مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مشخصات نشــریه/اطلاعات دوره

نتایج جستجو

2558

نتیجه یافت شد

مرتبط ترین ها

اعمال فیلتر

به روزترین ها

اعمال فیلتر

پربازدید ترین ها

اعمال فیلتر

پر دانلودترین‌ها

اعمال فیلتر

پر استنادترین‌ها

اعمال فیلتر

تعداد صفحات

27

انتقال به صفحه

آرشیو

سال

دوره(شماره)

مشاهده شمارگان

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    9-38
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    13
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

رمان هنری، زبانی است که قوای حسی و عقلانی- زبانی را همزمان درگیر می­ کند. به دلیل اینکه هنر است، به ما وعدۀ لذت­ بردن می­ دهد و به دلیل اینکه عقلانی است، نسبت ما را با منطق درونیِ خودش و منطق جهانِ بیرون برقرار نگاه می­ دارد. رمان با جذابیت خویش ما را به خواندنش دعوت و با تدام لذت، ما را به ادامۀ خواندن ترغیب می­ کند. در زمان ه­ایی که جذابیت ­های رواییِ ویدئویی- مجازی فراوانی در جهان وجود دارد، رمان هنوز می­ تواند وعدۀ لذت بخش ویژه و دور از دست رقیبانی را به ما بدهد و با تداوم لذت، موجباتِ خوانش متمرکز ما را فراهم آورد؛ اما این لذت از چه جنسی است و عوامل القای لذت در رمان کدامند؟ پرسش از لذت در رمان، زیرمجموعۀ پرسش ­های زیبایی شناختی رمان است. جذابیتِ رمان در کنار حقیقت­ مندی و تقلیل ناپذیری، یکی از بنیادهای زیباییِ رمان است. در پژوهش ­های فارسی صورت­ گرفته بر رمان، به موضوع جذابیت و لذت خوانش رمان کمتر پرداخته شده است. این پژوهش درصدد است به پرسش «رمان چگونه می­ تواند جذاب باشد؟» پاسخ دهد. رویکرد این پژوهش، زیبایی­ شناختی و متن­ محور است. در پایان شاهد خواهیم بود که رمان با برانگیختن کنجکاوی، توسعۀ تجربۀ عاطفی، برانگیختن شور، تنش و وعدۀ فرجام و درنهایت با رفتن به بیراهه و تعویق، جذابیت و لذتِ زیبایی­ شناختی را برای مخاطب فراهم می­ سازد.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 13

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

عباسی جلال | آهی محمد

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    39-68
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    10
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

اقناع به عنوان شیوه ای نقادانه از روزگاران کهن مورد توجه صاحب نظران بوده است؛ اما شعر فارسی از این منظر کمتر نقد شده است. حال اینکه یکی از شاخصه های بارز شعر کهن در اکثر قالب ها، به ویژه غزل، قابلیت اثباتی و اقناعی آن است. با مطالعه شعر کهن فارسی درمی یابیم شاعران درمواقع بسیاری تلاش کرده اند که با بهره گیری از شیوه های گوناگون بلاغی و غیربلاغی، مخاطب را متقاعد به پذیرش یا رد مدعا کنند. در میان الگوهای اقناعی، شیوه ای که ارسطو در خطابه ارائه داده است، بیش از دیگر الگوها مورد توجه منتقدان قرار گرفته است. این اندیشمند یونانی به سه شیوه اقناعی باور داشته است: لوگوس، پاتوس[1] و اتوس[2]. لوگوس فرایند استدلال منطقی است. پاتوس حاصل از برانگیختن احساسات مخاطب و اتوس اقناع ناشی از اعتبار پدیدآورنده اثر است. از این سه، آنچه در این پژوهش مورد توجه بوده، لوگوس یا همان شیوه استدلال منطقی برای اقناع است. نگارندگان سعی کرده اند با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی شیوه های اقناع لوگوسی در سبک هندی با تأکید بر شعر صائب بپردازند. در این جستار شیوه های لوگوسی در شعر سبک هندی ذیل دو عنوان لوگوس استدلالی و استنادی بررسی شده است. در گونه اول شاعران با بهره گیری از شیوه های تمثیل، حسن تعلیل، ارسال المثل و مذهب کلامی که مبنای استدلالی دارند، تلاش کرده اند تا به اقناع مخاطب بپردازند. در گونه دوم که مبنای استنادی و روابط بینامتنی دارد؛ از تلمیح و تضمین بیش از دیگر شیوه های اقناعی استفاده کرده اند. pathosethos

