پژوهش و فناوری محیط زیست
سال:1395 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

زیست پالایی یک فناوری نوآورانه و امیدبخش در دسترس جهت حذف فلزات سنگین و بازیابی فلزات سنگین در زمین ها و آب های آلوده شده است. از آن جا که میکروارگانیسم ها استراتژی های مختلفی برای خود زیستگاه های آلوده شده به فلزات سنگین را توسعه داده اند، این موجودات زنده به توسعه و اتخاذ سازوکار های پالایش های مختلف از جمله جذب، تجمع، زیست دگرگونی و کانی سازی زیستی شناخته شده اند. جذب فلزات سنگین توسط سلول های میکروبی در نتیجه مکانیسم های جذب زیستی و تجمع زیستی است. آب و غذایی که مصرف می کنیم اغلب به فلزات شیمیایی و سنگین از قبیل مس، نیکل، روی، سرب، کادمیوم، آرسنیک، کرم و جیوه آلوده شده اند که عامل ایجاد بیماری های بسیاری هستند. بسیاری از مطالعات اثبات کرده است که میکروب ها توانایی حذف فلزات سنگین از خاک های آلوده شده را دارند. در بین باقی آن ها تعدادی از میکروارگانیسم هایی که نقش بزرگی در زیست پالایی فلزات سنگین بازی می کنند عبارتند از: گونه های پسودوموناس ((Pseudomonas spp کورینه باکتریوم (Corynebacterium spp)، باسیلوس (Bacillus spp) ارتروباکتر، Arthrobacter spp)) آلکالیجنس (Alcaligenes spp)، ردوکوکوس ((Rhodococcus spp، فلاووباکتریوم (Flavobacterium)، متانوجنس، نوکاردیا (Nocardia spp (، ازتوباکتر (Azetobacter spp)، آسپرژیلوس نیجر Aspergilusniger) (، متوسینوس, ( Methosinus فورمییومووالدریوم (Phormidiumvalderium) و. . ., هستند.

زمین لغزش یکی از پدیده های زمین شناسی است که هر ساله باعث ایجاد خسارتهای جانی و مالی فراوانی در سطح کشور می شود. از آن جا که مجموعه ای از عوامل طبیعی و انسانی به وقوع خسارت های زیاد ناشی از زمین لغزش دامن زده، این پدیده به عنوان عاملی محدود کننده در سیاست های توسعه اراضی محسوب می شود. یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارتهای ناشی از وقوع زمین لغزش ها، دوری جستن از این مناطق است. بدین منظور لازم است تا نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش نسبتاً دقیقی از بین روشهای موجود برای این مناطق تهیه گردد. بدین سبب این تحقیق بر آن است تا به منظور تعیین مناطق دارای پتانسیل لغزش بالاتر و بررسی میزان تاثیر عوامل مختلف در محیط GIS، از روش های جدید استفاده گردد. بدین منظور ابتدا پارامترهای موثر با مطالعات صحرایی و بررسی مطالعات صورت گرفته در این زمینه انتخاب گردید و لایه های مربوط به هر کدام در محیط 1GIS و با استفاده از نرم افزار ArcGIS 10, 2 تهیه شد. این لایه ها شامل اطلاعات مربوط به سنگشناسی، شیب، جهت شیب دامنه، کاربری اراضی، شبکه راهها، فاصله از گسل، ارتفاع منطقه و شبکه آبراهه های حوضه آبخیز امامزاده ابراهیم در استان گیلان میباشد. ابتدا استاندارد سازی لایه ها با استفاده از Fuzzy logic صورت گرفت سپس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی2AHP این عوامل به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تاثیر آن ها است، محاسبه و درنهایت نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با حساسیت های مختلف تهیه شد. عامل شیب با ضریب 308/0 و سنگ شناسی با ضریب 231/0 در وقوع زمین لغزش بالاترین تاثیر را داشته و باید با تاکید بیشتری جهت برنامه ریزی مدیران و سیاست گذاری های توسعه در حوضه مدنظر قرار گیرند. همچنین 39% از مساحت حوضه دارای حساسیت کم و 2% دارای حساسیت بسیار بالا نسبت به وقوع خطر زمین لغزش می باشد.

پتانسیل اکسایش و کاهش برای کنترل و تعیین مقدار واکنش پذیری مواد در کنارهم کاربرد دارند بدین معنی که به وسیله سنجش پتانسیل اکسایش و کاهش نه تنها انجام پذیری واکنش مشخص می شود بلکه میزان اشتیاق و تمایل به انجام واکنش نیز معین می شود. در واکنش های موجود در آب و فاضلاب نیز واکنش های اکسایش و کاهشی فراوانی از جمله تخریب سیانید، اکسیداسیون پیشرفته به روش فنتون، گندزدایی از آب و. . . وجود دارد. به کمک ORP سنج می توان زمان اتمام واکنش، غلظت ماده واکنش دهنده مورد نیاز و شرایط بهینه واکنش را مشخص نمود. در این مطالعه به بررسی رفتار ORP در برخی از واکنش های رایج در صنعت آب و فاضلاب پرداخته شده است.

