طب پیشگیری
سال:1402 | دوره:10 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

1هدف بیماری فشار خون به ویژه در کشورهای در حال توسعه با افزایش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی مرتبط است و با اصلاح شیوه زندگی، رعایت رژیم غذایی و بهبود رفتارهای خودمراقبتی قابل کنترل است. هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر مداخله آموزشی براساس مدل اطلاعات انگیزش مهارت های رفتاری بر افزایش رفتار خودمراقبتی در بیماران مبتلا به پر فشاری خون در شهر داراب بود.   روش ها این مطالعه، یک مطالعه مداخله ای نیمه تجربی با 250 شرکت کننده مبتلا به پرفشاری خون (125 نفر در گروه آزمایش و 125 نفر در گروه کنترل) بود که در سال 1401 و با نمونه گیری به صورت تصادفی ساده انجام شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه 3 بخشی (اطلاعات جمعیت شناختی، سازه های مدل اطلاعات انگیزش مهارت های رفتاری و رفتارهای خودمراقبتی) و روایی پایایی شده جمع آوری شد. 4 جلسه آموزشی حضوری هر جلسه 45تا 60 دقیقه برای شرکت کنندگان و اعضای خانواده آنان برگزار شد. 2 ماه پس از مداخله آموزشی پس آزمون انجام شد. از آزمون های تی مستقل، زوجی و تحلیل کوواریانس با نرم افزار SPSS نسخه 22برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها پس از آموزش، تفاوت آماری معنی داری بین گروه آزمایش و کنترل در تمامی سازه های مدل (دانش، انگیزش، مهارت های فردی و رفتارهای خودمراقبتی) مشاهده شد (P<0/001). در گروه آزمایش در تمامی سازه های مورد مطالعه بعد از مداخله تفاوت معنادارآماری و بیشترین تأثیر در سازه انگیزش مشاهده شد. نتیجه گیری نتایج مطالعه نشان می دهد که برنامه آموزشی اجراشده به ارتقای خودمراقبتی بیماران مبتلا به فشار خون بالا منجر شد این افزایش خودمراقبتی می تواند کاهش عوارض ناشی از فشار خون را به همراه داشته باشد. با توجه به نتایج اگر پزشکان و کارکنان بهداشتی با بهره گیری از سازه های این مدل رفتارهای خود مراقبتی در فشار خون را به مراجعه کنندگان بیاموزند این می تواند در کنترل فشار خون مؤثر باشد.

1هدف هدف از این مطالعه تعیین ارتباط بین عملکرد حرکتی، تعادل و ثبات تنه با انحناهای پشتی و کمری زنان سالمند در معرض خطر افتادن بود. روش ها این مطالعه از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری شامل زنان سالمند بالای 60 سال خانه سالمندان شهر قوچان بودند که 30 نفر با میانگین سن 7/64±71/65، قد 13/19± 159/53و وزن 16/89±65/32 به صورت هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. از تست برگ و آزمون زمان دار برخاستن و رفتن به منظور اندازه گیری تعادل سالمندان، از مقیاس تاینیتی برای بررسی عملکرد در زنان سالمند، از آزمون ثبات تنه برای ارزیابی کنترل عصبی عضلانی ناحیه مرکزی بدن و از خط کش منعطف 60 سانتی متری برای اندازه گیری میزان انحنای کایفوز و لوردوز استفاده شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون با نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد. یافته ها نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین زاویه کایفوز و لوردوز با تعادل ایستا و عملکرد حرکتی زنان سالمند در معرض سقوط ارتباط منفی معنادار (0/0001=P) وجود دارد، یعنی افزایش زاویه کایفوز و لوردوز باعث کاهش تعادل ایستا و عملکرد حرکتی شد. از طرفی بین زاویه کایفوز و لوردوز با تعادل پویا ارتباط مثبت معنادار به ترتیب 0/039=P و 0/0001=P و بین زاویه کایفوز و لوردوز با ثبات تنه ارتباط مثبت معناداری به ترتیب 0/003=P و 0/004=P وجود دارد که این ارتباط مثبت به معنی کاهش تعادل پویا و ثبات تنه است. نتیجه گیری نتایج نشان داد افزایش زوایای قوس های کمری و پشتی با کاهش تعادل و عملکرد و ثبات تنه زنان در معرض خطر افتادن ارتباط دارد. بنابراین به متخصصین اصلاحی و توان بخشی پیشنهاد می شود تا با اصلاح راستا و تقویت عضلات و تعادل عضلانی به بهبود تعادل و عملکرد و تقویت ثبات زنان سالمند در معرض سقوط بپردازند.

