پایش
سال:1403 | دوره:23 | شماره:6 |تعداد مقالات:11

1مقدمه: داده ­ورزی در حوزه پرستاری و مامایی در جهان، رو به توسعه و تحول است. مطالعه مروری نظام­ مند حاضر متون موجود برای شناسایی مؤلفه ­های شایستگی داده ­ورزی در ارائه خدمات سلامت الکترونیک در دو حوزه پرستاری و مامایی  را بررسی می نماید. مواد و روش کار: بدین منظور پایگاه های اطلاعاتی Web of science, PubMed , Scopus با استفاده از کلید واژه­ های Telemedicine، e-health informatic، competence، و معادل­ های آنان، بدون محدودیت زمانی، مورد جستجو قرار گرفتند. کیفیت مقالات توسط ده معیار منتخب از چک لیست استروب توسط دو نفر محقق به صورت مستقل بررسی شد. تجزیه و تحلیل مطابق با دستورالعمل های PRISMA انجام شد. یافته­ ها: نتیجه جستجو 668 مقاله بود، که بعد از حذف موارد تکراری 187 مقاله باقی ماند و در نهایت بعد از بررسی متن کامل مقالات، 13 مطالعه وارد تحلیل نهایی شدند. مقالات یافت شده همگی درحوزه ارائه خدمات پرستاری بوده و برای مراقبتهای مامایی یافته ای به دست نیامد. در مجموع "سواد سلامت الکترونیک"، "نگرش پرستاران به ارائه خدمات سلامت الکترونیک" و "عوامل فردی- اجتماعی- شغلی مرتبط با شایستگی  داده­ ورزی" در پرستاران از مؤلفه ­های یافت شده بود. نتیجه­ گیری: مطالعات بررسی شده بیانگر نیاز به دانش پایه ای، کار روی نگرش پرستاران و نیازهای تحقیقاتی در شایستگی داده­ ورزی پرستاران بود. شایستگی داده­ ورزی و مؤلفه های مرتبط با آن در ماماها و دانشجویان مامایی خالی از متون بود، لذا بررسی این موضوع در حرفه مامایی توصیه می شود.

1مقدمه: پاندمی کووید- 19 با شیوع ناگهانی و گسترده، همه جهان بخصوص مراکز مراقبت سلامت را با بهت و حیرت مواجه کرد. با توجه به نقش بسیار حیاتی پرستاران بخش مراقبت های ویژه در مراقبت از بیماران مبتلا به کووید-19درک عمیق تجربیات زیسته پرستاران می تواند ارتقای توانمندی های پرستاران در مقابله با شرایط استرس زا و کیفیت مراقبت از بیماران را تسهیل کند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجربه زیسته پرستاران بخش مراقبت های ویژه در مراقبت از بیماران مبتلا به کوید- 19انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه با رویکرد کیفی و از نوع پدیدارشناسی تفسیری بود که برای انجام آن با 15 پرستار بخش مراقبت ویژه به روش هدفمند مصاحبه شد. به­منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختارمند و یادداشت های در عرصه استفاده شد. متن مصاحبه ها ضبط گردید و پس از پیاده سازی با رویکرد هرمنیوتیک  و به روش  دیکلمن تحلیل شد. یافته ­ها: 10 نفر از مشارکت کننده ها زن و 5 نفر مرد بودند. میانگین سنی مشارکت کنندگان 32 سال و میانگین سابقه کار در بخش ویژه 6 سال بود. سه درون مایه ی اصلی به دست آمده از تحلیل داده ها در این مطالعه شامل تقابل احساسات، ظهور ایماژ جدید از پرستاری و تبلور مراقبت حرفه ای بود. نتیجه­ گیری: کار در شرایط دشوار و ناشناخته به همراه چالش های متعدد به­تدریج باعث استهلاک روانی و جسمی پرستاران بخش ویژه شد. با این وجود پرستاران روحیه فداکاری از خود نشان دادند و دست از تلاش بی وقفه در مبارزه با این دشمن ناشناخته بر نداشتند و مسئولیت های حرفه ای خود را برای ارائه بهترین مراقبت به بیماران انجام دادند. پرستاران با این کار خود تصویر جدیدی از پرستاری به جامعه نشان دادند. بنابراین نیاز به حمایت از کارکنان سلامت به­ ویژه پرستاران برای آمادگی و پاسخگویی به بحران های ناخواسته از طرف مسئولان احساس می ­شود.

