پژوهش های حفاظت گیاهان ایران
سال:1397 | دوره:32 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

ویروس موزاییک کوتولگی ذرت (Maize dwarf mosaic virus, MDMV) یکی از بیماری های رایج و محدودکننده رشد در ذرت بشمار می رود. در این پژوهش به منظور بررسی نقش مقاومت ژنتیکی در القاء مقاومت دو ژنوتیپ حساس (SC705) و هیبرید متحمل (شماره 8) به MDMV، بیان تعدادی از ژن های مرتبط با مقاومت شامل Germin like protein (GLP)، Peroxiredoxin(Prx), GF14-6 و S-adenosylmethionine synthase (SAMS) با استفاده از روش سنجش کمی در زمان واقعی مورد بررسی قرار گرفت. مایه زنی گیاهان با ویروس به روش مکانیکی و در سه تکرار انجام شد. نمونه برداری در پنج بازه زمانی انجام شد. آنالیز بیان ژن ها نشان داد که بیان همه ژن های مورد بررسی در گیاه ذرت متحمل نسبت به حساس افزایش قابل ملاحظه ای داشته است. اما بیشترین بیان در مورد دو ژن GLP و Peroxiredoxin در بازه زمانی یک ساعت بعد از مایه زنی مشاهده گردید و برای ژن های SAMS و GF14-6 بیشترین میزان بیان ژن در بازه زمانی 24 ساعت بعد از مایه زنی ثبت شد. کمترین میزان بیان برای ژن های بررسی شده 72 ساعت بعد از مایه زنی ویروس مشاهده گردید. با توجه به نتایج به دست آمده و الگوی متفاوت بیان ژن های مورد بررسی در گیاهان حساس و متحمل می توان از این ژن ها به عنوان بیومارکرهای مولکولی در جهت انتخاب ارقام مقاوم به بیماری استفاده نمود.

کیتین ترکیب غالب دیواره تخم نماتدها از جمله نماتدهای سیستی می باشد و کیتینازها به عنوان آنزیم های تجزیه کننده ی کیتین در دامنه وسیعی از موجودات از جمله قارچ ها وجود دارند. در این پژوهش میزان فعالیت کیتینازی 16 جدایه-ی قارچ فوزاریوم جدا شده از نماتد سیست طلایی سیب زمینی Globodera rostochiensis مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس ویژگی های ریخت شناسی و تعیین توالی نواحی ITS از DNA ریبوزومی، 16 جدایه ی مذکور شناسائی و سه گونه ی Fusarium solani، F. oxysporum و F. equiseti را شامل شدند. از بین این جدایه-ها، جدایه F12 با فعالیت ویژه 02/1 واحد بر میلی گرم (U/mg) به عنوان فعال ترین و جدایه F15 با فعالیت ویژه 4/0 واحد بر میلی گرم به عنوان ضعیف ترین جدایه تعیین شدند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان از جدایه های فعال مورد بررسی در این مطالعه، در کنترل بیولوژیک نماتد سیست طلایی سیب زمینی استفاده نمود. همچنین شرایط بهینه جهت تولید آنزیم کیتیناز در جدایه های F12 و F15 مورد مطالعه قرار گرفت که عبارت بودند از: 6pH=، زمان 96 ساعت کشت قارچ در دمای ° C25 و زمان مناسب برای انجام واکنش بین آنزیم و سوبسترا به مدت یک ساعت.