1هدف بروز سرطان دهانه رحم در ایران روند صعودی دارد. انجام غربالگری در زنانی که از واکسیناسیون HPV بهره مند نمی شوند، حذف سرطان را تسریع می کند. تحقیق حاضر با هدف تعیین نقش عوامل جمعیت شناختی، آگاهی و دسترسی به غربالگری سرطان رحم در  زنان حاشیه نشین شهر بندرعباس انجام شد. این مطالعه مورد کنترلی در مناطق حاشیه شهر بندرعباس انجام شد.  روش ها 200 نفر در گروه آزمایش و 400 نفر در گروه کنترل جای گرفتند. اطلاعات بر اساس پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری شد. این پرسش نامه شامل اطلاعات جمعیت شناختی ، باروری، آگاهی نسبت به بیماری سرطان رحم، آگاهی نسبت به غربالگری سرطان رحم و دسترسی به امکانات انجام غربالگری بود. تجزیه و تحلیل با رگرسیون تک متغیره و چند متغیره انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار  STATA  نسخه 14/2 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. P<0/05 از نظر آماری معنی دار تلقی می شود. یافته ها میانگین و انحراف معیار سن در گروه آزمایش 33/892±30/4 و در گروه کنترل 35/149±31/6 بود. میانگین آگاهی و دسترسی در 2 گروه آزمایش و کنترل اختلاف آماری معناداری داشت. افراد متأهل 3 برابر مجرد ها شانس انجام رفتار غربالگری داشتند. افراد دارای دیپلم 2 برابر و دانشگاهی 1/4 برابر افراد دارای سواد ابتدایی شانس انجام رفتار غربالگری داشتند. وضعیت اقتصادی متوسط و بالا، هر دو، 6 برابر شانس انجام رفتار غربالگری را افزایش دادند. زنان غیر مصرف کننده سیگار 1/1 برابر مصرف کنندگان شانس انجام رفتار غربالگری داشتند. در مقایسه با زنان با آگاهی ضعیف، زنانی که دارای آگاهی متوسط و بالا بودند به ترتیب 18 برابر و 13 برابر شانس انجام رفتار غربالگری داشتند. گروه دارای دسترسی متوسط و بالا به ترتیب 4 و 8 برابر دیگران شانس انجام رفتار غربالگری داشتند. نتیجه گیری بر اساس نتایج، رفع موانع انجام غربالگری سرطان رحم در زنان با وضعیت اقتصادی اجتماعی ضعیف و تمرکز بر زنان نخست زا یا بدون سابقه زایمان جهت افزایش غربالگری سرطان رحم توصیه می شود.

