مجله پزشکی قانونی ایران
سال:1398 | دوره:25 | شماره:3 (مسلسل 90) |تعداد مقالات:8

سردبیر محترم: نگارندگان این نامه در بازدیدی که چند سال قبل از دپارتمان پزشکی قانونی دانشگاه آنکارا، پایتخت ترکیه، داشتند متوجه شدند که در آن کشور از اصطلاح "Olay Yeri Incelemesi" به معنی "بررسی صحنه حادثه" به جای "بررسی صحنه جرم" استفاده می شود[1]. هنگامی که علت را جویا شدیم، پاسخ قانع کننده بود: "چه بسا در بررسی صحنه مشخص می شود که فقط یک حادثه یا اتفاق رخ داده و اصلاً جرمی در کار نبوده است. بنابراین لزومی ندارد که با یک نام گذاری غلط به شیوه غربی ها، سلامت روانی شهروندان و جامعه را به خطر بیاندازیم". به عنوان متخصصان پزشکی قانونی عضو هیات علمی دانشگاه، جست وجوی جامعی در بستر اینترنت و بانک های اطلاعاتی آکادمیک (به زبان های انگلیسی، فارسی و ترکی) انجام دادیم، لیکن به مورد مشابهی از کاربرد این اصطلاح در کشورهای دیگر دست نیافتیم. به هر حال، پاسخ همسایگان ترک، اندیشه ما را متاثر و ناگزیر به نگارش این نامه به سردبیر محترم نمود. . .

اهداف: آمونیاک، کلروفرم و دی اتیل اتر سه حلال بسیار پرکاربرد در فرآیندهای آماده سازی و استخراج نمونه در آزمایشگاه های پزشکی قانونی (به خصوص آزمایشگاه سم شناسی قانونی) هستند و کارکنان این بخش ها مواجهات قابل توجهی را با این حلال ها تجربه می کنند. مواجهه با این حلال ها اثرات زیان باری مانند سمیت های کبدی و عصبی، سرطان زایی و جهش زایی را می تواند به دنبال داشته باشد. هدف این مطالعه ارزیابی میزان مواجهه شغلی کارکنان آزمایشگاه های پزشکی قانونی بوشهر با این حلال ها بود. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی به صورت مقطعی در سال 1396 انجام شد. نمونه گیری ها به صورت فردی و در دو هفته متوالی به کمک پمپ نمونه برداری فردی و لوله های جاذب صورت پذیرفت. تعیین مقدار کلروفرم و دی اتیل اتر با استفاده از دستگاه گازکروماتوگراف مجهز به دتکتور یونیزان شعله ای و آنالیز مقادیر آمونیاک با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 660نانومتر انجام شد. میانگین وزنی-زمانی مواجهه نیز به کمک فرمول های مربوطه مورد محاسبه قرار گرفت. یافته ها: میانگین میزان مواجهه با کلروفرم، دی اتیل اتر و آمونیاک در بخش استخراج آزمایشگاه در روزهای بدون استخراج نمونه به ترتیب ppm 021/0، 007/0 و 17/0 و در روزهای استخراج به ترتیب ppm02/7، 25/32 و 63/3 بود و بین میزان مواجهه کارکنان در روزهای استخراج و روزهای بدون استخراج تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (05/0>p). میانگین وزنی-زمانی مواجهه برای همه حلال ها (به جز کلروفرم) کمتر از حدود مجاز کشوری آنها بود. نتیجه گیری: اگرچه سطوح مواجهه ای کارکنان آزمایشگاه های پزشکی قانونی شهر بوشهر کمتر از حدود مجاز کشوری است، ولی در برخی موارد (به خصوص در مورد حلال خطرناک کلروفرم) این مواجهات در سطح هشدار قرار دارد.

اهداف: استفاده از روش های میکرواستخراج ساده، ارزان قیمت با بهره دهی بالا جهت آماده سازی نمونه ها در سم شناسی قانونی مورد توجه می باشند. امروزه از کمومتریکس می توان با تعیین عوامل مهم و تاثیر گذار بر پاسخ برای بهینه سازی روش های استخراج استفاده نمود. هدف از این مطالعه، طراحی و بهینه سازی یک روش میکرواستخراج مایع-مایع پخشی (DLLME) جهت استخراج کلرپیریفوس از ادرار با استفاده از روش کمومتریکس می باشد. روش ها: ابتدا روش DLLME جهت آماده سازی ادرار برای آنالیز کلرپیریفوس طراحی شد. سپس با استفاده از مدل تاگوشی برای غربال گری و بررسی نقش عوامل تاثیرگزار بر استخراج کلرپیرفوس از ادرار استفاده شد و برای بررسی برهم کنش این عوامل از یک طرح مرکب مرکزی استفاده شد. پس از اعتبار سنجی داده های اخذ شده از نرم افزار، کلرپیریفوس با استفاده از روش بهینه شده DLLME از ادرار استخراج و توسط روش کروماتوگرافی بالا با ردیاب آرایه دیود نوری(HPLC-PDA) شناسایی و تعیین بهره دهی گردید. یافته ها: روش DLLME-HPLC-PDA بهینه شده در محدوده غلظتی 5/0الی4 میکروگرم بر میلی لیتر، خطی بود و ضریبR2 برابر 9996/0 محاسبه گردید. حداقل مقادیر قابل تشخیص و قابل اندازه گیری به ترتیب برابر 082/0 و25/0 میکروگرم بر میلی لیتر تعیین شد. بهره دهی روش در شرایط بهینه، 6/95 درصد محاسبه شد. نتیجه گیری: از روش بهینه شدهDLLME-HPLC-PDA می توان به عنوان یک روش ساده، سریع، ارزان قیمت، حساس و دقیق برای آنالیز کلرپیریفوس در نمونه های ادرار در آزمایشگاه های سم شناسی بالینی و قانونی استفاده نمود.

