مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
سال:1391 | دوره:30 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

جوانان 18 تا 25 ساله ای که در سنین اوج فعالیت ها و رقابت ها شناختی خود هستند می توانند فعالیت ها حافظه خود را با افزایش مصرف روزانه امگا 3 (اسیدهای چرب غیراشباع= n-3 PUFA) فعالیت حافظه خود را بیشتر نمایند.«بیشترین کاربرد حافظه کاری (working Memory) در حل مسایل و مشکلات است»: این مطالعه به ما نشان می دهد که یک مکمل غذایی (یا در واقع هر نوع درمانی دیگر) می تواند این توانایی شناختی مهم را در جوانان سالم و کارآمد افزایش دهد.

بهتر است انسان چیزی نداند تا بسیاری چیزها را نیمه تمام و ناقص بداند. (نیچه).ما در عصر دسترسی فوری به اطلاعات زدگی می کنیم. با اشاره به یک انگشت به کیبورد اطلاعات ارزشمندی درباره هر چیز یا هر موضوع قابل تصوری در اختیار ما گذاشته می شود.استفاده از اینترنت توسط غالب بیماران در این سال ها فوق العاده رایج و مشکل آفرین شده است. همان طور که همه آگاه هستیم بیماران قبل از مراجعه به پزشک- کمتر- و بعد از مراجعه به پزشک و آگاهی از بیماری خود- بیشتر- بلافاصله با کنجکاوی تمام سراغ اینترنت رفته و علائم و عوارض بیماری خود را بررسی و مطالعه می کند و همین طور داروهای تجویز شده ژشک را با اینترنت چک می کنند که آیا داروها به جا نوشته شده است یا نه؟

نظر به اهمیت موضوع اخلاق حرفه ای پزشکی و چالش های آن، به جهت اطلاع رسانی و استفاده خوانندگان محترم مجله علمی و به امید کاهش آسیب های پیش روی جامعه پزشکی، نکاتی از مباحث و کدهای اخلاق حرفه ای پزشکی و مکتوبات اساتید محترم، در این فصلنامه درج می گردد.رازپوشی و حقیقت گوییاعتماد، مبنای رابطه پزشک و بیمار است. رازپوشی تضمین کننده این اعتماد است. در سایه این اعتماد است که بیمار می تواند با آسایش خاطر تمامی اطلاعات لازم را به پزشک انتقال دهد و از این طریق تشخیص و درمان امکان پذیر خواهد بود.

زمینه: به طور طبیعی دوران بارداری توام با تغییرات فیزیولوژیک و روانی است که در برخی موارد نیز با عوارض متعدد جسمی و روانی همراه است که منجر به بارداری پرخطر می گردد. این مطالعه با هدف تعیین سلامت روان در مادران باردار با بارداری کم خطر و پرخطر به اجرا درآمده است.روش کار: در این مطالعه که به روش توصیفی به اجرا در آمده است، 392 خانم باردار شرکت داشتند که در دو گروه، با بارداری کم خطر و پرخطر مورد بررسی قرار گرفتند. پرسش نامه هایی که در اختیار مادران باردار قرار گرفت شامل 3 قسمت بود که عبارتند از:مشخصات فردی.قسمت دوم پرسش نامه.فرم سنجش بارداری پرخطر.در قسمت سوم جهت ارزیابی سلامت روان، از فرم سنجش سلامت عمومی (GHQ) استفاده شد و اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از 196 مادر باردار در گروه پرخطر با میانگین سنی 28.8±5.28، %56.6 و از مادران گروه باردار کم خطر با میانگین سنی 25.36±4.58، %46.4 از سلامت روان مطلوبی برخوردار نبودند که در این مورد آزمون آماری t با P= 0.005 اختلاف معنی داری را نشان داد. میانگین نمره دریافتی سلامت روان مادران باردار در گروه پرخطر 22.37 با انحراف معیار ±11.04 و در مادران باردار در گروه کم خطر 25.73 با انحراف معیار ±12.31 است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بارداری پرخطر می تواند بر سلامت روان مادران تاثیر بگذارد. پیشنهاد می شود تا بخش سلامت روان در برنامه مراقبت های دوران بارداری مورد توجه قرار گیرد.