بیماری لکه خرمایی (Pyrenophora tritici-repentis) یکی از بیماری های برگی مخربی است که در شرایط اپیدمی خسارت قابل توجهی به گندم وارد می کند و استفاده از قارچ کش ها، روش سریع کنترل این بیماری در سال های اپیدمی می باشد. بدین منظور آزمایشی در مزرعه در قالب طرح کرت های خرد شده (با پایه بلوک های کامل تصادفی) در چهار تکرار طراحی گردید. عامل اصلی آزمایش را ارقام (کوهدشت و کریم) و عامل فرعی را تیمارهای سمپاشی با قارچ کش های رایج منطقه شامل تیلت، فولیکور، فالکن و رکس دو به ترتیب در چهار زمان T0(مرحله اوایل ساقه روی تا تشکیل گره 1)، T1(مرحله تشکیل گره 3-2)، T2 (مرحله ظهور کامل برگ پرچم) و T3 (مرحله گلدهی) تشکیل دادند. در این بررسی، تیمارهای سمپاشی از مرحله ظهور کامل برگ پرچم تا گلدهی (تیمارهای Tr3، Tr5، Tr6، Tr8 و Tr9)، مقدار AUDPC-I را در رقم کوهدشت بین 5/80-1/42 درصد و در رقم کریم بین 6/76-3/33 درصد کاهش دادند در حالی که مقدار AUDPC-S به ترتیب در رقم های کوهدشت و کریم بین 47-7/30 درصد و 58-33 درصد کاهش یافت. بیشترین درصد افزایش عملکرد نیز در تیمارهای مرحله ظهور کامل برگ کامل پرچم تا گلدهی وجود داشت که به ترتیب در رقم های کوهدشت و کریم بیش 36 درصد (2/1071 تا 9/1298 کیلوگرم در هکتار) و 34 درصد (5/1054 تا 8/1313 کیلوگرم در هکتار) افزایش عملکرد مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، تیمار Tr(یکبار سمپاشی در زمان T2)، مناسب ترین تیمار از نظر زمان استفاده قارچ کش جهت کاهش تعداد دفعات سمپاشی و فشار بیماری، افزایش عملکرد و سود اقتصادی بود.

در این پژوهش اثر حلال های استون، اتانول، هگزان و متانول برای عصاره گیری گیاه استبرق بر دموگرافی سفیدبالک پنبهBemisia tabaci(Gennadius) (Hemiptera: Aleyrodidae) روی گوجه فرنگی بررسی شد. داده ها بر اساس جدول زندگی سن-مرحله دوجنسی تجزیه شدند. نتایج نشان داد که تیمار استبرق استونی بیشترین اثر را بر کاهش بقاء حشرات کامل سفیدبالک پنبه داشتند. اثر تیمارها بر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (روز-1)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (روز-1)، طول مدت زمان هر نسل (روز) و نرخ ناخالص و خالص تولید مثل (تخم/فرد) در سطح پنج درصد معنی دار بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت برای تیمارهای شاهد و عصاره-های استونی، اتانولی، هگزانی و متانولی به ترتیب 081/0، 03/0، 045/0، 054/0 و 043/0 بر روز بود. در مورد فراسنجه های دوره تخم گذاری و تعداد کل تخم به ازای هر حشره ماده تیمار شاهد به ترتیب با مقادیر 45/2 و 131/15 در گروه بیشترین قرار گرفت و تیمار استبرق استونی با مقادیر 59/0و 093/3 در گروه کمترین قرار گرفت. در این پژوهش کلیه تیمارها در مقایسه با شاهد توانستند در کاهش دوره تخم گذاری و تعداد کل تخم به ازای هر ماده اثر داشته باشند. از بین حلال های مختلف برای عصاره گیری، استون و متانول حلال های بهتری برای استخراج عصاره ی مؤثر بر سفیدبالک پنبه بودند و عصاره ی استبرق می تواند به عنوان یک گزینه ی مناسب در برنامه مدیریت تلفیقی سفیدبالک پنبه مطرح باشد.

