پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی
سال:1399 | دوره:5 | شماره:18 |تعداد مقالات:7

مصرف بی رویه انرژی های فسیلی و بدنبال آن انتشار آلاینده ها در جهان، بحران زیست محیطی را به یکی از اصلی ترین چالش دولت ها در قرن حاضر تبدیل نموده است. به همین دلیل نهادهای بین المللی سیاست ها و برنامه های مختلفی را در قالب رویه های مشترک برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای که آن هم ناشی از مصرف بی رویه انرژی های فسیلی است، طراحی و اجرا نموده اند که در این میان سیاست مالیات کربن که عدم کارآیی کمتری نسبت به سایر روش ها دارد، مورد توجه زیادی قرار گرفته است. بر همین اساس با توجه به وضعیت انتشار آلاینده های زیست محیطی در ایران و تجربه موفق سیاست مالیات کربن در سایر کشورها، این تحقیق سیاست مالیات کربن را برای اقتصاد ایران شبیه سازی می کند تا به بررسی آثار اقتصادی این سیاست بپردازد. بدین منظور با طراحی یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه و با استفاده از آخرین ماتریس حسابداری اجتماعی که مربوط به سال 1390 می باشد، در قالب جهار سناریو پیامدهای احتمالی وضع مالیات کربن بر تولید ناخالص داخلی ایران به عنوان مهمترین شاخص اقتصادی، میزان انتشار دی اکسید کربن به عنوان شاخصی برای سطح گازهای گلخانه ای و همچنین سطح فعالیت صنایع انرژی مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که وضع مالیات بر کربن در تمامی سناریوها، کاهش انتشار دی اکسید کربن و کاهش تولید ناخالص داخلی را به همراه دارد؛ به نحوی که در سناریوی آخر که با بالاترین میزان مالیات کربن همراه است، در ازای کاهش فقط 54/0 درصدی در تولید ناخالص داخلی، میزان انتشار دی اکسید کربن 7/10 درصد کاهش می یابد.

هدف از این پژوهش ارایه چارچوبی جامع به منظور تجزیه و تحلیل عوامل ریسک در پروژه های نفت و گاز است. رویکرد ارایه شده در این پژوهش از چند بخش تشکیل گردیده است؛ در بخش اول 19 ریسک بالقوه رایج در پروژه های شرکت نفت و گاز پارس از طریق روش اعتباریابی لاوشه در قالب شش گروه نهایی سازی گردید، این عوامل از طریق مرور تحقیقات پیشین و همچنین مصاحبه با خبرگان شناسایی گردید. در ادامه با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره بهترین-بدترین به محاسبه اوزان مربوط به شاخص های ارزیابی عملکرد هر ریسک پرداخته شد. بعدازآن به منظور رتبه بندی و تعیین ریسک های بحرانی از یک رویکرد یکپارچه جدید مبتنی بر روش حالات خطا و تجزیه و تحلیل اثرات آن و روش ترکیبی تحلیل رابطه خاکستری-ویکور تحت محیط فازی بهره برده شد. در نهایت جهت تخصیص استراتژی های پاسخ به هر یک از ریسک های بحرانی یک مدل برنامه ریزی ریاضی چندهدفه صفر و یک پیشنهاد گردید و جهت حل آن از رویکرد اپسیلون-محدودیت تکامل یافته به کار گرفته شد. براساس نتایج کسب شده عوامل خطر برق گرفتگی، خطر نشتی هنگام راه اندازی به دلیل گیرافتادن لباس و اعضای بدن فرد تعمیرکار بین تجهیزات دوار و ثابت به ترتیب به عنوان بحرانی ترین عوامل ریسک در پروژه های نفت و گاز شرکت پارس انتخاب شدند.