سابقه و هدف: علیرغم پیشرفت در زمینه بهداشت و سلامت عمومی، سل هنوز به عنوان یک مشکل بهداشتی عمده باقی مانده و مطالعات مختلف بر تاثیر عوامل اپیدمیولوژیک و دموگرافیک به ویژه در افراد مستعد به ابتلا، تاکید داشته است. از این رو شناسائی عوامل مداخله گر در افزایش این بیماری می تواند در محدود کردن این بیماری کمک کننده باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی عوامل زمینه ای و محیطی موثر در ایجاد بیماری سل می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه گذشته نگر و توصیفی است که اطلاعات موجود در پرونده های پزشکی بیماران بستری در بیمارستان بقیه اله تهران در طی یک سال (1387- 1388) که جهت تشخیص سل به آزمایشگاه ارجاع شدند، مورد بررسی قرار گرفت. این اطلاعات شامل اطلاعات فردی، یافته های دموگرافیک، علائم و نشانگان بیماری و نوع سل بود.یافته ها: از 255 پرونده مورد مطالعه، 149 (%58.4) پرونده مربوط به جنس مذکر و 106 (%41.6) پرونده مربوط به جنس مونث بود. محدوده سنی بیماران در رنج 1 تا 97 سال قرار داشت. بیش از نیمی از بیماران، 164 نفر (%64.3)، بالای 51 سال، سن داشتند. از مجموع 255 بیمار بستری، 30 بیمار بر اساس نتایج آزمایشگاهی مبتلا به سل بودند، که از این تعداد 21 نفر (%70) مرد و 9 نفر (%30) زن بودند. هر 30 بیمار مبتلا به سل ریوی تشخیص داده شده اند. به علاوه تنها 1 مورد (%3.3) همزمان مبتلا به سل ریوی و خارج ریوی (روده) بود. بیشتر مسلولین ساکن شهر (%93.3) و ایرانی (%93.3) بودند. در بین مسلولین مورد مطالعه، 4 نفر (%13.3) کانسر ریوی، 1 نفر (%3.3) سارکوییدز، 11 نفر (%36.7) پنومونی، 1 نفر (%3.3) کیست هیداتیک، 1 نفر (%3.3) آسم، 8 نفرCOPD (%26.7) ، 5 نفر (%16.7) سابقه  تماس با گازهای شیمیایی، 4 نفر (%13.3) برونشکتازی داشتند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به افزایش سالیانه افراد مبتلا به بیماری سل در خاورمیانه به خصوص کشورهای همجوار با کشور ما و مرگ و میر ناشی از این بیماری، شناخت فاکتورهای ایجادکننده سل می تواند کمک شایانی به مدیریت و کنترل بهتر این بیماری نماید.

زمینه: یبوست عملکردی شایع ترین نوع یبوست مزمن و عمدتا حاصل اختلال عملکرد عضلات کف لگن می باشد. راهکارهای درمانی متداول این عارضه از جمله بیوفیدبک و جراحی محدودیت هایی داشته و بسیاری از بیماران به این روش ها پاسخ نمی دهند. لذا این مطالعه با هدف بررسی برنامه درمانی فیزیوتراپی مبتنی بر آموزش و ارائه تمرینات آماده سازی عضلات کف لگن بر برخی از علائم بالینی و شاخص های مانومتری این بیماران طراحی و اجرا شد.روش کار: 10 بیمار زن با میانگین سنی 29.9±7.7 سال در این مطالعه نیمه تجربی شرکت کردند. پس از ارزیابی بالینی و مانومتری برنامه درمانی شامل: آموزش، انجام تمرینات آرام سازی عمومی و تمرینات آماده سازی عضلات کف لگن در طی 18 جلسه ارائه شد. در پایان مجددا ارزیابی بالینی و مانومتری به عمل آمد. از آزمون های آماری ناپارامتریک برای تحلیل داده ها استفاده گردید.یافته ها: در بررسی شاخص های مانومتریک، افزایش معنی دار فشار کانال فوقانی آنال طی استراحت (p=0.01)، فشار رکتوم حین (p=0.005) Push و کاهش معنی دار فشار کانال تحتانی آنال در حالت Push مشاهده شد (p=0.005). فشار رکتوم حین استراحت تغییر معنی داری نداشت (p=0.06). در بررسی علائم بالینی کاهش معنی دار احساس تخلیه ناکافی، تلاش طی دفع، احساس انسداد در مقعد و استفاده از دست یا ابزار جهت دفع دیده شد (p=0.006)، ولی نفخ شکمی تغییری نشان نداد (p=0.06).نتیجه گیری: ارتقاء سطح آگاهی از عملکرد عضلات کف لگن به همراه تمرینات مربوط و استفاده از وضعیت صحیح بدنی طی دفع می تواند در بهبود بیماران با یبوست عملکردی موثر واقع شود.