هدف: هدف اصلی این پژوهش مقایسه افسردگی، افکار خودکشی و حمایت اجتماعی بین ترنس سکسوال ها با و بدون تغییر جنسیت بود. روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه آماری شامل تمامی اعضای ترنس سکسوال با و بدون تغییر جنسیت انجمن حمایت از بیماران ملال جنسیتی ایران در سال 1397 بود (249=N). 60 نفر نمونه (30 نفر ترنس سکسوال با تغییر جنسیت و 30 نفر بدون تغییر جنسیت) به شیوه در دسترس انتخاب و پرسشنامه های افسردگی بک، افکار خودکشی بک و حمایت اجتماعی شربون و استوارت را تکمیل نمودند. داده ها با روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که بین ترنس سکسوال های با و بدون تغییر جنسیت از لحاظ افکارخودکشی و حمایت اجتماعی تفاوت معنادار (01/0 ≥ P) وجود دارد، اما در مورد افسردگی تفاوت معنادار بین دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری: برمبنای یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که ترانس سکسوال با تغییر جنسیت بیشتر دنبال حمایت اجتماعی هستند، منتها در هر دو گروه ترانس سکسوال افسردگی و افکارخودکشی به میزان متوسط وجود دارد.

اهداف: در نظام اداری و اجرایی کشور رضایت مردم از خدمات ارایه شده توسط دستگاه های دولتی به عنوان یکی از شاخص های اصلی سنجش کارآمدی در رشد و توسعه نظام تلقی می شود. جلب رضایت مردم در ارتباط با دریافت خدمات از سازمان موجبات افزایش اعتماد عمومی که بزرگ ترین سرمایه و تکیه گاه برای نظام اداری است را فراهم می سازد. در سال های اخیر به دلیل گسترش خدمات پزشکی قانونی نیاز و توقع ارباب رجوع نیز افزایش یافته است. لذا پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان رضایتمندی ارباب رجوع از عملکرد پزشکان 10 مرکز استان برتر سازمان پزشکی قانونی کشور انجام شد. ابزار و روش ها: این تحقیق توصیفی به روش پیمایشی در سال 95-1394 در بین ارباب رجوعانی که به 10 مرکز استان برتر سازمان پزشکی قانونی شامل استان های اصفهان، فارس، خراسان شمالی، خراسان رضوی، کرمانشاه، کرمان، گیلان، آذربایجان شرقی، تهران و مازندران مراجعه کرده بودند، انجام شد. این افراد با روش نمونه گیری تصادفی ساده وارد مطالعه شدند و پرسش نامه محقق ساخته را تکمیل نمودند که در نهایت تعداد 1785 پرسش نامه تکمیل و ارسال شد. داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار SPSS 22 و با استفاده از آزمون آماری T تک نمونه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره میزان رضایت ارباب رجوعان از عملکرد پزشکان 0/62± 4/25، نحوه اطلاع رسانی 0/72± 4/19، تخصص و مهارت 0/70± 4/17، تعهد 0/67± 4/13، ادب و احترام 0/73± 4/27 و فضا و تجهیزات پزشکی و غیرپزشکی سازمان 0/74± 4/24 به دست آمد. نتیجه گیری: از دیدگاه ارباب رجوعان عملکرد پزشکان 10 مرکز استان برتر سازمان پزشکی قانونی کشور در حد مطلوب است.