بررسی و شناخت وضعیت رقابت در بازار و عوامل موثر بر آن امکان تصمیم سازی و مدیریت تغییر ساختار آن را تسهیل می نماید. در همین راستا، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی وضعیت رقابت در بازار عمده فروشی برق بوده و سپس تاثیر قدرت بازاری بر قیمت عمده فروشی برق مطالعه شده است. بدین منظور، از داده های خام بازار عمده فروشی برق طی سال های 1392 الی 1396 استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که سهم بازاری نیروگاه ها در بازار عمده فروشی برق ایران چندان قابل توجه نبوده و شاخص هرفیندال-هیرشمن در بازه رقابتی قرارداشته است و همچنین این شاخص طی سال های گذشته روندی کاهشی داشته است. نتایج همچنین نشان می دهند، علیرغم عدم وجود قدرت بازاری قابل توجه واحدهای نیروگاهی، قدرت بازاری تاثیر معناداری بر شاخص قیمت عمده فروشی برق ایران دارد. براین پایه و در راستای دستیابی هرچه بیشتر به کارایی در بازار برق پیشنهاد شده است تا یک نهاد مستقل تنظیم گر مسیولیت نظارت بر این بازار را بر عهده داشته باشد.

مراکز کنترل وظیفه پایش، کنترل و امنیت شبکه های برق را بر عهده دارند. تجهیزات متنوع، محدودیت های تولید، میزان تقاضا، صرفه اقتصادی و نهایتا عامل انسانی از عواملی است که سبب پیچیدگی این سیستم ها شده است. به طور کلی بررسی تحقیقات گذشته در مورد مراکز دیسپاچینگ و کنترل شبکه های برق نشان داد که بیشتر به بررسی مسایل و نیازمندی های فنی از جمله نیازمندی های مخابرات، مشخصات RTUها، سیستم های سخت افزاری مراکز، نرم افزارهای کنترل شبکه، امنیت سایبری، نرم افزارهای EMS, PAS, . . . پرداخته اند. ساختار مدیریتی مراکز دیسپاچینگ مساله ای است که کمتر به آن توجه شده است. لذا هدف این تحقیق بررسی مسایل مدیریتی با استفاده از متدولوژی سیستم های نرم (SSM) است. این متدولوژی از جمله روش های ساختار دهی به این گونه از سیستم های پیچیده می باشد. این روش با استفاده از نظر خبرگان و کارشناسان به دنبال ایجاد سازش در بین اجزا و ذینفعان سیستم است. SSM می تواند هم برای درک محتوای موقعیت (SSMc) و هم در رابطه با خود فرآیند (SSMp) استفاده شود. SSM دارای هفت مرحله می باشد و از آن جایی که در تحقیق حاضر هدف شناسایی و ساختاردهی به محتوای مسیله است، از این رو تا مرحله چهارم متدولوژی (SSMc) به منظور دستیابی به مهمترین دستاوردهای این مراحل که عبارتند از رسم تصویر گویایی مسیله، تحلیل کاتوو، تعریف ریشه ای و ارایه مدل مفهومی یک مرکز دیسپاچینگ، استفاده شده است. در این تحقیق ابتدا تصویر گویای مسیله رسم، زیر سیستم ها ایجاد و روابط بین آن ها مشخص شد و سپس مدل مفهومی ارایه گردید. در نهایت چالش های موجود در سیستم کنترل شبکه شناسایی، جداسازی و دسته بندی شده و برای حل آن ها راه کارهای مناسب ارایه شده است.

