مجله پرستاری و مامایی
سال:1402 | دوره:21 | شماره:6 |تعداد مقالات:8

پیش زمینه و هدف: افسردگی یکی از مشکلات روانی شایع در بیماران مبتلا به سرطان دستگاه گوارش است و می تواند بر کیفیت زندگی و روند بهبودی آن ها تأثیرگذار باشد. درمان های روان درمانی مختلفی برای کاهش افسردگی در این بیماران استفاده می شود. این مطالعه باهدف تعیین تأثیر معنادرمانی گروهی مبتنی بر مکتب فرانکل بر افسردگی بیماران مبتلا به سرطان دستگاه گوارش انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه یک پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بود. جامعه پژوهش کلیه بیماران مبتلا به سرطان دستگاه گوارش مراجعه کننده به بیمارستان امید شهر ارومیه در سال 1401 بودند. از بیماران بستری و سرپایی 50 بیمار مبتلابه سرطان دستگاه گوارش را که دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند به صورت در دسترس وارد مطالعه شدند. سپس بیماران انتخاب شده به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و مداخله قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها در مطالعه حاضر پرسشنامه ی جمعیت شناختی و پرسشنامه­ی افسردگی بک بود. تمامی جلسات به صورت آنلاین و با استفاده از نرم افزار قرار برگزار شد. گروه مداخله به طور تصادفی به دو گروه 12 و 13 نفره تقسیم شد. برای افراد هر دو گروه مداخله 10 جلسه و هر جلسه 90-60 دقیقه و به مدت دو هفته معنادرمانی گروهی مبتنی بر مکتب فرانکل برگزار شد. اعضای گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای از طرف محقق دریافت نکردند. پرسشنامه افسردگی بک قبل، 4 و 30 روز پس از پایان مداخله توسط شرکت کنندگان هر دو گروه تکمیل شدند. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 22 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره ی افسردگی در گروه مداخله در مقطع اول، دوم و سوم به ترتیب 24/7 ± 78/22، 832/3 ± 28/10 و 73/3 ± 17/11 و در گروه کنترل به ترتیب 485/7 ± 37/20، 543/6 ± 42/21 و 67/6 ± 47/20 بود. با توجه به نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس اندازه های تکراری اختلاف میانگین نمره افسردگی در سه مقطع اول، دوم و سوم اندازه گیری بین دو گروه مداخله و کنترل معنی دار بوده است که نشان دهنده تأثیر مداخله بر روی میانگین نمره افسردگی است (003/0=P). بحث و نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد که معنادرمانی مبتنی بر مکتب فرانکل می تواند بهبودی در افسردگی بیماران مبتلا به سرطان دستگاه گوارش را تسهیل کند.

پیش زمینه و هدف: تعبیه یک جسم خارجی در داخل قلب یک اتفاق بزرگ در زندگی فرد به حساب می آید و باعث تغییر در میزان کنترل فرد بر محیط و انتخاب هایش می شود. بنابراین مشخص نمودن صحیح کانون یا منبع کنترل می تواند نقش مهمی در تدوین راهبردهایی جهت مشارکت این بیماران در رفتارهای سلامتی مفید و اتخاذ راهبردهای مقابله ای فعال را داشته باشد. با توجه به اهمیت فهم مؤلفه های کانون سلامت و نبود مطالعه ای مشابه بر روی این بیماران، مطالعه حاضر باهدف تعیین کانون کنترل سلامت در بیماران با پیس میکر دائمی قلبی مراجعه کننده به درمانگاه دیس ریتمی مرکز سیدالشهدا شهرستان ارومیه در بین سال های 1401 و 1402 انجام شده است. مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی 350 نفر از بیماران دارای پیس میکر دائمی قلبی مراجعه کننده به درمانگاه دیس ریتمی مرکز آموزشی درمانی سیدالشهدا ارومیه به روش در دسترس انتخاب شده و به تکمیل پرسشنامه پرداختند. جهت گردآوری داده ها از فرم مشخصات جمعیت شناختی ونیز مقیاس چندوجهی کانون کنترل سلامت (MHLC) استفاده شد. این پژوهش در یک بازه زمانی 10 ماهه انجام گرفت و کلیه داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 22 و با استفاده از آمار توصیفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد، بیشترین میانگین نمره از بین مؤلفه های کانون کنترل سلامت به ترتیب مربوط به مؤلفه های کنترل بیرونی (77/4 ± 90/28) و درونی (33/5 ± 03/26) بود. همچنین کمترین میانگین نمره مربوط به کانون کنترل بیرونی شانس (78/6 ± 76/17) بود. بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت کانون کنترل سلامت بیماران دارای ضربان ساز داخلی قلب عمدتاً از نوع کنترل بیرونی افراد قدرتمند است. به گمان این بیماران، سلامتی و برنامه مراقبتی و پیامدهای معین در سلامت فردی آنان در دست کادر درمان و پزشکان و متخصصین مربوطه است و نقش آن ها را در زمینه سلامتی خودشان پررنگ تر احساس می کنند.