1مقدمه: توزیع پزشکان در مناطق جغرافیایی مختلف بر دسترسی مردم به خدمات سلامت اثرات نامطلوبی می­ گذارد. توزیع پزشکان در مناطق مختلف تحت تاثیر مولفه­ های مختلفی است که در مطالعات مختلف به آن پرداخته شده است. باتوجه به اینکه تاکنون مطالعه به مرور این عوامل نپرداخته است. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل موثر بر توزیع جغرافیایی پزشکان در کشورهای مختلف انجام شد. مواد و روش کار: یک مرور حیطه­ ای براساس چارچوب Arkesy و O’Malley  با استفاده از کلیدواژه های مرتبط با توزیع و پزشکان در پنج پایگاه داده ­ای انگلیسی و فارسی (Web of sciences, PubMed, Scopus, SID, Google scholar) بین سال­های 2000 تا 2023 انجام شد. تمام مقالات چاپ شده از نوع اصیل و مروری به زبان انگلیسی و فارسی وارد مطالعه شدند. ابتدا مطالعات براساس عنوان و چکیده غربالگری شدند و در مرحله بعد متن کامل مقالات بازیابی شد. در نهایت داده­ ها با استفاده از یک چک­ لیست محقق­ ساخته استخراج شد و عوامل شناسایی شده با استفاده از تحلیل موضوعی تحلیل شد. یافته­ ها: بعد از حذف مقالات تکراری 122 مقاله وارد مرحله غربال عنوان و چکیده شدند که 50 مقاله براساس متن کامل مطالعه شدند. در نهایت براساس معیارهای ورود و خروج 17 مطالعه وارد تحلیل نهایی شدند. مطالعات وارد شده در کشورهای مختلف انجام شده بودند. در تحلیل مؤلفه ­ها و عوامل مؤثر در پراکندگی و توزیع پزشکان پنج موضوع اصلی شامل عوامل جمعیت شناختی و جغرافیایی، ویژگی­های فردی و حرفه­ای پزشک، عوامل اقتصادی و سیاسی، عوامل مربوط به سیستم سلامت و عوامل اجتماعی و فرهنگی پدیدار شد. نتیجه ­گیری: گستردگی مطالعات نشان می­ دهد که توزیع نابرابر پزشکان یکی مشکل جهانی است و اکثر کشورها با آن این مشکل مواجه هستند. یافته­ ها نشان داد که توزیع جغرافیایی پزشکان تحت تاثیر مولفه­ های زیادی قرار می­گیرد که ضروری است توسط سیاست­گذاران و مدیران مورد توجه قرار بگیرند. آن­ها می­ توانند سیاست­ ها و مداخلاتی در جهت توزیع عادلانه پزشکان براساس این عوامل توسعه  کنند.

1مقدمه: رشد فزاینده هزینه های درمان بیانگر ضرورت پوشش بیمه ای جمعیت  است و تداوم این پوشش نیازمند وجود منابع مالی کافی است. یکی از این منابع مالی حق بیمه است که عدم پرداخت به موقع آن باعث بروز مشکلاتی برای بیمه کننده و بیمه شده می گردد. این مطالعه به دنبال شناسایی علل عدم وصول حق بیمه سازمان بیمه سلامت و ارایه راه کارهایی برای مرتفع نمودن آنها است. مواد و روش کار: این مطالعه کیفی با مصاحبه های نیمه ساختاریافته و جلسه بحث متمرکز انجام شد. برای شناسایی مصاحبه شوندگان از روش گلوله برفی استفاده شد. مصاحبه ها تا زمان رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از رویکرد تحلیل محتوای قراردادی بر اساس روش پیشنهادی گرانهیم و لاندمن استفاده شد. یافته ها: علل عدم وصول حق بیمه شامل عدم پرداخت/پرداخت دیرهنگام حق بیمه توسط دولت، عدم پرداخت/پرداخت دیرهنگام حق بیمه توسط دستگاه اجرایی، علمی نبودن بودجه ریزی، کسری بودجه، عدم رعایت قانون، و تخصیص سه ماهه بودجه است. با استفاده از مجموعه ای از راه کارهای حقوقی و غیر حقوقی می توان وصول بموقع حق بیمه را تسهیل نمود. نتیجه گیری: هر چند دولت تامین کننده اصلی حق بیمه سازمان است اما سازمان به عنوان نهادی کلیدی باید به دنبال یافتن راه کارهایی برای مرتفع نمودن مشکلات مالی خود باشد. مدیریت فعال هزینه های سازمان، بهره گیری از شیوه های نوین درآمدزایی و جلب حمایت سازمان های خیریه از راه کارهای مناسب برای مرتفع نمودن نسبی مشکلات مالی سازمان است.

