طب و تزکیه
سال:1397 | دوره:27 | شماره:1 ویژه نامه علوم انسانی |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: بی خوابی، یکی از مشکلات شایع در دنیای امروز است که پیامدهای مربوط به سلامت، عملکرد و اقتصاد را به دنبال دارد. عوامل گوناگونی باعث اختلالات خواب می شود. در پژوهش حاضر، از ترکیب درمان شناختی-رفتاری، طب سنتی ایران و برخی از عوامل محیطی، برای درمان بی خوابی زن میانسال استفاده شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر، یک طرح مطالعه ی موردی است. کیس مورد نظر، خانمی چهل و پنج ساله بود که با علائم بی خوابی مراجعه کرده بود. با استفاده از مصاحبه ی تشخیصی و شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، کیفیت خواب وی، پایین تشخیص داده شد. برای درمان، از راهکارهای رفتاری-شناختی استفاده شد. همزمان، از مراجع خواسته شد یک دستگاه اسپلیت در اتاق خواب خود نصب کند. همچنین، به منظور تعدیل مزاج، مراجع به پزشک طب سنتی ارجاع داده شد. راهکارهای شناختی-رفتاری، دستورهای تغذیه ای و غیرتغذیه ای پزشک طب سنتی و استفاده از اسپلیت به مدت یک ماه، توسط مراجع رعایت شد. یافته ها: با استفاده از مصاحبه و نیز، شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، وضعیت خواب مراجع سنجیده شد که بهبود نسبی کیفیت خواب او را نشان داد. یک سال بعد از شروع درمان، مجدداً، وضعیت خواب وی سنجیده شد که بهبودی بیشتری را نشان داد. نتیجه گیری: بنابر تحقیق حاضر، ترکیب درمان شناختی-رفتاری، تدابیر طب سنتی ایران و عوامل محیطی بر بهبود خواب مراجع تأثیر داشته است. پیشنهاد می شود تأثیر ترکیب درمان شناختی-رفتاری، تدابیر طب سنتی ایران و عوامل محیطی بر کابوس و سایر اختلالات خواب در گروههای سنی متفاوت زن و مرد بررسی شود.

زمینه و هدف: دوران بلوغ در نوجوانان با تغییرات جسمی، روانی و خلقی بسیاری همراه است و عدم آمادگی و کسب اطلاعات لازم در هر دو جنس، گاهی سبب سردرگمی و ایجاد انواع بحران ها در نوجوانان می شود. از طرفی، خلا تحقیقاتی در این زمینه، تولید محتوای آموزشی جامع و ارائه اثربخش این آموزش برای نوجوانان را ضروری می سازد. مطالعه حاضر در صدد بررسی ابعاد مختلف تولید و ارائه محتوای آموزشی بلوغ با تکیه بر آموزه های دینی و فرهنگی کشورمان است. روش بررسی: در این مطالعه که با روش تحلیلی – کتابخانه ای انجام شده، از کتب و مقالات حوزه روانشناسی با موضوع بهداشت فیزیکی و روانی مسائل نوجوانی و نیز کتب روایی، احکام و منابع دینی و فرهنگی موجود در زمینه بلوغ استفاده شده است. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است؛ علاوه بر این نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: پس از بررسی متون مورد استفاده، یافته ها نشان داد؛ تدوین محتوا و آموزش مسائل نوجوانی در سه سطح آگاهی بخشی، نهادینه سازی باور و بینش و باید ها و نباید های رفتاری مفید بوده و توجه به راهکارهایی برای توانمندسازی نوجوانان در این حوزه از جمله شروع آموزش، آموزش دهنده و نوع محتوا کمک کننده است. نتیجه گیری: برای تدوین محتوای آموزشی چند بعدی و همه جانبه مسائل نوجوانی، بهره مندی از آموزه های دینی و فرهنگی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: تغذیه از جمله عوامل دخیل در تأمین سلامت و ایجاد بیماری است. به طوری که ارتباط تغذیه و رفتار تغذیه ای باسلامت افراد جامعه مورد تأیید و تاکید است. این مطالعه با هدف بررسی رابطه نگرش مذهبی با رفتار تغذیه ای در دانش آموزان دبیرستانی شهرستان زرین دشت انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه مقطعی تحلیلی در سال 1397 صورت گرفت. 800 نفر (400دختر و 400پسر) به روش نمونه گیری بصورت تصادفی و به نسبت تعداد دانشجوی هر مدرسه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و سنجه ی دینداری سراج زاده و رفتار تغذیه ای بود. داده ها در نرم افزار SPSS24 با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های تی تست مستقل، آنوا و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: به ترتیب میانگین و انحراف معیار نمره نگرش مذهبی و رفتار تغذیه ای دانش آموزان 92/7± 12/74 و 52/26± 4/70 بود. نتایج نشان داد بین نمره نگرش مذهبی و رفتار تغذیه ای دانش آموزان همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد(01/0 P=و 81/0R=). همچنین بین متغیر جنس با نگرش مذهبی (00/0) و رفتار تغذیه ای (02/0) رابطه آماری معنی داری مشاهده شد. نتیجه گیری: با توجه به ارتباط نگرش مذهبی با رفتار تغذیه ای، مسئولین سازمان آموزش و پرورش باید در جهت تقویت جاذبه های دینی و نگرش مذهبی دانش آموزان تلاش نمایند و همچنین در آموزش های تغذیه بر جنبه های مذهبی و اسلامی آن توجه نمایند.