پیش زمینه و هدف: بیماری فتق زمانی بروز می کند که یک ناحیه از یک عضو یا بافت از طریق یک لایه عضله ضعیف بیرون می زند. رایج ترین درمان این بیماری، جراحی هرنی است که به دو روش باز و بسته با بیهوشی انجام می شود. انجام بیهوشی در افراد سالخورده با بیماری های زمینه ای پرخطر خواهد بود. در این مطالعه موردی، با توجه به سن بالای بیمار کاندید برای عمل جراحی فتق، بیهوشی بیمار از طریق هیپنوتیزم انجام شد. معرفی بیمار: نمونه موردبررسی زن 87 ساله بود که با تشخیص فتق اینگوینال در بیمارستانی در ساری بستری و یک روز پس از عمل جراحی به کمک بیهوشی توسط هیپنوتیزم، با حال مساعد از بیمارستان ترخیص گردید. هیپنوتیزم توسط روان پزشک و فلوشیپ روان درمانی که در انجمن هیپنوتیزم بالینی ایران دوره هیپنوتیزم درمانی را گذرانده بودند، انجام شد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه، فتق درمان دارویی نداشته و درمان اصلی و قطعی آن جراحی است، لذا عوارض ناشی از بیهوشی دارویی در افراد سالمند بالا است. لذا استفاده از درمان بیهوشی به کمک هیپنوتیزم، راه مناسبی برای کاهش عوارض ناشی از بیهوشی است. استفاده از بیهوشی از طریق هیپنوتیزم برای سایر بیماران پرخطر کاندید عمل جراحی توصیه می شود.

پیش زمینه و هدف: استقلال یک فاکتور مهم و ضروری در حرفه پرستاری محسوب می شود. استقلال در محیط کاری می تواند بر عوامل مختلفی تاثیرگذار باشد که از آن جمله می توان به ابقای پرستاران در حرفه و تعهد کلی به حرفه اشاره کرد. مطالعه حاضر باهدف تعیین میزان استقلال حرفه ای و ارتباط آن با تعهد سازمانی پرستاران شاغل در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های ارومیه انجام گردید. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی و از نوع مقطعی-همبستگی بر روی 385 پرستار شاغل در بخش های مراقبت ویژه در سال 1402-1401 انجام شد. نمونه گیری به روش سهمیه انجام شده و جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه های دموگرافیک، پرسشنامه استقلال حرفه ای Varjus و تعهد سازمانی Porter انجام شد. ارتباط بین متغیرهای دموگرافیک و مؤلفه های این تحقیق از آزمون تی تست مستقل و آنوا؛ همچنین برای بررسی ارتباط بین استقلال حرفه ای و تعهد سازمانی پرستاران از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج مطالعه، با توجه به میانگین و انحراف معیار استقلال حرفه ای پرستاران (62/16±57/63) و تعهد سازمانی (34/12±12/61)؛ استقلال حرفه ای و تعهد سازمانی پرستاران شاغل در بخش مراقبت های ویژه در حد متوسط بود. بین استقلال حرفه ای و تعهد سازمانی رابطه مثبت معنی دار مشاهده شد. )05/0p<). بحث و نتیجه گیری: با ارتقای استقلال حرفه ای پرستاران می توان تعهد سازمانی آن ها را بهبود داد، که این امر باعث افزایش کیفیت مراقبت ارائه شده توسط پرستاران می شود. لذا اتخاد استراتژی های مناسب و سیاست های لازم توسط مدیران جهت بهبود استقلال حرفه ای پرستاران توصیه می شود.