1مقدمه: سواد بیمه سلامت به معنی دانش، توانایی و اعتماد به نفس افراد برای یافتن و ارزیابی اطلاعات در مورد برنامه های بیمه ای، انتخاب بهترین برنامه و استفاده از آن است. این مطالعه با هدف بررسی سطح سواد بیمه ای بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت شهر تهران انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی و مقطعی در سال 1402و مشارکت 309 نفر از بیمه شدگان انجام شد. داده های مطالعه از طریق یک پرسشنامه 27 سوالی که شامل سه بعد مهارت دستیابی، اصطلاحات بیمه ای و مهارت عملکردی بود جمع آوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 24 و با استفاده از آزمون های T-test و One-way ANOVA انجام شد. یافته ها: میانگین نمره حیطه مهارت دستیابی1/91±8/5، حیطه اصطلاحات بیمه ای2/46±10/12و حیطه عملکردی 3/23±22/94 و میانگین نمره کل سواد سلامت 6/22±41/64 بود. وضعیت سواد بیمه سلامت 60 درصد از نمونه بیمه شدگان متوسط و نمره 40 درصد پایین بود. میانگین نمره سواد سلامت در افراد ساکن در ناحیه شمال، تحت پوشش صندوق سایر اقشار، دارای درآمد ماهیانه کمتر از 10میلیون تومان و عدم برخوردار از بیمه تکمیلی بیشتر بود. همچنین نمره سواد افرادی که منبع کسب اطلاعات بیمه ای شان از دوستان و آشنایان بوده است، بالاتر از بقیه بود. نتیجه گیری: اکثر بیمه شدگان مورد بررسی از سطح سواد خوبی در زمینه بیمه سلامت برخوردار نبودند. اطلاع از میزان سواد بیمه ای و عوامل موثر بر آن می تواند سیاستگذاران را در توسعه برنامه های آموزشی برای رفع موانع و بهبود سواد بیمه سلامت راهنمایی کند. برای بهبود سطح سواد بیمه ای مداخلات آموزشی از طریق رسانه های عمومی مثل تلویزیون، ویدئوهای کوتاه در وب سایت و اپلیکیشن سازمان های بیمه ای و رسانه های اجتماعی و ارائه اطلاعات بیمه ای در مراکز درمانی بر روی مانیتورهای اتاق انتظار پیشنهاد می شود.

1مقدمه: سطح سواد سلامت در همه افراد یکسان نیست و درگروه سالمندان، مهاجران و دارای وضعیت اقتصادی پایین، سطح سواد سلامت کمتر است. باتوجه به اهمیت سواد سلامت و کسب اطلاعات سودمند و انجام رفتارهای غربالگری در سالمندان، مطالعه  حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سواد سلامت و تشخیص زودرس سرطان کولورکتال در سالمندان شهرکرد انجام شده است. مواد و روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی از نوع توصیفی - تحلیلی در سال 1402 به بررسی سطح سواد سلامت و انجام غربالگری سرطان کولورکتال در 351 نفر از سالمندان شهرکرد (که در سامانه سیب اطلاعات آن ها به طور کامل ثبت شده بود)، پرداخت. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بود، پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد سواد سلامت و چک لیست انجام آزمایش تشخیص زودرس، با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه  25 و بهره گیری از آزمون های توصیفی و تحلیلی، داده های مطالعه  در سطح معنی داری کمتر از 0/05 تحلیل شد.    یافته ها: میانگین  (انحراف معیار) سنی سالمندان شرکت کننده در مطالعه (5/75) 67/08 سال بود. میانگین (انحراف معیار) نمره سواد سلامت در سالمندان شرکت کننده در مطالعه  (12/53) 60/65 به دست آمد. 51/6 درصد سالمندان، آزمایش مرتبط با تشخیص زودرس سرطان کولورکتال را انجام داده بودند. میانگین نمره سواد سلامت در مردان بیشتر بود. افراد متأهل، دارای شغل آزاد، تحصیلات دانشگاهی، در سالمندان دارای سابقه بیماری در خانواده سواد سلامت بالاتری داشتند بین میانگین نمره سواد سلامت و تشخیص زودرس سرطان کولورکتال ارتباط معنادار وجود داشت. نتیجه گیری: بهبود سواد سلامت ممکن است راهبرد مؤثری در بهبود و ارتقای تشخیص زودرس سرطان کولورکتال در سالمندان باشد. بنابراین تدوین رسانه ها و مواد آموزشی ساده و قابل فهم همراه با تصاویر مناسب و همچنین مداخلات آموزشی کارآمد برای افراد با سواد سلامت ناکافی می تواند گامی مؤثر برای توسعه مهارت های سواد سلامت و مشارکت بیشتر سالمندان برای انجام رفتارهای غربالگری و در نهایت ارتقای سلامت در جامعه باشد.

