مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
سال:1391 | دوره:30 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

ارتباط صحیح بین پزشک و بیمارارتباط پزشک و بیمار محور اصلی طبابت است.1- محور قرار دادن بیمار2- جلب رضایت بیمار3- افزایش کمیت و کیفیت خدمات درمانی4- تاثیر درمانی ارتباط پزشک و بیمار5- جلوگیری از نارضایتی و شکایت بیماران

زمینه: بیش از سه دهه تحقیق در زمینه مولفه های اجتماعی سلامت نشان داده است که عواملی چون شیوه تکامل دوران کودکی، آموزش، اشتغال، مسکن، تفریحات، حمل و نقل عمومی، کشاورزی و حمایت اجتماعی اثرات شناخته شده ای بر سلامت مردم دارند.بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پیشرفت های چشم گیری در شاخص های سلامت مادران و کودکان رخ داد. در آغاز دهه چهارم انقلاب شاهد هستیم که با توسعه شهرنشینی و صنعتی شدن استان های کشور، مردم با عوامل خطر متعددی روبرو شده و کنترل آنها در چارچوب درک متقابل و همکاری بین بخشی و استفاده از تمامی ظرفیت های استفاده نشده مجلس شورای اسلامی، وزارت بهداشت و سایر دستگاه ها میسر خواهد بود.نقش کلیدی مجلس شورای اسلامی در بررسی و تصویب قوانین برنامه های پنج ساله توسعه اول، دوم، سوم و چهارم کشور محوری بوده است و اجزای این برنامه ها اغلب محورهای موثر بر سلامت را به ویژه در بخش اشتغال، مسکن، حمایت اجتماعی، خدمات سلامت، محیط زیست و امنیت غذایی در برگرفته است. اقدامات سه دهه گذشته مجلس شورای اسلامی در حمایت از سلامت مردم این نوید را می دهد تا در دهه چهارم انقلاب اسلامی ایران با استفاده از راهبردهای زیر توسط کمیسیون بهداشت و درمان جهشی در شاخص های سلامت کشور ایجاد شود:- جلب حمایت همه جانبه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس برای اتخاذ و نظارت بر قوانین و سیاست های سلامت محور در کمیسیون های 14 گانه مجلس- مذاکره و جلب حمایت اعضای فراکسیون های مجلس و روسای نمایندگان مجامع استانی برای اقدامات سلامت محور در مجلس و استان ها- همکاری با وزارت کشور در ارتقای عملکرد شوراهای سلامت و امنیت غذایی استان ها و شوراهای اسلامی شهر و روستا برای ارتقای مشارکت مردم در بهبود محیط پیرامون- نظارت بر عملکرد و کمک به وزارت بهداشت در فعال سازی بیش از پیش شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور- ایجاد نظام دیده بانی شاخص های عدالت در سلامت از طریق مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

زمینه: آسیب لیگامان های مچ پا (Ankle Sprain) در زمره شایع ترین ضایعات در میان ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی در همه کشورهای جهان می باشد که ناتوانی های متعددی از جمله درد مچ پا، ناپایداری عملکردی مفصل، اختلالات تعادلی و وضعیتی، عود مکرر ضایعه و ... را در پی دارد.روش کار: در این مطالعه مقطعی توصیفی 125 ورزشکار در دو گروه سالم و ضایعه دیده جهت تعیین عوامل اینترینسیک و اکسنتریک بروز ضایعه مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: اسپرین مچ پا در رشته های فوتبال، بسکتبال و والیبال شیوع بیشتری را نسبت به سایر رشته های ورزشی داشتند. در 94.4% موارد مکانیزم اسپرین مچ پا حرکت شدید اینورژن مچ پا بوده است. ورزشکاران آسیب دیده به عللی نظیر عدم گرم کردن بدن قبل از فعالیت ورزشی، خستگی، فرود نامناسب، چرخش بدن و سقوط ورزشکار به عنوان عامل اصلی ضایعه خود اشاره کرده اند. بررسی های آماری رابطه معناداری را بین موارد میانگین سن، وزن، قد، سابقه فعالیت ورزشی، تعداد جلسات تمرین، سطح ورزشی، نوع کفش مورد استفاده و بروز اسپرین مچ پا را نشان ندادند، اما یکی از نکات بسیار مهم که در پیشگیری و نیز درمان آسیب های لیگامانی مچ نقش دارد استفاده از تمرینات تعادلی است که در پِژوهش حاضر از نظر آماری اختلاف معناداری بین بروز اسپرین مچ پا و عدم انجام تمرینات تعادلی (P value=0.00574) بدست آمد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بیشترین علل بروز اسپرین مچ پا در ورزشکاران به عوامل اینترینسیک شامل مواردی مانند گرم نکردن بدن، فرود نامناسب، خستگی و ... ارتباط دارد. هم چنین یکی از مهم ترین یافته پژوهش حاضر تایید نقش تمرینات تعادلی به عنوان عاملی بسیار کلیدی و مهم در پیشگیری از بروز اسپرین مچ پا است.

