مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سال:1402 | دوره:45 | شماره:5 |تعداد مقالات:8

زمینه. احساس تنهایی پدیده ای گسترده و فراگیر است و 50-25 درصد کل جمعیت بالای 65 سال را تحت تاثیر قرار می­دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی احساس تنهایی در سالمندان ایران است. روش کار. مطالعه حاضر یک مقاله مروری است که با جستجو کلیدواژه های سالمند، تنهایی، انزوا، Loneliness، Elderly، Old age، Older people، feeling loneliness انجام شد. برای بازیابی مقالات به هر دو زبان فارسی و انگلیسی طی سال های 1385 تا 1400، تمام مطالعات مقطعی منتشر شده وارد مطالعه شدند. ارزیابی کیفیت مطالعات و استخراج داده ها با مطالعه متن کامل مقالات منتخب پس از تایید، با استفاده از چک لیست استراب (STROBE Checklists) مخصوص مطالعات مقطعی انجام شد و مقالاتی که کیفیت لازم را داشتند وارد مطالعه شدند. یافته ها. در این پژوهش 128 مقاله در بررسی اولیه یافت شد. تعداد 26 مقاله پژوهشی پس از بررسی های اولیه وارد مطالعه شدند. مطالعه مقالات نشان داد که میانگین نمره احساس تنهایی در سالمندان بالاست و میانگین نمره احساس تنهایی در سالمندانی که در سرای سالمندی و دور از خانواده هستند نسبت به سالمندانی که در خانواده زندگی می­کنند به دلیل نداشتن روابط اجتماعی بیشتر است. نتیجه گیری. با توجه به نتایج مطالعات، میانگین نمره احساس تنهایی در سالمندان به خصوص در سالمندانی که در سرای سالمندی زندگی می­کنند به نسبت بالاست، بنابراین ایجاد شرایط لازم جهت حفظ روابط اجتماعی سالمندان می تواند میزان احساس تنهایی در آنها را کاهش داده و از عواقب ناخوشایند احساس تنهایی در آنان پیشگیری کند. پیامدهای عملی. با توجه به اهمیت ارتقا سلامت روان سالمندان، تقویت مشاوره های سالمندی، کاهش هزینه های درمانی و همچنین مشارکت دادن سالمندان در فعالیت های روزمره و گفتگو با گروه دوستان در جهت کاهش احساس تنهایی آنها توصیه می­شود. نتایج این پژوهش می تواند در ارتقا سطح آگاهی سیاست گذاران، مردم و خانواده های سالمندان در مورد تاثیر احساس تنهایی و اثرات آن بر سلامت روان سالمندان استفاده شود.

زمینه. مصرف رژیم غذایی پرچرب با رسوب چربی نابجا و بروز التهاب در پانکراس مرتبط است. ترانس چالکون یک چالکون ساده با اثرات محافظتی در برابر اختلالات متابولیکی ناشی از مصرف رژیم غذایی پرچرب است. بنابراین مطالعه برای اولین بار اثرات احتمالی این چالکون بر بیان واسطه های التهابی در پانکراس حیوانات تغذیه شده با امولسیون پرچرب را بررسی کرد. روش کار. بیست و یک موش صحرایی نر به طور تصادفی به سه گروه کنترل: دریافت کننده توئین 80 (10%)، گروه: HFD دریافت کننده امولسیون پرچرب و توئین 80 (10%) و گروه HFD + Chalcone: دریافت کننده امولسیون پرچرب و ترانس چالکون تقسیم شدند. تیمارها به مدت 6 هفته انجام شد. سپس میزان بیان ژن های MCP-1 (monocyte chemoattractant protein-1) و TNF-α (tumor necrosis factor-α) در پانکراس حیوانات تغذیه شده با رژیم غذایی پرچرب به روش Real-time PCR سنجش شد. یافته ها. مصرف امولسیون پرچرب باعث افزایش بیان mRNA بیومارکرهای التهابی شامل TNF-α و MCP-1 در پانکراس موش های صحرایی شد و تیمار خوراکی با ترانس چالکون از بروز این تغییرات القا شده توسط امولسیون پرچرب جلوگیری کرد. نتیجه گیری. ترانس چالکون از طریق اثرات ضد التهابی آن باعث حفاظت پانکراس موش های صحرایی نر در مقابل اختلالات ناشی از مصرف رژیم غذایی پرچرب می شود. پیامدهای عملی. به نظر می رسد که مصرف رژیم غذایی پرچرب، تولید واسطه های التهابی در پانکراس را افزایش می دهد. از طرفی، ترانس چالکون توانایی محافظت از پانکراس در برابر التهاب ناشی از مصرف رژیم غذایی پرچرب دارد.