زمینه و هدف: عوامل زیستی و روانی در ابتلا به بیماری قلبی عروقی نقش دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تاب آوری، سلامت معنوی و حمایت اجتماعی در پیش بینی شدت بیماری قلبی عروقی انجام شد. روش بررسی: تعداد 327 بیمار مبتلا به تنگی عروق کرونر (138 زن، 189 مرد) در این پژوهش شرکت کردند. از مقیاس تاب-آوری کانر دیویدسون(CD-RISC)، مقیاس بهزیستی معنوی (SWBS) و مقیاس چند بعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (MSPSS) و نمره گنزینی به عنوان سنجش میزان شدت بیماری قلبی عروقی برای جمع آوری داده ها استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین تاب آوری، سلامت معنوی و حمایت اجتماعی با شدت بیماری قلبی عروقی همبستگی منفی معنادار وجود دارد؛ بدین معنی که با افزایش تاب آوری، سلامت معنوی و حمایت اجتماعی شدت بیماری قلبی عروقی کاهش می یابد. در تحلیل رگرسیون پس از کنترل ریسک فاکتورها، از سه متغیر تحلیل شده، تاب آوری و سلامت معنوی توان پیش بینی شدت بیماری قلبی عروقی را داشتند و حمایت اجتماعی چنین توانی را نداشت؛ به طوری که تاب آوری 28% و تاب آوری به همراه سلامت معنوی 35% از واریانس شدت بیماری قلبی عروقی را تبیین کردند (01/0p <). نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که در کنار عوامل زیستی، توجه به نقش عوامل روانشناختی تاب آوری، سلامت معنوی و حمایت اجتماعی در مداخلات پیشگیرانه و درمانی مرتبط با بیماریهای قلبی عروقی ضرورت خاص دارد.

زمینه هدف: استفاده از سی تی اسکن در تشخیص بیماری های کودکان در طی دو دهه گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است، به گونه ای که یازده درصد از سی تی اسکن های انجام شده در هر سال در ایالت متحده آمریکا مربوط به اطفال می باشد. این روند منجر به افزایش دریافت اشعه در اطفال و اثرات بالقوه ی زیانبار آن گردیده است. روش بررسی: این مقاله یک مطالعه مروری است که با جستجو در پایگاه داده های Web of Science, Google Scholar, Science Direct و PubMed و با استفاده ازکلید واژه های رادیاسیون، سی تی اسکن، ALARA و کودکان، مقالات مروری منتشر شده بعد از سال 2010 جمع آوری شد و مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: مطالعات متعددی نشان داده اند که رادیاسیون با دوز کم در اطفال موجب افزایش اندک ولی قابل توجه ریسک ابتلا به بدخیمی مهلک در طول زندگی این افراد می شود. بنابراین اخیراً راهکارها و پروتکل های متعددی جهت کاهش میزان رادیاسون اطفال ارائه شده است که با کاهش تعداد سی تی اسکن انجام شده و جایگزین کردن سایر مدالیته های تصویربرداری و همچنین با بهینه سازی پارامترهای دستگاه تصویربرداری جهت کاهش میزان اشعه و در عین حال حفظ کیفیت تصاویر تهیه شده، دوز کلی دریافتی اشعه در اطفال را کاهش دهد. نتیجه گیری: با توجه به استفاده گسترده و رو به رشد مدالیته سی تی اسکن در کودکان و در نظر گرفتن میزان اشعه مضر آن، آشنایی بیشتر و اقدامات پیشگیرانه بر این حوزه ضروری به نظر می رسید.

