طب دریا
سال:1402 | دوره:5 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

1سرمقاله

1زمینه و هدف: با توجه به اینکه پیشگیری از حوادث و بلایا طبیعی همیشه قابل انجام نیست، لذا وجود یک بیمارستان آماده می تواند نقش موثری در کاهش مرگ و میر و صدمات ناشی از حوادث داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین میزان آمادگی بیمارستان های نیروی دریایی در شرایط حوادث و بلایا طبیعی انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر به روش توصیفی- مقطعی در سال های 1400-1399 در 3 بیمارستان منتخب نیروی دریایی با استفاده از ابزار آمادگی عملکردی مواجهه با حوادث و بلایای طبیعی حیدرانلو و همکاران (2015) انجام شد. یافته ها: میزان آمادگی کلی بیمارستان A با مجموع امتیاز 465 و بیمارستان B با مجموع امتیاز 442 و C با مجموع امتیاز 378 برابر متوسط (60%-41%) می باشد. در مجموع 17 بُعد در بیمارستان های منتخب بررسی شد. بیشترین امتیاز در حیطه ارزیابی خطر و سامانه هشدار سریع برابر با امتیاز (100 درصد) خیلی خوب توسط بیمارستان A کسب شد و کمترین نمره در حیطه امنیت (91/13 درصد) در بیمارستان B ارزیابی خطر با امتیاز (5/87 درصد) بیشترین امتیاز و کمترین امتیاز بازیابی بعد از بلایا (27/27) ضعیف و برابر ضعیف (40%-21%) در بیمارستان C و بیشترین امتیاز در حیطه ارزیابی خطر برابر با امتیاز (100 درصد) خیلی خوب و کمترین نمره در حیطه امنیت برابر بسیار ضعیف (27/2 درصد) می باشند. نتیجه گیری: نتیجه ارزیابی در 3 بیمارستان نیروی دریایی نشان می دهد که مانند سایر بیمارستان های غیرنظامی دارای آمادگی متوسطی هستند. همچنین نتایج نشان می دهد که بیشترین ابعاد در حوزه اعتباربخشی بیمارستان می باشد. این بیمارستان ها می تواند با به اشتراک قرار دادن فعالیت های خود در جهت ارتقاء در ارزیابی های بعدی و کسب امتیاز بهتر، هزینه های خود را نیز کاهش دهند.

1در دهه های اخیر تولید غذاهای فراسودمند و غنی شده رونق یافته و در حال رشد است. برخی از موجودات دریایی از جمله ریز جلبک ها دارای ترکیبات با ارزش تغدیه ای و گاهی منحصر بفرد هستند که برای غنی سازی و یا تولید غذاهای فراسودمند کاربرد دارند. ریزجلبک ها اسپیرولینا (Spirulina) یکی از گونه هایی است که پتانسیل استفاده برای تولید اینگونه غداها را دارد. مطالعات متعدد روی اسپیرولینا نشان می دهد که این جلبک کاربردهای متعدد درمانی روی برخی از بیماری های غیرواگیر دارد. این خواص مرتبط با ویژگی های ترکیب شمیایی و ارزش تغذیه ای خاص اسپیرولینا از قبیل مواد معدنی، رنگدانه ها، اسید های چرب امگا 3، پروتئین، اسید های آمینه ضروری و انواع ویتامین ها است. پژوهش های متعددی در داخل و خارج از کشور روی غنی سازی مواد غذایی و تولید غذای فراسودمند با اسپیرولینا انجام شده است که نشان می دهد افزودن این ریزجلبک در غذاهای مصرفی روزانه بخصوص غذاهای با پایه غلات باعث افزایش ارزش تغذیه ای این غذاها از جمله افزایش مقدار مقدار آهن،کلسیم، اسیدهای چرب امگا 3، اسید های آمینه ضروری، پروتئین گردیده و علاوه برآن موجب بهبود خواص حسی، بافت و رنگ آنها شده است. این مطالعه مروری با هدف معرفی این ریزجلبک برای غنی سازی مواد غذائی و افزایش ارزش تغذیه ای غذاهای تولیدی برپایه غلات تدوین شده است.

