علوم زمین
سال:1384 | دوره:14 | شماره:55 |تعداد مقالات:16

در پژوهش کنونی گستره بین طول جغرافیایی 51 تا 52.5 درجه را بررسی می کند. البرز مرکزی با تحدب به سوی ایران مرکزی مجموعه کمانی شکلی از چین خوردگی و راندگی را شامل می شود با اندازه گیری 181 صفحه گسلی و خشن خط های مربوطه تحولات تنش از ائوسن (واحدهای سنگی) تا جوان ترین واحدهای کواترنر پسین (آبرفت) در محدوده شمال تهران به کمک روش برگشتی مورد بررسی قرار گرفته است.رخنمون های موجود در شمال شهر تهران شرایط مناسبی را برای اندازه گیری در آبرفت ها فراهم آورده اند. بیشترین اندازه گیری ها در آبرفت های با سن پلیوپلیستوسن (سازند A) و کواترنری پیشین (سازند B) صورت گرفته اند. نتایج به دست آمده از باره زمانی پلیوپلیستوسن تا هولوسن سه جهت تنش بیشینه را نشان می دهند. این جهت های تنش به ترتیب با راستای شمال باختری، شمالی- جنوبی و شمال خاوری در جهت عقربه ساعت تغییر جهت می دهند. هر کدام از این جهت های تنش یا دو رژیم زمین ساختی فشاری و راستالغز ظاهر می شود.به منظور تعیین سن رویدادهای مختلف زمین ساختی سن هر کدام از تغییر جهت های تنش به کمک روابط تقدم و تاخر صفحه های گسلی در سازنده های (A) و (B) مشخص شده اند. براساس این یافته ها در یال جنوبی البرز مرکزی جهت تنش شمال باختری در رژیم زمین ساختی فشاری در بازه زمانی ائوسن تا پلیوپلیستوسن حاکم بوده است که باعث چین خوردگی و گسلش ها با روند خاوری - باختری شده است متعاقب این رویداد زمین ساختی رژیم زمین ساختی راستا لغز حاکم شده است که ما آن را با نهشته شدن سازند (B) هم زمان می پنداریم.تنسور تنش محاسبه شده برروی گسله مشا (با سن هولوسن) با ساز و کارهای کانونی به دست آمده از این منطقه هم خوان است و بیانگر جهت تنش شمال خاوری در یک رژیم زمین ساختی راستالغز است. با تفریق رویداد زمین ساختی عهد حاضر (تنش بیشینه شمال خاوری) از رویداد زمین ساختی قدیمی (تنش بیشینه شمال باختری) رویداد زمین ساختی با جهت تنش شمالی - جنوبی از نظر سنی باقی می ماند که ما آن را مربوط به کواترنرپسین (سازنده C) می دانیم. چیرگی هر کدام از سه جهت تنش یاد شده در ابتدا با رژیم زمین ساختی فشاری و سپس با کار سازی رژیم زمین ساختی راستا لغز همراه بوده است.

مدل سازی وارون داده های گرانی، یکی از جالب ترین ابزارهای عددی به منظور به دست آوردن تصاویر سه بعدی از ساختارهای زمین شناسی است. در این مقاله، برای تفسیر داده های گران سنجی، از یک روش مدل سازی خطی نوین به نام وارون سازی فشرده (Compact Inversion) استفاده شده است. مبنای کار در روش وارون فشرده، کمینه کردن حجم چشمه بی هنجاری است. این امر معادل بیشینه کردن فشردگی (compactness) چشمه بی هنجاری است. توزیع چگالی با استفاده از یک روشی بر مبنای تکرارهای متوالی با هم گرایی قابل ملاحظه، محاسبه می شود. این روش را می توان به آسانی برای مدل هایی به کار برد، که در آن ها، چگالی بی هنجاری را می توان به صورت یک مقدار معین در کل توده در نظر گرفت. در این روش، در وارون سازی داده ها به رفتار نوفه داده ها توجه شده است. به منظور نشان دادن کارایی مدل وارون سازی برای داده های همراه با نوفه و بدون نوفه انجام شده است. داده های واقعی مربوط به یک رخداد کرومیت در استان هرمزگان است و نتایج وارون سازی داده ها با حفاری های کم عمق موجود، مقایسه شده است.

