ارگونومی
سال:1403 | دوره:12 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

1اهداف: امروزه، با افزایش حجم حوادث، پرسنل اورژانس پیش بیمارستانی به عنوان خط مقدم درمان در امدادرسانی و کمک به بیماران و آسیب دیدگان حوادث مختلف، با چالش ها و مشکلات مختلف مرتبط با کار، از جمله بیماری های قلبی عروقی ، گوارشی، خستگی مفرط و کاهش کیفیت خواب مواجه شده اند. در این پژوهش، به بررسی ارتباط بین نوبت کاری، کیفیت خواب و شاخص توانایی انجام کار در پرسنل اورژانس پیش بیمارستانی پرداخته شده است. روش کار: در این پژوهش، 102 نفر از پرسنل عملیاتی اورژانس پیش بیمارستانی شهرستان ارومیه وارد مطالعه شدند و پس از جمع آوری اطلاعات دموگرافیک و تعداد شیفت های کاری در هفته و میزان ساعات کاری در ماه، کیفیت خواب و توانایی انجام کار در پرسنل با استفاده از پرسش نامه ی کیفیت خواب پیترزبورگPSQI) ) و پرسش نامه ی شاخص توانایی انجام کار (WAI) سنجیده شد. ارتباط بین متغیرهای پژوهش با استفاده از آزمون های ضریب هم بستگی، فیشر و آنالیز واریانس یک طرفه بررسی شد. یافته ها: میانگین نمره ی کل کیفیت خواب پرسنل برابر با 2/38±6/01 به دست آمد که نشان دهنده ی کیفیت خواب ضعیف و نامطلوب است. نمرات شاخص توانایی انجام کار در 34/3 درصد از افراد در سطح ضعیف، در 52 درصد در حد متوسط و در 13/7 درصد در سطح خوب و عالی به دست آمد. در بررسی مقایسه ی دو متغیر نوبت کاری و نمرات کیفیت خواب، اختلاف معناداری به دست آمد و ارتباط بین کیفیت خواب و شاخص توانایی انجام کار قوی و معنادار بود. نتیجه گیری: با افزایش تعداد نوبت های کاری و ساعات کاری، کیفیت خواب پرسنل نامطلوب و ضعیف می شود و به دنبال آن، با کاهش کیفیت خواب، نمره ی شاخص توانایی انجام کار نیز کاهش می یابد و عملکرد شغلی پرسنل تضعیف می شود. کاهش ساعات کاری، استفاده از افراد جوان با توانایی کار بالا، مدیریت و کنترل تعداد نوبت های کاری پرسنل با در نظر گرفتن زمان استراحت بین شیفت های گردشی صبح و عصر و شب به صورت متعادل و برابر، جلوگیری از فعالیت افراد به صورت نوبت کاری یکنواخت (فعالیت صرفاً به شکل شب کاری یا فقط روزکاری) و جلوگیری از فعالیت در نوبت های کاری پشت سرهم بدون داشتن زمان استراحت و تعطیلی، به منظور بهبود کیفیت خواب و عملکرد شغلی پیشنهاد می شود.

1اهداف: مسیرهای سبب شناختی مختلفی در بروز افسردگی در کارکنان درمانی نقش دارند. در این مطالعه، تأثیر استرس ادراک شده و بی خوابی بر افسردگی در پرسنل درمانی شهر همدان بررسی شد. روش کار: مطالعه ی حاضر از نوع مقطعی بود که درباره ی کارکنان درمانی بیمارستان های شهید بهشتی و سینا واقع در شهر همدان در سال 1401-1402 اجرا شد. استرس ادراک شده با دو خرده مقیاس درماندگی ادراک شده و خودکارآمدی ادراک شده و بی خوابی و افسردگی با استفاده از پرسش نامه ی اعتبارسنجی شده بررسی شد. تأثیر متغیرها بر افسردگی از طریق تحلیل مسیر بررسی شد. یافته ها: تعداد 235 نفر (35/7 درصد پرستار) از کادر درمان وارد تحلیل ها شدند. جنسیت، سن، افزایش ساعت کار ماهیانه و تعداد شیفت شب در ماه بر افسردگی تأثیر معنی دار داشتند (0/05>P). تحلیل مسیر نشان داد که به جز اثر خودکارآمدی ادراک شده روی بی خوابی، تمامی وزن رگرسیونی استانداردشده برای ارتباط ها از نظر آماری معنی دار بودند (0/05>P). اندازه ی تأثیر درماندگی ادراک شده بر افسردگی نسبت به سایر ارتباط ها قوی تر بود (0/40=وزن رگرسیونی استانداردشده). اثر مستقیم درماندگی ادراک شده و خودکارآمدی ادراک شده بر افسردگی یا اثر غیر مستقیم آن از طریق بی خوابی به عنوان متغیر میانجی، برازش تقریباً مناسبی بر داده ها داشت. نتیجه گیری: یافته های مطالعه بیانگر این است که با اجرای برنامه های مداخله ای و پیشگیرانه به منظور کاهش استرس و بهبود وضعیت خواب، رخداد افسردگی در پرسنل درمانی به میزان درخور توجهی کاهش می یابد.