یکی از مهم ترین آفات کورم گلایول، کنه پیاز (Astigmata: Acaridae) Rhizoglyphus echinopusمی-باشد. ضد عفونی کورم ها و رهاسازی کنه شکارگر از روش های دارای پتانسیل بالقوه در کنترل این آفت محسوب می شوند. لذا با توجه به اهمیت این آفت در کاهش کمی و کیفی محصول و همچنین اثر قابل توجه روش های کنترل شیمیایی، فیزیکی، بیولوژیک و تلفیقی در کاهش خسارت آن، این مطالعه در قالب بلوک های کاملاً تصادفی با 24 تیمار و سه تکرار به بررسی اثر ضد عفونی کورم ها و رهاسازی کنهRaumilben (Acari: Laelapidae) aculeifer Hypoaspis(Geolaelaps) بر کنترل کنه R. echinopusروی کورم گلایول در شرایط گلخانه ای پرداخته است. تیمارهای ضد عفونی شامل تیمارهای شماره ٢ ، ١ و ٣-آبامکتین (4/0، 8/0 و 2/1 میلی لیتر بر لیتر)؛ 4، 5 و 6-اتیون (1، 5/1 و 2 میلی لیتر بر لیتر)؛ 7، 8 و 9-فنازاکوئین (5/0، 1 و 5/1 میلی-لیتر بر لیتر) بودند که کورم ها پیش از کاشت در هر محلول سمی به مدت ٢ ٥ دقیقه غوطه ور شدند. تیمارهای ١ ٠ ، 11 و 12 کورم ها به مدت ٢ ٥ ، ٥ ٠ و ٧ ٥ دقیقه در آب گرم با حرارت 45 درجه سلسیوس ضدعفونی گردیدند. تیمارهای شماره 13-14 و 15 مربوط به رهاسازی کنه شکارگر aculeifer H. به تعداد 10، 20 30 کنه به ازای ١ ٠ ٠ کورم آلوده به کنه پیاز بودند. تیمارهای شماره 16، 17 و 18 شامل رهاسازی 100، ٢ ٥ ٠ و ٥ ٠ ٠ کنه شکارگر در متر مربع پانزده روز بعد از کاشت؛ تیمارهای 19، 20 و 21-شاهد غوطه ور نمودن کورم ها در آب معمولی٣ ٠ درجه سلسیوس به مدت 25، ٥ ٠ و ٧ ٥ دقیقه؛ تیمار ٢ ٢ شامل آب گرم ٤ ٥ درجه سلسیوس به مدت ٢ ٥ دقیقه و سپس رهاسازی ١ ٠ کنه برای ١ ٠ ٠ پیاز؛ تیمار 23 شامل آب گرم ٤ ٥ درجه سلسیوس به مدت ٢ ٥ دقیقه با رهاسازی ١ ٠ ٠ کنه شکارگر در متر مربع و تیمار 24 شامل آب گرم ٤ ٥ درجه سلسیوس در ٢ ٥ دقیقه سپس رهاسازی ١ ٠ کنه به ازای ١ ٠ ٠ پیاز بعلاوه رهاسازی ١ ٠ ٠ کنه شکارگر در متر مربع ١ ٥ روز بعد از کاشت بود. در هر تیمار ١ ٥ ٠ کورم در نظر گرفته شد و آلودگی کورم ها برآورد گردید. کرت ها حاوی خاک ضد عفونی شده، پلاستیک مجزا و در هر کرت 3٠ کورم گلایول کاشته شد. نتایج نشان داد که بیش ترین شدت آلودگی در تیمار های شاهد (شماره های 19، 20 و 21)، کم ترین شدت آلودگی در تیمار های 22، 23 و 24؛ بیش ترین تعداد تولید کورم در تیمار ٢ ٤؛ بلندترین طول گل آذین در تیمار های ١ ٣ و ٢ ٤؛ بلندترین میانگین ارتفاع شاخه گل در تیمارهای 24، 23 و 13؛ بیش-ترین قطر ساقه در تیمارهای 23، 12 و 7؛ طولانی ترین طول عمر گل در تیمار های 14، 17 و 23؛ و بیش ترین درصد جوانه زنی در تیمار های 24، 23، 22، 14، 15، 13 و 10 مشاهده شد. تعداد غنچه تحت تأثیر تیمارهای مختلف فاقد اختلاف معنی دار بود. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه و همچنین خصوصیات گیاه گلایول استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک و استفاده همزمان از ضدعفونی کورم ها به همراه رهاسازی کنه شکارگر جهت کاهش آلودگی و کنترل کنه R. echinopus در قالب کنترل تلفیقی آفت توصیه می گردد.