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 10

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

غلامی مجاهد

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    69-100
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    9
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

با تألیف آثاری چون «تلخیص» و «مطوّل» و ایجاد مرزبندی میان دانش­های سه­گانۀ بلاغت، بحث دربارۀ عیوب فصاحتِ سخن منظوم در کتاب­ های بلاغی تازی و پارسی به شکل تثبیت­شده­ای در مقدّمۀ مبحث «معانی» قرار گرفت. تا پیش از آن، نویسندگان کتاب­ های بلاغی و ادبیِ پارسی یا مانند مؤلّفان قابوس نامه، ترجمان البلاغه و حدایق السّحر فی دقایق الشّعر به­طور پراکنده به برخی از عوامل معیوب شدن شعر اشاره کرده ­اند یا مانند مؤلّف المعجم فی معاییر اشعار العجم خلاقیّت به خرج داده و با اختصاص بخشی جداگانه از کتاب خود به این موضوع، عیب­های شعر را بازشناسانده و به تحلیل آن­ها پرداخته و نمونه­هایی برای­شان از شعر پارسی به دست داده ­اند. ازجمله نتایج به دست آمده، این است که در دورۀ اوّل تألیفات بلاغی به زبان پارسی که همزمان با روزبازار سبک خراسانی است، «عنصر غالب»(Dominant)، یکی مدیحه­ سرایی و دیگری سادگی و آسان ­یابی شعر است؛ بنابراین عیوبی که برای شعر برشمرده می­ شود با سبک شعری رایج در آن دوره هم خوانی دارد و به نیکی از عهدۀ نقد آن برمی ­آید؛ امّا در دوره­های بعد که کار به رونویسی از کتاب­ های بلاغی نسل اوّل کشیده است، با تغییر عنصر غالب در شعر، عیوب شعر مندرج در رساله­ های بلاغی، دیگر سنجۀ دقیقی برای نقد شعر پارسی نمی­ تواند بود. در این جستار که به روش توصیفی - تحلیلی و به پشتوانۀ منابع کتابخانه ­ای نوشته شده است، با تکیه بر کتاب­ های متقدّم بلاغی و ادبیِ شناسایی­ شده، عیوب شعر پارسی استخراج گردیده و مورد تحلیل قرار گرفته است. این کار به ویژه ازاین رو اهمّیّت دارد که در گذشتۀ ادبی ایران، «نقد» عمدتاً برابر با «نقد فنّی» و به معنای راه بردن به محاسن و معایب شعر و بازشناساندن شعر نیک از شعر بد بوده است.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 9

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

اسمعیلی یاسین

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    101-124
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    15
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

امروزه ویرایش، علمی با حدود مشخّص است. در فرآیند ویرایش، شخصی غیر از نویسنده و شاعر متن تولیدشده را از جنبه های زبانی و فنّی ویرایش و تغییراتی در آن اعمال می کند. ویرایش مدّ نظر در این پژوهش غیر از ویرایش در دوران معاصر است. در این گونه ویرایش شاعر خود به دست کاری و تصرّف در اثر خود می پردازد و بنا به سلیقه و ذوق خود در طول سرایش و پس از آن تغییراتی ایجاد می کند. درواقع، در شعر اولیه که حاصل جوشش و الهام و نوعی وحی است، دخل و تصرّف می شود. در تاریخ شعر فارسی شاعرانی بوده اند که به صورت اولیۀ شعر بسنده نکرده اند و با دست بردن در اشعار خود در راه کمال شعر گام برداشته اند از جمله سنایی و عطار و همچنین حافظ که نمونۀ اکمل در این زمینه است. نظامی گنجوی هم از دیگر شاعرانی است که به ویرایش ادبی متن اعتقاد داشته و خود نیز در شعرش ویرایش هایی اعمال کرده است و برای آن اصطلاح «غلط کاری» را برساخته است. این ویرایش شامل تصرّف در قصص و داستان ها نیز می شود که به دلایلی از جمله دلایل زیبایی شناسیک و دلایل اخلاقی و پرهیز از تکرار در شیوۀ بیان است. پرهیز از تکرار معلول علّتی دیگر است و آن اشتراک تعدادی از قصص و داستان های نظامی با شاعران و نویسندگان دیگر ازجمله فردوسی بوده است. علاوه بر شاعران که دیدگاه هایشان در این زمینه اهمیّت فراوان دارد ادیبان هم دراین باره دیدگاه های خود را بیان کرده اند. برخی از ادیبان موافق دست بردن در شعر هستند و برخی مخالف هرگونه دست کاری. همچنین این نظریه ها گاه مستقیم بیان شده است و گاه غیرمستقیم که باید آن را از خلال مبانی و قواعدی که برای شعر بیان کرده اند برداشت کرد. در این پژوهش با تأکید بر آثار نظامی و دیدگاه هایش در این زمینه، مسئلۀ ویرایش در شعر بررسی شده است.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 15