توالی سنگ های رسوبی ناودیس منطقه مورد مطالعه (افتر در 35 کیلومتری غرب سمنان)، به ترتیب شامل سازند های کرج، سمنان و کند است که سلستیت در لایه های پایینی سازند کند گسترده است. سازند کند به طور عمده شامل ژیپس، آهک و آهک ماسه دار می باشد که در محیط تبخیری نهشته شده است. با توجه به فسیل های موجود در آهک های این توالی، اخیر سن آن ائوسن بالایی بوده و در یک حوضه تبخیری کم عمق با فرونشینی متغیر و آرام تشکیل یافته است. سلستین های لایه ای، ریتمیک و عدسی های کشیده و موازی با لایه بندی کلی رسوبات منطقه بوده و در مراحل دیاژنز اولیه و اصلی تشکیل شده است. بلورهای سلستین به دو صورت (1 قطعات کشیده، خود شکل تا بی شکل و (2 عدسی ( با شکل دروغین ژیپس) ظاهر می شوند. سیلیسی شدن که در مراحل دیاژنز پسین انجام گرفته، بر لایه های سلستیت دار بیش از دیگر لایه ها تاثیر گذاشته است. زایش بخش اعظم سلستیت، با توجه به شکل و چگونگی قرار گیری آن، در توالی تبخیری، به طور عمده دیاژنتیک ارزیابی شده و بخش کمی از آن، احتمالا در اثر اشباع محلول استرونسیوم در محیط تبخیری و به صورت هم زمان با رسوب گذاری تشکیل یافته است. به نظر می رسد که با توجه به فراوانی ژیپس در محیط تبخیری کم عمق و در نتیجه فراوانی یون سولفات در آب، و نیز پایین بودن انحلال پذیری سولفات استرونسیم در مقایسه با سولفات کلسیم، حضور یون های استرونسیم در محیط، موجب تشکیل سولفات استرونسیم (سلستیت) شده است. افزون بر این، در نتیجه مهاجرت یون های استرونسیم از لایه های زیرین (سازند سمنان و کرج) به سوی سازند کند و یا جا به جایی آن ها با جریان سیال های جوی، در مراحل دیاژنتیک می تواند موجب جایگزینی سلستیت به جای ژیپس شده باشد. بالا بودن نسبی غلظت یون استرونسیم در سازند های کرج و سمنان؛ احتمال تامین این یون را از این سازند های ذکر شده بیشتر می نماید.

نانوفسیل های 47 نمونه از سازند کلات از سه محل روستای چهچهه، روستای خشت و دهانه ورودی شهر کلات برای مطالعات زیست چینه شناسی بررسی شده است. بر مبنای مطالعات انجام شده، زیست زون های CC25 و CC26 که معادل ماستریشتین بالایی و بالاترین بخش ماستریشین است، برای روستاهای خشت و چهچهه و زیست زون CC25 با سن ماستریشتین پسین برای دهانه ورودی شهر کلات است.

محیط زیست دارای مفهومی جامع است در حالی که شهر و شهر سازی تصویر محدودی از آن را در اندیشه انسان نمایان می سازد. مفهوم توسعه پایدار شهری و توجه به مفاهیم زیست محیطی و ارایه مدل های مناسب برای انواع عملکرد های توسعه در محیط زیست و نیز در شهرهای بزرگ که تحت تاثیر شدید آثار پر شتاب توسعه قرار دارند، هم در سطح جهانی و هم در ایران، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این میان، استفاده از داده های مکانی و سامان دهی و تحلیل درست این داده ها برای بهره گیری در موضوعات توسعه، با اهمیت بوده و از رشد فزاینده ای در سطح تحقیقات روز برخوردار است. هم چنین، بهره گیری از سامانه اطلاعات مکانی (GIS) و تحلیل داده های ماهواره ای و بهره گیری از فناوری سنجش از دور (RS) نه تنها به عنوان ابزار شناسایی در این راستا تلقی می شود، بلکه قدمی فراتر از مرزهای تولید اطلاعات مکانی و ورود در حوزه های تحلیل و ارزیابی و برنامه ریزی خواهد بود. در این میان، داشتن مدل های مناسب از شرایط بوم شناختی و زیست محیطی سرزمین برای ارزیابی بسیار با اهمیت است. در این مقاله، با توجه به انواع عملکردهای شهری با ملاحظه دیدگاه توسعه پایدار که توجه ویژه ای به ظرفیت های طبیعی منطقه از دیدگاه بوم شناختی و زیست محیطی دارد، مدل های مناسب برای توسعه شهری در ایران و قابل استفاده در سامانه های اطلاعات مکانی با در نظر گرفتن ملاحظات و استانداردهای محیط زیست ارایه می شود. بدیهی است با توجه به نقش پایگاه اطلاعات مکانی و به ویژه نقشه های رقومی دقیق و پایگاه سامانه های اطلاعات مکانی، باید به نقش حساس تعیین مدل های قابل استفاده در تحلیل های اطلاعات مکانی و ایجاد پیوستگی بین این اطلاعات و ظرفیت های طبیعی محیط برای تصمیم سازی در برنامه های توسعه متناسب با شرایط طبیعی سرزمین و ظرفیت های بوم شناختی آن اهمیت ویژه ای دارد. منطقه 22 شهر تهران در این تحقیق با وسعت حدود 10000 هکتار در شمال باختر این شهر مورد مطالعه قرار گرفته است و از مدل های محیطی و سامانه های GIS و RS برای برنامه ریزی استفاده شده است.

