مجله علمی پژوهان
سال:1402 | دوره:21 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: سرطان یکی از علت اصلی مرگ در جهان و سومین علت مرگ کودکان در ایران است. ابتلای کودک به سرطان موجب بروز احساس اضطراب در کودک می شود و تهدیدی برای سلامت روان والدین است؛ بنابراین، هدف از این مطالعه تعیین بررسی ارتباط بین سلامت روان والدین و اضطراب کودکان مبتلا به سرطان در مرکز آموزشی درمانی بعثت همدان در سال 1401 بود. مواد و روش ها: در مطالعه ی توصیفی مقطعی حاضر، 100 کودک 6 تا 18 ساله ی مبتلا به سرطان که به همراه والدینشان به درمانگاه و بخش هماتولوژی بیمارستان بعثت همدان مراجعه کردند و دارای معیارهای ورود بودند، با روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه ی اطلاعات دموگرافیک، سلامت روان گلدبرگ (GHQ-28) و پرسش نامه ی چندبعدی اضطراب کودکان مارچ و همکاران (MASC) بود. داده ها با نرم افزار SPSS-26 و آزمون های هم بستگی و رگرسیون آنالیز شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن کودکان مورد مطالعه 2/88 ± 9/59 سال بود و اکثر کودکان مطالعه پسر ( 55 درصد) و مبتلا به سرطان خون (42 درصد) بودند. میانگین و انحراف معیار سلامت روان 27/56 (10/66) اضطراب کودکان 60/8 (14/93) بود. بین سلامت روان والدین و اضطراب کودکان مبتلا به سرطان ارتباط آماری معناداری مشاهده نشد (0/05

سابقه و هدف: یکی از مسئولیت های نظام آموزشی در کنار خانواده، آموزش مهارت های زندگی به کودکان و نوجوانان است. روش تدریس بدیعه پردازی، یک روش جدید آموزشی و تمرینی در تقویت خلاقیت است. اثربخشی آموزش مهارت های زندگی به روش بدیعه پردازی بر مدارای اجتماعی، خردمندی و کنترل عواطف نوجوانان پسر دوره ی متوسطه ی اول هدف اصلی این پژوهش بوده است. مواد و روش ها: این پژوهش یک پژوهش نیمه آزمایشی است با جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر همدان به تعداد 5000 نفر. حجم نمونه آماری 50 نفر (2 گروه 25 نفری) است که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های مدارای اجتماعی، خردمندی و کنترل عواطف و برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره MANCOVA و آزمون تعقیبی شفه استفاده شده است. یافته ها: با توجه به داده های به دست آمده از آزمون شفه، میانگین پس آزمون گروه تحت آموزش به روش بدیعه پردازی و تأثیر آن بر مدارای اجتماعی و میزان خردمندی و کنترل عواطف (که شامل کنترل خشم، عاطفه مثبت، خلق افسرده و اضطراب نوجوانان است) به ترتیب 10/08، 28/16، 12/32، 11/11،64/8 و 96/13 نمره بیشتر از گروه کنترل است. نتیجه گیری: آموزش مهارت های زندگی به روش بدیعه پردازی به عنوان یک روش اثربخش بر بهبود مدارای اجتماعی و خردمندی و کنترل عواطف نوجوانان پسر مطرح است که در طراحی مداخلات آموزشی پیشنهاد می گردد.

سابقه و هدف: کیفیت زندگی مفهومی وسیع است و به صورت پیچیده ای با سلامت جسمانی، وضعیت روان شناختی، میزان استقلال، روابط اجتماعی، باورهای شخصی فرد و عوامل محیطی درآمیخته و مرتبط است. هدف مطالعه ی حاضر تعیین عوامل مرتبط با کیفیت زندگی دانشجویان معلول استان کرمان است. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی بود. جامعه ی پژوهش شامل 307 نفر از دانشجویان دارای معلولیت استان کرمان بودند که با روش سرشماری انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه ی دوقسمتی شامل مشخصات جمعیت شناختی و پرسش نامه ی استاندارد (WHOQOL-BREF 26) صورت گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها نسخه ی 19 نرم افزار SPSS و آزمون های آماری تحلیل واریانس، تی و آنالیز رگرسیون چندمتغیره به کار گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد نمره ی کل کیفیت زندگی دانشجویان مطالعه شده (9/5117±46/4831) بود. بیشترین میانگین کیفیت زندگی در میان ابعاد کیفیت زندگی، مربوط به بعد سلامت اجتماعی (20/69675±67/5207) و کمترین میانگین مربوط به سلامت کلی (21/01655±34/0798) است. همچنین کیفیت زندگی دانشجویان به وضوح به جنسیت، مقطع تحصیلی، وضعیت سکونت، تعداد فرزندان خانواده، وضعیت اقتصادی، نوع معلولیت، علت و شدت معلولیت آن ها مرتبط است (0/05>P). نتایج آنالیز رگرسیون چندمتغیره نشان داد متغیرهای محل سکونت، وضعیت اقتصادی، شدت معلولیت، علت معلولیت، تعداد فرزندان خانواده و نوع معلولیت به­ طور معنی داری کیفیت زندگی دانشجویان را پیش بینی می کنند (2/36=R). نتیجه گیری: پژوهش حاضر به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی دانشجویان برای برنامه ریزی و اجرای سیاست های بهداشتی می تواند مفید باشد.