1مقدمه: وضعیت سلامت مادران به ویژه مادران باردار یکی از مهم ترین شاخص های سلامت هر کشور است. از سوی دیگر با اجرای طرح تحول سلامت در نظام ارائه خدمات، انتظار می رفت که در کیفیت و کمیت خدمات  ارئه شده به مادران، بهبود قابل ملاحظه ای در سال های اخیر مشاهده شده باشد. لذا هدف ما از این انجام این مطالعه بررسی تاثیر اجرای طرح تحول سلامت بر شاخص های سلامت مادران باردار استان آذربایجان شرقی بود.  مواد و روش کار: این پژوهش از نوع مطالعه کارآزمایی – شبه تجربی بود. جامعه پژوهش روستاهای استان آذربایجان شرقی (شهرستان تبریز) دارای خانه بهداشت فعال در سالهای 1387 لغایت 1396 با تعداد نمونه 200 مادر در هر سال مطالعه بودند. نمونه روستاها بطور تصادفی خوشه ای از میان روستاها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. داده ها به وسیله نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین سن مادران در سالهای مورد مطالعه بین 25 تا 27 سال است. تعدادحاملگی قبل از طرح تحول 1/39 و بعد از اجرای طرح 1/20 و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود. بررسی وضعیت بیمه مادران باردار نشان داد که قبل از اجرای طرح 6/4 درصد روستائیان فاقد بیمه بودند که بعد از اجرای طرح همه آنان تحت پوشش قرارگرفتند. از نظر خدمات آزمایشگاهی97/7 درصد مادران تحت آزمایشات رایج سه ماهه اول و 90/5 درصد تحت آزمایشات رایج سه ماهه دوم قرار گرفته اند. به علاوه بیش از 99 درصد مادران حداقل یک بار تحت سونوگرافی قرارگرفته که میانگین دفعات انجام سونوگرافی برابر2/56 نوبت بود. نتیجه گیری: با اجرای طرح تحول، پوشش بیمه ای مادران باردار و میزان استفاده از خدماتی مانند سونوگرافی افزایش یافت. این طرح باعث کاهش میزان مرگ و میر مادران باردار و نوزادان و کاهش درصد زایمان طبیعی شده است.

1مقدمه: سلامت جنسی یکی از جنبه ­های اصلی سلامت است که موجب تحکیم بنیان خانواده می­ شود. لذا مطالعه­ ای با هدف تبیین عوامل زمینه ساز سلامت جنسی زوجین تازه ازدواج کرده از دیدگاه متخصصان انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه کیفی با نمونه‍ گیری به روش هدفمند از اردیبهشت تا آبان سال 1398 با مشارکت20 نفر از متخصصان حوزه سلامت جنسی کشور به صورت مصاحبه نیمه ساختار عمیق فردی انجام شد. تمام مصاحبه ‍ها ضبط و تایپ گردید. داده ‍ها با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی و نرم افزار MAXQDA.10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: عوامل زمینه ساز سلامت جنسی از دیدگاه متخصصان در 3 طبقه و 7 زیر طبقه تبیین شد. سه طبقه اصلی شامل حوزه خانواده (تعلیم وتربیت جنسی، وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی)، حوزه فردی (سلامت جسمی ـ روانی، روابط بین فردی) و حوزه زناشویی (طرحواره های جنسی، مشکلات جنسی و گفتگوی جنسی) بود. نتیجه گیری: براساس نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر، عوامل زمینه ساز سلامت جنسی زوجین تازه ازدواج کرده شامل عوامل فردی، خانوادگی، زناشویی و اجتماعی هستند.