معادن منیزیت ایران، در جنوب خاور شهرستان بیرجند واقع شده اند. معادن ترشک محمدی، چاه خو و افضل آباد که معرف معادن منیزیت منطقه هستند، از نظر زمین شناسی، زمین شیمی (عناصر اصلی، عناصر جزیی و ایزوتوپ های کربن و اکسیژن) مورد مطالعه قرار گرفتند. کانی سازی منیزیت در خاور ایران کیل شده است. کانی سازی منیزیت به حالت رگه ای، عدسی و جریانی با حالت لایه ای یافت می شود. بافت از نوع نهادن بلورین با شکست صدفی است. گسل های مهم که در آن ها منیزیت تشکیل شده است، عبارتند از: گسل نهبندان و گسل باختر و خاور نه. گسل نهبندان با شیب نزدیک به قائم و عمق زیاد و با ساز و کار چیره امتداد لغز راسدر زون های گسلی واقع در مجموعه افیولیت کرتاسه و فلیش های کرتاسه - ائوسن تشت گرد، دارای روند کلی شمالی - جنوبی و شاخه های فرعی زیاد، به ویژه در بخش های شمالی باختر، جنوب خاور، خاور، شمال خاور است.مقدار Na منیزیت، با نوع سنگ کمر پایین زون گسلی رابطه مستقیم دارد. در افضل آباد شمالی، به دلیل حضور فلیش، میزان Na از دیگر مناطق بیشتر و از 252 تا 1679 ppm متغیر است. میزان Na منیزیت افضل آباد جنوبی، نسبتا کمتر از دیگر معادن و بین 21 تا 257 ppm است. کانی هونتیت دارای بیشترین میزان Na، بین 3046 تا 3486 ppm است. کمترین میزان Sr در منیزیت های معادن چاه خو (Sr=0-52 ppm) افضل آباد جنوبی (Sr=2-8 ppm) و بیشترین میزان Sr در منیزیت های ترشک محمدی و افضل آباد شمالی (Sr=35-211 ppm) است. کمترین میزان Mn و Fe در منیزیت های ترشک محمدی و افضل آباد شمالی و بیشترین مقدار آن در معادن افضل آباد جنوبی و چاه خو اندازه گیری شده است. میزان Mn هونتیت از منیزیت بیشتر است (Mn=42-58 ppm).ایزوتوپ های کربن و اکسیژن منیزیت معادل افضل آباد، چاه خو و ترشک با منیزیت های تشکیل شده در کمربند افیولیتی آلپ در معادن ترکیه، یونان، یوگسلاوی، اتریش و کالیفرنیا مقایسه شده اند. ایزوتوپ های کربن منیزیت معادن ترکیه، یونان، یوگسلاوی، اتریش و کالیفرنیا معادل -6) تا (δ13 C (PDB)= -17 و اکسیژن 27) تا(δ18 O(SMOW)=23  و در یک محدوده یکسان رسم شده اند، در صورتی که معادن مطالعه شده در محدوده ای کاملا متفاوت قرار گرفته اند. با توجه به این که ایزوتوپ های کربن منیزیت های مورد مطالعه از 1.8 تا 8‰ و ایزوتوپ های اکسیژن از 29.7 تا 36 متغیر است، منشا آب از نوع آب های جوی، و CO2 بیشتر منشا اتمسفری داشته است.