پیش زمینه و هدف: بیماران تحت همودیالیز به یک برنامه پیگیرانه باهدف بهبود نگرش در تبعیت از محدودیت های رژیم غذایی و مایعات نیازمندند. مطالعه حاضر باهدف تعیین «تأثیر به کارگیری مدل مراقبت پیگیر بر نگرش مرتبط با تبعیت از رژیم غذایی و مایعات در بیماران همودیالیزی» انجام گردید. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با گروه مداخله و کنترل بود که بر روی 64 بیمار همودیالیزی انجام شد. نمونه های این مطالعه ابتدا به شیوه در دسترس انتخاب و سپس به روش تصادفی ساده به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. ابتدا پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و نگرش مرتبط با تبعیت در بیماران کلیوی در مرحله پیش آزمون توسط بیماران هر دو گروه پُر شد. سپس در گروه مداخله، بعد از در اختیار قرار دادن کتابچه آموزشی، مدل مراقبت پیگیر اجرا شد. در پایان هر ماه و تا پایان ماه سوم، پرسشنامه نگرش مرتبط با تبعیت در دو گروه تکمیل گردید. سپس اطلاعات جمع آوری شده توسط آزمون های آماری در نرم افزار SPSS نسخه 21 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تجزیه وتحلیل آماری نشان داد، میانگین نمره نگرش مرتبط با تبعیت از رژیم غذایی و مایعات بیماران بین گروه های مداخله و کنترل قبل از اجرای مداخله تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت (343/0= p)، ولی این نمره یک ماه بعد از شروع مداخله به صورت معنی داری افزایش یافته بود (005/0=p). بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که با اجرای مدل مراقبت پیگیر یک ماه بعد از مداخله، بیماران پایبندی بیشتری به محدودیت های رژیم غذایی و مایعات داشته اند؛ لذا توصیه می شود پرستاران در مراقبت از بیماران از مدل های پرستاری مانند مدل مراقبت پیگیر استفاده کنند.

پیش زمینه و هدف: پرستاران با استفاده از قابلیت خودکارآمدی شغلی می توانند در خنثی نمودن عواقب عوامل استرس زای محیط کار موفق تر باشند. افزایش خودکارآمدی همگام با ارتقای سطح عدالت سازمانی، می تواند بر فرسودگی شغلی پرستاران تأثیر داشته باشد. این مطالعه باهدف تعیین رابطه عدالت سازمانی با خودکارآمدی و فرسودگی شغلی پرستاران بخش های ویژه در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1401 انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مفطعی-همبستگی حاضر با نمونه گیری طبقه ای نسبتی روی 220 پرستار شاغل در بخش های مراقبت ویژه پنج مرکز آموزشی-درمانی شهر همدان در سال 1401 انجام شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه عدالت سازمانی نیهوف و مورمن، پرسشنامه خودکارآمدی شغلی ریگز و نایت و پرسشنامه فرسودگی شغلی پرستاران گاروسا و همکاران استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزار SPSS نسخه 26 تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: بر اساس نتایج، میانگین و انحراف معیار عدالت سازمانی در شرکت کنندگان در پژوهش برابر با 67/0 ± 01/3، که در سطح مطلوب بود. میانگین و انحراف معیار خودکارآمدی کل و فرسودگی شغلی نیز به ترتیب برابر با 93/10 ± 40/103 و 62/4 ± 26/28 و در سطح متوسط بود. مطابق یافته ها، عدالت سازمانی با خودکارآمدی کل پرستاران همبستگی معناداری داشت (001/0 > P، 393/0 = r). همچنین مطابق نتایج مدل رگرسیونی خطی چندگانه، تنها تأثیر مؤلفه عدالت توزیعی و مؤلفه باورهای خودکارآمدی فردی بر فرسودگی شغلی (با احتمال 99 درصد) معنادار بودند. بحث و نتیجه گیری: با افزایش ادراک پرستاران از عدالت سازمانی، خودکارآمدی شغلی آن-ها افزایش و فرسودگی شغلی کاهش یافت. با توجه به ارتباطات شناسایی شده، توجه مدیران و رهبران پرستاری به ارتقای سطح عدالت سازمانی، می تواند خودکارآمدی شغلی پرستاران را ارتقاء و فرایند فرسودگی شغلی پرستاران را آهسته تر کند.