1مقدمه: پاندمی بیماری کووید-19، باعث ایجاد موجی از مشکلات بهداشت روانی بر روی افراد، خصوصا کادر پزشکی شد،  افزایش مداوم موارد آلوده، افزایش میزان مرگ و میر، کمبود داروی خاص یا واکسن، حجم زیاد کاری، کمبود تجهیزات حفاظتی شخصی، احساس حمایت ناکافی از موارد موثر فشار روانی بر سلامت کارکنان در دوران کرونا بودند. بر این اساس مطالعه حاضر در نظر دارد تا به بررسی تفاوت دو مدل روابط حمایت اجتماعی بر تاب آوری کارکنان بهداشتی شهرستان تبریز در قبل و حین پاندمی کووید 19 به واسطه سلامت روانی بپردازد. مواد و روش کار: مطالعه به روش توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی بر روی 350 نفر از کارکنان بهداشتی شاغل در مراکز بهداشتی تبریز انجام می شود نمونه ها به روش نمونه گیری خوشه­ای تصادفی انتخاب می شوند. داده­ها با استفاده از پرسشنامه­های مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه استاندارد سلامت روانی کیز فرم کوتاه 14 سوالی، پرسشنامه حمایت اجتماعی درک شده چند بعدی زیمت و پرسشنامه تاب آوری کانر- دیویدسون جمع­آوری و به کمک نرم­افزار اموس 22 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج آزمون مدل ساختاری نشان داد که در شرایط کرونایی اثر مستقیم حمایت اجتماعی بر تاب آوری و همچنین اثر مستقیم حمایت اجتماعی بر سلامت روان بیشتر از وضعیت قبل از شیوع کویید 19 بود؛ همچنین میزان تاثیر مستقیم سلامت روان بر تاب آوری در وضعیت کرونایی بیشتر از قبل از کرونا بود، از سوی دیگر میزان تاثیر غیر مستقیم حمایت اجتماعی به واسطه سلامت روان بر تاب آوری نیز در شرایط کرونایی بیشتر بود، نتیجه­ گیری: یافته های مطالعه حاضر نشان داد که در شرایط دشوار و سخت همچون وضعیت حاکم بر شرایط شیوع کرونا میزان حمایت اجتماعی افزایش پیدا می کند، که می تواند بر افزایش سلامت روانی و تاب آوری نیز اثربخش باشد.

1سردبیر محترم بیماری تب دنگی با چهار سویه ویروس DEN-1، DEN-2، DEN-3، DEN-4 بوسیله گونه هایی از پشه های آئدس مهاجم زیستی ماده نظیر آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس به انسان منتقل می شود و در دنیا به سرعت در حال گسترش است. به نظر می رسد علل و عوامل افزاینده موارد بروز انفجاری این بیماری، به نحوی مرتبط با ناقلان این بیماری است. این عوامل عبارتند از: 1- گرمایش جهانی به دلیل فعالیت های انسانی و ایجاد شرایط مساعد زیست و تکثیر پشه های آئدس. 2-بارندگی های فصلی متعدد که باعث ایجاد زیستگاه های لاروی موقتی و مناسب برای پشه های آئدس می گردد. 3- وجود زیستگاه های لاروی متعدد برای پشه های آئدس؛ پشه های آئدس در هر جایی که آب راکد وجود دارد تخمگذاری می کنند: در تایر های مستعمل دور ریخته شده، در گلدان های شکسته و لوله های دریچه سپتیک تانک و حتی قوطی های کنسرو رها شده.  4- برخلاف سایر پشه ها که قبل از تخمگذاری فقط یک بار گزش و یک وعده خونخواری می کنند؛ پشه های آئدس مهاجم زیستی مخصوصا آئدس اجیپتی گزش های مکرر در طور روز دارند و گزش های متعدد و مکرر باعث انتقال بیشتر ویروس تب دنگی و بروز انفجاری آن می گردد...

1سردبیر محترم، دانشگاه موتور محرک علم، پژوهش و فناوری و نقش کلیدی در توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری یک کشور دارد. دانشگاه ها در طول تاریخ با توجه به تغییرات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و محیطی پیرامونشان دچار تغییراتی شدند. سیر تغییر و تحول دانشگاه ها در جهان بیانگر پنج نسل مختلف دانشگاه ها شامل نسل اول (دانشگاه آموزش محور)، نسل دوم (دانشگاه پژوهش محور)، نسل سوم (دانشگاه محصول محور)، نسل چهارم (دانشگاه جامعه محور) و نسل پنجم (دانشگاه ارزش محور) است. در حالی که، آموزش نقش محوری در دانشگاه های نسل اول داشته، دانشگاه نسل دوم به پژوهش هم علاوه بر آموزش، اهمیت زیادی می دهد. دانشگاه های نسل سوم علاوه بر آموزش و پژوهش، به نوآوری و کارآفرینی هم اهمیت می دهند. دانشگاه نسل چهارم، علاوه بر آموزش، پژوهش و بهره‎‎گیری از دانش، به توسعه اجتماعی و اقتصادی جامعه هم می پردازد. در نهایت، دانشگاه های نسل پنجم به دنبال توسعه ارزشی انسان ها خواهد بود و با استفاده از هوش مصنوعی و با توجه به ویژگی های اختصاصی دانشجویان، دانش، مهارت و نگرش آنها را به گونه ای ارتقا می دهند که بهترین عملکرد را در مشاغل مناسب داشته باشند...