1زمینه و هدف: امروزه استفاده از عصاره های گیاهی به عنوان یک راهبرد جایگزین برای مصرف آنتی بیوتیک ها مورد توجه قرار گرفته است. هدف از مطالعه حاضر سنجش فعالیت های ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی و سمیت عصاره اتانولی استخراج شده از برگ گیاه گارم زنگی Terminalia catappa بومی استان هرمزگان در مقابل برخی گونه های بیماریزای زئونوز ویبریو بود. روش ها: در این مطالعه ابتدا عصاره اتانولی با استفاده از روش استخراج خیساندن در حلال تهیه شد. سپس فعالیت ضد میکروبی آن برای تعیین حداقل غلظت بازدارنده (MIC) و حداقل غلظت کشنده (MBC) با استفاده از روش میکرودایلوشن انجام شد. همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره مذکور با استفاده از روش سنجش مهار رادیکال های آزاد دی فنیل1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) تعیین گردید. در نهایت فعالیت سیتوتوکسیک این عصاره در مقابل آرتمیا با استفاده از روش سنجش سمیت ﻣﯿﮕﻮی آب ﺷﻮر بصورت میکرودایلوشن و در مقابل لارو میگو بر اساس محاسبه مرگ و میر تجمعی ارزیابی گردید. یافته ها: نتایج نشان داد میزان MIC عصاره استخراج شده در مقابل Vibrio harveyi و Vibrio parahaemolyticus به ترتیبg/mL µ 312 و 625 و MBC آن در مقابل هر دو سویهg/mL µ 625 ثبت شد. این عصاره رادیکال های آزاد DPPH را در غلظت میانه (IC50) به میزانg/mL µ 1/228 مهار نمود. همچنین در غلظت های مورد آزمون علیه Artemia franciscana و لارو میگوی Penaeus vannamei در مقایسه با شاهد سمیتی نشان نداد. نتیجه گیری: این نتایج پتانسیل بالای عصاره اتانولی استخراج شده از برگ T. catappa را به عنوان کاندیدای نویدبخش در مطالعات درون تنی نشان داد.

1عملکرد راکتورهای هسته ای دریایی مانند همه راکتورهای هسته ای است. اما بر خلاف سایر راکتورها ، بیشتر اطلاعات، در مورد راکتورهای دریایی طبقه بندی می شوند و به سختی می توان گفت چقدر ایمن هستند و از چه روشی ایمن را رعایت می کنند. گرچه احتمال حادثه ای که منجر به انتشار رادیواکتیویته از خود هسته راکتور هسته ای از کشتی یا زیردریایی به محیط می شود بسیار کم است اما وقوع حادثه قابل انکار نیست. مطالعات زیادی در مورد خطرات وقوع حادثه در راکتورهای هسته ای انجام شده است اما در این مقاله از دید توصیفی به بررسی جنبه های مختلف این حادثه در یک شناور یا زیردریایی هسته ای پرداخته شده است و میزان خطرات ناشی از این حوادث مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله نشان داده شده است که شناورها و زیردریایی های هسته ای از سطح ایمنی بالایی جهت جلوگیری از انتشار مواد رادیواکتیو در اثر وقوع حادثه برخوردار بوده و این جنبه ها در مرحله طراحی و ساخت مورد توجه قرار گرفته اند. از آنجا که در هر سامانه هسته ای، زیر سامانه های پوشش سوخت (غلاف)، سامانه خنک کننده و محفظه ایمنی باعث نشت مواد رادیو اکتیو به محیط زیست می گردند. پس از تقسیم بندی حوادث هسته ای بر اساس هر کدام از این زیر سامانه ها، به بررسی ملاحظات ایمنی منظور شده جهت جلوگیری از انتشار آلودگی و حفظ ایمنی هسته ای پرداخته شده است. سپس به بررسی ویژگی های انتشاری مواد رادیواکتیو منتشر شده در محیط دریایی در صورت بروز حادثه هسته ای از نظر نیمه عمر، برد انتشاری و انواع واپاشی های آنها در طول نیمه عمرشان پرداخته شده است. در نهایت نقش بسیار مهم آب دریا در تضعیف و ترقیق مواد خواص تابشی مواد رادیواکتیو بررسی شده است و نشان دادیم که نوترون ها سریع و پرتوهای گامای در زیر آب، به سرعت توسط آب دریای اطراف ضعیف می شوند و معمولاً کمتر از 1 متر حرکت می کنند. همچنین اغلب مواد رادیواکتیو حاصل از یک حادثه هسته ای دارای تابش های رادیواکتیو از جنس آلفا (α) و بتا (β) هستند که این دو نوع تابش در آب دارای برد بسیار محدود زیر 10 سانتی متر هستند و آب دریا حفاظ خوبی در برابر انتشار پرتویی این نوع آلودگی ها است.