با توجه به تنوع موارد استفاده فولاد در دنیا و گسترده شدن دایره مصرف آن همراه با پیشرفت تکنولوژی، تولید فولاد همگام با پیشرفت تکنولوژی، تغییرات بسیاری داشته است، که در پی این تغییرات، تولیدکنندگان سعی در بالا بردن بهره وری و استفاده از انرژی و سوخت های ارزان تر با توجه به محیط جغرافیایی خود کرده اند. در مراحل مختلف فرآیند فولادسازی (کک سازی، آهن سازی، فولادسازی) پسماندهایی تولید می شود. پسماندهای تولیدی در این صنعت با وجود مواد خطرناک از جمله فلزات سنگین، براساس طبقه بندی های موجود پسماندها، جز پسماندهای خطرناک طبقه بندی می شوند. به همین دلیل شناسایی و آنالیز و مدیریت چنین پسماندی در این نوع صنایع ضرورت دارد. رهاسازی پسماندهای خطرناک فوق الذکر در طبیعت می تواند در صورت تجاوز از شرایط قابل پذیرش محیط، مسایل و مشکلاتی را برای محیط زیست و نهایتاً سلامتی انسان در پی داشته باشد. لذا مدیریت مناسب این مواد زائد خطرناک به منظور کاهش و کنترل آلودگی محیط زیست از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

تعیین ارزش اقتصادی رویکردهای محیط زیستی رودخانهها به تصمیم گیران در امر تفرج، حفاظت و حفظ پایداری منابع آب کمک شایانی خواهد کرد. در این تحقیق به برآورد ارزش حفظ پایداری آب رودخانه خالکایی ماسال واقع در استان گیلان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط پرداخته شده است. از این روش برای اندازه گیری تمایل به پرداخت افراد برای کالاها و خدمات زیست محیطی استفاده می شود. به عبارت دیگر، این روش تلاش می کند تا تمایل به پرداخت افراد را تحت سناریوهای بازار فرضی تعیین نماید. نتایج نشان داد متغیرهای هزینه ماهیانه، درآمد ماهیانه و نوع دیدگاه درباره حفاظت از محیط زیست (01/0P<) و متغیر وضعیت چشم انداز (1/0P<) در تمایل به پرداخت افراد اثر دارند. متوسط تمایل به پرداخت به ازای هر فرد برای حفظ پایداری آب کشاورزی این رودخانه از دیدگاه افراد بومی 36766 ریال و کل ارزش حفظ پایداری آب کشاورزی رودخانه مذکور 208 میلیون ریال در سال به دست آمد.

برای ارزیابی تغییر پارامترهای اقلیمی در ایستگاه زنجان، خروجی مدل-های گردش عمومی جو در دوره 2030-2011 با استفاده از مدل LARS-WG ریز مقیاس شدند. به منظور پیش بینی پارامترهای موردنظر در دوره 20ساله آینده (2030-2011)، مدل براساس 2 سناریوی A2 و B1 برای 2 مدل گردش عمومی جو EMPEH5 و HADCM3 اجرا گردید و مدلی که حداقل اختلاف را نسبت به میانگین نتایج کلی تمام حالت ها دارا بود به عنوان مدل مناسب انتخاب و تحلیل های لازم بر روی نتایج آن صورت پذیرفت. پس از انتخاب مدل گردش عمومی جو و سناریوی منطبق تر با شرایط اقلیمی منطقه، خروجی های مدل منتخب با دوره پایه مورد مقایسه قرار گرفتند تا روند تغییرات آن ها مشخص گردد. نتایج حاکی از افزایش دماهای کمینه و بیشینه (4/0 درجه سانتیگراد)، تعداد روزهای خشک (7 روز) و تعداد روزهای داغ (11 روز) است. همچنین نتایج کاهش میانگین بارندگی (4/11 میلیمتر)، تعداد روزهای تر (4روز) و تعداد روزهای یخبندان (5 روز) را در دوره اقلیمی آینده نشان میدهد.

صنایع کاغذسازی به علت مصرف بالای آب طی فرآیند تولید و وجود الیاف و آلودگی های سلولزی جز صنایع بزرگ تولید کننده پساب محسوب می شود. به علت وجود ناخالصی های معلق و کلوئیدی و همچنین رنگ و بوی زیاد در این نوع فاضلاب ها، فرآیند تصفیه ی آن را با پیچیدگی همراه کرده است که بر این اساس، استفاده از منعقد کننده های شیمیایی به روش تست جار جهت حذف آلودگی های موجود گزینه ی مناسبی می تواند باشد؛ در این تحقیق غلظت های مختلف از 3 منعقد کننده ی آلوم، PAC و FeCl3 برای کاهش بار آلودگی فاضلاب خروجی از 3 واحد عمده تولید کننده فاضلاب الیاف دار در کارخانه ی چوب و کاغذ چوکا مورد بررسی قرار گرفتند که با توجه به نتایج به دست آمده، منعقد کننده FeCl3، به عنوان بهترین منعقد کننده ی شیمیایی به ترتیب با درصد های حذف COD61%، 05/74% و 58% از فاضلاب 3 واحد نامبرده شناخته شده است. بنابراین روش تصفیه شیمیایی با استفاده از منعقد کننده ی مناسب با غلظت بهینه در کاهش بار آلودگی فاضلاب نقش موثری خواهد داشت.