اهداف: اعتیاد به عنوان یک مساله اجتماعی، پدیده ای است که همراه با آن توانایی جامعه در سازمان یابی و حفظ نظم موجود از بین می رود و از جمله علل عمده مرگ زودرس به حساب می آید. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان مرگ ومیر ناشی از سوء مصرف مواد مخدر در اجساد ارجاعی به اداره کل پزشکی قانونی استان کهگیلویه و بویراحمد طی سال های 97-1392 بود. ابزار و روش ها: در این پژوهش توصیفی-مقطعی، پرونده همه متوفیان ارجاعی به اداره کل پزشکی قانونی استان کهگیلویه و بویراحمد طی سال های 97-1392 که به دلیل سوءمصرف مواد مخدر فوت نموده بودند مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات موجود در پرونده های آنان جمع آوری شد و توسط نرم افزار SPSS 21و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون آماری مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از 123 پرونده مورد بررسی، 93. 5% مرد و بقیه زن (6. 5%) بودند. بیشترین فراوانی متوفیان ارجاعی به پزشکی قانونی مربوط به گروه سنی 30-20 سال (37. 4%)، افراد مجرد (54. 5%)، دارای سطح تحصیلات دیپلم (35. 8%) و راهنمایی (32. 5%)، دارای شغل آزاد (42. 3%) و بیکار (26. 0%) بود. از نظر نوع مصرف مواد، به ترتیب تریاک (39. 0%)، متادون (27. 6%) و ترامادول (17. 9%) بیشترین فراوانی را داشتند. بیشترین مصرف همزمان مواد در تریاک-متادون (28. 4%) مشاهده شد. در مواد مصرفی تریاک، هروئین، شیشه، ترامادول و متادون بین سال های 1392 تا 1397 تفاوت معنی داری وجود داشت (p<0. 05). نتیجه گیری: متوفیان، جوانان با سطح تحصیلات پایین، درآمد کم و بیکار هستند و همچنین اعتیاد به مصرف متادون و ترامادول در طول سال های مختلف روند افزایشی داشته است.

زمینه و هدف: به دلیل ماهیت اتفاقی مسمومیت با گاز منواکسیدکربن، تعداد قربانیان حوادث ممکن است بیش از یک نفر و در بسیاری از مواقع با نسبت خویشاوندی باشند. بنابر قوانین مدنی ایران، تعیین تقدم و تأخر فوت جهت تشخیص وراث، ضروری بوده و در این باره از پزشکی قانونی استعلام می شود. در پژوهش حاضر فراوانی این استعلام و معیارهای تشخیصی آن بررسی شده است. روش بررسی: تمامی مرگ های در اثر مسمومیت با منواکسیدکربن، ارجاعی به مراکز پزشکی قانونی استان تهران طی سال های 1391 الی 1395، بررسی و پرونده های قربانیان در حوادث مشترک تفکیک گردید. سپس اطلاعات در چک لیست تنظیمی ثبت و داده ها با SPSS-19 آنالیز شد. یافته ها: از 846 مرگ ناشی از مسمومیت با منواکسیدکربن در 674 حادثه، 131 حادثه (8/35%) بیش از یک قربانی داشتند. 6/91% از حوادث اخیرالذکر اتفاقی و عمدتاً ناشی از انتشار گاز در اثر احتراق ناقص (1/93%) و در منزل (6/72%) به وقوع پیوسته و نسبت مذکر به مؤنث 3 به 2 بود. در 6/65% موارد نوعی نسبت خویشاوندی بین قربانیان و عمدتاً (6/82%) از نوع طبقه یک برقرار بود. در 3/23% حوادث دارای قربانیان خویشاوند، استعلام درباره تقدم و تأخر فوت صورت گرفته که در 70% آن ها، نتیجه به صورت نسبی اعلام و بیشترین معیار تشخیص تنها سن (40%) و در 20% موارد صرفاً شرایط محیطی بود. نتیجه گیری: لازم است پزشکان قانونی استعلام درباره تقدم و تأخر فوت قربانیان در این گونه حوادث را محتمل دانسته و هنگام صدور نظریات کارشناسی خود التفات شایسته ای به نقش فاکتورهای فردی و محیطی و تأثیر آن ها در تسریع روند فوت، بنمایند.

مقدمه: غالباً حجم زیادی از جوانان و نوجوانان وقت و هزینه های هنگفتی را در باب جراحی زیبایی به خانواده ها و در نهایت جامعه تحمیل می کنند، بدون این که این اقدام منشا بیماری داشته و تامین کننده سلامت باشد. بلکه برعکس، چنانچه قوانین متعادل کننده و پیشگیرانه از بی رویه شدن این اقدامات تقنین نشود ضمن این که موجب تشکیل پرونده های عدیده قضایی می شود، جامعه پزشکی را هم برخلاف سوگندنامه آنها برای تامین سلامت جامعه، از مدار و رسالت اصلی خود خارج می کند. حال سئوال این است که کدام مبنای مسئولیت در خصوص پزشکان جراح زیبایی (محض) سازگارتر و به عدالت نزدیک تر است؟ لذا هدف این پژوهش، بررسی مسئولیت سنجی پزشکان جراح زیبایی با سه مبنای اماره تقصیر، نظریه تقصیر و تئوری خطر بود که به روش توصیفی-تحلیلی با جست وجو در بین منابع مربوطه انجام شد. نتیجه گیری: از میان انواع مبانی مسئولیتِ پزشکان جراح زیبایی، در فرآیند کم و بیش پیچیده و پرفراز و نشیب اعمال پزشکی، تئوری خطر به عدالت و مصلحت اجتماعی جامعه هدف، نزدیک تر است.