیترات 50-250mg/L برکارایی فرآیند مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از مدل ایزوترم فروندلیخ، لانگموئر ثابت های تعادلی، محاسبه گردید. میزان نیترات باقی مانده با استفاده از دستگاه اسپکتروفتو متر DR5000 اندازه گیری شد.یافته ها: مقادیر بهینه بر اساس روش RSM برای pH=5.87، دزجاذب2.25g/L ، زمان تماس 55.7min و غلظت اولیه نیترات 110.35mg/L تعیین شد. ایزوترم لانگموئر با R2 بیش از 0.9932 برای نیترات، بهترین نمودار برای داده های آزمایش است. حداکثر میزان جذب نیترات بر اساس مدل ایزوترم لانگموئر 138.88mg/g بدست آمد.نتیجه گیری: جاذب پایدارشده به علت داشتن جایگاه های فراوان جذب و Fe0 به عنوان عامل احیا می تواند توانایی بالایی در حذف نیترات از آب داشته باشد.

زمینه و هدف: در ایران با توجه به وجود و توسعه صنایع مختلف پتروشیمی و شیمیایی در کنار منابع آبی و آلودگی منابع آبی توسط مواد آلی سخت تجزیه پذیر، لزوم استفاده از یک روش مقرون به صرفه و موثر جهت حذف این آلایندهها از آب آشامیدنی وجود دارد. هدف این مطالعه، بررسی کارایی نانولوله کربن مغناطیسی شده در حذف آلاینده 2و 4-دی نیتروفنل از محلول آبی و تعیین میزان کاهش سمیت پساب میباشد.مواد و روش ها: آزمایشات جذب بصورت سیستم ناپیوسته صورت گرفت. سنتز جاذب نانولوله کربن فعال مغناطیسی شده به روش هم ترس یبی بود. متغیرهای زمان (0-90 دقیقه)، PH (3-11)، غلظت آلاینده (10-100mg/L) و غلظت جاذب (1-2.5g/l) درنظر گرفته شدند. جهت تعیین سمیت پساب خروجی از فرآیند جذب، از آزمون Bioassay،توسط ارگانیسم دافنیامگنا استفاده شد و سمیت 48 ساعته و 96 ساعته آن مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که در PH=7 غلظت 10mg/l آلاینده و 2.5g/l جاذب، بیشترین راندمان حذف برابر 97.92% در زمان 90 دقیقه بدست آمد. فرآیند جذب آلاینده از مدل فروندلیخ تبعیت نمود که بیانگر توزیع غیر یکنواخت و چند لایه ای جایگاههای فعال روی سطح جاذب و متعاقب آن جذب یون آلاینده در مکانهای ناهمگن می باشد. نتایج مطالعه سمیت آلاینده قبل از فرآیند جذب بر رو ی ارگانیسم دافنیا مگنا نشان داد که غلظت کشنده(LC50)  48 و 96 ساعته فاضلاب خام حاوی آلاینده به ترتیب در رقت برابر 42 و 38 درصد (3.8 mg/l و 2.4) می باشد.نتیجه گیری: جاذب نانولوله کربن فعال مغناطیسی شده به دلیل راندمان بالای حذف آلاینده، قابلیت بازی ابی و استفاده مجدد و فعالیت در PH خنثی، به عنوان گزینه مناسب حذف آلاینده 2و 4-دی نیتروفنل میباشد.