زمینه. سرترالین یکی از رایج ترین مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین برای بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی است. شیوع اختلال عملکرد جنسی در بین بیمارانی که از مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین استفاده می کنند برای زنان 40-45 و برای مردان 20-30 درصد است. یک راهکار برای جلوگیری از این عارضه جانبی، درمان ترکیبی با داروهایی مانند بوسپیرون و ریتالین است. هدف از این مطالعه مقایسه اثربخشی بوپروپیون و ریتالین بر اختلال عملکرد جنسی در بیماران مصرف کننده سرترالین بود. روش کار. این کارآزمایی بالینی تصادفی شده یک سو کور در سال 1397 انجام شد. پنجاه زن 20 تا 45 ساله واجد شرایط به طور هدفمند از درمانگاه های روانپزشکی بیمارستان های یحیی نژاد و روحانی بابل انتخاب شدند. از مصاحبه ساختار یافته برای غربالگری شرکت کنندگان از نظر اختلال افسردگی اساسی، مصرف سرترالین و اختلال عملکرد جنسی استفاده شد. همه شرکت کنندگان مقیاس تجربه جنسی آریزونا را تکمیل کردند و به طور تصادفی از طریق تصادفی سازی به گروه بوپروپیون و ریتالین تقسیم شدند. همه شرکت کنندگان یک ماه پس از مداخله، مجدد مقیاس را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها. تمام پنجاه شرکت کننده (25 نفر در هر گروه) مطالعه را تکمیل کردند. میانگین سن افراد مورد بررسی، 5/64 ± 36/38 سال بود. میانگین کلی نمرات افراد مورد بررسی از پرسش نامه تجارب جنسی آریزونا، قبل از مداخله 3/14 ± 23/44 و پس از مداخله 4/92 ± 19/52 بود. تفاوت بین گروهی از نظر میانگین نمرات اختلال عملکرد جنسی و تمام گویه های آن در پیش آزمون (0/886=P) و پس آزمون (0/872=P) ناچیز بود. مقایسه درون گروهی نشان داد که میانگین نمره اختلال عملکرد جنسی در هر دو گروه به طور معناداری کاهش یافته است (0/001˂P). نتیجه گیری. این مطالعه نشان داد اثربخشی بوپروپیون و ریتالین در کاهش قابل توجه اختلال عملکرد جنسی در بیماران مصرف کننده سرترالین یکسان است. پیامدهای عملی. با توجه به نتایج مطالعه حاضر و اثربخشی مشابه داروی بوپروپیون آهسته رهش و ریتالین در بهبود اختلال جنسی ناشی از سرترالین، به نظر می رسد ریتالین با توجه به اثربخشی در درمان، مصرف موردی راحت تر، مقرون به صرفه تر و جایگزین بهتری برای بوپروپیون در بهبود اختلال عملکرد جنسی در بیماران کاندید درمان با داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین باشد.