سابقه و هدف: مطالعات گذشته ضعف تعادلی و تغییر در الگوی گام برداری کودکان ناشنوا به دلیل اختلال در سیستم دهلیزی را روشن کرده اند. هدف این مطالعه بررسی تعادل ایستا و گام برداری در کودکان ناشنوای حسی عصبی با دو روش ارزیابی خطی و غیرخطی کنترل وضعیت بود. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی بود و در آن، 20 پسر شنوا (سن: 1/46± 10/80) و 20 پسر با اختلال ناشنوایی بیشتر از 75 دسی بل (سن: 1/98± 11/30) شرکت کردند. تعادل ایستا با آزمون ایستادن تندم و جفت پا روی سطح ناپایدار با استفاده از تخته ی نیرو ارزیابی شد. همچنین، متغیرهای کینتیکی و کینماتیکی گام برداری بررسی شدند. از روش تی تست مستقل و وابسته برای بررسی اختلاف بین گروهی و درون گروهی و نرم افزار SPSS با 0/05>P استفاده شد. یافته ها: نتایج در تعادل ایستا نشان دهنده ی اختلاف معنی دار بین گروهی در متغیرهای خطی بود. مقدار نوسانات، مسیر، مساحت و سرعت حرکات مرکز فشار در افراد ناشنوا به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود (0/05>P)؛ اما آنتروپی (ارزیابی غیرخطی) فقط در آزمون تندم در جهت میانی جانبی معنی دار بود و در سایر موارد، اختلاف معنی داری یافت نشد (0/05P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق، متغیرهای خطی ارزیابی شده در ناشنوایی و اختلال سیستم دهلیزی حساسیت بیشتری نسبت به متغیر غیرخطی آنتروپی نمونه داشتند. آنتروپی نشانه ی تغییرپذیری و بی نظمی در عملکرد فرد است؛ بنابراین ممکن است افراد ناشنوا به علت بیشتربودن بی نظمی در جهت میانی جانبی احتمال بیشتری برای آسیب پذیری در این جهت داشته باشند.

سابقه و هدف: عوامل مختلفی می توانند در تولید پاسخ های نامتعارف نقش داشته باشند. وجود پاسخ های نامتعارف بر روایی آزمون تأثیر قابل ملاحظه ای دارد. اگر نمرات آزمون روایی مناسب نداشته باشند، نمره نشان دهنده ویژگی پنهان واقعی آزمون نیست. آماره های برازش فرد شاخص هایی برای ارزیابی تطابق نمره ی آزمون با یک مدل اندازه گیری معین یا با گروهی از آزمون شوندگان هستند. این پژوهش با هدف بررسی نحوه محاسبه آماره های برازش فرد در پاسخنامه درس زیست شناسی آزمون سراسری سال 1401 با استفاده از بسته PerFit در نرم افزار R انجام شد. مواد و روش ها: در مطالعه توصیفی حاضر پاسخنامه 1000 داوطلب 16 تا 18 ساله آزمون سراسری رشته تجربی که به 50 سوال درس زیست شناسی پاسخ داده بودند، بررسی شد. برای محاسبه آماره های برازش فرد از بسته PerFit در نرم افزار R استفاده شد. همچنین تعدادی از توابع محاسباتی و گرافیکی آن نیز بررسی شد. یافته ها: دستورات محاسبه آماره های برازش فرد U3 و lz* و Ht ارائه و مقادیر این آماره ها محاسبه شد. نتیجه گیری: بسته ی PerFit به عنوان ابزاری قدرتمند برای سنجش برازش فرد معرفی شد و نشان داده شد که آماره های برازش فرد را با استفاده از این بسته می توان به راحتی برای آزمون های پیشرفت تحصیلی به کار برد.