مقدمه: شکستگی بینی از موارد شایع مراجعه به کلینیک گوش و حلق و بینی است. این مطالعه جهت تعیین ارزش رادیوگرافی معمول در تشخیص بیماران با آسیب های بینی انجام شده است.روش کار: در این مطالعه برای همه بیمارانی که با آسیب بینی به بخش اورژانس بیمارستان امام خمینی (ره) اهواز مراجعه کرده بودند ثبت دقیق اطلاعات بالینی صورت گرفت و رادیوگرافی بینی اخذ شد و بر اساس نتایج حاصله اقدام به بررسی بیماران گردید.نتایج: از 174 بیمار مورد مطالعه، که در معاینه بالینی شکستگی بینی داشتند، %74 (141 نفر) از آنها یافته های رادیولوژی مثبت به نفع شکستگی و %19 (33 نفر) از آنها یافته های رادیولوژی منفی داشتند. همچنین %26 بیماران (48 نفر) اکیموز واضح و %72 (126 نفر) فاقد اکیموز اطراف چشمی بودند.نتیجه گیری: انجام رادیوگرافی بینی در بیماران مراجعه کننده با ضربه بینی به اندازه معاینه بالینی مفید نمی باشد اما پیشنهاد می گردد جهت تائید تشخیص در موارد مشکوک بالینی و جهت مسائل قانونی انجام شود.

سابقه و هدف: ایدز یکی از مشکلات مهم مرتبط با سلامت در جوامع مختلف می باشد. به منظور انجام درمان های موثر بالینی، دانشجویان دندانپزشکی باید از اهمیت، انتقال و نحوه پیشگیری از بیماری ایدز آگاه باشند. تحقیق حاضر با هدف تعیین میزان آگاهی از ایدز و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان سال آخر دوره دکتری عمومی دندانپزشکی دانشگاه های شهر تهران در سال تحصیلی 90-1389 انجام شد.روش کار: در یک تحقیق توصیفی- مقطعی، میزان آگاهی 121 دانشجوی سال آخر دوره عمومی دندانپزشکی از دانشگاه های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، آزاد اسلامی و شاهد با استفاده از پرسشنامه ای حاوی 18 سوال مرتبط با ایدز ارزیابی شد. به هر یک از سوالات با پاسخ درست، 1 امتیاز تعلق گرفت و مجموع پاسخ های درست به عنوان امتیاز آگاهی فرد در نظر گرفته شد. اثر عوامل سن، جنس، دانشگاه محل تحصیل، منابع کسب آگاهی و ارزیابی فرد نسبت به سطح آگاهی خویش در میزان امتیازات آگاهی با استفاده از آنالیز رگرسیون خطی بررسی شد.یافته ها: میانگین امتیازات آگاهی دانشجویان برابر 7.2 (با انحراف معیار 2.97) از کل امتیاز قابل کسب 18 بود که کمتر از نصف امتیازات بوده است. متغیرهای سن (p=0.63)؛ جنس (p=0.74)، استفاده از دوره های آموزشی دانشکده حین تحصیل (p=0.38)، استفاده از دوره های بازآموزی (p=0.64)؛ استفاده از رسانه ها (p=0.1)؛ استفاده از کتب، و مقالات (p=0.93) ارتباط معنی داری با امتیاز آگاهی دانشجو نداشت.نتیجه گیری: آگاهی دانشجویان سال آخر دوره دکتری عمومی دندانپزشکی دانشگاه های شهر تهران درباره ایدز محدود است. افزایش کمی و کیفی برنامه های آموزشی در زمینه ایدز و انجام برخی تغییرات در کوریکولوم آموزشی دندانپزشکی مورد نیاز می باشد.