زمینه: رضایت شغلی عبارت است از نوع نگرش فرد نسبت به شغل خویش و به مجموع تمایلات مثبت و احساساتی که فرد نسبت به شغل خود دارد. به عبارتی رضایت شغلی متاثر از عوامل مختلفی مانند حقوق و دستمزد، ارتباطات، و ... می باشد. رضایتمندی شغلی فیزیوتراپیست ها تاکنون در ایران به طور دقیق مورد ارزیابی قرار نگرفته است. لذا هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی میزان رضایتمندی فیزیوتراپیست ها از شغل شان می باشد.روش کار: به منظور بررسی رضایت شغلی، آزمون رضایت شغلی استرانگ در اختیار 102 فیزیوتراپیست شرکت کننده در کنگره سالانه فیزیوتراپی قرار داده شد. این آزمون مشتمل بر 30 سوال می باشد. به جز سوالات 12 و 13 که شامل ده گزینه هستند، سایر سوالات شامل سه گزینه می باشند که بر حسب سوال نمره گزینه مورد نظر یک، سه و یا پنج خواهد بود. کسب نمره بالاتر به معنی رضایت شغلی بیشتر می باشد. نمرات به دست آمده توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: طبق نتایج به دست آمده، 81.4 درصد از فیزیوتراپیست های شرکت کننده در مطالعه رضایت شغلی متوسط داشتند، در 15.7 درصد، رضایت شغلی پایین بود و در 2 درصد میزان رضایت بسیار اندک بود. محدوده نمره بدست آمده در این مطالعه، 39 تا 122 بود که نشان می دهد هیچ یک از 102 فیزیوتراپیست شرکت کننده در مطالعه رضایت شغلی بالایی نداشتند.نتیجه گیری: از جمله علل رضایت شغلی فیزیوتراپیست ها در دیگر نقاط جهان می توان به استقلال کامل در تصمیم گیری در نحوه درمان بیمار و از جمله علل نارضایتی آنها می توان به خستگی جسمانی و فشار روحی اشاره نمود. سنجش رضایت شغلی به منظور بررسی تغییرات آن حداقل هر شش سال یک بار توصیه می گردد.

