روانشناسی پیری
سال:1398 | دوره:5 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

یکی از بیمارهای مزمن همراه با سالمندی درد مزمن است. این نوع درد سبب ایجاد استرس در سالمندان می شود. پژوهشگران به دنبال درمان این استرس با روش های غیر دارویی هستند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی رویکرد درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بصورت گروهی بر کاهش استرس ادراک شده سالمندان مبتلا به درد مزمن بود. این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را کلیه سالمندان مبتلا به درد مزمن شهر مشهد در سال 1396 تشکیل می دادند. نمونه آماری شامل 24 نفر بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس و بر اساس ملاک های ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 12 نفر) جایگزین شدند. به منظور سنجش استرس ادراک شده از مقیاس استرس ادراک شده کوهن و جهت اندازه گیری درد مزمن از پرسشنامه دردهای مزمن ملزاک و مک گیل استفاده شد. گروه آزمایش تحت درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد طی 8 جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفت و گروه کنترل، هیچ گونه مداخله درمانی دریافت نکرد. جهت تجزیه و تحلیل از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد نمرات استرس ادراک شده گروه آزمایش به طور معناداری نسبت به گروه کنترل کاهش (05/0P<) یافته است. بنابراین درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش استرس ادراک شده موثر بوده است. یافته های این پژوهش ضرورت استفاده از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را برای کاهش استرس ادراک شده سالمندان خاطر نشان می سازد، بنابراین پیشنهاد می شود در ارائه خدمات روان شناختی برای سالمندان از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد استفاده گردد.

روند رو به رشد پدیده سالمندی لزوم توجه به مسائل سالمندان را به عنوان یک ضرورت اجتماعی مطرح می سازد. کاهش حمایت اجتماعی و نارضایتی از بدن می تواند باعث ایجاد مشکلات در سالمندان شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر ادراک حمایت اجتماعی و نارضایتی از بدن در سالمندان شهر تهران در سال 1397 بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه سالمندان مراجعه کننده به فرهنگ سرا های شهر تهران بودند که به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای مداخله را دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار ماندند. ابزار اندازه گیری مورد استفاده در پژوهش، پرسش نامه حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران و نارضایتی از بدن لیتلتون بود. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس تک متغیره با بکارگیری نرم افزارSPSS نسخه 19 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه در حمایت اجتماعی ادراک شده و نارضایتی از بدن در مرحله پس آزمون وجود دارد. نتایج نشان داد که درمان پذیرش و تعهد بر حمایت اجتماعی ادراک شده و مولفه های آن شامل حمایت خانواده، حمایت دوستان و حمایت افراد مهم و همچنین بر نارضایتی از بدن و مولفه های آن شامل مخفی کردن نقایص ادراک شده و تداخل نگرانی در عملکرد اجتماعی سالمندان تاثیر مثبت دارد. یافته های این پژوهش کارآیی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در مورد سالمندان نشان می دهد. بنابراین پیشنهاد می شود روان شناسان و درمانگران از این روش در راستای بهبود مشکلات روان شناختی سالمندان استفاده کنند.

پژوهش در زمینه سالمندی و ارزیابی مداخلات درمانی جهت کاهش مشکلات جسمانی و روانی که سالمندان در این دوره با آن مواجهه می شوند یکی از مباحث متداول در جوامع علمی امروز می باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی خاطره پردازی گروهی بر احساس شکست، شکرگزاری و خوش بینی زنان سالمند مقیم خانه های سالمندان شهر اهواز انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان سالمند مقیم خانه های سالمندان شهر اهواز بودند. نمونه آماری شامل 18 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و بر اساس ملاک های ورود به مطالعه، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 9 نفر) جایگزین شدند. از پرسش نامه احساس شکست گیلبرت و آلن، شکرگزاری اسلامی-ایرانی گودرزی و همکاران و جهت گیری زندگی شییر و کارور برای جمع آوری داده ها استفاده شد. درمان خاطره پردازی گروهی بر روی گروه آزمایش در 8 جلسه انجام و پس از مداخله درمانی مجددا پرسش نامه ها برروی هر دو گروه اجرا گردید. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری کوواریانس تک متغیری نشان دادند که درمان خاطره پردازی گروهی موجب کاهش احساس شکست و افزایش شکرگزاری و خوش بینی زنان سالمند در گروه آزمایش شد. در نتیجه ایجاد بستری مناسب جهت شرکت در جلسات گفتگوی روزانه و خاطره پردازی برای سالمندان مقیم خانه سالمندان ضروری به نظر می رسد و در بهبود وضعیت روان شناختی سالمندان موثر می باشد.

توجه و تمرکز بر متغیرهای پیش بین احساس تنهایی در سالمندان مقدم های برای درمان موفقیت آمیز احساس تنهایی و کاهش پیامدها و عوارض جدی آن است. در این راستا هدف این پژوهش، بررسی نقش بهزیستی ذهنی، سرمایه روان شناختی و هوش معنوی در پیش بینی احساس تنهایی سالمندان بود. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری، شامل کلیه شهروندان سالمند بالای 65 سال شهر دزفول و حجم نمونه 368 نفر انتخاب شد. روش نمونه گیری خوشه ایبود که داده ها از 6 محله منتخب در شهر دزفول در سال 1397 جمع آوری شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه های احساس تنهایی راسل، بهزیستی ذهنی کیس و ماگیارمو، سرمایه روان شناختی لوتانز و هوش معنوی عبدالله زاده و همکاران بود. داده ها با روش همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شدند. نتایج روش های آماری، همبستگی های منفی و معناداری بین بهزیستی ذهنی، سرمایه روانشناختی و هوش معنوی با احساس تنهایی در سالمندان نشان داد (01/0P≤ ). نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که 54 درصد از واریانس احساس تنهایی از طریق متغیرهای پژوهش قابل تبیین است. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت، هر چه سالمندان از بهزیستی ذهنی، سرمایه روان شناختی و هوش معنوی بیشتری بهره مند باشند، احساس تنهایی کمتری دارند. این یافته ها حاوی کاربردهای درمانی مهمی در خصوص اهمیت این متغیرها در کاهش احساس تنهایی سالمندان می باشد.