1هدف توجه به بهداشت آرایشگاه ها در ارتقای سطح سلامت جامعه و کنترل بیماری تأثیرگذار است. جهت جمع آوری اطلاعات با حداقل خطا، ارزشیابی وسایل اندازه گیری ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین روایی و پایایی ابزار سنجش رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری های منتقله از راه خون بر اساس الگوی باور بهداشتی انجام شد. روش ها در مطالعه حاضر ابتدا همه مطالعات انجام شده در این زمینه و پرسش نامه های مطالعاتی در دسترس، مورد بررسی قرار گرفت و پرسش نامه اولیه مبتنی بر الگوی باور بهداشتی طراحی شد. جهت تعیین روایی محتوا به روش کیفی، پرسش نامه در اختیار 13 نفر از متخصصان قرار گرفت. برای تعیین روایی محتوا به روش کمی از 2 شاخص، نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا استفاده شد و تعیین پایایی ابزار با استفاده از روش ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفت. یافته ها 10 نفر از متخصصان به صورت کامل پرسش نامه را تکمیل کردند و عودت دادند. در مرحله روایی سنجی، نسبت روایی بین 0/62 و 1 بود. از نظر شاخص روایی محتوا، میانگین نمرات هر بخش در تمامی گویه ها از 0/79 بیشتر و قابل قبول ارزیابی شد. پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ انجام شد که برای تمامی سازه ها، این ضریب بزرگ تر از 0/7 محاسبه شد. نتیجه گیری پرسش نامه رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری های منتقله از راه خون آرایشگران زن بر اساس الگوی باور بهداشتی دارای روایی و پایایی مطلوب و قابل قبول است و می تواند مورد استفاده سایر پژوهشگران قرار گیرد.

1هدف جدی ترین تهدید سلامت بشر در حال حاضر، شیوع بیماری نوظهور کووید-19 است که به دلیل انتشار سریع در جهان، توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان نگرانی بین المللی مطرح شد. با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف ارزیابی منشأ احتمالی آلودگی به ویروس کرونا در مبتلایان به کووید-19 جهت استفاده در برنامه ریزی و آموزش در سیستم بهداشت و درمان انجام گرفت. روش ها در این مطالعه مورد شاهدی منشأ آلودگی به ویروس کرونا، در افراد مشکوک دارای علائم یا بدون علائم مراجعه کننده به مراکز نمونه گیری با لحاظ کردن نتیجه مثبت و منفی تست پی سی آر مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات از طریق مصاحبه با استفاده از پرسش نامه گردآوری شد. تحلیل داده ها با رگرسیون لجستیک و استفاده از نرم افزار STATA نسخه 14 انجام شد. یافته ها در مجموع 298 نفر (143 نفر شاهد و 155 نفر مورد) مورد مطالعه قرار گرفتند. شانس مثبت شدن تست پی سی آر در افراد با شرایط عدم رعایت فاصله اجتماعی، عدم استفاده از ماسک و عدم رعایت بهداشت دست ها به ترتیب 37/11، 9/042 و 14/50 برابر بیشتر از افرادی بود که این پروتکل ها را رعایت می کردند (P<0/001).   نتیجه گیری با توجه به نتایج مطالعه حاضر می توان گفت مهم ترین و موثرترین روش برای کنترل این بیماری جلوگیری از انتشار ویروس با مدیریت تلفیقی یعنی استفاده از چندین روش پیشگیرانه (استفاده از ماسک، رعایت فاصله اجتماعی و رعایت بهداشت دست ها) با مشارکت و همکاری جامعه و نهادهای دولتی است.

