روانشناسی پیری
سال:1395 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

در سال های اخیر جمعیت سالمندان بطور چشمگیری افزایش یافته است. جامعه ی سالمندان به دلیل کاهش فعالیت و تحرک، از دست دادن دوستان و نزدیکان، کاهش حمایت های اجتماعی، ضعف و ناتوانی های جسمی و انزوای اجتماعی، احساس تنهایی و اضطراب مرگ بیشتری را تجربه می کنند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان وجودی بر احساس تنهایی و اضطراب مرگ در سالمندان انجام گرفت. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‏آزمون - پس‏آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی سالمندان مرکز ئارا شهر سنندج بود. ابتدا پرسشنامه های احساس تنهایی و اضطراب مرگ توسط کلیه ی سالمندان تکمیل گردید و از بین سالمندانی که نمره ی برابر یا بالاتر از نقطه ی برش در پرسشنامه های احساس تنهایی و اضطراب مرگ کسب کرده بودند، 30 نفر به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین گردیدند. سپس برنامه درمان وجودی، طی ده جلسه ی شصت دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا گردید و طی این مدت گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از پایان برنامه آموزشی، پرسشنامه ها مجددا برای هر دو گروه به عنوان پس آزمون اجرا گردید. داده ها با استفاده از آزمون آماری کوواریانس مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که درمان وجودی موجب کاهش احساس تنهایی و اضطراب مرگ در گروه آزمایش شده است. در نتیجه لزوم کاربست درمان های متمرکز بر مشکلات خلقی و عاطفی سالمندان به ویژه کاهش احساس تنهایی و اضطراب مرگ ضروری می باشد.

سالمندی دوره ی اجتناب ناپذیری از زندگی هر فرد است که شناخت و واکنش صحیح نسبت به آن می تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد. کیفیت زندگی خوب با شادکامی ارتباط دارد. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی شادکامی بر اساس الگوی پنج عاملی شخصیت و باورهای فراشناخت در سالمندان انجام شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی است و نمونه ی تحقیق شامل 200 نفر از سالمندان ساکن در سرای سالمندان شهر تهران در سال 1394 بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه های شادکامی آکسفورد، شخصیت نئو (فرم کوتاه) و باورهای فراشناخت (MCQ-30) بود که شرکت کنندگان در پژوهش تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده های آماری از روش همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام استفاده شد. نتایج روش های آماری، همبستگی منفی و معناداری بین روان رنجورخویی با شادکامی و همبستگی مثبت و معناداری بین برونگرایی و شادکامی نشان داد. همچنین از بین زیرمقیاس های باورهای فراشناخت، باورهای مثبت در مورد نگرانی رابطه ی منفی و معناداری را با شادکامی نشان داد. نتایج بدست آمده حاکی از آن بود کهروان رنجورخویی، برونگرایی و باورهای مثبت در مورد نگرانی از پیش بین های مهم شادکامی به شمار می آیند. برونگرایی و روان رنجورخویی 30.9 درصد از واریانس شادکامی و باورهای مثبت در مورد نگرانی 6.3 درصد از واریانس شادکامی را تبیین می کند.

هدف پژوهش حاضر مقایسه ی اثربخشی ماساژدرمانی، تکنیک الکساندر و دوساهو در بهبود شادکامی، سازگاری اجتماعی، امید، سلامت روان و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به پارکینسون بود. طرح این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی سالمندان مبتلا به پارکینسون مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر اصفهان در سال 1394 بودند که از میان آنها تعداد 42 بیمار، به شیوه ی نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه ی پژوهش انتخاب شدند و به تصادف به سه گروه ماساژدرمانی (14 نفر)، تکنیک الکساندر (14 نفر) و دوساهو (14 نفر)، گمارش شدند. پرسشنامه های شادکامی آکسفورد آرگایل، سازگاری اجتماعی حسینی و مقتدر، امید بزرگسال اشنایدر و همکاران، سلامت عمومی 28 سوالی کاویانی و همکاران، و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی به عنوان ابزار پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. داده ها توسط تحلیل کواریانس چندمتغیره، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین اثربخشی سه مداخله ی پژوهش بر متغیرهای وابسته، در مرحله ی پس آزمون، تفاوت معناداری دیده نمی شود ولی در مرحله ی پیگیری، دوساهو نسبت به سایر مداخلات پژوهش، اثربخشی بیشتری بر میزان شادکامی داشته است. بر اساس نتایج این پژوهش، درمان دوساهو نسبت به سایر درمان های مشابه، می تواند به عنوان درمان موثرتری در افزایش شادکامی در بلندمدت محسوب گردد.

