سلامت معنوی
سال:1402 | دوره:2 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

1سرمقاله

1زمینه و هدف: در این پژوهش بررسی نقش مدل معنویت درمانی بر طرحواره­ های ناسازگار اولیه و ویژگی­ های شخصیتی زنان و مردان سالمند معتاد انجام گرفته است. روش ها: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مراجعین متاهل سالمند اعم از زن و مرد و وابسته به مواد مخدر (تریاک، هرویین، شیشه) به کمپ­ های شهر کرج بود. تعداد 30  نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل گمارده شدند. در بخش ابزار گردآوری اطلاعات از پرسشنامه طرحواره ­های ناسازگار یانگ و پرسشنامه شخصیتی آیزنک بزرگسالان (EPQ-RE) و آموزش مداخلات معنویت درمانی در 10 جلسه 60 دقیقه ­ای استفاده شد. گروه کنترل در حین اجرای پژوهش مداخله­ ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده­ ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی مناسب چون میانگین و انحراف معیار، کالموگروف-اسمیرونف و تحلیل کوواریانس چند متغیره (MANCOVA) استفاده شد. یافته ها: یافته­ های پژوهش نشان داد که مدل معنویت درمانی بر طرحواره­ های ناسازگار اولیه و ویژگی­ های شخصیتی سالمندان زنان و مردان سالمند معتاد تاثیر معناداری دارد (0/005P≤). نتیجه گیری: معنویت درمانی راهکار مناسبی در کنترل افراد معتاد است و پیش­بینی مناسبی از عوامل افزاینده و یا کاهنده گرایش به اعتیاد را فراهم می­ کند.

1زمینه و هدف: بُعد معنویت به عنوان بُعد چهارم سلامت انسان در حال رشد و توسعه است. مطالعات تطبیقی و بهره ­برداری از تجربیات مراکز و کشورهای موفق برای افزایش کیفیت مراقبت معنوی و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن ضروری است. هدف این مطالعه مقایسه دوره­ های آموزشی مراقبت معنوی در ایران، انگلستان، کانادا، آمریکا و اروپا است. روش ها: روش مطالعه توصیفی- تطبیقی بود. عناصر دوره ­های آموزشی مراقبت معنوی در میان منابع کشورهای ایران، آمریکا، انگلیس، کانادا، اروپا در پایگاه­ های داده­ ای Google Scholar، PubMed، SID، Magiran، Science Direct جستجو و انتخاب شدند. تطبیق و مقایسه داده­ ها با استفاده از الگوی جورج اف بردی (1969) انجام شد. یافته ها: اختلافاتی در اهداف، گروه هدف و محتوای دوره ­های مراقبت معنوی در 4 منطقه مورد بررسی مشاهده شد. مراقبت در پایان حیات و همچنین مداخله در بحران و ارزیابی و غربالگری از پرتکرارترین کلیدواژه ­های آموزشی بود. در همه کشورها آموزش مداخلات معنوی برای پایان حیات و سوگ، شرح ­حال­ گیری و غربالگری اولیه، لحاظ کردن مبانی نظری معنویت، حل تعارضات و مقابله­ های معنوی صورت می ­گیرد. نتیجه گیری: طراحی دوره آموزشی مبتنی بر رویکرد بومی و فرهنگی می­تواند کیفیت ارائه خدمات مراقبت معنوی را ارتقا دهد و زمینه ایجاد رشته تخصصی مراقبت معنوی در بیمارستان ها را فراهم آورد. ارتقای کیفیت مراقبت معنوی در نظام سلامت درمان ایران نیازمند تدوین الگوی مدون اجرایی و اصلاحات در  اهداف، گروه هدف و محتوای دوره­ های موجود در ایران است.

1زمینه و هدف: نوجوانی یکی از دوره­ های مهم و حساس هر شخص به­ خصوص دختران است. معنویت و ارزش ­های شخصی به عنوان مولفه ­هایی تاثیرگذار بر بهزیستی روانشناختی در این دوره سنی می ­تواند نقش ­آفرینی کند. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بهزیستی روانشناختی با مراقبت معنوی و ارزش ­های شخصی در نوجوانان دختر بود. روش ها: این مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بود که بر روی دختران نوجوان شهر بندرعباس در سال 1401 انجام شد. معیار ورود شامل داشتن سن در محدوده 14 تا 19 سال، تمایل به شرکت در پژوهش بود. روش نمونه­ گیری نیز از نوع نمونه­ گیری در دسترس بود. جهت جمع­ آوری داده ­ها از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی، پرسشنامه مراقبت معنوی و پرسشنامه ارزش ­های شخصی استفاده شد و از شرکت­ کنندگان در پژوهش درخواست گردید تا آن ­ها را تکمیل نمایند. به منظور تحلیل داده­ ها از روش­ های آماری همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون به روش همزمان استفاده شد. تحلیل­ های انجام شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 صورت گرفت. یافته ها: بین بهزیستی روانشناختی با مراقبت معنوی و ارزش ­های شخصی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد (0/05P<). این بدان معنی است که با افزایش بهزیستی روانشناختی در دختران نوجوان مراقبت معنوی و ارزش­ های شخصی آنان هم افزایش می­ یابد و بالعکس. همچنین ترکیب متغیرهای پژوهش به طور معناداری بهزیستی روانشناختی را تبیین می­ کنند (0/05>P، 0/44=R2). این بدان معنی است که متغیرهای مراقبت معنوی و ارزش­های شخصی 44 درصد قابلیت پیش بینی بهزیستی روانشناختی را دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که مراقبت معنوی و ارزش­های شخصی می­تواند به عنوان یکی از پیش­بینی­های مهم در بهزیستی روانشناختی دختران نوجوان باشد. افزایش مراقبت معنوی و ارزش­های شخصی در نوجوانان می­تواند به افزایش بهزیستی روانشناختی دختران کمک کند.