1هدف سواد سلامت یکی از مهم ترین شاخص های دانش سلامت است. این مطالعه با هدف ارزیابی میزان سواد سلامت و سلامت عمومی بیماران قلبی انجام شده است. روش ها این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1401-1402 انجام شده است. 254 بیمار قلبی بستری در بخش مراقبت های ویژه (ccu) بیمارستان خاتم النبیای شهرستان شوشتر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در این مطالعه شامل، پرسش نامه جمعیت شناختی، پرسش نامه سواد سلامت و پرسش نامه استاندارد سلامت عمومی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20، AMOS نسخه 18و آزمون های آماری و مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها میانگین سنی افراد شرکت کننده 27/47±45/16 سال بود. نمره سواد سلامت، 101 نفر (41 درصد) در سطح خوب و کافی و 58 نفر (23 درصد) درسطح ضعیف و ناکافی به دست آمده است و نمره سلامت عمومی 100 نفر (39/37 درصد) در سطح متوسط و 78 نفر (30 درصد) در سطح ضعیف بوده است. با افزایش سطح سواد سلامت به طور معناداری زیر مقیاس های سلامت عمومی کاهش یافته است (001/P<0). در بررسی متغیرهای جمعیت شناختی نیز افزایش سن و پایین بودن تحصیلات بر پایین بودن نمره سطح سواد تأثیر معناداری داشته است (05/P<0).   نتیجه گیری یافته های فعلی نشان می دهد که سطح سواد سلامت بیماران در حد کافی و نمره سلامت عمومی بیماران در سطح متوسط بود. به طوری که با افزایش سطح سواد سلامت، سلامت عمومی نیز بهبود پیدا کرده است. به نظر می رسد درک ارتباط بین سواد سلامت و سلامت عمومی بتواند اطلاعات مفیدی را در اختیار سیاست گذاران و برنامه ریزان سلامت جهت ارتقای سلامت بیماران قرار دهد.

1هدف امروزه اعتیاد به یکی از معضلات بزرگ تمام جوامع تبدیل شده است و پیشگیری از آن جزء برنامه ها و طرح های پژوهشی و اجرایی تمام کشورهاست. هدف از این پژوهش پیشگیری از اعتیاد با بررسی نگرش به اعتیاد و توانمندسازی فردی با نقش میانجی خانواده بود.   روش ها پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه این پژوهش تمام دانشجویان کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1401-1402 بود. 200 دانشجو با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسش نامه توانمندسازی فردی فلنر، لیس و فیلیپس (1990)، پرسش نامه نگرش به مواد مخدر کریمی (1391) و پرسش نامه سازگاری و همبستگی خانواده اولسون (1985) بود. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS نسخه 23 وLisrel  نسخه 8/8 استفاده شد. یافته ها بین نگرش مثبت به اعتیاد با توانمندسازی فردی (0/01>P؛ 0/58-=r) و سازگاری خانواده (0/01>P؛ 0/55-=r) در سطح 99 درصد ارتباط منفی و معنی دار برقرار است. همچنین بین نگرش منفی به اعتیاد با توانمندسازی فردی (0/01>P؛ 0/56=r) و سازگاری خانواده (0/01>P؛ 0/50=r) در سطح 99 درصد ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین علاوه بر اثر مستقیم توانمندسازی فردی بر نگرش به اعتیاد، توانمندسازی فردی با میانجی گری خانواده بر نگرش به اعتیاد اثر غیرمستقیم دارد.   نتیجه گیری یکی از راهکارهای پیشگیری از بروز اعتیاد در جوانان ایجاد نگرش منفی به اعتیاد از طریق افزایش توانمندی فردی و افزایش روابط خانوادگی است.