زمینه: با توجه به بروز عواقب دیررس حاملگی برای مادر و جنین و عوارض شناخته شده آن و عدم توافق نظر در مورد نقش خونریزی سه ماهه اول با شاخص های دیررس حاملگی و وجود بعضی نقایص در تحقیقات قبلی، به منظور تاثیر خونریزی واژینال در سه ماهه اول بارداری بر بروز عوارض دیررس حاملگی بر روی مادر و جنین و مقایسه آن با گروه شاهد، این تحقیق در مراجعین به بیمارستان امام حسین (ع) در سال 90- 88 انجام پذیرفت.روش کار: تحقیق به روش هم گروهی روی 236 بیمار با خونریزی واژینال سه ماهه اول بارداری و 944 نفر گروه کنترل (مجموعا 1180 بیمار) انجام شد. افراد دو گروه مشابه سازی شده و عوارض دیررس حاملگی در مادر شامل فشار خون حاملگی، پره اکلامپسی، دکلمان جفت، زایمان زودرس و پارگی زودرس کیسه آب و عوارض جنینی شامل وزن کم موقع تولد، اختلال رشد داخل رحمی جنین (IUGR)، آپگار دقیقه پنجم کمتر از هفت و پذیرش در NICU بررسی و با آزمون کای دو مورد قضاوت آماری قرار گرفت و در صورتی که اختلاف معنی دار بود خطر نسبی R.R این عوامل با بروز عارضه در نمونه ها تعیین و (CI) فاصله اطمینانی محاسبه شد.یافته ها: افراد دو گروه مشابه بودند. میزان بروز پارگی کیسه آب در گروه شاهد 3.6 درصد و در گروه بیماران 27.1 درصد (p<0.001 و R.R=7.5) بود. فشار خون حاملگی به ترتیب 1.5 و 7.2 درصد (p<0.001) و وزن کم موقع تولد در گروه شاهد 6.6 درصد و در گروه بیماران 12.3 درصد بوده است (p<0.001) میزان بروز پره اکلامپسی، جفت سرراهی، زایمان به روش سزارین و زایمان زودرس در هر دو گروه مشابه بوده است.نتیجه گیری: به نظر می رسد خونریزی سه ماهه اول بارداری بر بروز عوارض دیررس حاملگی مادر و نوزاد نقش داشته و بررسی تاثیر برخی مداخلات در خانم های حامله مبتلا به خونریزی سه ماهه اول در پیشگیری و کاهش عوارض دیررس آن را توصیه می نمائیم.

زمینه: اصلاح و ارایه خدمات مراقبت اولیه بهداشتی در دو دهه گذشته توانسته است تاثیر شگرفی بر شاخص های سلامت، به خصوص در جوامع روستایی، داشته باشد. نشانگر میزان مرگ و میر کودکان زیر یک سال همیشه مورد توجه سیاست گزاران بخش سلامت بوده و به عنوان یک نشانگر مهم بهداشتی در نظر گرفته شده است. این مطالعه به بررسی روند 20 ساله این نشانگر و ارتباط آن با برخی از نشانگرهای موثر بر سلامت از سال 1369 تا 1388 در جوامع روستایی استان فارس می پردازد.روش کار: در این مطالعه سری های زمانی، با استفاده از داده های اکولوژیک گرفته شده از زیج حیاتی و با استفاده از مدل رگرسیونی، ابتدا تغییرات زمانی و سپس اثر برخی از نشانگرهای موثر بر سلامت بر میزان مرگ ومیر کودکان زیر یک سال بررسی شد. سطح معنی داری کمتر از 0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: میزان مرگ و میر کودکان زیر یک سال در این دوره 20 ساله روند نزولی داشته است. این میزان از 31.5 در 1000 در سال 1369 به 16.19 در سال 1388 کاهش یافته است. (p<0.001) متغیرهای پیشگویی کننده شامل روند 20 ساله سرانه تولید ناخالص داخلی، درصد باسوادی زنان بالای 15 سال و درصد زایمان در بیمارستان ارتباط معنی داری با روند میزان مرگ و میر کودکان زیر یک سال داشت. (p<0.05)نتیجه گیری: کاهش 50 درصدی میزان مرگ و میر کودکان زیر یک سال و بهبود سایر شاخص های سلامت و بهداشت حاکی از تاثیر نظام مراقبت های اولیهی بهداشتی بوده و با ادغام برنامه های جدید و اصلاح نظام مراقبت های اولیهی بهداشتی می توان نسبت به بهبودی بیشتر این شاخص ها دست یافت.