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    125-150
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    16
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

متن، برساخته از تک واژها، واژه ها و جمله هایی است که برای هدفی معین در کنار هم قرار می گیرند تا معنا یا مفهومی خاص را منتقل کنند. متن، واحدی بلندتر از جمله است و زمانی تبدیل به گفتمان می شود که منسجم باشد. در نظریة انسجام، تحلیل متن در مرکز بازخوانی ها است. درواقع، نویسنده به مدد زبان و حفظ ارتباط بین عناصر سازنده متن، دنیای واقع و فراواقع خود را منعکس می کند و بر عمق معنایی، تأثیرگذاری و جذابیت متن می افزاید و موجب اقناع مخاطب می شود. در پژوهش حاضر عناصر انسجام متن خاوران نامه ابن حسام خوسفی، با استفاده از نظریة انسجام متن هالیدی و حسن (1976 م.)، در دو دستة «دستوری و واژگانی» مورد واکاوی قرار گرفت. از نتایج این پژوهش آن است که عناصر لغوی و واژگانی، به­ ویژه عنصر تکرار، اولین و مهم­ترین عامل انسجام و همبستگی متن است و با توجه به اینکه منظومة خاوران نامه، متن حماسی- روایی است و با زاویة دید دانای کل بیان شده است، متن این اثر محوری مرکزی دارد و مرجع ضمایر در جملات هم محدود و هم مشخص است؛ بنابراین ارجاع، عامل مهم دیگری در انسجام متن است. آنچه این وحدت و انسجام را می آفریند، اندیشه عمیق شاعر است که در بستر محور طولی اشعار جریان یافته است.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 16

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    151-180
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    9
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

نظریه نشانه شناسی اجتماعی گیرو، بخشی از نظریه نشانه شناسی اوست که طی آن، نشانه ها را به سه دسته منطقی، زیبایی شناسانه و اجتماعی تقسیم کرده است. در این رویکرد، نشانه نزد انسان ها اساساً پدیده ای اجتماعی است و نقش ها، بافت ها و تأثیراتی اجتماعی دارد. این نشانه ها به معانی اجتماعی موجود در متون و جوامع انسانی می پردازند. برای نشانه شناس اجتماعی، متن زمینه ظهور معنای تولیدشده به وسیله نیروهای اجتماعی است. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی- تطبیقی و نیز با تکیه بر مکتب آمریکایی انجام شده، نشانه شناسی اجتماعی را در اشعار میهوبی و شاملو مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که نشانه شناسی اجتماعی در اشعار هر دو شاعر در قالب رمزگان های هویت، لحن کلام و توهین، مناسک و آیین، مد و بازی تجلی یافته­اند. هرکدام از این رمزگان ها در قالب مضامین و موضوعات مشترک هنگام ورود به فضای تجربه شعری دو شاعر به نماد تبدیل شده اند و هویت یک مجموعه خاص را ساخته اند. این موارد از وجوه تشابه در اشعار این دو شاعر است که در پرتو رمزگان های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است و به کمک هرکدام از رمزگان­ها می­توان به لایه­های پنهانی معنا و مفاهیم شعری آنان دست یافت؛ اما نوع احساسات شعری (شخصی و اجتماعی) و تفاوت فرهنگی و مذهبی از وجوه اختلافی اشعار این دو شاعر است.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 9

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    181-204
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    15
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