در برش چینه شناسی سازند سرخ بالایی به ستبرای 276.5 متر در سه کیلومتری باختر روستای مشمپا (باختر استان زنجان)، آثار رد پای مهره داران فراوانی یافت شد که شامل ردپای پرندگان پا اردکی Culcitapeda isp, Culcitapeda tridents پرندگان چهار انگشتی Antarctichnus isp و پرندگان پنجه رو Avipeda isp. A و Avipeda isp.B و همچنین اثر رد پای پستانداران از راسته گوشت خواران به نام های Bestiopeda isp و Credontipes isp هستند. محیط رسوبی توالی مورد مطالعه، یک محیط کاملا کم ژرفای حاشیه دریایی بوده که به طور دوره ای از زیر آب خارج شده و پس از ایجاد آثار رد پا، دیگر بار به زیر آب فرو رفته است.

حرکات توده ای زمین در حوضه های آبریز یک منبع جدی در تولید رسوب و بستری مستعد برای ایجاد و توسعه پدیده های فرسایشی مانند فرسایش شیاری، آبکندی و هزار دره ای است. در مدل های ارایه شده در برآورد فرسایش پذیری و بار رسوب، به رغم توجه به برخی پدیده های فرسایشی مانند آبکندها و تاثیر مستقیم و موثر آن ها در خروجی مدل به نقش و تاثیر جدی حرکات توده ای در تولید رسوب امتیاز واقعی داده نشده و برآورد های انجام شده برای بار رسوبی حوضه ها به ویژه در حوضه های رسوبی - تبخیری که خاستگاه اصلی پدیده های لغزشی است، با واقعیت فاصله دارد. در این مقاله که حاصل تحقیقات انجام شده در حوضه رسوبی - تبخیری طالقان مرکزی است با فرض این که عوامل موثر در فرسایش پذیری و افزایش بار رسوبی حوضه ها تاثیر مشابه در ایجاد و تشدید حرکات توده ای زمین دارند، ویژگی ها و توان تولید رسوب 90 مورد لغزش در 8 زیر حوضه بررسی و رابطه و همبستگی بار رسوبی حوضه ها و فراوانی سطوح گسیختگی لغزشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مدل رگرسیون دو متغیره ارایه شده، با مجذور ضریب تبیین %68 بیانگر وابستگی 68 درصد تغییرات بار رسوبی و رسوب دهی حوضه ها به عامل فراوانی گسیختگی لغزشی است که به مفهوم موفقیت مدل و اهمیت عامل مذکور از بین عوامل متعدد موثر در رسوب دهی حوضه ها است. قطعا با ورود دیگر عوامل موثر به مدل، این رقم تا حدود 100 درصد قابل افزایش خواهد بود. از نتایج حاصل، به ویژه در حوضه های غیر قابل دسترس و فاقد آمار رسوب، برای برآورد بار رسوب براساس شواهد زمین لغزشی می توان استفاده کرد.

رخنمون های مناسبی از سنگ های ژوراسیک میانی در دامنه کوه های تپال و پریخان در باختر شاهرود (محدوده ساختاری البرز خاوری) وجود دارد. سازند دلیچای در منطقه مورد مطالعه، در مجموع از تناوب مارن و آهک های مارنی به رنگ خاکستری متمایل به سبز تشکیل شده است. چینه شناسی، فسیل شناسی و محیط رسوبی این سازند با 235 متر ستبرا، در دو برش تپال و پریخان مورد مطالعه قرار گرفته و به 8 بخش تقسیم و توصیف شده است. سازند دلیچای در هر دو برش، در مرز زیرین خود با یک ناپیوستگی فرسایشی موازی بر روی سازند شمشک قرار داشته و در مرز بالایی به طور هم شیب و گذر تدریجی توسط سنگ آهک های ستبر لایه سازند لار پوشیده می شود. از دو برش مورد مطالعه، جمعا 1985 نمونه فسیلی جمع آوری شد، که 1749 نمونه آمونیتی و 236 نمونه از دیگر تاکسون های جانوری (بلمنیت ، شکم پایان، دو کفه ای ها، بازو پایان، خار پوستان و اسفنج) بوده است. با مطالعات انجام شده، 42 جنس و 67 گونه آمونیتی شناسایی و معرفی شد. براساس مجموعه فسیلی شناسایی شده، برای سازند دلیچای در منطقه باختر شاهرود سن باژوسین پسین - اکسفوردین پیشین را می توان در نظر گرفت. زیای آمونیتی ژوراسیک میانی باختر شاهرود عمدتا ارتباط نزدیکی را با زیای آمونیتی اروپای شمال باختری و مناطق حاشیه ای مدیترانه نشان می دهند. مطالعه ریز رخساره ها نشان می دهد که نهشته های سازند دلیچای عمدتا در بخش ژرف دریای باز نهشته شده اند.