زمینه: امروزه اداره اقتصادی بیمارستان ها بسیار پیچیده می باشد. در کشورهای پیشرفته، بازنگری کلی روند اداره این مراکز و مهندسی مجدد سیستم های مالی و بودجه ریزی مربوطه جزء اولویت ها محسوب می گردد. این تحقیق با هدف شناسایی میزان و علل کسورات درآمدی بیمارستان ها به منظور مداخله برای کاهش آن با توجه به پروتکل های مالی و بودجه ریزی و منابع انسانی انجام شد.روش کار: این پژوهش دارای رویکرد کاربردی و مداخله ای بود که به روش توصیفی- مقطعی در سال 1390 انجام گرفت و جامعه آماری شامل 22 بیمارستان تابعه دانشگاه بود. کسورات درآمدی در محورهای عدم ثبت خدمات ارائه شده و کسورات بیمه ای و علل آن در محورهای سیستم نرم افزار بیمارستان و نیروی انسانی بررسی شد. فرآیندهای منجر به کسورات درآمدی از پذیرش بیمار تا ثبت اطلاعات خدمات انجام شده او در نرم افزار بیمارستان، ترخیص، ارسال مستندات لازم به بیمه ها و پاسخ آنها مورد تحلیل و مداخله قرار گرفت.یافته ها: درآمد بیمارستان های مورد مطالعه به دلایل مشکلات تکنیکی و عدم تناسب و جامعیت نرم افزارهای مورد استفاده جهت ثبت خدمات ارائه شده و یا بواسطه عدم مدیریت و بهره گیری نامناسب از منابع انسانی 61 میلیارد ریال و ارسال ناقص اسناد به سازمان های بیمه گر 180 میلیارد ریال کاهش نشان می دهد.نتیجه گیری: با ارتقاء سیستم های نرم افزاری جهت ثبت خدمات ارائه شده به بیماران و افزایش توانمندی و انگیزه در کارکنان بیمارستانی، امکان افزایش چشمگیر درآمدهای بیمارستانی وجود دارد.

اختلال آنزیم های کبدی معمولا به طور تصادفی طی انجام آزمایشات روتین در افراد بدون علامت رخ می دهد. این اختلال آزمایشگاهی جزء شایع ترین اختلالاتی است که هر پزشکی با آن مواجه می شود. در این مقاله مروری، سعی شده است که راهنمایی جهت تفسیر تغییرات سطح آنزیم های کبدی ارائه شود.تغییرات آنزیم های کبدی به طور کلی به دو دسته هپاتوسلولار و کلستاتیک تقسیم می شوند. در این مقاله چگونگی برخورد با این تغییرات آنزیمی در هر دو دسته مذکور مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

دو شغله بودن کارکنان بخش سلامت پدیده شایعی است که به عنوان چالشی برای نظام سلامت تلقی شده است. در این مقاله پس از طرح مباحث زمینه ای پیرامون این موضوع و ارائه نقاط ضعف و قوت آن، به روش های مدیریت آن اشاره خواهد شد که در نهایت هدف، ارائه راهکار مناسب برای کشور می باشد. در این مقاله مطالعه مروری و مفهومی، جستجو در مقالات ژورنال های معتبر، مطالعه الگوهای ارائه شده، و اسناد دولتی در زمینه دو شغله بودن کارکنان نظام سلامت با کلید واژه های Dual Practice و Health Sector صورت گرفت. مداخلاتی که نظام های سلامت با این پدیده داشته اند در سه دسته ممنوعیت دو شغله بودن، پذیرش دو شغله بودن با وجود برخی از محدودیت ها، و پذیرش بدون هیچگونه محدودیتی طبقه بندی می شوند. در ایران پذیرش دو شغله بودن با وجود برخی از محدودیت ها منطقی تر به نظر می آید. اما چگونگی سازوکارهای آن انجام مطالعات بیشتر در این زمینه را می طلبد. بنابراین بازنگری در ماده 36 قانون برنامه پنجم توسعه پیشنهاد می شود.