به منظور شناسایی گونه های سخت بالپوشان خانواده کارابیده و تعیین فراوانی و تنوع گونهای آنها در طی یک سال زراعی ) 1393 ( چندین بار نمونه برداری با استفاده از تله های گودالی در مراحل مختلف رشدی محصول برنج در یک مزرعه برنج )آهنگرکلا( واده در شارسهتان دها شهار )استان مازندران( انجام گردید. نمونه های جم آوری شده در دالب 16 گونه متعلق به 13 جنس، نهه قبیلهه و شش زیرخانواده شناسایی گردیدند. گو نه های Anisodactylus intermedius (Dejean, 1829)، Bembidion octomaculatum (Goeze, 1777)، Chlaenius amarae (Andrewes, 1920)، Elaphropus lucasi (Jacquelin da Val, 1852)، Pterostichus cursor (Dejean, 1828) و Scarites subcylindricus (Chaudoir, 1843) برای اولین بار برای فون مازندران گزارش می شوند. در بین گونه های شناسایی شده، بیشهترین فراوانی به ترتیب مربوط به گونه های Harpalus rufipes (DeGeer 1774) بها 65 / 27 و Poecilus cupreus (Linnaeus 1758) با 88 / 25 بود که تقرییاً در تمامی مراحل نمونه برداری )رشدی گیاه برنج( در مزرعه حضور داشتند. در طول فصل رشد نا برداشت برنج بیشترین تعداد حشرات و گونه های کارابیده در هنگام رشد زایشی و خوشه دهی در مزرعه مشاهده شد هر چند که مقایسه شاخص تنوع گونه ای شانون وینر تفاوت-معناداری برای تنوع گونهای نشان نداد. علاوه بر این جمعیت خانواده کارابیده یک ماه پس از برداشت برنج به شدت کاهی یافت و حداکثر فراوانی آنها دو ماه پس از برداشت برنج مشاهده شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که با توجه به حضور و تنوع گونهای مناسب سوسک های کارابیهده در مزرعه برنج و نیز فعالیت شکارگری این گونه ها میتوان به بررسی نقی آنها در کنترل بیولوژیک آفات برنج به ویژه کرم ساده خوار توجه نمود.

به منظور ارزیابی سمپاش های رایج و دُزهای مختلف علف کش تری بنورون-متیل در کنترل علف های هرز پهن برگ گندم آبی، تحقیقی در 75 کیلومتری شمال شرق مشهد واقع در مزارع روستای حکیم آباد در بهار 1393 به اجرا درآمد. قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بود. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد 5 نوع سمپاش (الکترواستاتیک، تراکتوری لانس دار، میکرونر، پشتی اتومایزر و تراکتوری بوم دار) به عنوان عامل اصلی و کاربرد علف کش تری بنورون-متیل در مقادیر 15، 20 و 25 گرم در هکتار به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد سمپاش پشت تراکتوری بوم دار بطور معنی داری منجر به کاهش تراکم و وزن خشک تمامی علف های هرز شده درحالیکه سمپاش پشتی اتومایزر و تراکتوری لانس دار دارای کمترین کارایی بودند. نتایج اثر متقابل کاربرد نوع سمپاش و میزان مصرف علف کش تری بنورون-متیل نیز حاکی از برتری معنی دار سمپاش پشت تراکتوری بوم دار به همراه دُز مصرفی 25 گرم در هکتار علف کش تری بنورون-متیل در کنترل اغلب علف های هرز پهن برگ گندم در مقایسه با سایر تیمارها داشته و توانسته بود منجر به افزایش عملکرد گندم آبی به میزان 5050 کیلوگرم در هکتار شود. بیشترین میزان مصرف محلول سم مربوط به سمپاش تراکتوری لانس دار (8/732 لیتر در هکتار) و کمترین آن مربوط به سمپاش میکرونر (9/34 لیتر در هکتار) بود. بهترین ضریب یکنواختی پاشش متعلق به سمپاش بوم دار پشتی تراکتوری (8/1 = VMD/NMD) و بعد از آن سمپاش میکرونر با ضریب پاشش (3 = VMD/NMD) تخمین زده شد. بعبارت دیگر، سمپاش پشت تراکتوری بوم دار نسبت به سمپاش میکرونر دارای کیفیت پاشش یکنواخت تری است. همچنین این دو سمپاش نسبت به سایر سمپاش های مورد آزمایش دارای برتری بودند. بالاترین درصد لهیدگی محصول مربوط به سمپاش بوم دار پشت تراکتوری (5/14 درصد) و کمترین آن مربوط به سمپاش میکرونر (8/2 درصد) بود. همچنین سمپاش پشت تراکتوری بوم دار و میکرونر پشتی به ترتیب با 2/3 و 1/1 هکتار بر ساعت دارای بیشترین و کمترین ظرفیت مزرعه بودند.