زمینه. سمیت قلبی ناشی از فلوروپیریمیدین ها یک عارضه ناشایع اما بالقوه کشنده است. فراوانی آن در مطالعات قبلی 6/1 تا 19درصد بوده است. اما آمار دقیقی در ایران وجود ندارد. هدف این مطالعه تعیین میزان عوارض قلبی انفوزیون 5-فلوئوراوراسیل است. روش کار. این مطالعه آینده نگر در بیماران مبتلا به کانسرهای گوارشی که بیمارستان روحانی بابل تحت شیمی درمانی با رژیم های حاوی انفوزیون 24 ساعته 5-FU قرار گرفتند، انجام شد. بیمارانِ با سابقه رادیوتراپی به قفسه سینه یا اپی گاستر یا ابتلا به بیماری کووید 19 در 6 هفته گذشته از مطالعه خارج شدند. هر بیمار در 2 دوره شیمی درمانی بررسی شد. در صورت بروز عارضه، بررسی های قلبی شامل معاینه، نوار قلب، اکوکاردیوگرافی و در صورت لزوم آنژیوگرافی عروق کرونر انجام شد. توصیف و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 26 و با استفاده از شاخص های توصیفی و آزمون آماری دقیق فیشر در سطح معناداری 0/05 و کمتر انجام پذیرفت. یافته ها. در شصت و یک بیمار، 122 دوره شیمی درمانی بررسی شد. سرطان زمینه ای در 32 بیمار، کانسر کولورکتال و در24 نفر، کانسر معده بود. در یازده دوره شیمی درمانی، تعداد هشت بیمار (13/11%) دچار عارضه قلبی شدند که شامل 7 مورد درد قفسه سینه و یک مورد هریک از عوارض انفارکتوس میوکارد، برادیکاردی، ادم ریوی حاد و پریکاردیت بوده است. چهار بیمار از 8 بیمار فقط در اولین نوبت، یک نفر فقط در دومین و سه بیمار در هر دو نوبت شیمی درمانی دچار عوارض شدند (0/004=P). میزان بروز عوارض در بیماران بدون سابقه بیماری قلبی 8/7 درصد و در بیماران با سابقه بیماری قلبی 26/7درصد (0/073=P)، در بیماران غیرسیگاری 10 درصد و در افراد سیگاری 30 درصد (0/084=P)، در بیماران غیردیابتی 10/6 درصد و در افراد دیابتی 21/4 درصد (0/294=P) گزارش شده است. نتیجه گیری. عوارض قلبی در تزریق 24 ساعته داروی 5-فلوئوراوراسیل شایع است. بیماری که یک بار دچار عارضه قلبی شود، احتمال بیشتری برای بروز عارضه در سیکل های بعدی دارد. پیامدهای عملی. از آنجاکه عارضه قلبی انفوزیون 24 ساعته فلوئوراوراسیل، مخصوصاً در بیماران با سابقه بیماری قلبی شایع است، مونیتورینگ قلبی این بیماران در طی بستری توصیه می شود.