سابقه و هدف: بر اساس گزارش WHO تقریبا یک سوم مردم جهان به مایکوباکتریوتوبرکولوزیس آلوده شده اند و در خطر ابتلا به بیماری سل قرار دارند و هر ساله حدود 9 میلیون نفر به سل فعال مبتلا شده و 3 میلیون نفر به علت این بیماری جان خود را از دست می دهند. تشخیص زودرس و شروع درمان در ابتدای بیماری سل نقش اساسی در کنترل آن دارد. تاخیر در تشخیص و درمان ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت بیماری، افزایش خطر مرگ و میر و افزایش انتقال در جامعه شود. این پژوهش به صورت توصیفی- مقطعی و تحلیلی، جهت بررسی علایم بالینی در مبتلایان به سل ریوی و ارتباط آن با زمان تاخیر در تشخیص و درمان آن در استان کردستان انجام شد.روش کار: جامعه مورد بررسی شامل بیماران جدیدی بودند که در سال 1388 در استان کردستان بر اساس پروتکل کشوری و آزمایش نمونه خلط به عنوان سل ریوی اسمیر مثبت تشخیص داده شده بودند. داده های مورد نیاز از معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان و واحد بیماری سل شهرستان ها جمع آوری شد. داده ها پس از جمع آوری وارد نرم افزار SPSS شد. برای تحلیل متغیرها از آزمون های t و ANOVA استفاده شد و در سطح معنی داری p>0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در این پژوهش میانگین کلی هریک از زمان های تاخیر بیمار، تاخیر در تشخیص، تاخیر در درمان و کل زمان تاخیر به ترتیب 45.6±36.5، 16.8±22.2، 1.7±0.9 و 64.2±46.2 روز بود. بر اساس نوع علایم بالینی بیش ترین علایم به ترتیب شامل سرفه، تنگی نفس، کاهش اشتها، کاهش وزن، تعریق، خستگی، تب، خلط خونی و درد قفسه سینه بودند. بین تعداد علایم بالینی با تاخیر بیمار و تاخیر در تشخیص ارتباط وجود داشت، هر چه تعداد علایم بالینی مرتبط با سل ریوی افزایش پیدا کند این زمان ها کمتر می شود.نتیجه گیری: در این پژوهش هر یک از زمان های تاخیر در مقایسه با سایر مطالعات در ایران و مناطق مختلف دنیا کمتر و قابل قبول می باشد، باید آموزش و اطلاع رسانی در خصوص بیماری سل در جامعه افزایش یابد تا باعث افزایش درک بهتر بیماران از اهمیت تشخیص زودرس و شروع در ابتدای بیماری شده و به محض ظاهر شدن علایم بیماری به پزشکان و یا مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه نموده و مانع بدتر شدن وضعیت بیماری، افزایش خطر مرگ و میر، افزایش انتقال در افراد خانواده و جامعه شوند.