علف پشمکی ژاپنی مهم ترین علف هرز در مزارع گندم استان سیستان و بلوچستان به شمار می رود و پیش بینی زمان رفع خفتگی و جوانه زنی بذور آن امری ضروری می باشد. به منظور تعیین بهترین شرایط جوانه زنی در بذور این علف هرز، آزمایشی در سال 1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور شامل مدت زمان پس رسی در شش سطح (بلافاصله پس از برداشت، 2، 4، 6، 9 و 12 ماه پس از برداشت) و پیش تیمار با جیبرلیک اسید به مدت 48 ساعت در چهار غلظت (0، 100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر) انجام شد. تأثیر سطوح این دو فاکتور برای دو نوع بذر پوشینه دار و بدون پوشینه علف پشمکی ژاپنی بررسی شد. پتری دیش های مربوط به همه تیمارها در انکوباتور در 20 درجه سانتی گراد و تاریکی کامل قرار داده شدند. پس از ثبت تعداد بذر جوانه زده در هر 24 ساعت، شاخص های جوانه زنی شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و میانگین زمان جوانه-زنی محاسبه گردیدند. حذف پوشینه، غلظت جیبرلیک اسید بالاتر و نگهداری طولانی تر پس از برداشت بطور معنی-داری درصد جوانی زنی را افزایش دادند. سرعت جوانه زنی از 7/1 در بذرهای پوشینه دار به 5/15 درصد در روز در بذرهای بدون پوشینه افزایش یافت. برای 3 زمان اول 0، 2 و 4 ماه پس از برداشت، بذرهای بدون پوشینه میانگین زمان جوانه زنی بیشتری نسبت به بذرهای پوشینه دار از خود نشان دادند.

به منظور شناسایی فلور و بررسی تنوع گونه ای، کارکردی و ساختار جوامع علف های هرز و همچنین بررسی تغییر فلور مزارع گندم استان گلستان طی یک دهه، جمعیت علف های هرز در شهرستان های مختلف استان طی سال زراعی 94-1393 مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج با بررسی های انجام شده طی دهه گذشته مقایسه گردید. نمونه برداری ها به صورت تصادفی، و در ادامه به روش سیستماتیک و طبق الگوی W انجام شد. در این مطالعه 51 گونه علف هرز متعلق به 20 خانواده ی گیاهی شناسایی گردید. بیشترین تعداد گونه به ترتیب در خانواده های Poaceae (14 گونه)، Fabaceae (7 گونه) و Asteraceae (6 گونه) مشاهده شد. نتایج نشان داد که 43/78 درصد علف های هرز یک-ساله، 60/19 درصد چندساله و 96/1 درصد نیز دو ساله بودند. یولاف وحشی مهمترین علف هرز از باریک برگان و خردل وحشی مهمترین علف هرز از پهن برگان بود. مقایسه نتایج با گذشته نشان داد که تراکم علف های هرز یولاف-وحشی، خردل وحشی، علف خونی، چچم، علف هفت بند، شاهتره و سیزاب ایرانی با گذشت زمان افزایش یافته در حالیکه تراکم علف های هرز پیچک بند و یونجه وحشی به مرور زمان کاهش یافته است. بیشترین تعداد گونه در خان ببین (26 گونه) و کمترین در کردکوی (8 گونه) مشاهده گردید. بیشترین شاخص تنوع شانون در گنبد (48/2) و خان ببین (44/2) و کمترین آن در کردکوی (18/1) مشاهده شد. بیشترین شاخص تنوع سیمپسون متعلق به کلاله (43/0) و مینودشت (40/0) و کمترین آن متعلق به گنبد (11/0) و خان ببین (11/0) بود. از نظر درصد یکنواختی و درصد فراوانی علف های هرز، شهرستان های مختلف در 7 خوشه ی جداگانه قرار گرفتند.