زمینه. ورزش مقاومتی روشی است که برای افزایش قدرت و استقامت عضلانی طراحی شده است و می تواند منجر به تغییرات فیزیولوژیکی مفید در سایر بافت ها شود. هدف از این مطالعه بررسی اثرات آسیب شناختی و ساختاری ورزش مقاومتی کوتاه مدت و بلند مدت بر روی بافت های مختلف موش های صحرایی نر شامل عضله مخطط قلبی، چهارسر ران، کبد، کلیه و بافت ریه بوده است. روش کار. در این مطالعه 40 موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی به چهار گروه کنترل یک ماهه، کنترل چهار ماهه، ورزش یک ماهه و ورزش چهار ماهه تقسیم شدند. پس از دوره ورزش، حیوانات بیهوش شده و برای جداسازی بافت های مختلف کالبدشکافی شدند. سپس نمونه ها در محلول فرمالین قرار گرفته و برای تجزیه و تحلیل آماده شدند. یافته ها. یافته های این مطالعه نشان داد که در پاسخ به ورزش، بافت کبد تغییرات هیستوپاتولوژیک قابل توجهی نشان نمی دهد. اما در بافت قلب پرخونی خفیف و افزایش اندازه سلول های عضلانی در گروه های ورزش نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. در عضله چهارسر ران، هیپرتروفی در گروه ورزش یک ماهه به میزان کمتر و در گروه ورزش چهار ماهه به میزان بیشتری مشاهده شد. تفاوت معنی داری در قطر سلول های عضلانی عضله چهارسر ران بین گروه تمرین یک ماهه و چهار ماهه وجود داشت که نشان دهنده اثرات مفید ورزش طولانی مدت است. علاوه بر این، افزایش اندازه بافت پوششی لوله های ادراری در هر دو گروه ورزش مشاهده شد که نشان دهنده افزایش عملکرد کلیه در اثر ورزش است. نتیجه گیری. نتایج این مطالعه نشان می دهد که ورزش مقاومتی، به ویژه در صورت انجام طولانی مدت، می تواند منجر به تغییرات فیزیولوژیکی مفید در بافت های مختلف شود. این مطالعه می تواند به درک بهتر از فواید ورزش کمک کند. پیامدهای عملی. تمرینات مقاومتی از طریق پرخونی، هیپرتروفی سلولهای عضلانی، هیپرتروفی بافت پوششی لوله های ادراری باعث بهبود کارایی قلب، کلیه و عضلات در تمرینات ورزشی به ویژه درازمدت می شوند.

زمینه. شیوع بیماری کووید-19، بحرانی جهانی بوده که رعایت رفتارهای پیشگیرانه عموم مردم از راه های اصلی قطع زنجیره انتقال بیماری و رهایی از این بحران است. با این حال پیروی از اعمال پیشگیرانه می تواند تحت تاثیر وضعیت روانشناختی افراد قرار گیرد. هدف از پژوهش فعلی، بررسی میزان فراوانی استفاده از ماسک توسط عابرین پیاده و ارتباط آن با شیوع ابتلا به کووید 19 و میزان مرگ ناشی از آن در سطح شهر تبریز است. روش کار. در این مطالعه مبتنی بر جمعیت، 6600 عابر پیاده به روش نمونه گیری متناسب چند مرحله ای در 9 منطقه تبریز از اول تا 31 خرداد ماه سال 1400 در شهر تبریز انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش مشاهده جمع آوری شد. برای هر آزمودنی، جنس، سن تقریبی، استفاده از ماسک، نوع ماسک و استفاده صحیح یا نادرست ثبت شد. داده­ های ابتلا و مرگ و میر ناشی از کووید-19 برای شش ماه اول سال 1400، از سیستم نظارت سندرمیک یکپارچه (ISSS) استخراج شد. یافته ها. شیوع کلی استفاده از ماسک صورت 8/56 درصد بود (فاصله اطمینان 95درصد: 95/57-56/55). از 3421 مرد، 1599 نفر (7/46 درصد) (فاصله اطمینان 95درصد: 4/48-1/45) و از 3179 زن، 2147 نفر (5/67 درصد) ( فاصله اطمینان 95 درصد: 2/69-9/65 ) از ماسک استفاده می­کردند (P<0. 001). همبستگی بین شیوع استفاده از ماسک و ابتلا 375/0=r (P=0. 320) و مرگ و میر 219/0 (P=0. 571) از نظر آماری معنادار نبود. نتیجه گیری. استفاده از ماسک در تبریز به خصوص در بین مردان و جوانان به نسبت کم است و بین استفاده از ماسک در عابران پیاده با ابتلا و مرگ ومیر ناشی از کووید-19 رابطه معناداری مشاهده نشد. پیامدهای عملی. طبق نتایج تحقیق، در مواقع اپیدمی بیماری لازم است حساسیت لازم در جمعیت عمومی به خصوص مردان و جوانان برای استفاده صحیح از ماسک ایجاد و آموزش­ ها و مداخلات لازم جهت افزایش استفاده از ماسک و اقدامات محافظتی انجام شود.