مطالعات بینامتنی ازجمله رویکردهای مهم در پژوهش های ادبی معاصر است. طبق نظریه بینامتنیت، هیچ متنی بدون پیش متن نیست و متن ها پیوسته بر اساس متن های گذشته بازتولید می شوند. با عنایت به این تعریف، می توان تلمیح را یکی از مصادیق بارز بینامتنیت تلقّی کرد؛ ازاین رو، هدف این پژوهش، تحلیل روابط بینامتنی تلمیح در دیوان میرزا محمد سیل اخباری به شیوه توصیفی-  تحلیلی است. نتایج این تحقیق نشان داده است که تلمیح در شعر سیل غالباً در پیوند با موضوعات عرفانی، دینی و شخصیت های مذهبی ازقبیل قرآن، احادیث، زندگی امامان و پیامبران (ص) و موضوعات ادبی و عاشقانه شکل گرفته است. روابط بینامتنی هم در دیوان این شاعر بر مبنای قواعد سه گانه کریستوا، میان متن حاضر و غایب، به صورت نفی جزئی، نفی متوازی و نفی کلّی بروز و ظهور پیدا کرده است و دراین بین، نفی جزئی در اشعار سیل اخباری دارای بسامد بیشتری است.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 15

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    205-236
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    7
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

ارزشیابی کتاب درسی با در نظر گرفتن نیازها و اهداف یادگیری و یاددهی، نقشی کلیدی در بهبود فرآیند آموزش ایفا می کند. علاوه بر این، اطلاعات ارزشمندی برای برنامه ریزی و مدیریت فعالیت های کلاسی ارائه می دهد. به نظر می رسد که برای آموزش ادبیات فارسی به دانشجویان غیرایرانی، نیاز مبرمی به منابع آموزشی بر پایه های دانش آموزش کاوی ادبیات وجود دارد. این پژوهش می کوشد به ارزیابی پیش نگرانۀ کتابی که برای دانشجویان خارجی و بر پایۀ اصول آموزش ادبیات طراحی شده است، تحت عنوان کتاب های آموزش ادبیات منظوم فارسی (سطح میانی) از مجموعۀ فارسی نامه، از نگاه مدرسانِ ادبیات فارسی بپردازد. ابزار پژوهش، پرسش نامۀ ساختة محقق با 12 بخش اصلی و 60 گویه است. پس از فرایند روایی سنجی و پایایی سنجی پرسش نامه، درمجموع، 29 نفر از مدرسان زبان و ادبیات فارسی شرکت کردند که از این تعداد 18 نفر زن و 11 نفر مرد بودند. این مدرسان با میانگین 5 سال تجربه تدریس، در رده سنی 25 تا 45 سال قرار داشتند. نتایج کلی حاصل از تحلیل داده ها از ارزیابی این درس نامه نشان می دهد که این درس نامه برای آموزش ادبیات فارسی به غیرفارسی زبانان از دیدگاه مدرسان تأثیر مثبتی دارد. همچنین، نتایج نشان می دهد که بخش آموزش ویژۀ ادبیات، مطلوب ترین بخش از 12 بخش ارزیابی است و بخش مهارت های شنیداری، گفتاری، خوانداری و نوشتاری نیز در بالاترین رتبه قرار دارد. نتایج این پژوهش، به پیشرفت گفتمان در حوزه آموزش کمک می کند و با افزایش آگاهی ها از ظرفیت های مثبت و کاستی های این منبع آموزشی، برای نویسندگان این فرصت را فراهم می آورد که به نگارش مواد آموزشی با رویکرد مناسب تر و علمی تر بپردازند.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 7

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

ندیمی هرندی محمود

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    237-272
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    7
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

بحر الأنساب کتابی است به زبان فارسی در ذکرِ خاندانِ احمدِ جامِ ژنده پیل که آن را محمّد حکیم جامی در سال 1034 هجری تألیف کرده است. این کتاب در شناساندنِ افرادِ خاندانِ شیخ احمدِ جام در نیمۀ دوم قرن دهم و نیمۀ اول قرن یازدهم و آگاهی از مقامات و مناصبِ آن ها منبعِ اصیل و دستِ اوّل محسوب می­شود و همچنین شناسانندۀ بسیاری از نسبت ها و اسامیِ مردان و زنان رایج در آن عهد و نیز نام های جغرافیایی مربوط به حوزۀ جام است. نثرِ بحر الأنساب در بسیاری مواضع نزدیک به زبانِ گفتار است و به لحنِ محاوره یا عامیانه نوشته شده است. درواقع، مؤلّفِ آن از فرهنگِ عوام تأثیر پذیرفته بود و سبک، پسند و گرایشِ عمومیِ جامعه را در استفاده از زبانِ گفتار در نوشتار قبول کرده بود. در پژوهش حاضر، جلوه هایِ خاصِ زبانِ گفتاری در بحر الأنساب در سه سطحِ آوایی، لغوی و نحوی بررسی شده است تا از طریق آن، نمونه ای از زبانِ گفتاریِ خراسانِ عصرِ صفوی به دست داده شود.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 7

