سد و نیروگاه برق آبی
سال:1395 | دوره:3 | شماره:10 |تعداد مقالات:6

در تخمین میزان رسوب گذاری و تجمع رسوبات در مخزن، عدم قطعیت هایی وجود دارد که از عواملی مانند میزان دبی جریان، بار رسوب، اندازه ذرات و وزن مخصوص رسوبات، راندمان تله اندازی و نوع عملکرد مخزن، ناشی می شوند. در این مطالعه جهت به کمیت درآوردن عدم قطعیت برآورد حجم رسوب گذاری مخزن، داده های 46 ساله دبی جریان و بار رسوب ایستگاه های هیدرومتری منتهی به مخزن سد لتیان مورد استفاده قرار گرفته و مدل تجربی برآورد حجم رسوب مخزن بر مبنای روش آلفا- برش فازی در محیط برنامه نویسی نرم افزار MATLAB توسعه داده شده است. میزان عدم قطعیت بار کل رسوب ورودی به مخزن، راندمان تله اندازی و حجم رسوب انباشته شده در مخزن توسط دو تابع عضویت فازی مربوط به هر کدام و با پنج سطح آلفا- برش، به ترتیب 0.641، 0.023 و 0.344 محاسبه گردید. نتایج نشان داد مقدار دبی جریان سالانه نقش مهمی در تغییرات میزان عدم قطعیت دارد و با افزایش دبی، عدم قطعیت افزایش می یابد. هم چنین عامل بار رسوب ورودی به مخزن، بیشترین و راندمان تله اندازی کمترین تاثیر را در به وجود آمدن عدم قطعیت در برآورد حجم رسوب مخزن لتیان دارند بنابراین رسوب ورودی سالانه به مخزن مهم ترین عامل در برآورد مقدار رسوب گذاری سالانه و رسوب انباشته شده در مخزن سد لتیان می باشد.

انحراف زمان و هزینه نهایی پروژه های ساخت نسبت به مقادیر برآورد اولیه، مساله ای است که در تمام کشورها وجود دارد. این انحرافات سبب به وجود آمدن دعاوی متعددی می شوند، بنابراین باید از به وجود آمدن آن ها جلوگیری شود. پیش بینی، یکی از ابزارهای مهم کنترل انحرافات زمان و هزینه پروژه است. یکی از روش های استاندارد برای پیش بینی زمان و هزینه پروژه، روش مدیریت ارزش حاصله است. همچنین مدل سازی به کمک شبکه های عصبی مصنوعی، یکی دیگر از روش های استاندارد پیش بینی و روشی پرکاربرد در عصر حاضر است. در این مقاله، با در نظرگیری 6 پارامتر از پارامترهای اصلی و شاخص های عملکردی روش ارزش حاصله به عنوان متغیرهای ورودی، بدون استفاده از برنامه نویسی و تنها با استفاده از جعبه ابزار شبکه های عصبی در MATLAB، مدلی ساده ساخته می شود که قادر است بدون وابستگی به نوع پروژه، هزینه تکمیل پروژه هایی که هزینه نهایی آن ها از بودجه مصوب بیشتر است (اکثر پروژه های عمرانی اجرا شده در ایران) را به طور دقیق تری نسبت به روابط پیش بینی کننده هزینه در روش ارزش حاصله تخمین بزند. از 2 پروژه اجرای عملیات تکمیلی سدسازی و 2 پروژه احداث کانال انتقال آب نیز در آزمایش مدل استفاده شده است، که نتایج حاصل از این آزمایش، دقت بالای مدل را نشان می دهند.

در این تحقیق پدیده پخش جت در حوضچه استغراق به کمک نرم افزار Flow 3 D مدل سازی شده است. نتایج مدل سازی ها نشان می دهد که این نرم افزار توانایی خوبی در پیش بینی مشخصات پخش جت در آب ساکن شامل پروفیل های سرعت و زوایای پخش در ناحیه جت آزاد و فشار در ناحیه برخورد دارد. همچنین ارتفاع محدوده ای از جت که تحت تاثیر کف حوضچه استغراق قرار گرفته به خوبی توسط مدل عددی پیش بینی می شود. نتایج مدل های عددی نشان می دهد که زوایای بازشدگی جت و انقباض هسته جت به ترتیب در محدوده های 5 تا 11 درجه و 9 تا 12 درجه است که این مقادیر به مقادیر آزمایشگاهی بسیار نزدیک است. همچنین نتایج نشان می دهند که مدل عددی، پروفیل های بی بعد فشار در کف حوضچه استغراق نسبت به نتایج آزمایشگاهی پیشین را با 15 درصد خطا پیش بینی کرده است. از طرفی مدل عددی، فشار متوسط بی بعد در نقطه ایستایی را در شرایطی که هسته جت به کف حوضچه استغراق برخورد می کند در حدود 14 درصد بیشتر از مدل های آزمایشگاهی پیش بینی می کند که علت آن نفوذ حباب های هوا به داخل حوضچه استغراق در آزمایش است.

