جامعه شناسی اقتصادی و توسعه
سال:1397 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

اهمیت روزافزون عملکرد مالی در سازمان ها و شرکتهای دولتی و خصوصی، باعث انجام تحقیقات زیادی در سال های اخیر درباره عوامل موثر بر عملکرد مالی شده است. با توجه به افزایش تحقیقاتِ عملکرد مالی و شناسایی عوامل متعدد موثر بر آن، تحقیق حاضر درصدد بررسی مهمترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد مالی در تحقیقات انجام شده در ایران است. روش تحقیق مقاله حاضر، فراتحلیل می باشد و جامعه آماری این تحقیق، همه ی مقالات معتبر علمی هستند که در سال های 1380 تا پایان سال 1395 با موضوعات عملکرد مالی منتشر شده اند. ازاین رو در نهایت 37 تحقیق انتخاب و با نرم افزار CMA2 مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج مرور نظامند درباره متغیرهای اثرگذار بر عملکرد مالی در تحقیقات مرور شده نشان داد که تاکنون 26 متغیر در این حوزه بررسی شده است. همچنین نتایج فراتحلیل نشان می دهد که از بین عوامل اثرگذار بر عملکرد مالی سازمان ها و شرکت ها، مالکیت نهادی و سرمایه فکری اثرگذارترین عوامل بودند. بر این اساس، مالکیت نهادی (با اندازه اثر 51/0)، سرمایه فکری و نوآوری (به ترتیب با اندازه اثر 47/0 و 46/0) بیشترین تأثیر را بر بهبود عملکرد مالی شرکت ها و سازمان ها داشتند.

مطابق با آمار رسمی کشور، دهک های بالاتر جامعه در مقایسه با دهک های پایین تر سهم بیش تری از مصرف و یارانه انرژی را به خود اختصاص داده اند. در این راستا یکی از اهداف اساسی دولت نهم از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه-ها ایجاد زیرساخت های لازم برای توزیع عادلانه تر مصرف انرژی در بخش خانگی بوده است. پژوهش حاضر با تأکید بر جدایی گزینی جغرافیایی طبقات اجتماعی در جوامع شهری، به تحلیل فضایی تأثیر این قانون بر مصرف برق خانوار در مناطق شهر اصفهان پس از گذشت سه سال از اجرای ان پرداخته است. در این رابطه ابتدا با بکارگیری روش تاپسیس به رتبه بندی مناطق شهری اصفهان از منظر وضعیت اقتصادی-اجتماعی بخش خانوار با استفاده از 32 شاخص در قالب 3 معیار اصلی (اقتصادی-اجتماعی، زیربنایی-مسکونی و فرهنگی-آموزشی) پرداخته شده و سپس با روش خوشه بندی سلسله مراتبی، مناطق شهر اصفهان در 5 سطح خوشه بندی شده اند. سپس جهت تبیین تفاوت های میان خوشه-ها از نظر میزان کاهش مصرف برق پس از اجرای قانون ازآزمون های استنباطی استفاده شد. داده های موردنیاز علاوه بر استفاده از روش میدانی، از طریق مدارک سازمانی با مراجعه به شرکت توزیع برق شهرستان اصفهان گردآوری شده اند. نمونه منتخب در روش نگرش سنجی شامل 103 خانوار و در روش کارایی سنجی شامل 365 خانوار ساکن در شهر اصفهان بوده است. نتایج پژوهش مبنی بر عدم وجود تفاوت معنادار میان خوشه های پنج گانه شهر اصفهان از نظر میزان کاهش مصرف برق خانوار پس از اجرای قانون، مؤید آن است که قانون هدفمندسازی در فاز اول اجرایی خود در دستیابی به یکی از مهم ترین اهداف خود چندان موفق عمل نکرده است.

توسعه اجتماعی یکی از مؤلفه های اصلی توسعه بشمار می رود که دست یافتن به فضای مفهومی آن از طریق شاخص های آن امکان پذیر است لذا دست یابی به این شاخص ها و مفهوم توسعه اجتماعی زمانی محقق می شود که تمامی دانش و فن آوری های بالقوه جامعه بطور مؤثری در میان آحاد جامعه اشاعه یابد که ارتباطات نقش محوری بازی می کند. ادبیات توسعه نشان می-دهد که رسانه های ارتباط جمعی نقش مهمی در عرصه تغییر و تحولات اجتماعی، تقویت سرمایه اجتماعی، افزایش کیفیت زندگی و توسعه اجتماعی در مناطق شهری و روستایی ایفا می کند. جامعه آماری تحقیق جوانان 18 تا 35 ساله شهر اسلام آبادغرب در نظرگرفته شده که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده 380 نفر از آنان بعنوان نمونه انتخاب شده است. نتایج آمار توصیفی حاکی از آنست که سطح توسعه اجتماعی بر اساس شاخص های مورد سنجش، در حد پایین می باشد. برای بررسی رابطه بین متغیرها، از آمارهای( t-test دو گروه مستقل، تحلیل واریانس، پیرسون ) استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که بین میزان استفاده از رسانه های ارتباط جمعی با متغیرهای توسعه اجتماعی و دو بعد آن یعنی؛ کیفیت زندگی، اخلاقیات توسعه اجتماعی، سن، تحصیلات، رابطه معناداری وجود دارد. و بین رسانه های ارتباط جمعی با دیگر شاخص های توسعه اجتماعی یعنی انسجام اجتماعی رابطه معناداری وجود ندارد.