ویژگی های زمین شیمیایی و سنگ نگاری سنگ های آتشفشانی اسیدی جنوب دانسفهان گویای آن است که این سنگ ها محصول فرایندهای سنگ زادی متفاوتی هستند. فرایند اصلی که در تکوین بیشتر این سنگ های اسیدی ایفای نقش کرده، تفریق ماگمایی از راه تبلور بخشی است. این دسته از سنگ ها، ریولیت هایی با ویژگی های زیر را شامل می شوند 1- بافت آن ها پرفیری است. 2-دارای بی هنجاری منفی Eu هستند و 3- همراه با افزایش Sio2، محتوی LILE در این سنگ ها کاهش و REE آن ها افزایش می یابد. اندکی از سنگ های اسیدی این ناحیه ویژگی هایی را داراست که گویای پدید آمدن از راه ذوب بخشی سنگ های پوسته بالایی است. این دسته از سنگ ها، ریولیت هایی را در بر می گیرد که دارای این مشخصات است: -1 بافت آن ها شیشه ای یا پرلیتی است، 2- فاقد بی هنجاری منفی Eu هستند، 3- دارای بالاترین نسبت های LILE/REE و LREE/HREE در میان سنگ های اسیدی است.

در بحث استخراج سنگ های تزیینی به روش سیم برش الماسه، یکی از مهم ترین مسایل برای استخراج اصولی و بهینه از نظر فنی و اقتصادی، تعیین مناسب ابعاد بلوک استخراجی است، به گونه ای که روند عملیات استخراج از نظر فنی با مشکل مواجه نشود و ایمنی کار نیز مورد توجه قرار گیرد و همچنین از لحاظ اقتصادی هزینه کمتری تحمیل شود. این مقاله، نتایج حاصل از تحقیق در معدن سنگ تزیینی لایبید را ارایه می دهد که هدف آن به دست آوردن ابعاد بهینه بلوک با توجه به شرایط خاص این معدن اعم از شرایط زمین شناسی، ژئوتکنیکی و توانایی دستگاه های موجود مورد استفاده در معدن است.این روش یک روند کلی دارد که با توجه به شرایط خاص، برای هر معدن سنگ تزیینی که از نظر روش استخراج در محدوده این بحث باشد، کاربرد دارد. برای تعیین ابعاد بهینه بلوک، هزینه هایی که تغییرات ابعاد بلوک برروی آن ها تاثیر می گذارد، اعم از هزینه های حفاری، برش و قواره سازی و دیگر هزینه های مرتبط با آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. سپس نمودار مجموع هزینه ها برای واحد حجم سنگ در ابعاد مختلف به دست آمده است. در معدن یاد شده، ابعاد 6´4.5´8 متر به ترتیب به عنوان طول، عرض و ارتفاع بلوک بهینه در نظر گرفته شده است. افزایش ابعاد و کامل شدن نسبت ابعاد بلوک قواره به بلوک اصلی از جمله نکات مهم در کاهش هزینه است و این روند تا جایی قابل قبول است که منجر به ایجاد مشکلات فنی نشود و همچنین کاهش چشم گیر هزینه های استخراج را درپی داشته باشد.