1هدف در راستای اهداف توسعه پایدار، ایران در صدد کاهش مرگ ومیر مادری در مناطق محروم است. بنابراین اطلاع از و ضعیت تعیین کننده های اجتماعی سلامت و سبک زندگی زنان باردار ضروری است. این مطالعه به بررسی سبک زندگی و تعیین کننده های اجتماعی سلامت در زنان باردار استان هرمزگان می پردازد. روش ها این یک مطالعه مقطعی است که در مراکز بهداشتی درمانی استان هرمزگان بین سال های 2010 تا 2016 بر روی 800 زن باردار که در 3 ماهه دوم و سوم بارداری بودند با استفاده از نمونه گیری خوشه ای و در دسترس انجام گرفت. جمع آوری اطلاعات به وسیله سؤالات جمعیت شناختی محقق ساخته و سؤالات استاندارد اجتماعی اقتصادی و سؤالات سبک زندگی انجام گرفت و آنالیز آماری توسط نرم افزار SPSS نسخه 21 و روش های آماری توصیفی، آنووا و رگرسیون خطی چندگانه انجام گرفت. یافته ها این مطالعه نشان داد نمره کلی سبک زندگی زنان باردار استان هرمزگان 22/52±139/94 (71/39 درصد) است که کمترین  میزان آن در ناحیه شرق (19/73±138/78) بود. زنان شرکت کننده از لحاظ ابعاد سبک زندگی، در بعد سلامت روان بیشترین و در ابعاد فعالیت بدنی و مدیریت استرس کمترین امتیاز را داشتند. مدل رگرسیون نشان داد داشتن شاخص توده بدنی طبیعی و دریافت مراقبت های دوران بارداری بود، قوی ترین پیش بینی کننده های سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت در زنان باردار هستند. نتیجه گیری سبک زندگی زنان باردار استان هرمزگان کمتر از متوسط است. با توجه به تأثیر عوامل تعیین کننده های اجتماعی سلامت بر نمره سبک زندگی زنان باردار در استان هرمزگان دارند، نیاز به افزایش آگاهی زنان در مورد. اهمیت بهبود نمره سبک زندگی قبل از بارداری، در کاهش آمار مرگ های مادری و در جهت سلامت مادر و جنین در دوران بارداری و پس از زایمان از طریق آموزش های اجتماعی با همکاری مدیا و مسئولان در امور بهداشتی باید مورد توجه قرار گیرد.

1هدف بیش از نیمی از زنان ایرانی  تنباکو را به صورت قلیان  دود می کنند  . شیوع  استعمال قلیان در زنان جنوب ایران در مقایسه با  زنان سایر مناطق ایران و دنیا  به صورت قابل توجهی بالاست .  هدف   از تحقیق حاضر  تعیین  تاثیربرخی عوامل دموگرافیک، آگاهی، نگرش، خودکارامدی و هنجار اجتماعی بر  ترک موفق قلیان  در زنان حاشیه نشین شهر بندرعباس، جنوب ایران است. روش ها این پژوهش case-control طی فاصله زمانی 2021-2022 در بین 750 زن  ( 250 نفر با ترک موفق قلیان  در گروه مورد  و 500 نفر  مصرف کننده قلیان در گروه شاهد  )  انجام شد.  روش نمونه گیری خوشه ای یود. اطلاعات بصورت مصاحبه حضوری و با پرسشنامه ای محقق ساخته جمع اوری شد. پرسشنامه متشکل از اطلاعات دموگرافیک، اطلاعات رفتاری استعمال قلیان و  آگاهی، نگرش، خودکارامدی  و نرم اجتماعی بود  . داده ها با استفاده از نرم افزار Stata 14 وبا استفاده از آزمون های آماری رگرسیون لجستیک تک ، چند متغیره و Pearson correlation تجزیه و تحلیل شد    یافته ها میانگین و انحراف معیار سن در گروه کنترل 39.24±11.93 و در گروه مورد ±13.57 بود. شانس ترک قلیان در افراد دارای تحصیلات دانشگاهی 4 برابر تحصیلات ابتدایی و شاغلین 5 برابر غیر شاغلین بود افراد با سابقه  بالای 30 سال مصرف قلیان در مقایسه با افراد با سابقه  1-15 سال  ، 30 درصد شانس ترک کمتری داشتند. با  افزایش یک نمره در نرم اجتماعی(or:1.046)   شانس ترک 4% با افزایش یک نمره در خودکارآمدی (or:1.152) شانس ترک 15% ، با افزایش یک نمره  در اگاهی(or:1.064)  شانس ترک 6 % ، با افزایش یک نمره در نگرش(or:1.215) شانس ترک 21%  افزایش یافت نتیجه گیری  نتایج ما به شناسایی عوامل تاثیرگذار فردی و بین فردی در ترک موفق  قلیان کمک می نماید. پیام یافته های ما این است که علاوه بر بالا بردن اطلاعات زنان و تغییر در باور های ایشان، با تاثیر بر افراد مهم و تاثیر گذار بر شخص و بهبود  خودکارمدی فرد می توان گام مثبتی برای ترک موفق قلیان برداشت.