به منظور بررسی تأثیر دما بر درصد و سرعت جوانه زنی و تعیین دما ای کاردینال جوانه زنی علف هرز گلرنگ وحشی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دماهای ثابت 5، 10، 15، 20، 25، 30، و 35 درجه-سانتی گراد انجام شد. به منظور ارزیابی تأثیر دما بر سرعت جوانه زنی بذور از سه مدل رگرسیونی خطوط متقاطع، چند جمله ای درجه دوم و پنج پارامتری بتا استفاده شد. نتایج آزمایش نشان داد که دما تأثیر معنی داری بر درصد و سرعت جوانه زنی داشت. کم ترین درصد جوانه زنی در دمای 30 درجه (23 درصد) مشاهده شد، در حالی که کم ترین سرعت جوانه زنی (62/0) در دمای 5 درجه اتفاق افتاد. بالاترین درصد و سرعت جوانه زنی در دامنه دمایی 20-15 درجه سانتی گراد بدست آمد و در دمای 35 درجه سانتی گراد هیچ بذری جوانه نزد. بر اساس مدل های رگرسیون-مورد استفاده، درجه حرارت های کاردینال جوانه زنی به ترتیب در دامنه (5 – 41/4)، (91/19– 6/19) و (66/33 – 40/28) بدست آمد. بهترین مدل برازش داده شده برای تعیین دمای کاردینال گلرنگ وحشی بر مبنای جذر میانگین مربعات خطای آزمایش، ضریب تبیین و مقادیر باقیمانده حاصل از برازش، مدل خطوط متقاطع تعیین شد.

به منظور بررسی قدرت رقابتی سویا (رقم دی پی ایکس) در شرایط تداخل با تراکم های مختلف علف هرز کنجد شیطانی (صفر، 3، 5، 10، 15، 20، 30 و 45 بوته در متر مربع) آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در شهرستان کلاله به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد در مراحل اولیه رشد ارتفاع کنجدشیطانی کمتر از سویا بود؛ اما به تدریج ارتفاع آن افزایش و در انتهای فصل رشد، بیش از سویا بود. حداکثر تجمع ماده خشک سویا در رقابت با کنجد شیطانی کاهش یافت. با توجه به مدل برازش یافته، حداکثر تجمع ماده خشک کنجد شیطانی به طور متوسط در 83 روز بعد از کاشت حاصل شد؛ این در حالی بود که حداکثر تجمع ماده خشک سویا بسته به تیمار تداخلی بین 53 تا 60 روز تغییر نمود. با افزایش تراکم علف هرز، حداکثر تجمع ماده خشک سویا در زمان کوتاهتری حاصل شد. حداکثر شاخص سطح برگ سویا در شرایط عدم تداخل 41/6 بود که در 63 روز بعد از کاشت حاصل شد. اما حداکثر شاخص سطح برگ کنجدشیطانی 96/0 بود که در 53 روز بعد از کاشت حاصل گردید. همچنین بیشترین درصد شاخص سطح برگ سویا و کنجد شیطانی به ترتیب در لایه های 20 – 0 و 40 – 20 سانتی متر متمرکز بود که نشان دهنده موفق تر بودن کنجد شیطانی در دریافت نور است. مقدار کاهش عملکرد دانه و بیولوژیک سویا در شرایط ورود اولین بوته علف هرز به ترتیب 39/8 و 94/7 درصد تعیین شد و با افزایش تراکم این علف هرز، عملکرد دانه و بیولوژیک سویا به ترتیب به میزان 42/60 و 52/54 درصد کاهش یافت.