هدف از انجام این تحقیق ارائه استقرار سامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت و ایمنی (HSE-MS) درفاز ساختمانی یکی ازسدهای منطقه زاگرس شمالی است. سه مرحله شناسایی عوامل ریسک، ارزیابی ریسک و استقرار سامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت و ایمنی به انجام رسیده است. مرحله اول به بررسی ویژگی های فنی سد درفاز ساختمانی و شناسایی عوامل ایجاد کننده ریسک های ناشی از فعالیت ها بر سه محیط فیزیکوشیمیایی، محیط بیولوژیکی و محیط انسانی پرداخته شده است. در مرحله دوم ریسک ها با سه معیار (شدت، احتمال و آسیب پذیری) تعریف و با نظرکارشناسان نمره دهی شده است. نمره دهی های مورد نظر توسط روش انتروپی وزن دهی و با نرم افزار 2014 TOPSIS Solver اولویت بندی شده اند. نتایج نشان می دهد که در فاز ساختمانی، کاهش کیفیت حیات آبی رودخانه، تخریب گونه غالب گیاهی منطقه و سقوط کارگر به ترتیب بیشترین میزان ریسک محیط فیزیکوشیمیایی، ریسک محیط بیولوژیکی و ریسک محیط انسانی را دارد. درمرحله سوم با توجه به اولویت بندی های ریسک، برنامه استقرار سامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت و ایمنی (HSE-MS) طی پنج مرحله به انجام رسیده است. مرحله اول تعیین خط مشی و اهداف، مرحله دوم ارائه برنامه محیط زیستی، بهداشت و ایمنی، مرحله سوم اجرای برنامه، مرحله چهارم پایش و نظارت و کنترل و مرحله پنجم بازنگری است.

راه ماهی ها، به دلیل نقش مهمی که در مهاجرت آبزیان و بقا نسل آن ها دارند، از اجزای اصلی سازه های تقاطعی از جمله سدها می باشند. در این تحقیق مدل عددی کانال ماهی-قایق رو با استفاده از نرم افزار Flow- 3 D تهیه شده است. به منظور صحت سنجی از نتایج مدل آزمایشگاهی استفاده شد. با مقایسه نتایج مدل عددی با مدل آزمایشگاهی، مشخص شد که میزان خطا برای عمق و سرعت جریان، به ترتیب 3 و 5.11 درصد است. سپس با استفاده از مدل عددی، به ازای دبی های بهینه، مقادیر سرعت جریان در راستاهای مختلف حوضچه و بازشدگی ها ارائه شد. یک ناحیه کم سرعت در داخل حوضچه ها، بعد از هر برس تشکیل می شود که بهترین مکان برای استراحت ماهی ها می باشد. سرعت های طولی حداکثر، در بازشدگی و همچنین در جلوی بازشدگی درحوضچه، اتفاق می افتد. با ارایه مقادیر آشفتگی جریان در نقاط مختلف کانال، مشخص گردید که حداکثر آشفتگی در بازشدگی کانال اتفاق می افتد. همچنین مشخص شد که سرعت ها و آشفتگی ها در نقاط مختلف کانال در محدوده مجاز قرار دارند.

در این تحقیق به بررسی اثر رفتار غیر خطی بتن بدنه سد بر روی پاسخ لرزه ای سد بتنی دو قوسی پرداخته شده است. برای آنالیز از نرم افزار ANSYS استفاده شده که بر پایه روش اجزای محدود است. برای مطالعه موردی، آنالیز لرزه ای سد بتنی قوسی ماروپوینت انتخاب شده و تاثیر اندرکنش سد، مخزن و فونداسیون در مدل لحاظ شده است. برای بررسی رفتار لرزه ای، مولفه های زلزله السنترو به مدل اعمال شده است. رفتار بتن بدنه سد برای دو حالت خطی و غیر خطی به صورت جداگانه با تحلیل دینامیکی بررسی شده و نتایج مربوط به تغییر مکان تاج سد و تنش های اصلی استخراج شده و با هم مقایسه شده اند. نتایج حاصل از تحلیل، گویای تاثیر رفتار غیرخطی بتن بدنه سد بر روی پاسخ ها بوده، به نحوی که تغییرات مکانی در حالت رفتار غیرخطی بتن افزایش و تنش های اصلی کاهش یافته است. در واقع نتایج نشان می دهند که با اعمال رفتار غیرخطی بر بتن بدنه سد، می توان از بیشینه ظرفیت سازه استفاده کرد و این امر منجر به افزایش دقت در ملاحظات و ارزیابی ها در زمینه رفتارهای خطی و غیرخطی مصالح برای ارائه مدل های بهینه خواهد بود.