1زمینه و هدف: رفتار و سبک فرزندپروری والدین، تأثیر عمیقی در سلامت روانی و معنوی فرزندان خواهد داشت. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سلامت معنوی با سبک فرزندپروری ادراک ­شده بود و در این راستا نقش میانجی ­گر روابط همشیران مورد بررسی قرار گرفت. روش ها: جامعه آماری شامل تمام افرادی که به شبکه­ های اجتماعی واتساپ و ایتا دسترسی داشتند، بود. 250 نفر با شیوه در دسترس انتخاب شدند و با آگاهی و رضایت پرسشنامه های الکترونیک پژوهش را به صورت برخط تکمیل نمودند. ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه های اقتدار والدینی Buri (PAQ) به منظور بررسی سبک فرزندپروری ادراک­شده، سلامت معنوی Palutzian و  Ellison(1982) و رابطه همشیرانFurman  و  Buhrmester(1985) بودند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش معادله ساختاری و نرم افزارهای آماری SPSS و AMOS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین متغیرهای پژوهش رابطه معناداری برقرار است و روابط همشیران در رابطه سبک فرزندپروری ادراک­ شده با سلامت معنوی نقش میانجی را ایفا می کند. بنابراین سبک فرزندپروری، توانایی پیش­ بینی سلامت معنوی را از طریق روابط همشیران دارد. همچنین سبک مقتدرانه با سلامت معنوی، افزایش گرمی، کاهش تعارض و رقابت و سبک مستبدانه با کاهش گرمی، افزایش تعارض و رقابت میان فرزندان مرتبط است. نتیجه گیری: والدین با به کارگیری شیوه ­های فرزندپروری مثبت می­ توانند زمینه روابط مطلوب میان همشیران و سلامت معنوی آنان را فراهم کنند. با عنایت به اهمیت کیفیت رابطه همشیران و نقش تسهیل ­کننده آن در سلامت معنوی، به نظر می رسد توجه والدین به این موضوع ضروری باشد؛ لذا برگزاری کارگاه های آموزشی برای والدین با موضوع فرزندپروری مطلوب، جهت اصلاح سبک فرزندپروری و ایجاد رابطه گرم و صمیمی بین همشیران به منظور دستیابی به سلامت معنوی پیشنهاد می­ گردد.

1زمینه و هدف: همه­ گیری کووید-19 تاثیرات متعددی بر جنبه­ های مختلف سلامتی از جمله سلامت معنوی پرستاران گذاشته و چالش­ هایی را به­ وجود آورده است. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی سلامت معنوی پرستاران و عوامل مرتبط در دوران پسا­کرونا انجام شد. روش ها: این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی بر روی 260 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان­ های دانشگاه علوم پزشکی قم که طی سال­ های اخیر از بیماران مبتلا به کووید-19 مراقبت نموده ­اند، در سال 1401 انجام شد. نمونه ­گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. ابزار جمع ­آوری اطلاعات پرسشنامه "سلامت معنوی" بود. تجزیه تحلیل داده­ ها با استفاده از نرم­ افزار SPSS نسخه 23 انجام شد. یافته ها: میانگین نمره سلامت معنوی 7/7±68/10 و بُعد سلامت مذهبی و سلامت وجودی به ترتیب 4/45±32/95 و 5/04±35/38 بود. جنسیت، وضعیت تاهل و داشتن شغلی به­ جز کادر درمان، 43 درصد از تغییرات واریانس سلامت معنوی پرستاران را تبیین می­ کند (0/001P= و 0/436(R=. در دوران پسا­کرونا، سلامت معنوی زنان بیشتر از مردان و سلامت معنوی متاهلین بیش از مجردین بود. نتیجه گیری: سلامت معنوی پرستاران در دوران پسا­کرونا در سطح متوسط بوده است. جنسیت مرد، متاهل بودن و داشتن شغلی به جز کادر درمان در سلامت معنوی بهتر موثر است. لذا پیشنهاد می ­شود مدیران بیمارستانی برنامه ­ریزی­ های لازم برای ارتقای سلامت معنوی پرستاران را در نظر بگیرند.