نیکل و کادمیم که در مرحله اسید شویی اکسید روی به منظور تولید الکترولیتی روی، وارد محلول سولفات روی می شوند، الکترولیز را با مشکلات بسیار رو به رو می سازند. لذا این فلزها در کارخانه های تولید روی، در فرایند سیمانی شدن از محلول سولفات روی جدا می شوند. در کارخانه ذوب روی اصفهان، یون های نیکل و کادمیم در فرایندی به نام به تصفیه سرد یا تصفیه نهایی در دمای 50 الی 70 درجه سانتی گراد، با افزودن مقادیر کافی پودر روی و سولفات مس نهشته می شوند که این رسوب، توسط فیلترهای تحت فشار، به صورت کیک فیلتر نیکل و کادمیم از محلول جدا می شود.هدف از انجام این تحقیق، اسید شویی کیک فیلتر مذکور، برای استخراج نیکل و کادمیم آن است. این کیک، 30 درصد کادمیم و 3.2 درصد نیکل دارد. در مرحله شناسایی نمونه، احتمال وجود نیکل و کادمیم به صورت فازهای (Cu,Zn)SO4 (OH)2, Cd5Ni, Cd2SO4(OH)2 مطرح شده است. همچنین احتمال وجود فازهای NiS, (NiSO47H2O) و Cdo به وسیله مطالعات میکروسکوپی و دیگر فرایندها شناسایی شده است. آزمایش های آب شویی نیز نشان می دهد که 10 درصد از نمونه کیک فیلتر در آب قابل حل است و مقداری از نیکل و کادمیم نیز در آب حل می شود و در نهایت، عملیات اسید شویی با اسید سولفوریک انجام گرفت که تاثیر پارامترهای مختلف مانند دما، زمان، غلظت حلال و نسبت جامد به مایع، در چندین آزمایش بررسی شد و شرایط بهینه اسید شویی به صورت زیر به دست آمد:دما: 60 درجه سانتی گرادزمان: 1.5-2 ساعتغلظت اسید: 20 درصدوزن مخصوص پالپ: 60 گرم بر لیتر

سنگ های دگرگونی با منشا رسوبی و گرانیتوییدهای مجموعه دگرگونی سورسات در حاشیه شمالی پهنه سنندج- سیرجان، در شمال باختر ایران برونزد دارد. مطالعات صحرایی و سنگ شناسی این سنگ های رسوبی دگرگون شده نشانگر سنگ مادری متشکل از شیل، سیلت استون، گری و ک با درون لایه های کربناتی، ماسه سنگ آرکوزی و سنگ های آذر آواری می باشد. پرفیروبلست های آندالوزیت، سیلیمانیت (فیبرولیت)، استارولیت و کردیریت در بخش هایی از سنگ های رسوبی دگرگون شده که غنی از کانی های رسی هستند، عمومیت دارند.چهار رویداد دگر شکلی اصلی در این مجموعه دگرگونی ثبت شده است (D1-D4). رویدادهای D1 و D2 که به وسیله چین های F1 و F2 و سطوح برگوارگی S1 و S2 ثبت شده اند، نشانگر اعمال کوتاه شدگی با راستای شمال شمال خاوری- جنوب جنوب باختری به منطقه می باشند. بافت ایجاد شده در اثر D1 به طور وسیعی توسط رویداد دگر شکلی D2 متاثر شده و تنها بقایای آن به صورت آثار بر گوارگی (S1) در نواحی میکرولیتون برگوارگی چیره منطقه (S2) و آثار درون باری مستقیم در پرفیروبلست های درون - زمین ساخت (inter-tectonic Porphyroblasts) آندالوزیت و استارولیت حفظ شده است. برگوارگی ناحیه ای و چیره منطقه (S2) عموما موازی با لایه بندی اولیه (S1) در سنگ های رسوبی دگرگونی است. S2 موازی سطح محوری چین یال موازی برگشته (isoclinal overturned fold) ایجاد شده در اثر اعمال رویداد دگر ریختی D2 است. هیچ گونه برگوارگی در ارتباط با رویداد دگر ریختی D3 شناخته نشده است. چین های مورب ایجاد شده در اثر اعمال رویداد دگر ریختی D3، چین برگشته D2 را مجددا چین داده است. رویداد D3 در اثر اعمال کوتاه شدگی افقی با راستای شمال شمال باختر - جنوب جنوب خاور به منطقه مورد مطالعه ایجاد شده است. رویداد D4 به وسیله گسلش عادی لغز که به همراه فرسایش موجب برونزد مجموعه دگرگونی سورسات شده است، مشخص می شود.