با توجه به تنوع اضطراب ها به ویژه اضطراب مرگ در دوران سالمندی و رشد روزافزون جمعیت سالمندان، بررسی عوامل مربوط به سلامت روان در این دوره ضروری به نظر می رسد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی معنایابی در زندگی و سن با اضطراب مرگ در زنان و مردان سالمند است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه ی اجرا، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی بازنشستگان کانون بازنشستگان آموزش و پرورش شیراز از سال 1384 تا سال 1394 که 26000 نفر می باشند بود. حجم نمونه با توجه به جامعه ی آماری و با استناد به فرمول کوکران تعداد 380 نفر تعیین شد (شامل 190 زن و 190 مرد) که از روش نمونه گیری در دسترس استفاده گردید و از پرسشنامه های هدف در زندگی کرامباف و ماهولیک و اضطراب مرگ تمپلر برای سنجش متغیرها استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیف یشامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار، و شاخص های آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج حاصل از یافته های پژوهشی نشان داد که بین معنایابی در زندگی و افزایش سن با اضطراب مرگ در دو گروه زنان و مردان سالمند رابطه معنادار و منفی وجود دارد و معنایابی در زندگی و سن توان پیش بینی میزان اضطراب مرگ در زنان و مردان سالمند را دارند. در نهایت نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که بر اساس معنایابی در زندگی و سن می توان 27 درصد از اضطراب مرگ در مردان و 29 درصد از اضطراب مرگ در زنان را پیش بینی نمود بنابراین با افزایش معنایابی در زندگی و سن، اضطراب مرگ کاهش می یابد.

سالمندی یک پدیده ی جهانی است. بیماری آلزایمر یکی از مهم ترین بیماری های عصب شناختی دوران سالمندی است که سبب تخریب پیش رونده ی کارکردهای شناختی، تغییرات در خلق، شخصیت، قضاوت و رفتار می شود. با توجه به این که این بیماری هزینه های مالی و عاطفی بسیاری به مبتلایان و مراقبان تحمیل می کند، شناخت آن در مراحل اولیه می تواند از بار ابتلا به این بیماری بکاهد. لذا هدف از اجرای این پژوهش مقایسه ی عملکرد سالمندان سالم و مبتلا به آلزایمر در آزمون های بندر گشتالت و آزمون کوتاه وضعیت ذهنی بود. روش پژوهش حاضر علی - مقایسه ای بود. جامعه ی آماری شامل سالمندان 60 تا90 ساله ی ساکن آسایشگاه های شهر تهران بودند که از این جامعه 50 سالمند سالم و 50 سالمند مبتلا به آلزایمر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده عبارت از آزمون بندرگشتالت و آزمون کوتاه وضعیت ذهنی بودند. داده های پژوهش با استفاده از آزمون های تحلیل چند متغیره و tمستقل تحلیل شدند. نتایج حاصل از آزمون کوتاه وضعیت ذهنی نشان داد که دو گروه در زیر مقیاس های آگاهی به زمان و مکان، محفوظات، حافظه کوتاه مدت، تکرار و خواندن، توجه و محاسبه، درک مطلب، نوشتن و ترسیم، تفاوت معناداری دارند و در مولفه ی نام گذاری تفاوت معناداری مشاهده نمی شود. همچنین نتایج حاصل از آزمون بندرگشتالت نشانداد که دو گروه در زیرمقیاس های چرخش، چندپارگی، درجاماندگی، تصادم، ناتوانی، اشکال در بستن، ناهماهنگی حرکتی، اشکال در زاویه بندی و یکپارچگی، ساده سازی و واپس روی تفاوت معناداری دارند و در شاخص های زمان و اشکال هم پوشی تفاوت معناداری مشاهده نمی شود. نمرات پایین سالمندان مبتلا به آلزایمر در آزمون کوتاه وضعیت ذهنی و نیز خطای بیشتر در آزمون بندرگشتالت نشانگر آسیب مغزی و بازگشت به سطوح پایینتر رشدی است (P=0.05).

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت های مثبت اندیشی بر بهزیستی روان شناختی و احساس تنهایی زنان سالمند شهر کرمانشاه بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. شرکت کنندگان این پژوهش شامل 30 زن سالمند با حداقل سن 58 سال بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. سالمندانی که در گروه آزمایش قرار داشتند به مدت 8 جلسه ی 90 دقیقه ای به صورت هفته ای دو بار تحت آموزش مهارت های مثبت اندیشی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی بهزیستی روان شناختی ریف فرم کوتاه و پرسش نامه ی احساس تنهایی راسل بود. داده های پژوهش به وسیله نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد آموزش مهارت های مثبت اندیشی بر ارتقای بهزیستی روان شناختی و کاهش احساس تنهایی زنان سالمند موثر است. یافته های این پژوهش ضرورت کاربرد برنامه های آموزش مثبت اندیشی در راستای بهبود بهزیستی روان شناختی و کاهش احساس تنهایی سالمندان را خاطر نشان می سازد.

با افزایش چشمگیر سطح امید به زندگی، شادکامی تبدیل به یک موضوع بسیار مهم برای افرادی شده است که طول عمر بیشتری دارند. فرایند سالمندی کاستی هایی به همراه دارد که بهزیستی زندگی این افراد را به چالش کشیده است. بنابراین این پژوهش با هدف تعیین رابطه ی بین عزت نفس و شادکامی در سالمندان شهر همدان انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه ی سالمندان ساکن شهر همدانو حجم نمونه شامل 250 نفر از آنها می شد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های پژوهش به وسیله ی دو پرسشنامه ی عزت نفس کوپر اسمیت و افسردگی - شادکامی مک گریل و جوزف جمع آوری شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که بین عزت نفس و شادکامی در سالمندان رابطه ی مثبت معناداری وجود دارد (P<0.01). در نهایت، نتایج تحلیل رگرسیون گام به گامنشان داد که بر اساس عزت نفس می توان 42 درصد از شادکامی سالمندان را پیش بینی نمود. بنابراین، با بهبود شاخصه های عزت نفس سالمندان، می توان شادکامی آنان را ارتقاء بخشید.