1زمینه و هدف: در دنیای امروز، توجه به سلامت معنوی به عنوان جزء مهمی از زندگی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. تعالی انسان مفهومی است که در نگاه دین همراه با سلامت معنوی مطرح است. این تحقیق با هدف بررسی ارتباط مبانی و ابعاد سلامت معنوی بر تعالی انسان از دیدگاه امام خمینی (ره) انجام شده است. با بررسی عمیق آثار و نظرات ایشان، این مطالعه به دنبال درک عوامل و مفاهیمی است که در سلامت معنوی و تعالی انسانی تأثیرگذاری دارند. روش ها: در این تحقیق، از روش تحلیلی-توصیفی استفاده شده است. مفاهیم اصلی موردنظر، شامل ابعاد مختلف سلامت معنوی، توسط مطالعه دقیق آثار و نظرات امام خمینی (ره) مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته اند. این روش تجزیه و تحلیل عمیق به ما این امکان را می دهد تا به شناخت بهتری از ارتباط بین مفاهیم معنوی و تعالی انسانی در منظومه امام خمینی (ره) برسیم. یافته ها: باتوجه به بررسی مبانی و ابعاد سلامت معنوی، چهار ارتباط اصلی که به تعالی انسانی کمک می کنند، شناسایی شده اند. ارتباط صحیح با خداوند به عنوان مفهومی از ساحت متعالی، ارتباط با خود به عنوان پایه ای از ساحت شخصی، ارتباط با دیگران به عنوان ارتباطی اجتماعی و جمعی و ارتباط با محیط زیست به عنوان ساحت طبیعی، به تحقق سلامت معنوی و تعالی انسانی کمک می کنند و در چرخه ای متقابل و پویا تعالی انسان بر ابعاد سلامت معنوی تأثیر می گذارد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که معرفت نفس، کنترل و تعدیل قوای آن و توجه به ظرفیت های معنوی انسان از جمله عوامل اساسی در رسیدن به تعالی انسانی در دیدگاه امام خمینی (ره) محسوب می شوند. علاوه بر این، اهمیت خدمت به خلق خدا و به ویژه اهتمام به بیماران و محرومان در افزایش معنویت و تعالی انسانی بیان شده است. همچنین، تأمل درباره خلقت و طبیعت به تقویت بصیرت، شکرگزاری نسبت به خداوند و تقویت ایمان منجر می شود. این تحقیق نشان می دهد که تعامل و توازن مناسب در ارتباط با خداوند، خود، دیگران و طبیعت نقش کلیدی در تحقق سلامت معنوی و تعالی انسانی در دیدگاه امام خمینی (ره) ایفا می کند. به این ترتیب، تعاملات معنوی می توانند به رشد و تعالی انسانی کمک کرده و به دستیابی به مقام قرب الهی که هدف اصلی انسان متعالی است، منجر شوند که این ارتباط به صورت یک مدل مفهومی در این تحقیق ارائه شده است.

1زمینه و هدف: زایمان طبیعی بعد از سزارین یا وی­بک، در ایران رو به افزایش است. با این حال تصمیم به انجام وی­بک با توجه به اطلاعات پایین راجع به آن، برای مادران و خانواده های آن­ ها بسیار استرس ­زا و چالش برانگیز است. بررسی تجارب زیسته مادرانی که توانستند علی­ رغم وضع موجود، زایمان طبیعی بعد از سزارین را انتخاب و انجام دهند و تجربه هر دو نوع زایمان را دارند می تواند برای مدیران بهداشتی کشور در تصمیم گیری ها و فراهم نمودن تمهیدات و برنامه های اجرایی مفید و همچنین در جهت ارتقای سلامت مادران و نسل آینده و نیز کمک به حل چالش جمعیتی کشور راه گشا باشد و به مادران در جهت انتخاب روش مطلوب و سالم زایمان برای خود و عزیزانشان راهنمایی و مساعدت نماید. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد روانی و تبیین تجارب زیسته این مادران انجام شد. روش ها: این مطالعه با رویکرد کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی هرمنوتیک در سال های 1400 تا 1401 انجام شد. مشارکت ­کنندگان در این پژوهش 17 زن با سابقه زایمان طبیعی بعد از یک، دو یا سه سزارین قبلی بودند که به شیوه هدفمند و با رویکرد حداکثر تنوع انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه های عمیق انفرادی و چهره به چهره گردآوری و با استفاده از روش هفت مرحله ای دیکلمن و همکاران تحلیل گردید. یافته ها: در تحلیل داده ­ها، یکی از مضامین اصلی، به نام "معنویت" شناسایی شد. این مضمون به وسیله سه مضمون فرعی "سرمایه معنوی همراه با بهره گیری از هوش معنوی"، "تلاش و توکل" و"دعا و توسل"، شکل گرفت. نتیجه گیری: از تحلیل داده ها چنین استنباط شد که نقش معنویت، در ایجاد هدفمندی و تاب ­آوری لازم برای غلبه بر ترس ها و چالش های موجود در مسیر وی­بک بسیار تاثیرگذار بوده است.