سازند کرج در منطقه نسبتا گسترده ای از البرز مرکزی برونزد دارد. این سازند متعلق به ائوسن میانی بوده و به طور عمده از توفیت های سبز و شیل های دریایی تشکیل شده است. با توجه به مشاهدات صحرایی انجام شده، سازند کرج مجموعه ای ناهمگن از توف، توفیت، شیل، سنگ های رسوبی مختلف و انواع گدازه ها در نظر گرفته می شود.داده های صحرایی گردآوری شده در زمینه محیط تشکیل توالی آتشفشانی- آواری سازند کرج نشان می دهد که بخش هایی از این توالی ستبر در گستره مورد مطالعه، عمدتا در یک محیط نیمه ژرف و ژرف تشکیل شده است. تغییرات رخساره ها در جهت قائم و جانبی و ساختارهای رسوبی مختلف از جمله لایه بندی تدریجی، فرو ریزش، لایه بندی درهم، قالب شیاری و ... نشان دهنده آن است که جریان های آشفته و توده ای در تشکیل بخش هایی از سازند کرج نقش اساسی داشته و حمل محصولات آذر آواری از منطقه کم ژرفا (فلات قاره) توسط این جریان ها صورت گرفته است. کانال های زیر دریایی که با رسوبات توده ای و اولیستولیت پر شده اند (رخساره F) در بخش بالایی خود با توالی های نازک لایه و ریز دانه شونده به سمت بالا (Upward thinning and fining) همراهند. بخش عمده ای از شیل های سازند کرج به صورت شیل های پلاژیک و همی پلاژیک (رخساره G) در بخش های شمالی منطقه مورد مطالعه یافت می شوند. توالی هایی که به سمت بالا نازک لایه و یا ستبر لایه می شوند و همچنین توالی های بومای کامل (رخساره های A-E) و یا ناقص در سازند کرج فراوان است. داده های به دست آمده نشان می دهند که محیط رسوب گذاری سازند کرج یک باد زن زیر دریایی (Submarine Fan) است. داده های جمع آوری شده در رابطه با تعیین جهت جریان های دیرینه (Paleocurrents) نشان می دهند که جهت این جریان ها از جنوب به شمال بوده است.

در این مقاله، ویژگی های چشمه زمین لرزه ویرانگر هشتم خرداد ماه 83 بلده - کجور به روش برگردان شکل موج ثبت شده در میدان دور بررسی می شود. از مشاهدات صحرایی و فعالیت پس لرزه ها به عنوان اطلاعات تکمیلی برای تعیین پارامترهای چشمه استفاده شده است. چشمه زمین لرزه اصلی دست کم به صورت سه زیر رویداد مدل شده است. شکستگی با رویداد اول در محل کانونی شروع و به طور عمده یک طرفه به سمت باختر گسترش یافته است. جابه جایی اصلی، در 10 ثانیه اول رخ داده است و جهت یافتگی، عمده ترین عامل برای گسترش شدت در ناحیه کانونی است. ساز و کار به دست آمده عمدتا رورانده بوده و با ساز و کار دیگر زمین لرزه ها و عملکرد نیروهای زمین ساختی در این منطقه هم خوانی دارد و گشتاور لرزه ای حدود 4.1´1018 نیوتن متر و بزرگی گشتاوری 6.3 محاسبه شده است. مدت دوام بزرگ ترین رویداد حدود 7 ثانیه و طول شکستگی 20 کیلومتر تعیین شده و بیشترین جا به جایی حدود 120 سانتی متر و افت تنش 25 بار برآورد شده است. توزیع حرکت نیرومند زمین، دو ناحیه با شتاب زیاد را نشان می دهد. بدین ترتیب، یا چشمه مسبب چند رویدادی بوده و یا محیط باعث تشدید حرکت شده است. این ابهام را می توان با مطالعات صحرایی رفع کرد. شواهد و شتابنگاشت های ثبت شده در ناحیه بلده نشان می دهد که حرکت نیرومند زمین به هنگام زمین لرزه اصلی شدید بوده است. گرچه البرز مرکزی از لحاظ تاریخی لرزه خیز بوده، اما زمین لرزه ای با قدرت زمین لرزه اخیر درحوالی بلده، درصد سال گذشته رخ نداده است. از لحاظ مهندسی، باید از ویژگی های حرکت زمین لرزه بلده- کجور برای طراحی سازه های مقاوم در ناحیه آسیب دیده بهره جست.