زمینه. وزن های مختلف کفش بر مکانیک راه رفتن تاثیر می گذارد. بنابراین، هدف از این مطالعه تعیین تاثیر وزن کفش ورزشی بر فعالیت های عضلانی اندام تحتانی در ورزشکاران با سابقه بازسازی رباط صلیبی قدامی در حین راه رفتن بود. فرض بر این بود که کاهش وزن کفش منجر به کاهش فرکانس عضلات منتخب در طول راه رفتن می­شود. روش کار. بیست مرد سالم و ورزشکار با سابقه بازسازی و بازتوانی پارگی رباط صلیبی قدامی داوطلب شرکت در این مطالعه شده و رضایت آگاهانه کتبی خود را برای شرکت در این مطالعه اعلام کردند. شرکت کنندگان مرد و از نظر بدنی فعال بودند. هر شرکت کننده سه بار تکلیف راه رفتن را در هر یک از شرایط سبک (جرم هر کفش 18 ± 150 گرم)، متوسط (18 ± 300 گرم) و سنگین (18 ± 450 گرم) به ترتیب و به صورت تصادفی انجام دادند و فعالیت الکترومایوگرافی عضلات منتخب آنان در طی راه رفتن ثبت شد. یافته ها. نتایج فعالیت الکترومایوگرافی عضلات منتخب نشان داد که افزایش وزن کفش به طور مستقیم با افزایش فعالیت الکترومایوگرافی عضلات اندام تحتانی ارتباط دارد، اما تنها در مرحله نوسان، فعالیت الکتریکی عضله ساقی قدامی کاهش یافته بود. نتیجه گیری. وزن های مختلف کفش فعالیت الکترومایوگرافی عضلات اندام تحتانی و سرعت راه رفتن را تحت تاثیر قرار می­دهد. بنابراین کفش­های سبک تر برای بیماران مبتلا به پارگی رباط صلیبی قدامی توصیه می­شود. پیامدهای عملی. نتایج این مطالعه نشان می­دهد که کفش­های سبک برای بیماران مبتلا به پارگی رباط صلیبی قدامی مفید هستند و استفاده از کفش­های سبک وزن برای افراد با آسیب پارگی رباط صلیبی قدامی توصیه می­شود.

در بیماری های چند سیستمی، بیماری های عفونی، بافت پیوندی و بدخیمی ها به طور عمده بررسی می شوند. در بیمار مطرح شده در این گزارش نیز-که زنی جوان با علایم تب، گلودرد، لنفادنوپاتی، ترومبوسیتوپنی، ادم صورت، بثورات گسترده و سردرد بود-افتراق بیماری از میان این سه دسته تشخیصی به دلیل تشابه رفتاری متعدد، در بررسی های تشخیصی بسیار چالش برانگیز بود. همچنین به دلیل این که ویروس اپشتین بار در ابتدا، سلول های لنفومونونوکلئر و سیستم رتیکولواندوتلیال را هدف قرار می دهد، تا رسیدن به تشخیص نهایی مونونوکلئوز عفونی زمان زیادی طی شد. مونونوکلئوز عفونی که در جامعه به طور عمده توسط اپشتین بار ویروس (EBV) ایجاد می شود ناشایع نیست. مورد مطرح شده در این مطالعه شباهت رفتاری بسیار زیادی با لوسمی لنفوبلاستیک حاد نشان داد که باعث طولانی شدن زمان و دشواری در تشخیص شد. پیامدهای عملی. سیر بالینی بیماران مونونوکلئوز عفونی و داده های هیستوپاتولوژیک آنها معمولا متمایز نیستند، بنابراین آزمایش اولیه برای مونونوکلئوز عفونی ناشی از ویروس اپشتین بار همواره توصیه شده و این مقاله به پزشکان در مواجهه با موارد مشابه کمک زیادی خواهد کرد.