1آلاینده های پلاستیکی امروزه به عنوان یک تهدید جدی برای تعادل اکولوژیکی در اکوسیستم های دریایی محسوب می شوند. یکی از جانوران دریایی که به شدت تحت تأثیر این آلاینده های مخرب قرار دارند لاک پشت های دریایی می باشند. این آبزیان با اشتباه گرفتن پلاستیک با مواد غذایی، از آن ها تغذیه می کنند و این امر باعث انسداد در مجاری تنفسی و گوارشی موجود شده و نهایتاً مرگ جانور را در پی دارد. نتایج بسیاری از مطالعات نشان می دهد، گیر افتادن در تورهای ماهیگیری و خفگی در اثر عدم اکسیژن، یک عامل مهم در مرگ ومیر لاک پشت های دریایی است. بررسی یافته های مطالعات پژوهشگران نشان می دهد پسماند های پلاستیکی حتی در مقادیر بسیار ناچیز قادر به کشتن لاک پشت های دریایی هستند. قطعات پلاستیکی در هنگام مصرف می توانند در دستگاه گوارش موجود جمع شده و یا باعث انسداد مجاری تنفسی و گوارشی شوند که درهرصورت کشنده است. مطالعه حاضر تلاش می کند با بررسی، مرور شواهد و نتایج مطالعات پژوهشگران در رابطه با مرگ ومیر لاک پشت های دریایی به ویژه در آب های دریایی ایران، نقش آلاینده های دریایی به ویژه پلاستیک ها را در رابطه با حیات لاک پشت های دریایی ارزیابی کند. مطالعه حاضر در دو بخش انجام شده است؛ بخش اول شامل مطالعات مروری-توصیفی که سعی شده با استفاده از منابع داخلی و خارجی، به بررسی اثر مواد پلاستیک بر زندگی لاک پشت های دریایی و به ویژه گونه های نواحی ایرانی دریایی عمان پرداخته شود و مرحله دوم شامل مطالعات میدانی و آزمایشگاهی جهت شناسایی گونه های لاک پشت و علت مرگ ومیر لاک پشت های دریایی در منطقه موردمطالعه است. در آبان 1397 تعداد 35 لاشه لاک پشت دریایی در سواحل منطقه دَرَک در جنوب استان سیستان و بلوچستان مشاهده شد. پس از بررسی های میدانی و آزمایشگاهی بلع پلاستیک توسط این موجودات یک عامل مؤثر در از بین رفتن آن ها تشخیص داده شد. در اکثر نقاط ساحلی دریای عمان به ویژه منطقه ساحلی درک، به دلیل افزایش تردد گردشگران و ساخت وسازهای ساحلی و همچنین دور ریختن ادوات صیادی مستعمل و بلا استفاده به خصوص تورهای ماهیگیری، مقادیر بسیار زیادی مواد پلاستیکی در دریا و سواحل رها می شود و دراین بین، جمعیت لاک پشت های دریایی در سواحل شمالی دریای عمان در معرض انواع پسماند های دریایی قرار دارند. با توجه به نقش پلاستیک در نابودی لاک پشت های منطقه، اعمال و اجرای برنامه های مدیریتی جهت کاهش پسماند های دریایی در منطقه با تأکید بر آلاینده های پلاستیکی ناشی از فعالیت های صیادی، آموزش صیادان و اهالی بومی جهت حفاظت از لاک پشت های دریایی و بازنگری در استفاده از ادوات صیادی ضروری می نماید.