سردبیر محترم: اعضای هیئت علمی از مهم ترین سرمایه های مؤسسات آموزش عالی محسوب می شوند و بررسی مسائل آن ها حائز اهمیت است (1). این افراد نقش مهمی در بهبود فرایند تدریس، یادگیری، رشد دانشجویان در زمینه های مختلف داشته و منجر به بهبود برون دادهای آموزشی، شغلی، پژوهشی می گردند (2). مطالعات بیانگر تنش و چالش فراوان در زندگی استادی و کیفیت کاری آن هاست. ازیک طرف راه به سمت تصدی موقعیت آکادمیک یک تجربه پیچیده برای اعضای هیئت علمی جدید است و ایدئال تلقی می شود. از طرفی دیگر این تجربه شغلی اغلب مملو از احساس غرق شدن و همچنین عدم آمادگی برای برخی مسئولیت ها و پویایی های سازمانی، رویارویی با تعارض های مربوط به انتظارات و فرهنگ ها است. درواقع در چنین موقعیتی حفظ تعادل شخصی و مراقبت از خود کاری دشوار است (3). نخستین روزهای تجربه کاری برای هر فرد دلهره آور و همراه با فشارهای روانـی است. فرد باید با شیوه ی کاری، محیط و همکاران جدید هماهنگ شود. افراد تازه وارد به محـیط کـاری نمی دانند چه چیزی را از چه کسـی بپرسند. در نتیجه، ممکن است زمان زیادی سپری شود تا ساده ترین مسائل را یاد بگیرند(4). به عنوان هیئت علمی جدید، افراد در حال تطبیق با موقعیت جدید هستند. مطالعات، تصویری از چالش های مهمی را ارائه می دهند که اساتید هنگام شروع به کار جدید خود با آن مواجه هستند. سازگاری با زندگی تحصیلی اغلب استرس زا است. نگرانی های رایج اساتید، مبارزه با کمبود زمان برای انجام همه چیز، عدم اطمینان در مورد آنچه دقیقاً از آن ها انتظار می رود، چالش ها جهت رسیدن به تعادل بین مسئولیت های حرفه ای و شخصی ازجمله موارد است (5). عضو جدید به درک مأموریت، اهـداف، فلسـفه سازمان، ساختار، فرهنگ، ارزش، فعالیت های کارکنان، استانداردهای خدمات، قوانین بهداشـت و سلامت همراه با روش ها، جداول زمانی، توقعات و انتظارات نیاز دارد تا موجب افزایش حـس وفـاداری و تعلق خاطر عضـو جدیـد بـه سازمان گردد (4). معمولاً 5 سال اول فعالیت های حرفه ای اعضای هیئت علمی مرحله تبدیل وضعیت و تثبیت جایگاه حرفه ای است ک یکی از مهم ترین مراحلی است که اعضای هیئت علمی دانشگاه های کشور در زندگی حرفه ای خود دارند (6). زیرا عضـو جدیـد، تـا مرحله آشناسازی هیچ فعالیتی در رابطه با شغل جدید انجام نـداده و تجربه ای نیـز در ایـن زمینـه کسب نکرده است، لذا محتوا و شیوه آموزش در پایه ریزی فعالیت ها و مهارت های فـردی لازم فوق العاده مؤثر خواهد بود (4). در یک مطالعه بر روی دانشگاهیان آمریکایی موضوعاتی را در زندگی جدید هیئت علمی مانند استرس، زمان، اجتماعی شدن، و ارزیابی اعضای هیئت علمی جدید، استرس قابل توجهی را در تطبیق با آن تجربه می کنند. بسیاری گزارش می دهند که زمان زیادی را صرف آماده سازی برای کلاس های خود می کنند، اما هنوز اغلب احساس آمادگی نمی کنند و زمان کمی برای پیگیری برنامه های تحقیقاتی مورد انتظار باقی می گذارند (5). در حرفه پرستاری نیز بعد از سپری شدن دوره دکتری، ایدئال ترین شرایط، راه تصدی سمت هیئت علمی و شروع زندگی آکادمیک است. اما این راه علیرغم وجهه اجتماعی بالا، با چالش ها و فراز و نشیب های فراوانی همراه است. دست وپنجه نرم کردن با مشکلاتی همچون آشنا نبودن با قوانین و شرح وظایف، آشنا نبودن با افراد رده های مختلف سازمان و چارت سازمانی، ارائه دروس تئوری در ابتدای ورود به عرصه فعالیت، داشتن واحدهای بالینی، زمان بر بودن آمادگی جهت تدریس واحد تئوری، محول شدن واحدهای درسی فراوان (8/16 واحد)، کم بودن نسبت واحدهای درسی با حجم مطالب درسی، چالش های تقسیم و تخصیص واحدها، نداشتن زمان کافی برای فعالیت های تحقیقاتی، سردرگم بودن جهت انجام فعالیت های ارتقاء علمی، محول کردن وظایف فرعی در راستای آموزش مانند استاد مشاوری، آموزش مداوم، حضور در شوراها و جلسات مختلف بدون هیچ گونه سابقه حضور در چنین جلساتی، مقایسه شدن و ارزیابی توسط دانشجویان، همکاران، تبعیض های محیط کاری، عدم