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

آزاد امید

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    38
  • صفحات: 

    273-302
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    12
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

نظریۀ انسجام هلیدی از نظریه­های مهم زبان شناسی نقش­گرا است که به صورت گسترده، در تحلیل متون مختلف ادبی به­ کار گماشته ­شده است. در این نظریه، ارتباط معنایی، دستوری، لفظی و منطقی موجب شکل­گیری انسجام در متن گشته و انسجام متن، به زیرمقوله­های کلان دستوری، واژگانی و پیوندی طبقه­بندی می­شود. انسجام دستوری، شامل عواملی همچون ارجاع، جانشینی و حذف است؛ درحالی که دو زیر­مقولۀ کلان بازآیی و باهم­آیی، شکل­دهندۀ انسجام واژگانی هستند. هنر کلامی شیخ اجل به­گونه­ای است که نه معنا را فدای لفظ می­کند و نه لفظ را فدای معنا. تسلّط شاعر بر ظرافت­های واژگانی و دستوری ادب پارسی و بهره­گیری متناسب، هنرمندانه و بجا از آنها، شعر او را متمایز ساخته است. جستجوی حاضر، با اتخاذ روش توصیفی - ­تحلیلی و انتخاب یکی از حکایت­های مشهور منظوم سعدی (روباه و درویش) از بوستان، به تحلیل شیوۀ بهره­گیری از تمهیدات انسجام­بخش در سه لایۀ بنیادین زبانی، در چارچوب نظریۀ انسجام هلیدی و حسن پرداخته است. گرچه از دیرباز، پژوهشگران مختلف در موضوع منسجم­ بودن غزل سعدی، هم­نظرند، اما دلیل منسجم­ بودن حکایات منظوم ِبوستانِ شیخ اجل از دریچه رهیافت علمی زبان شناختی نقش گرا، کمتر مورد مداقه قرار گرفته است. از این روی، مسئله اصلی پژوهش این بود که ابزارهای انسجام­بخش واژگانی، دستوری و پیوندی، چگونه در شعر او مورد استفاده قرار گرفتند و تأکید شاعر بر استفاده از کدام نوع از ابزارهای انسجام­بخش بوده است. نتایج، مؤیّد آنست که سعدی به­ شکل گسترده و متنوّعی از ابزارهای انسجام­بخش در حکایت منظوم خویش استفاده کرده است و از این رهگذر، بهر­ه­­گیری از ابزارهای انسجام­بخش واژگانی در شعر او برجستگی بیشتری دارد. در میان تمهیدات انسجام­بخش دستوری نیز، شاعر بر ابزار انسجام­بخش ارجاع و پس از آن حذف، اهتمام بیشتری دارد. افزون بر آن، بهره­گیری هنرمندانۀ شاعر از تمهیدات انسجام­بخش واژگانی به­ویژه تکرار و صورت­های مختلف آن از یکسو و باهم­آیی واژگانی از سویی دیگر، موجب زیبایی هر چه بیشتر کلام شاعر گشته و به تأثیر­گذاری هر­چه بیشتر سخن او و انتقال بهتر مفاهیم کمک کرده است؛ آن­گونه که لفظ، به شکل مؤثری در خدمت معنا گمارده شده است. در میان تمهیدات انسجام­بخش پیوندی نیز، انواع افزایشی و علّی، در زمرهّ برجسته­ترین عناصر زبانی قرار داشتند. این نتیجه­گیری، منطبق با ویژگی­های سبکی شعر سعدی است؛ چراکه سادگی، روانی، زیبایی کلمه و خوش­آهنگی، ویژگی­های بارز این­گونه از سبک عراقی است؛ بنابراین، از منظر کاربردی، نظریۀ هلیدی، نظریۀ مناسبی درجهت شناساندن ابزارهای انسجام­بخش در متون فاخرِ منظوم و منثور ادب پارسی مانند بوستان، قلمداد گشته و شاید بتوان بر پایۀ شیوۀ به کارگیری ابزارهای انسجام­بخش ازسوی شاعران و مفاخر ادبی مختلف، از بعدِ معنا، به ساماندهی اندیشه و اصالت فکر آنان و از بعدِ لفظ نیز، به شیوه­های منحصربه فرد کلامی و بیانی هر شاعر پی برد.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 12

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
telegram sharing button
whatsapp sharing button
linkedin sharing button
twitter sharing button
email sharing button
email sharing button
email sharing button
sharethis sharing button