به منظور بررسی اثر تراکم کاشت شاهدانه (Cannabis sativa L. ) بر دوره بحرانی کنترل علف های هرز در منطقه بیرجند، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 24 تیمار و 3 تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند انجام شد. عامل اول تراکم در دو سطح 8 و 16 بوته در متر مربع شاهدانه و عامل دوم تداخل علف های هرز، که در دو گروه دوره ی رقابت علف های هرز و دوره ی فقدان علف های هرز بود انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش دوره تداخل گیاه زراعی و علف های هرز عملکردهای دانه و بیولوژیک کاهش پیدا می کند. همچنین، با افزایش تراکم بوته شاهدانه عملکرد دانه در هکتار بیشتر شده و عملکرد بیولوژیک در تک بوته کاهش پیدا می کند. طبق نتایج آزمایش دوره بحرانی کنترل علف های هرز، با افزایش درصد افت عملکرد گیاه زراعی و افزایش تراکم کاهش پیدا کرد. به طوری که دوره بحرانی کنترل علف های هرز با 5 و 10 درصد افت عملکرد در تراکم 8 بوته شاهدانه در متر مربع به ترتیب بین روز های 18 تا 56 و 21 تا 50 روز پس از سبز شدن و در تراکم 16 بوته شاهدانه در متر مربع بین روز های 20 تا 51 و 23 تا 42 روز پس از سبز شدن بدست آمد.

اجرای سیستم های کشاورزی حفاظتی که دربردارنده ی استفاده مؤثر از بقایای محصول قبلی و روش های کم خاک ورزی است در مناطق خشکی چون خراسان جنوبی که مقدار ماده آلی خاک بسیار پایین است از ضروریات انکارناپذیر است. طبیعی است در حرکت به سوی چنین سیستم هایی، ارکان مختلف بوم نظام های زراعی از جمله وضعیت رشدی علف های هرز تغییر خواهد نمود. با توجه به این مهم، جهت بررسی مدیریت بقایای گیاهی و نیتروژن بر پویایی و رشد جمعیت علف های هرز مزرعه پنبه، تحقیقی مزرعه ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی نوع شخم شامل خاک ورزی معمول (شخم برگردان دار) و کم خاک ورزی (شخم با دیسک) و عامل فرعی شامل دو سطح نیتروژن (50 و 150 کیلو گرم در هکتار) و پنج سطح میزان بقایای جو (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد بترتیب معادل صفر، 77، 154، 231، 308 گرم بقایای جو در متر مربع) بود که به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی به صورت تصادفی توزیع گردید. برآیند نتایج تحقیق حاضر نشان داد شخم برگردان دار به همراه مصرف نیتروژن کمتر، موجب کاهش معنی داری در وزن خشک (45%)، تراکم (50%) و شاخص سطح برگ (70%) علف های هرز در مقایسه با شخم با دیسک و مصرف نیتروژن زیاد شد. همچنین استفاده از مقدار بالای بقایای گیاهی جو موجب کاهش معنی دار شاخص های رشدی و تراکم علف های هرز در طول فصل شد. به نظر می رسد برگرداندن کامل بقایای گیاهی جو همراه با مصرف مقدار کم نیتروژن در سیستم شخم برگردان راهکار مناسبی جهت کاهش فشار علف های هرز در مزرعه پنبه خواهد بود.