1اهداف: انتظار می رفت سیستم بهداشت و درمان با استفاده ی صحیح از فرصت های گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات به خدمات رسانی بهتر کمک کند. در برخی مواقع، تلاش ارائه دهندگان یا کاربران خدمات برای افزایش منافع خود سبب تجاری سازی سلامت و آسیب به قیمت اثربخشی و رفاه شخصی شده است. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل تأثیر مؤلفه های دیجیتالی رسانه های اجتماعی در تجاری سازی سلامت با هدف ارتقای ارگونومی در سطح کلان و شناختی بود. روش کار: این تحقیق کاربردی از نظر روش انجام، توصیفی پیمایشی و مقطعی بود. جامعه ی آماری را 300 نفر از استادان دانشگاه علوم پزشکی همدان تشکیل دادند که از بین آن ها، 169 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. با روش توصیفی، مؤلفه ها مشخص شد. تحلیل سؤالات با روش تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار spss انجام شد. با روش فریدمن، رتبه بندی مؤلفه ها انجام و مدل نهایی ارائه شد. یافته ها: مؤلفه های دیجیتالی رسانه های اجتماعی در تجاری سازی، سلامت پنج بخش نظام سلامت، دارو، بیمار، بیمه و کارکنان سلامت را در بر می گیرند و 30 زیرمؤلفه را نیز شامل می شوند. نتیجه گیری: مؤلفه های دیجیتالی مرتبط با نظام سلامت بیشترین تأثیر را در تجاری سازی سلامت دارند که نیاز به توجه به تدوین مقررات گسترش رسانه های اجتماعی در بخش سلامت را نشان می دهد. استراتژی های متداول شامل کنترل در دسترس بودن داده ها، ایجاد ائتلاف بین ذی نفعان سلامت با رعایت نظارت، استفاده از قوانین مسئولیت اجتماعی برای شرکت های دیجیتال و ترویج خودتنظیمی در بین ذی نفعان است.

1اهداف: این مطالعه با هدف بررسی شیوع مشکلات اسکلتی عضلانی ناشی از استفاده از موبایل و ارائه ی راهکارهای اصلاحی در دانشجویان دندان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور انجام شد. روش کار: مطالعه ی حاضر از نوع مقطعی توصیفی و تحلیلی با رویکرد مداخله ای است. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه و روش دستگاهی استفاده شد. دانشجویان در دو گروه مورد بررسی قرار گرفتند: گروه اول شامل 150 نفر از دانشجویان رشته ی دندان پزشکی تا ترم 4 را شامل می شد و گروه دوم شامل 150 نفر از دانشجویان رشته ی دندان پزشکی از ترم 5 به بعد بود. جمع آوری داده ها توسط پرسش نامه های خوداظهاری انجام شد (1) که عبارت بودند از: پرسش نامه ی مشخصات دموگرافیک (2)، پرسش نامه ی نوموفوبیا (NMP-Q) (3)، شاخص ناتوانی گردن (NDI) (4) و پرسش نامه ی ناراحتی دست کرنل (CHDQ). یافته ها: با توجه به نتایج مطالعه ی حاضر، میزان شیوع نوموفوبیا بین دانشجویان دندان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سطح متوسط است و میانگین نمره ی پرسش نامه ی ناتوانی گردن برابر با 16/20 و میانگین نمره ی درد در بین دانشجویان برابر با 1/72 است و 46/5 درصد از دانشجویان درد در ناحیه ی دست دارند که بیشترین میزان درد در ناحیه ی F گزارش شده است. میانگین ناراحتی های اسکلتی عضلانی کرنل برابر با 2/72 است. نتیجه گیری: بررسی ارتباط بین ناحیه ی درد و سال ورود به دانشگاه نشان داد که بین سال ورود به دانشگاه و ناحیه ی درد ارتباط معناداری وجود دارد و دانشجویان با سابقه ی تحصیلی بیشتر عوارض بیشتری داشتنه اند و همچنین، بررسی مداخله ی اصلاحی بر اختلالات اسکلتی در ناحیه ی گردن و مچ در مطالعه ی حاضر نشان داد که میزان نمرات متغیرها پس از انجام مداخله و اقدامات اصلاحی افزایش چشمگیری داشته است.