زمینه و هدف: آگاهی از بلوغ و مسائل نوجوانی در دختران، تاثیر بسزایی در بهداشت باروری آینده جامعه دارد. با توجه به نقش مادران در آگاهی بخشی به نوجوان خود، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دغدغه های دختران نوجوان در خصوص مسایل بلوغ و بررسی همسویی آن با دغدغه های مادران ایشان، انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه کیفی برای به دست آوردن اطلاعات عمیق از دختران نوجوانان و مادران آنان، به روش تحلیل محتوا انجام شد. شرکت کنندگان در این پژوهش شامل 20 دختر 12 ساله مجتمع آموزشی اهواز و مادران ایشان در سال تحصیلی 96-95 بودند که به سوالات مصاحبه ساختار یافته پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها ها به روش تحلیل محتوا صورت گرفت. یافته ها: دو مضمون اصلی و 6 مضمون فرعی از یافته ها استخراج شد. مضمون اصلی "دیدگاه نوجوانان دختر" را می توان در سه زیرگروه "افراد مورد اعتماد"، "ابهامات نوجوانان" و "منابع اطلاعات مورد اعتماد نوجوانان" و مضمون "مسائل مربوط به مادران" را می توان در سه زیرگروه "دغدغه های مادران"، "آگاهی مادران از منابع اطلاعاتی فرزندانشان " و "آگاهی مادران از دغدغه های فرزندانشان"، طبقه بندی نمود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نقش مادران به عنوان فرد مورد اعتماد نوجوانان برای آموزش درمورد بلوغ، و از طرفی عدم آگاهی مادران از نیازهای آموزشی فرزندانشان در رابطه با مسائل بلوغ، آموزش مادران درمورد مسائل بلوغ و نحوه صحیح ارتباط و جلب اعتماد نوجوان، ضروری به نظر می رسد.

زمینه هدف: معنویت یکی از ابعادسلامت محسوب می شود. . هدف این پژوهش بررسی رابطه اقامه نماز جماعت با سلامت معنوی دانشجویان علوم پزشکی مازندران در سال تحصیلی 96-97 بود. روش بررسی: در این مطالعه از روش تحقیق کوهورت استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مازندران تشکیل داده که از بین آنها به تعداد 160 نفر به عنوان نمونه پژوهشی با روش نمونه گیری بر مبنای هدف و با استفاده از نمونه گیری آسان انتخاب شدند. برای گرد آوری اطلاعات، پرسشنامه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی روی نمونه پژوهش اجرا شد. برای تحلیل یافته ها از آزمون هایT-test و Chi2 استفاده شد و ارزش p کمتر از 0. 05 درصد معنی دار تلقی شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان دادکه که میانگین مجموع کل نمرات سلامت معنوی دانشجویان به تفکیک گروه اقامه کنندگان نماز جماعت و گروه شاهد آن به ترتیب 95. 5 ± 19. 7 و 70. 2 ± 14. 6بود. تفاوت معناداریدر سطح سلامت معنوی در دو گروه دانشجویان اقامه کننده نماز جماعت و شاهد وجود داشت( p: نتیجه گیری: باتوجه به ارتباط اقامه نماز جماعت با سلامت معنوی دانشجویان، می توان با برنامه ریزی بهتر در فرهنگ سازی بیشتر اقامه نماز جماعت در دانشگاه ها، موجبات ارتقای سلامت معنوی دانشجویان را مهیا ساخت.

زمینه هدف: یکی از مباحث پزشکی که لازم است از لحاظ فقهی و اخلاقی مورد بررسی قرار گیرد، مسئله سزارین انتخابی است، چرا که در این نوع زایمان، زن باردار علیرغم اینکه برای او امکان زایمان به شکل طبیعی وجود دارد، اما به عللی چون: ترس از درد طاقت فرسای زایمان طبیعی و سایر دلایل غیر موجه پزشکی به سزارین اختیاری روی می آورد. از دیدگاه علم پزشکی سزارین یک زایمان پرخطر و مملوء از عارضه است که انجام آن فقط در موارد ضرور ی قابل توجیه است و به عقیده متخصصین زنان و مامایی، روی آوردن به سزارین انتخابی براساس دلایل غیر موجه پزشکی، نه تنها اقدامی نسنجیده است بلکه تبعات منفی آن تا مدتها و گاه تا پایان عمر گریبانگیر مادر و فرزند می شود. بحث جایگزینی سزارین بجای زایمان طبیعی(واژینال) یا همان سزارین انتخابی با عکس العمل فقها و مراجع تقلید مواجه شده است، به گونه ای که در مورد آن آراء مختلفی ارائه نموده اند اما فحوای اکثر آراء ممنوعیت این روش است، لذا ما در این تحقیق برآنیم که با استناد به ادله عقلی و نقلی به اثبات برسانیم، که اقدام زن حامله به سزارین انتخابی در حالی که برای او امکان زایمان طبیعی وجود دارد، نامشروع و حرام است، گر چه با استناد به ادله عقلی و نقلی به اثبات رسانده ایم که اگر سزارین با استناد به دلایل پزشکی و در موارد ضروری انجام گیرد، مشروع و مجاز است. روش بررسی: این مطالعه به صورت کتابخانه ای و توصیفی و تحلیلی انجام شد و با استمداد و تکیه بر کتب طراز اول فقه و حقوق شیعه و سایر مذاهب اسلامی و همچنین با استناد به مواد قانونی و تطبیق آن با آراء فقها در راستای اثبات فرضیه انجام گرفت. یافته ها: در ارتباط با حکم فقهی سزارین سه دیدگاه وجود دارد که دیدگاه مخالفان سزارین انتخابی به سبب استناد به ادله متقن بر سایر دیدگاهها أولویت دارد.