مطالعات تجربی حسابداری مالی
سال:1398 | دوره:16 | شماره:62 |تعداد مقالات:7

سود پیش بینی شده یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی در بازار سرمایه است. ادبیات خاطر نشان ساخته که بیش اطمینانی مدیران از عوامل موثر بر دقت این پیش بینی ها است. به دلیل اتکای استفاده کنندگان به اطلاعات پیش بینی شده، بررسی آثار بیش اطمینانی بر دقت این پیش بینی ها دارای اهمیت است. پژوهش حاضر با بکارگیری یک مدل نوین برای سنجش بیش اطمینانی مدیران عامل و از طریق تحلیل داده های مربوط به شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1386 تا 1395 به روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) به بررسی اثر این سوگیری مدیریتی بر خطای پیش بینی سود می پردازد. نتایج حاکی از آن است که بیش اطمینانی مدیران عامل شرکت ها اثر مثبت و معناداری بر خطای پیش بینی سود دارد، به نحوی که مدیران بیش مطمئن سود پیش بینی شده را بیشتر از سود واقعی برآورد می نمایند. نتایج حاصل تائیدی بر یافته های پژوهش های پیشین است و خاطر نشان می سازد که بهتر است استفاده کنندگان اطلاعات به آثار منفی بیش اطمینانی مدیران بر قابلیت اتکای پیش بینی ها توجه نمایند.

هدف این مقاله بررسی اثر ساختار مالکیت (دولتی و خصوصی) بر رابطه بین کیفیت افشا و هزینه سرمایه می باشد. جهت نیل به این هدف، نمونه ای مشتمل بر 107 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387تا 1396 با روش حذف سیستماتیک انتخاب گردید و اطلاعات آنها با استفاده از روش همبستگی و الگوی داده های ترکیبی با استفاده از نرم افزارهایE-views و Stataمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان میدهد با افزایش کیفیت افشا، هزینه سرمایه کاهش می یابد و مالکیت دولتی نیز دارای اثر مثبت و معنادار و مالکیت خصوصی دارای اثر منفی و معنادار بر هزینه سرمایه می باشد. همچنین یافته های پژوهش حاکی از آن است که مالکیت دولتی به عنوان متغییر تعدیلی دارای اثر مثبت و معنی دار و مالکیت خصوصی دارای اثر منفی و معنی دار بر رابطه بین کیفیت افشا و هزینه سرمایه می باشد.

در پژوهش حاضر تاثیر ویژگی های کمیته حسابرسی بر رابطه میان پیچیدگی حسابرس و تاخیر در گزارش حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. بدین صورت که محققین پس از طرح مبانی نظری و فرضیه های پژوهش، از طریق نمونه گیری به روش حذف سیستماتیک، تعداد 39 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را در یک قلمروی زمانی 6 ساله از 1391 تا 1396 (یعنی 234 مشاهده) به عنوان نمونه آماری برگزیدند. جهت انجام این پژوهش سه فرضیه مطرح شد تا ارتباط میان پیچیدگی حسابرسی و تاخیر در گزارش حسابرسی، با اندازه کمیته حسابرسی، استقلال کمیته حسابرسی و تخصص مالی کمیته حسابرسی مورد بررسی قرار گیرد. پس از استخراج داده های لازم، فرضیه های طرح شده با استفاده از آزمون فروض کلاسیک و رگرسیون خطی چند متغیره آزمون شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که ویژگی های کمیته حسابرسی شامل اندازه کمیته حسابرسی، استقلال کمیته حسابرسی و تخصص مالی کمیته حسابرسی ارتباط میان پیچیدگی حسابرسی و تاخیر در گزارش حسابرسی را تضعیف نمی کند.

یکی از دلایل ایجاد نابهنجاری اقلام تعهدی، پایداری کمتر بخش تعهدی سود نسبت به بخش نقدی آن است. از آنجایی که محافظه کاری به عنوان یک میثاق حسابداری قابلیت اتکای اقلام تعهدی را افزایش می دهد؛ لذا انتظار می رود محافظه کاری منجر به افزایش پایداری اقلام تعهدی گردد. در این پژوهش اثر درجات متفاوت محافظه کاری حسابداری بر افزایش پایداری بخش تعهدی سود و در نتیجه اصلاح نابهنجاری اقلام تعهدی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است، که تا کنون پژوهشی در این خصوص در ایران انجام نشده است. در این راستا، دو فرضیه تدوین گردید و از طریق مدل های رگرسیونی چند متغیره و با استفاده از داده های ترکیبی مورد آزمون آماری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، تعداد 105 شرکت پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش حذف سامانمند طی سال های 1386 تا 1395 برگزیده شدند. یافته های پژوهش نشان داد که سطح اقلام تعهدی بر بازده تاثیر منفی دارد که بیانگر وجود نابهنجاری اقلام تعهدی است. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که درجات بالای محافظه کاری حسابداری بر افزایش پایداری اقلام تعهدی و اصلاح نابهنجاری اقلام تعهدی دارای تاثیر مثبت و معناداری است. نتایج حاصله سازگار با مبانی نظری موضوع پژوهش می باشد.