1اهداف: در یک دهه گذشته در ایران بیشترین شیوع درد و ناراحتی های اسکلتی عضلانی در ناحیه گردن و در ناحیه کمر و شانه برای کارمندان اداری گزارش شده است. این پژوهش باهدف بررسی تأثیر مداخلات ارگونومی در شرکت های دانش بنیان بر اختلالات اسکلتی عضلانی، استرس های شغلی، کیفیت زندگی کاری و بهره وری انجام شده است. روش کار: این پژوهش مطالعه ای میدانی با شبه کارآزمایی تصادفی با گروه کنترل است. در این مطالعه مداخله ای شرکت کنندگان شامل 311 پرسنل اداری مداخلات ارگونومی را در دو سطح فردی و مدیریتی دریافت کرده اند. متغیرهای موردبررسی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی، ویژگی های شغلی و کیفیت زندگی کاری کارکنان بوده است. پس از اجرای مداخلات ارزیابی های در دوره یک، سه و شش ماه تکرار شدند. یافته ها: اجرای مداخلات آموزشی ارگونومی فردی، اختلالات را در گردن، شانه راست، شانه چپ، ساعد راست و مچ راست به طور معنی داری کاهش داد. حمایت اجتماعی نیز در هر سه گروه مداخله افزایش معنی داری را نشان می دهد. مداخلات بر کیفیت زندگی کاری تأثیر معنی داری گذاشته است. تغییرات میانگین کیفیت زندگی کاری برای گروه های دوم و سوم در ماه اول رشد معنی دار و سپس مشابه با روند گروه کنترل ادامه پیداکرده است. نتیجه گیری: اجرای مداخلات آموزشی ارگونومی فردی اختلالات در گردن، شانه ها و اندام فوقانی کاهش معنی داری یافته ولی مداخلات آموزشی مدیریتی بر اختلالات اسکلتی عضلانی کارکنان تأثیری نداشته است. همچنین اجرای مداخلات هم زمان ارگونومی فردی و مدیریتی تأثیر بیشتری بر کاهش اختلالات داشته است. مداخلات مدیریتی و مداخلات توأم سطح کنترل شرکت کنندگان و حمایت اجتماعی را افزایش داده است. اجرای برنامه مداخله ای ارگونومی چند جزئی تأثیر مداخلات بر سلامتی کارکنان و بهره وری را بهبود می بخشد.