زمینه: عفونت ویروس لنفوتروپیک سلول تی انسانی نوع 1 (Human T-cell lymphotropic virus type 1 یا 1-HTLV) در جمعیت عمومی شمال شرق ایران به طور بومی  (Endemic)وجود دارد و شیوع قابل توجه آن در سایر نقاط کشور گزارش شده است. در این مقاله مروری نتایج مطالعات مربوط به شیوع سرمی عفونت 1-HTLV در جمعیت عمومی، اهداکنندگان خون و دریافت کنندگان مکرر خون در مناطق مختلف کشور که تاکنون در منابع داخلی و خارجی منتشر شده اند بحث می گردد.یافته ها: مطالعات انجام شده شیوع بالای عفونت 1-HTLV را در جمعیت عمومی استان خراسان رضوی از جمله مشهد، نیشابور، سبزوار و تربت حیدریه نشان داده اند. اگر چه شیوع این عفونت در داوطلبان اهدای خون مشهد از 1.97 درصد در سال 1373 به %0.42 در سال 1385 کاهش داشته است اما شیوع آن در جمعیت عمومی مشهد همچنان بالا (%2.12 در سال 1388) می باشد. همچنین آلودگی به 1-HTLV در جمعیت عمومی استان گلستان (%0.29) و نیز در اهداکنندگان خون در برخی از استان های کشور از جمله چهارمحال و بختیاری (%0.62)، آذربایجان غربی (%0.34)، هرمزگان (%0.18) و کرج (%0.11) قابل توجه است. به علاوه در تمامی مطالعات انجام شده در مناطق مختلف کشور از جمله چهارمحال و بختیاری، تهران، گلستان، فارس، هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و آذربایجان غربی شیوع عفونت 1-HTLV در مبتلایان به تالاسمی و هموفیلی و بیماران دیالیزی نسبتا بالا (1 تا 7 درصد) گزارش شده است.نتیجه گیری: شیوع عفونت 1-HTLV در جمعیت عمومی و داوطلبان اهدای خون خراسان رضوی و برخی از استان های کشور و نیز در دریافت کنندگان مکرر خون در بیشتر استان های کشور بالاست و نشان دهنده ضرورت غربالگری این عفونت در مناطق و گروه های جمعیتی مختلف است.

مقدمه و هدف: روش پرداخت حق الزحمه پزشکان می تواند اثرات محسوسی بر هزینه ها و کیفیت ارایه خدمات سلامت کشور داشته باشد. لذا جامعه پزشکی کشور همواره با هدف حفظ و ارتقا تعامل مستحکم معنوی و انسانی حاکم بر حرفه پزشکی و هزینه- اثربخشی خدمات خواستار تعیین حق الزحمه پزشکان با روشی منطقی و علمی بوده است. هدف از این مطالعه، مرور ساختاریافته مستندات سایر کشورها در ارتباط با نحوه پرداخت حق الزحمه پزشکان عمومی بود.روش کار: در این مطالعه با استفاده از کلمات کلیدیremuneration, payment, pay, general practitioner, medical doctor, general physicians, consultation, family physician, gatekeeping, private sector, health expenditure, sessional, pay for performance, income, salary, capitation, fee-for-service, wage, compensation  و نام کشورهای انتخابی و نیز با مراجعه به وبگاه های سلامت و اقتصاد کشورهای مختلف، مستندات موجود به شکل سیستماتیک استخراج شدند. هر سند توسط 2 نفر به دقت مرور و اطلاعات حاصل ترکیب شدند.یافته ها: تعداد 261 سند مرتبط با روش پرداخت حق الزحمه پزشکان عمومی از 36 کشور دنیا مرور شدند. مهمترین روش های پرداخت حق الزحمه پزشکان در دنیا شامل؛ حقوق ثابت، هزینه برای خدمات، سرانه و پرداخت بر اساس کارایی و یا ترکیبی از این موارد بودند. پرداخت حقوق ثابت به عنوان جزیی از دریافتی پزشکان در اکثر کشورها رایج است. روش پرداخت تاثیر جدی بر کارکرد پزشک داشته است. برای مقایسه سطح درآمد پزشکان در داخل و خارج از کشورها از شاخص قدرت خرید استفاده می گردد.نتیجه گیری: به نظر می رسد امروزه، استفاده از ترکیبی از همه روش های فوق الذکر به شکلی مدیریت شده، مورد توافق تلویحی قرار گرفته است. روش های پرداخت ترکیبی به معنای ایجاد انگیزه های ناشی از هر یک از روش هاست. در روش های ترکیبی امکان انعطاف پذیری رویکردها به شکلی جدی و با توجه به شرایط منطقه ایی وجود خواهد داشت.