پذیرش عضو جدید و شیوه های کاری وی توسط دانشجویان و برخی همکاران ازجمله این موارد است. تلاش در راستای برآورده کردن انتظارات سازمان، همکاران و دانشجویان علاوه بر در نظر گرفتن تعارض زندگی شخصی با محیط کاری، خستگی و تنش روانی قابل ملاحظه ای به فرد وارد می کند. همه این موارد در صورتی است که عضو جدید هیئت علمی هیچ گونه آموزشی در این راستا ندیده است و بایست اغلب موارد به صورت آزمون وخطا پیش برود. این موارد می تواند بر قابلیت های عضو هیئت علمی و درنهایت کیفیت آموزش تأثیرگذار باشد. نویسنده ذکر نقل قولی را در اینجا لازم می داند"... نسل تغییر کرده، انتظارات دانشجوها بالاتر رفته، سازمان هم انتظاراتی داره، خب ما تمام روزهای هفته رو درگیرهستیم، صبح ها کارآموزی و عصرها هم کلاس و جلسات و غیره، در کنارش مشغله زندگی هم داریم، وقت استراحت نداریم، اوائل خیلی سخته تا روال کاردستمون به یاد و رو غلتک بیفته زمان میبره، از خیلی کارهامون جا میمونیم از کارهای تحقیقاتمون میمونیم واقعاً وقت نمی کنیم....". با توجه به شرایط تنش زا در سال های نخست فعالیت حرفه ای اساتید و تثبیت جایگاه حرفه ای آن ها که دوران پایه محسوب می شود، انتظار می رود جهت ورود به عرصه دانشگاه، تمهیداتی در نظر گرفته شود. لذا پیشنهاد می شود قبل از ورود به مرحله تعهدات دوره دکتری مدت کوتاهی را به عنوان دوره آموزشی سپری نمایند. با نظر به وارد شدن ناگهانی بعد از فارغ التحصیلی به عرصه آموزش میزان واحدهای درسی به تدریج پایه افزوده شود تا با توجه به توانمندی های فرد به حدنصاب برسد. در نظر گرفتن یک روز کامل در هفته به فعالیت های تحقیقاتی جهت برآورده کردن انتظارات پژوهشی سازمان از دیگر راهکارها است. امید است با در نظر گرفتن این موارد جهت افزایش انگیزه اعضای هیئت علمی جدید، بتوان گامی مؤثر در این زمینه برداشت و به بهبود این شرایط کمک شایانی نمود.

پیش زمینه و هدف: سلامت جنسی یکی از مهم ترین ابعاد رضایت زناشویی به شمار می رود. احقاق جنسی و رضایت جنسی ازجمله مؤلفه های سلامت جنسی است که در افراد متأهل می تواند زمینه ساز مشکلات فراوانی باشد. پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر رویکرد اقتصاد زیست انرژی و درمان شناختی- رفتاری بر رضایت جنسی و احقاق جنسی زنان انجام شد. مواد و روش کار: پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری بود. جامعه پژوهش زنان 20 تا 40 ساله متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره منطقه 7 تهران در نیمه اول سال 1401 بودند. 45 نفر به صورت در دسترس و داوطلبانه به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی به سه گروه 15 نفره (دو گروه مداخله و یک گروه کنترل) گمارده شدند. گروه های مداخله به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای به صورت یک بار در هفته، درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر اقتصاد زیست انرژی دریافت کردند. از پرسشنامه های رضایت جنسی لارسون (1998) و شاخص احقاق جنسی هالبرت (1992) به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. داده های پژوهش به کمک نرم افزار SPSS نسخه 25 و با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر با در نظر گرفتن سطح معناداری 05/0 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که هر دو روش درمان شناختی رفتاری و اقتصاد زیست انرژی منجر به بهبود معنادار احقاق جنسی و رضایت جنسی شدند (05/0> P). نتایج آزمون تعقیبی بن فرونی نشان داد که اثرات هر دو درمان در دوره پیگیری پایدار بوده (05/0< P) و همچنین بین دو درمان شناختی رفتاری و اقتصاد زیست انرژی در اثربخشی بر روی احقاق جنسی و رضایت جنسی زنان تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0< P). بحث و نتیجه گیری: به منظور بهبود مؤلفه های سلامت و رضایت جنسی زنان می توان از درمان های شناختی رفتاری و اقتصاد زیست انرژی بهره برد.