1اهداف: علی رغم روند روزافزون خودکارسازی و مکانیزه شدن در صنعت، کارگران بسیاری در معرض حجم کار فیزیکی حرکات تکراری و حالت و وضعیت نامتعارف بدن قرار دارند. برای این مشکل، فناوری های کمکی راه‎حلی نسبتاً جدید و کاربردی است. مطالعه ی حاضر به‎منظور طراحی بازوی کمکی طبق اصول ارگونومی و تأثیر آن بر فعالیت عضلات شانه طراحی و اجرا شد. روش کار: نمونه‎های مطالعه از میان دانشجویان در حال تحصیل در دانشکده ی بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در سال 1400 بودند. از بین داوطلبان، 12 نفر در مطالعه شرکت کردند که نیمی مؤنث و نیمی مذکر بودند. نمونه ی اولیه ی یک بازوی کمکی غیرفعال ساخته شد. سپس در یک ایستگاه کار شبیه سازی شده، با و بدون استفاده از بازوی کمکی، فعالیت الکتریکی عضلات در دو ارتفاع کار و دو وظیفه ارزیابی شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS26 در سطح معناداری 0/05 استفاده شد. یافته ها: تفاوت فعالیت الکتریکی عضلات با استفاده از آزمون تی زوجی در بین گروه کنترل و استفاده از بازوی مکانیکی در چهار حالت مختلف آزمایش (ارتفاع شانه، ارتفاع سر، وظیفه ی نگه داشتن وزنه، وظیفه ی بستن پیچ با پیچ‎گوشتی) ارزیابی شد. بازوی کمکی طراحی شده در ارتفاع‎ها و وظایف مربوط به آزمون، میزان فعالیت الکتریکی عضلات را کاهش داد و از بین شش عضله ی بررسی شده، عضلات تراپزیوس و آنتریور دلتویید بیشترین کاهش را نشان دادند. نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر نشان داده است که استفاده از این بازوی کمکی فعالیت الکتریکی عضلات شانه را کاهش می دهد و تأثیرات متفاوتی در وظایف و ارتفاع های کار مختلف دارد. به طور کلی، این نتایج نشان می دهند که استفاده از بازوی کمکی می تواند مداخله ای مؤثر در کارهای بالای سر باشد.

1بر اساس دانش، تجربیات و شواهد جمع آوری شده در طول سال ها فعالیت حرفه ای در ایران، نویسنده 22 «درس آموخته شده ی» مهم درباره ی شروع، طراحی و اجرای برنامه ی مداخله ی ارگونومی در صنایع و شرکت ها کشورهای درحال توسعه با تمرکز بر مورد ایران ارائه می دهد. به اختصار گزارشی کوتاه از چهار پروژه ی ارگونومی اجراشده در ایران آورده شده و سپس پیشنهادهای سیاستی در غالب درس ها بیان شده است. این درس ها از پروژه های عملی نویسنده به عنوان مدیر ارگونومی منتج شده است و نکاتی کلیدی برای افزایش موفقیت پروژه های ارگونومی و گسترش و پایداری ارگونومی در صنایع و شرکت ها را بیان می کند.

1اهداف: پوسچر نامناسب یکی از علل اصلی ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی (MSD) در حرفه ی دندان پزشکی است که به دلیل ماهیت فعالیت های این شغل به وجود می آید. این مطالعه روش های ارزیابی پوسچر مشاهده ای و دستگاهی برای شاغلان حرفه ی دندان پزشکی در مطالعات و شیوع گزارش شده ی MSDs در آن ها را بررسی کرده است. روش کار: جست وجوی مطالعات در پایگاه های اطلاعاتی Scopus، PubMed و Google scholar با کلمات کلیدی تعیین شده در بازه ی سـال های 2000 تـا 2021 انجام گرفت. از 541 مقاله در جست وجوی اولیه، پس از حذف مقالات فاقد صلاحیت، تکراری، ارائه در کنگره، مروری نظام مند و نامه به سردبیر، در نهایت 31 مقاله به این مطالعه وارد شدند. یافته ها: نواحی گردن (58 درصد)، پشتی و کمر (54/9 درصد) و شانه و دست (29 درصد) دارای بیشترین میزان درد و اختلال در بین اندام ها در مطالعات بودند. در میان روش های ارزیابی پوسچر نیز RULA (19/4 درصد)، REBA (19/4 درصد)، EMG (13/8 درصد) و QEC (8/3 درصد) بیشترین روش های مورد استفاده در میان تمام 17روش به کاررفته در مطالعات بودند. نتیجه گیری: در بین روش های مشاهده ای، روش QEC (Quick Exposure Check) به دلیل توجه به تجربه ی دندان پزشکان و در نظر گرفتن ابعاد مختلف وظایف دندان پزشکی کاربردی ترین روش است و روش  (Electromyography) EMG مناسب ترین روش دستگاهی برای ارزیابی پوسچر در دندان پزشکان است. همچنین، به نظر می رسد که استفاده از پرسش نامه به همراه روش های ارزیابی می تواند درک و اثربخشی ارزیابی وضعیت پوسچر را افزایش دهد.