سابقه و هدف: دیابت نوع یک اختلال متابولیکی در متابولیسم گلوکز است. کنترل ضعیف گلایسمیک در دیابت نوع یک (DT1) معمولاً به استرس اکسیداتیو و عوارض دیابتی بیشتر منجر می شود. عناصر کمیاب مانند منیزیم(Mg) ، روی (Zn) و مس (Cu) در فرایند پراکسیداسیون لیپیدها، پاتوژنز و تشدید عوارض دیابتی نقش دارند. هدف از این مطالعه بررسی عناصر کمیاب در کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک در استان گلستان در سال 1401 بود. مواد و روش ها: این مطالعه ی موردشاهدی بر روی 26 کودک مبتلا به دیابت نوع یک و 26 کودک غیرمبتلا انجام شد. بعد از 12 ساعت ناشتایی در طی شب، 2 میلی لیتر خون وریدی از نمونه ها گرفته شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه ی 18 با آزمون های کای اسکور و رگرسیون لجستیک در سطح معناداری 0/05 آنالیز شدند. یافته ها: سطح سرمی روی در 42/3 درصد کودکان مبتلا به دیابت و 15/4 درصد گروه غیرمبتلا پایین تر از سطح نرمال قرار داشت. همچنین، سطح سرمی مس و منیزیم به ترتیب در 7/7 و 11/5 درصد کودکان مبتلا به دیابت در سطح پایین تر از نرمال قرار داشت. نمایه ی توده ی بدنی، جنسیت و طول مدت ابتلا به دیابت با سطوح عناصر روی، مس و منیزیم ارتباط معنی دار نداشتند. نتیجه گیری: ابتلا به دیابت نوع یک سبب کاهش سطح سرمی روی و مس در کودکان می شود. به نظر نمایه ی توده ی بدنی، جنسیت و طول مدت ابتلا به دیابت با این کاهش سرمی عناصر مرتبط نیستند.

سابقه و هدف: کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک بیماری قلبی شایعی است. این بیماری در بزرگ سالان جوان تشخیص داده می شود و به ندرت در دوران کودکی قابل تشخیص است. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک تنوع درخور توجهی را در ویژگی های بالینی و ژنتیکی خود نشان می دهد. تاکنون، جهش در ژن های متعدد مرتبط با این بیماری کشف شده است که ژن های شایع آن MYBPC3 و MYH7 هستند. هدف از این مطالعه استفاده از توالی یابی کل اگزوم برای انجام آنالیز ژنتیکی کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک در چهار کودک متعلق به خانواده های ایرانی است. مواد و روش ها: بیماران ارزیابی پزشکی، از جمله ارزیابی بالینی و اکوکاردیوگرافی شدند و نوار قلب آن ها بررسی شد. آزمایش ژنتیکی پس از استخراج DNA با استفاده از توالی یابی کل اگزوم برای شناسایی تغییرات ژنتیکی ای انجام شد که ممکن است باعث این بیماری شده باشند. علاوه بر این، بررسی بیوانفورماتیکی تغییرات ژنتیکی با نرم افزارهای مطابقت سازی، فراخوانی کننده و تفسیرکنندۀ واریانت صورت پذیرفت و درنهایت، روش توالی یابی سنگر برای تأیید تغییر ژنتیکی بر روی افراد خانوادۀ بیمار انجام شد. یافته ها: بیماران، کودکانی با علائم اولیه ای نظیر سنکوپ و تپش قلب بودند که برای آنها تشخیص کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک نوع 3 و 4 براساس نتایج نوار قلب و اکوکاردیوگرافی داده شد. نتایج حاصل از آزمایش ژنتیکی تغییری نوپدید(De novo) و بدمعنی (c.1208G>A, p.Arg403Gln) را در ژن MYH7 نشان داد. همچنین، تغییر ژنتیکی هموزیگوت بی معنی (c.3811C>T, p.Arg1271Ter) دیگری که ایجادکنندۀ بیماری است، در ژن MYBPC3 شناسایی شد که باعث تولید یک پروتئین زودرس می شود. نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر نه تنها طیف تغییرات ژنی مرتبط با بیماری کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک را گسترش می دهد و به مشاورۀ ژنتیکی خانواده های مبتلا به این بیماری کمک می کند، بلکه اولین گونه های ژن سارکومر را در کودکان ایرانی ارائه می دهد.

سابقه و هدف: اختلال بی نظمی خلق اخلالگر از جمله اختلالات خلقی است که علی رغم ایجاد مشکلات عملکردی در زمینه های مختلف دارای چالش های متعدد درمانی است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی طرح واره درمانی بر تنظیم هیجان و کفایت اجتماعی در کودکان دارای اختلال بی نظمی خلق اخلاگر انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل پسران 8 تا 11 سال دارای اختلال بی نظمی خلق اخلالگر شهر اصفهان بودند که به مراکز تخصصی مشاوره کودک شهر اصفهان مراجعه کردند. از میان آن ها 30 کودک به همراه مادرشان به شیوه هدفمند انتخاب شده و در دو گروه 15 نفره (آزمایش و گواه) به صورت تصادفی قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان Garnefski و همکاران (2007) و پرسشنامه کفایت اجتماعی ادراک شده Anderson Boucher و همکاران (2007) بود. گروه آزمایش طی 10 جلسه (60 دقیقه برای کودک و 30 دقیقه برای مادر) تحت درمان قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه های تکراری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد تأثیر طرح واره درمانی بر تنظیم هیجان و کفایت اجتماعی معنادار و در مرحله پیگیری پایداری خود را حفظ کرده است (0/001>p). نتیجه گیری: بنا بر نتایج این پژوهش، برای بهبود تنظیم هیجان و کفایت اجتماعی کودکان دارای اختلال بی نظمی خلق اخلالگر می توان از طرح واره درمانی استفاده نمود.