پژوهش حاضر در پاسخ به این ابهام است که توسعه جنسیتی زنان در بعد آموزش و پرورش در دوره پهلوی اول تا چه حد تحقق یافت؟ چارچوب نظری مفهوم کلیدی توسعه جنسیتی یعنی برابری جنسیتی است که عبارت از بهره مندی برابر و بدون جهت گیری جنسیتی زنان و مردان ازحقوق، فرصت ها، خدمات، منابع و پاداش هاست. برابری جنسیتی اساس توسعه جنسیتی است چرا که با توانمندسازی زنان در سه بعد آموزش و پرورش، بهداشت و استانداردهای زندگی سروکار دارد. توسعه جنسیتی افزایش مشارکت و توانمندی زنان است که خود هدف و نتیجه توسعه محسوب می شود. براین اساس توسعه جنسیتی نمایان گر تصویری واقعی از توسعه است. یک شاخص برابری جنسیتی فرصت های تحصیلی است. در دوره مورد بحث نگرش جنسیتی حاکم برنظام آموزشی که از حمایت نگرشی جامعه نیز برخوردار بود موجب تحکیم مدل نان آوری مردانه و فرودستی زنان می شد. نظام آموزشی با نهادی کردن نقش های جنسیتی و ترویج آنها از طریق تفکیک جنسیتی دروس سدّ راه افزایش توانمندی زنان بود. این امرموجب کاهش فرصت های شغلی زنان به مشاغل با موقعیت و دستمزد پایین همچون پرستاری، مامایی و آموزگاری برای زنان شد که انعکاس نقش های جنسیتی سنتی زنان بود و کلیشه های جنسیتی مرسوم در زمینه تقسیم جنسیتی کار را کمتر به چالش می کشید و این با جامعه کشاورزی ایران تناسب داشت. به این ترتیب جامعه نیز از مشارکت فعالانه اقتصادی آنها درمسیر توسعه محروم ماند. گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی – کتابخانه ای و شیوه تالیف مقاله، تحلیلی-تبیینی است.

هدف مطالعه حاضر سنجش و بررسی میزان کیفیت زندگی مردم در شهر تهران بر اساس پرسشنامه استاندارد سازمان جهانی سلامت WHOQOL-BREF می باشد. این پرسشنامه توسط گروه کیفیت زندگی سازمان جهانی سلامت در چهار حیطه (سلامت جسمانی، سلامت روانی، روابط اجتماعی و وضعیت محیط) و با 26 گویه تدوین شده و در کشورهای مختلف جهان اعتبار و روایی آن مورد سنجش قرار گرفته است. در مطالعه حاضر جامعه آماری شامل شهروندان بالای 18 سال ساکن در مناطق 22 گانه شهر تهران در زمان اجرای پژوهش (1393)، هستند. شیوه نمونه گیری از نوع خوشه ای چندمرحله ای است و حجم نمونه برابر 1515 می باشد. یافته ها و نتایج پژوهش نشان می دهد امتیاز کل کیفیت زندگی در بازه (100-0) برابر با 54. 5 و در بازه (20-4) برابر 12. 7 می باشد که می توان گفت پاسخگویان میزان کیفیت زندگی خویش را متوسط ارزیابی نموده اند. بین متغیر کیفیت زندگی و متغیرهای جنس و وضعیت تأهل در شهر تهران تفاوت معناداری وجود ندارد. بین تحصیلات و کیفیت زندگی رابطه معناداری وجود دارد؛ افراد با تحصیلات دانشگاهی نسبت به افراد با تحصیلات غیردانشگاهی از کیفیت زندگی بالاتری برخوردارند. همچنین بین گروه های مختلف سنی و میزان کیفیت زندگی تفاوت معناداری وجود دارد؛ افراد 21 تا 30 سال در شهر تهران دارای بالاترین میزان کیفیت زندگی نسبت به سایر گروه های سنی هستند.

یکی از مسائل مورد توجه اندیشمندان جامعه شناسی، توجه به عاملیت و فاعل بودن زنان در کنش های روزمره اجتماعی و به طور کلی در رفتارهای اجتماعی می باشد. هدف اصلی این مطالعه جامعه شناختی عاملیت زنان با تأکید بر شهر کرمانشاه می باشد. این مطالعه با روش توصیفی و تکنیک پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه روی 400 نفر از زنان شهر کرمانشاه انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و از آزمون های مقایسه میانگین ها و ضریب همبستگی استفاده به عمل آمد. در این مطالعه مسائلی مانند قدرت تصمیم گیریبعد از ازدواج، استقلال و آزادی، مالکیت و توانایی رفتن به اماکن مختلف برای زنان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آن نشان می دهد که متغیرهایی مثل سن (26/0=r) میزان آرایش (31/0-=r)، میزان استفاده از رسانه های جمعی (33/0 =r)، وضعیت شغلی همسر (13/5 =f)، محل تولد (512/5 =f)، اوقات فراغت (31/0-=r) بر روی عاملیت زنان تأثیر معناداری دارد. اجرای استراتژی هایی مثل استراتژی ارائه خدمات مالی، استراتژی اشتغال و استراتژی مهارت های زندگی و حمایت اجتماعی می تواند عاملیت زنان را در جامعه تقویت نماید.