توجه و تمرکز بر متغیرهای پیش بین احساس تنهایی در سالمندان مقدمه ای برای بهبود موفقیت آمیز احساس تنهایی است. در این راستا هدف این پژوهش، تعیین نقش چشم انداز زمان و تجربه درد در پیش بینی احساس تنهایی سالمندان بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری را کلیه سالمندان بالای 60 سال در شهر کرمانشاه در سال 1397 تشکیل دادند. تعداد 200 سالمند عضو کانون بازنشستگان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از سیاهه چشم انداز زمان زیمباردو و بوید، پرسش نامه درد دورکین، ترک، رویکی و هاردینگ و پرسش نامه احساس تنهایی راسل، پیپلوا و کورتونا استفاده شد. داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام تجزیه و تحلیل قرار شد. یافته ها حاکی از آن بود که بین متغیرهای گذشته گرای-مثبت، حال گرای-لذت طلب و آینده با احساس تنهایی رابطه منفی و معکوس و بین متغیرهای گذشته گرا-منفی و حال گرای-تقدیرنگر با احساس تنهایی رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد (01/0>P). نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که مولفه های چشم انداز زمان گذشته گرای-منفی و حال گرای-تقدیرنگر به ترتیب به عنوان قوی ترین متغیرها برای پیش بینی احساس تنهایی هستند. همچنین از درد عاطفی می تواند احساس تنهایی سالمندان را پیش بینی نماید. این یافته ها مفاهیم مهمی را در عرصه ارائه مراقبت به سالمندان آشکار ساخته و می تواند با برنامه ریزی های مدون و اجرایی در کاهش احساس تنهایی و افزایش بهزیستی سالمندان مفید واقع شود.

افزایش سن، کاهش ادراک کارآمدی اجتماعی در اثر بازنشستگی و دور شدن فرزندان باعث می شود تا سالمندان احساس تنهایی کنند. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرمایه های روان شناختی و انعطاف پذیری روان شناختیدر پیش بینی احساس تنهایی سالمندان صورت پذیرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل سالمندان شهر اصفهان در سال 1397 بود. نمونه این پژوهش شامل تعداد 253 سالمند بود که به شیوه دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه احساس تنهایی راسل، پرسشنامه انعطاف پذیری روان شناختیدنیس و وندروال، و پرسشنامه سرمایه های روان شناختی لوتانز و اولیو بود. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از این پژوهش با استفاده از روش های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان صورت گرفت. نتایج نشان داد که رابطه معناداری بین سرمایه های روان شناختی و انعطاف پذیری روان شناختیبا احساس تنهایی سالمندان وجود دارد (001/0>P). علاوه بر این نتایج نشان داد که سرمایه های روان شناختی و انعطاف پذیری روان شناختیتوانایی پیش بینی معنادار احساس تنهایی سالمندان را دارند؛ در حالی که تفاوت معناداری در توان پیش بینی متغیرهای پیش بین (سرمایه های روان شناختی و انعطاف پذیری روان شناختی) وجود نداشت (05/0

ز چالش های مهم فرآروی سالمندان در دنیای امروز، احساس تنهایی در زندگیاست. احساس تنهایی در همه گروه های سنی ایجاد می شود اما شیوع آن در سالمندی بیشتر است. بنابر این پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین مواجهه مذهبی و بهزیستی روان شناختی با احساس تنهایی سالمندان انجام شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه سالمندان تحت پوشش اداره بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی شهرستان مراغه بود. از جامعه مذکور با توجه به جدول مورگان و روش نمونه گیری در دسترس تعداد 168 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های مقابله مذهبی گلمن، احساس تنهایی راسل و بهزیستی روان شناختی طبسی زنجانی استفاده شد. نتایج با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان تحلیل شد. نتایج نشان داد بین احساس تنهایی با خرده مقیا س های بهزیستی روان شناختی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد (01/0P≤ ). همچنین نتایج نشان داد که احساس تنهایی با خرده مقیاس های مقابله فعال، مقابله منفعل و احساس منفی به خدا رابطه معکوس و معناداری دارد (05/0P≤ ). نتایج رگرسیون همزمان نشان داد که بهزیستی روان شناختی و مقابله مذهبی هر دو پیش بینی کننده منفی برای احساس تنهایی می باشند. با این حال بهزیستی روان شناختی با ضریب بتای 479/0-پیش بینی کننده بهتری برای احساس تنهایی می باشد. از نتایج پژوهش اینگونه استنباط می شود که مواجهه مذهبی منجر به افزایش شادی، امید و رضایت از زندگی در سالمندی شده و احساس تنهایی شان را کاهش دهد.