1زمینه و هدف: در سال‏های گذشته دانشگاه نظامی در راستای برنامه‏های تربیتی دانشجویان و استفاده از توانمندی دانشجویان جهت ارائه خدمت به اقشار محروم جامعه اردوهای جهادی برگزار کرده است. لذا در این مطالعه ما برآن شدیم که تاثیر شرکت در اردوهای جهادی بعنوان یک حرکت داوطلبانه مفید و موثر را بر میزان امید به زندگی دانشجویان علوم پزشکی را در یک دانشگاه نظامی بسنجیم. روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 1401 در دانشگاه نظامی انجام شد. جامعه مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه نظامی بود. عدم تمایل به ادامه همکاری با تیم پژوهش معیار خروج از مطالعه بود. جهت تکمیل این پرسشنامه ها که توسط 200 نفراز دانشجویان انجام شد، از طریق سامانه های الکترونیکی آنلاین از قبیل پرس لاین و بصورت کاغذی، با مراجعه حضوری به دانشجویان در محیط های دانشجویی دانشگاه شامل کلاس های درس، جلسات مورنینگ گزارش و سایر جلسات جمعی آموزشی و پژوهشی و یا در خوابگاه های دانشجویی دانشگاه نظامی به روش نمونه گیری طبقه ای جمع آوری اطلاعات انجام شد. یافته ها: در این مطالعه تعداد 200 نفر شرکت کردند که 81% مرد و 19% زن بودند. تعداد 123 نفر (5/61%) در رده سنی 20 تا 25 سال بودند. تعداد 97% افراد رشته پزشکی بودند. تعداد 137 نفر (5/68%) در مقطع دکتری حرفه ای تحصیل می کردند و تعداد 57 نفر (5/28%) در مقطع تخصص پزشکی تحصیل می کردند. تعداد 86 (43%) اصلا در اردوهای جهادی شرکت نکرده بودند. تعداد 114 (57%) حداقل یک بار در اردوهای جهادی شرکت کرده بودند. پرسشنامه امید به زندگی در افرادی که اصلاً در اردوهای جهادی شرکت نداشتند 46/11±62/165و در افرادی که تعداد سه بار در اردوهای جهادی شرکت داشتند 51/18±96/174 بود (001/0P=). رابطه معنی داری بین مقطع تحصیلی و تعداد شرکت در اردوهای جهادی وجود داشت (001/0P<). میانگین پرسشنامه امید به زندگی در افراد در مقطع دکتری حرفه ای 25/15±07/171 و در افرادی در مقطع تخصص 88/7±75/163 بود (004/0P=). میانگین امید به زندگی در متاهلین 04/9±58/165 و در مجردین 81/15±40/171 بود (004/0P=). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دانشجویان پزشکی که بیشتر در اردوهای جهادی به صورت داوطلبانه شرکت داشتند میزان امید به زندگی بالاتری را داشتند. این مطالعه پیشنهاد می کند که ارتباط بین فعالیت‏های داوطلبانه و پیامدهای سلامت جسمی و روانی باید به طور گسترده مورد مطالعه قرار گیرد.

1از جمله سیستم های مهم و موثر در پاسخ گویی به پاندمی های عوامل عفونی نوپدید و بازپدید، نظام سلامت موجود در کشورهای مختلف می باشد. نظام سلامت خود متشکل از یک سیستم بسیار پیچیده سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می باشد. بنابراین، مطالعات مختلف برقراری هماهنگی بین نظام سلامت، سیستم های فرعی آن و سیستم بزرگ پیرامون آن برای دستیابی به اهداف تعیین شده را ضروری دانسته اند. پاسخگویی به تهدیدات بیولوژیک، انواع شوک های اقتصادی، اجتماعی، بلاهای طبیعی، جنگ و ... از جمله وظایف مهم نظام سلامت و زیر مجموعه های آن می باشد. نظام سلامت موفق، نظامی است که بتواند خودش را با تغییرات بوجود آمده تطبیق و تغییر دهد. استراتژی های تقویت تاب آوری نظام سلامت برای پاسخ دهی مناسب به شوک ها و بحران های حاد، ناگهانی و شدید متفاوت از پاسخ دهی به چالش های شناخته شده و مزمن نظیر سالمندی جمعیت و چالش های روتین مدیران سازمان های بهداشتی و درمانی است. تاب آوری فضاهای کاربری بهداشتی و درمانی مفهوم جدیدی است که رویکرد اصلی آن آسیب پذیری کمتر و انعطاف پذیری بیشتر برای شهرها در برابر تنش ها و حوادث انسانی و غیر انسانی است به گونه ای که یک شهر را طوری بازبینی نماییم که هنگام بحران آمادگی لازم را داشته باشد. به طوری که، به سرعت به شرایط جدید پاسخ داده و با کمترین آسیب به کار خود ادامه دهد. به دلیل ماهیت حساسیت فضاهای با کاربری بهداشتی و درمانی و میل به تاب آوری آنان هنگام ظهور بیمارهای پاندمیک متضمن استفاده از تدابیر و تدوین الگویی اختصاصی است. چون تحقیقات گذشته در حوزه تعریف تاب آوری بیشتر در بلاهای طبیعی همچون سیل و زلزله آثار متعددی است و معمولاً نوع کالبدی-ساختاری شهر مد نظر بوده است اما در حوزه فضایی کاربری مراکز درمانی و نیز از همه مهم تر تدوین راهکار های مناسب بی بهره بوده است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف معرفی عوامل موثر بر تاب آوری سیستم های درمانی در پاندمی عوامل عفونی نوپدید و بازپدید طراحی گردید.