قرارداد بیع متقابل که از رایج ترین قراردادهای بالادست صنعت نفت می باشد یک روش سرمایه گذاری است که به دولت اجازه می دهد سرمایه های خارجی و خدمات و دانش فنی را جذب کرده و درعین حال هزینه مبادلات خارجی را کاهش و ظرفیت صادرات را افزایش دهد. از طرفی یادگیری یکی از مهم ترین کارکردهای همکاری فناورانه است که موفقیت همکاری ها نیز تا حد زیادی به آن وابسته است. در این تحقیق که یک مطالعه کیفی و با استراتژی مطالعه موردی است تلاش شده ابعاد یادگیری در قراردادهای بیع متقابل با مطالعه قرارداد توسعه میدان آزادگان شمالی تعیین گردد. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و بررسی اسناد و مدارک موجود بوده است. به منظور گردآوری اطلاعات، با به کارگیری روش نمونه گیری هدفمند با خبرگان درگیر در این پروژه در هر دو طرف ایرانی و خارجی مصاحبه شد. تجزیه وتحلیل داده ها به روش تحلیلتم و با نرم افزار MAXQDA انجام گرفت و مدل کیفی پژوهش طراحی شد. مطابق با این پژوهش چارچوب یادگیری فناورانه دارای پنج تم اصلی مشتمل بر ویژگی های قرارداد، زیرساخت، ویژگی های یادگیرنده، ویژگی های همکار خارجی و ماهیت دانش و فناوری می باشد. همچنین یافته های این پژوهش حاکی از آن است که فاکتورهای غیررسمی و غیرقرادادی بر یادگیری فناورانه اثرات مستقیم و غیرمستقیم دارد و توجه به آن ها بسیار حایز اهمیت می باشد.

افزایش آلودگی زیست محیطی ناشی از سوخت خودروها و محدودیت منابع سوخت های فسیلی موجب شده تا گرایش به سمت تولید خودروهای برقی بیشتر شود. در ایران استفاده از خودروهای برقی نیاز به مطالعه بیشتری در زمینه عرضه و تقاضای این محصول داشته و فارغ از بحث عرضه، استفاده از خودروهای برقی نیاز به درک بهتر از نیازها، خواسته ها و سلایق مصرف کنندگان را نیز دارد. در این پژوهش از رویکرد یکپارچه، که حاصل ترکیب روش تجربه انتخاب با مدل عامل بنیان می باشد، به مدلسازی و شبیه سازی تمایلات مصرف کنندگان پرداخته شده است. جامعه آماری در این پژوهش، کلیه دارندگان گواهینامه رانندگی در کشور است. با روش نمونه گیری تصادفی، داده ها با پرسشنامه ایی شامل هشت مجموعه انتخاب از 412 نمونه گردآوری شدند. جهت تحلیل داده ها از مدل لاجیت شرطی و شبیه سازی استفاده شده است. نتایج رویکرد یکپارچه، نشان می دهد که مشوق های دولتی بیش از سایر ویژگی های خودروی برقی بر تمایل به استفاده از آن تاثیر گذار است. همچنین ویژگی های قیمت، سرعت و مدت زمان شارژ در اولویت های بعدی مصرف کنندگان قرار دارد. توجه به ویژگی های فوق می تواند به سیاستگذاران و تولیدکنندگان خودرو در زمینه بکارگیری ویژگی های جدید و یا بهتری نسبت به گذشته، کمک کند.

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ارتباط فاکتورهای موفقیت اطلاعات و هوشمندی کسب وکار در صنعت (شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ) و اولویت بندی آن ها با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای می باشد. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، توصیفی می باشد. جامعه آماری شامل کارکنان رسمی شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ معاونت اجرایی شمال غرب در بهار سال 1396 به تعداد 561 نفر می باشد. پژوهش براساس داده های جمع آوری شده از 228 تن از آزمودنی ها، براساس فرمول کوکران با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انجام گرفته است. داده ها با استفاده از پرسشنامه، جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج حاصل از شناسایی و اولویت بندی عوامل موفقیت اطلاعات و هوشمندی در شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ نشان داد که اولویت های عوامل موفقیت اطلاعات در هوشمندی کسب وکار (شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ)، که می بایست در سیاستگذاری اعمال شوند، عبارتند از: هماهنگی، احساس تعلق سازمانی، زیر ساخت فناوری اطلاعات، اطلاعات مازاد، آموزش، ظرفیت اطلاعاتی و ظرفیت فناوری اطلاعات.