هدف پژوهش پیش رو، آزمون تاثیر ماهیت راهبری شرکتی بر سودآوری استراتژی های شتاب در بورس اوراق بهادار تهران است. به همین منظور، ابتدا سودآوری سه استراتژی شتاب کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده شد که، هم با استناد به داده های خام و هم با توجه به داده های تعدیل شده بر اساس صنعت، تنها استراتژی شتاب میان مدت، سودآور است. در مرحله بعد، شرکت ها بر اساس امتیاز شاخص ترکیبی راهبری شرکتی به دو گروه دموکراتیک (پشتیبان حقوق سهامداران) و مستبد (ناقض حقوق سهامداران) تقسیم شدند. سپس، سودآوری استراتژی های شتاب در هر یک از این دو گروه بررسی شد. یافته های پژوهش نشان می دهد در بین شرکت های دموکراتیک، استراتژی های شتاب کوتاه و میان مدت، عایدی مثبت و قابل ملاحظه ای را نصیب سرمایه گذاران می کنند، اما عایدی هر سه استراتژی شتاب در شرکت های ناقض حقوق سهامداران منفی است. نتایج پژوهش همچنین تاییدکننده فرضیه فشار بازار است و تصدیق می نماید که مدیران شرکت های پشتیبان حقوق سهامداران در مقایسه با همتایان خود در شرکت های ناقض حقوق سهامداران، اطلاعات محرمانه کمتری را افشا می کنند.

نظر به اهمیت و جایگاه سود در میان اطلاعات گزارشگری مالی، در این تحقیق سعی شده است با استفاده از نظر خبرگان مدلی برای رتبه بندی کیفیت سود ارائه شود. از این رو، پس از بررسی ادبیات نظری و منابع کیفیت سود، مدل مفهومی و پرسشنامه پژوهش تدوین گردید. براساس مدل مفهومی تدوین شده، سه جنبه حسابداری، بازار و مدیریتی به عنوان ابعاد مدل انتخاب شدند. هر کدام از این ابعاد دارای سنجه ها (حسابداری 8 سنجه، بازار 5 سنجه و مدیریتی شامل 3 سنجه) می باشند. پرسشنامه پژوهش در معرض نظر خواهی 21 نفر از خبرگان رشته های حسابداری و مدیریت مالی که دارای سوابق کافی تجربی و دانشگاهی در این موضوع بوده اند، قرار گرفت و با استفاده از روش های فرایند تحلیل سلسه مراتبی و روش ترجیح بر اساس مشابهت به راه حل ایده آل نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مدل نهایی پژوهش استخراج گردید. در این مدل با استفاده از روش علمی مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل نتایج، وزن هر یک از ابعاد و سنجه ها مشخص گردید. نتایج پژوهش، نشان می دهد که ابعاد حسابداری، بازار و مدیریتی به ترتیب با ضرایب 581/0، 295/0 و 124/0 دارای تاثیر در مدل کیفیت سود می باشند. همچنین نرخ سازگاری در روش تحلیل سلسله مراتبی برای کلیه ابعاد کمتر از 10 درصد و قابل قبول می باشد. همچنین، یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشترین تاثیر سنجه آگاهی دهندگی به عنوان زیر مجموعه بعد بازار در مدل نهایی

افشای داوطلبانه اطلاعات، مازاد بر الزام قانونی است که دربرگیرنده اطلاعات مالی و غیرمالی به منظور شفافیت بیشتر فرایندهای شرکت است. افشای داوطلبانه به عنوان یک نوع مکانیزم آگاهی دهنده ممکن است با فرایندهای مختلف شرکت در ارتباط باشد. به همین دلیل شرکت ها با توجه به ترکیب هیات مدیره خود تصمیماتی در زمینه نحوه افشای داوطلبانه اطلاعات اتخاذ می کنند و ممکن است بر اساس نوع مدیران سیاسی و غیر سیاسی متفاوت باشد. بدین ترتیب، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ارتباطات سیاسی بر افشای داوطلبانه اطلاعات در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا تعداد 124 شرکت برای دوره زمانی 1390 الی 1396 انتخاب گردید. برای اندازه گیری افشای داوطلبانه از چک لیست بوتوسان (1997) و جهت سنجش ارتباطات سیاسی از شاخص هزینه های سیاسی فاسیو (2006) استفاده شده است. همچنین جهت آزمون فرضیه های پژوهش از رویکرد داده های ترکیبی استفاده گردید. نتایج نشان داد ارتباطات سیاسی بر افشای داوطلبانه اطلاعات تاثیر منفی و معنی داری دارد. در حقیقت شرکت هایی که از ارتباطات سیاسی بیشتری برخوردار هستند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات ندارند.