مقدمه و هدف: تعیین اولویتها فرآیندی مهم در مدیریت پژوهش حوزه سلامت کشورها به شمار می رود. فرآیند تعیین اولویتها به طراحی برنامه های پژوهش در حوزه سلامت و تخصیص منابع پژوهشی و همچنین تقویت ظرفیت بومی مناطق کمک خواهد کرد، پروژه حاضر نیز در استان کهگیلویه و بویراحمد به این منظور طراحی و اجرا گردید.
مواد و روش کار: برای انجام این پروژه از روشهای مختلف تحلیل وضعیت، شامل ارزیابی وضعیت بهداشتی، نظام مراقبتهای بهداشتی، نظام پژوهش حوزه سلامت، نیازها خواسته های استفاده کنندگان از خدمات بهداشتی درمانی استفاده شد. ابزار اصلی ارزیابی نیازهای استفاده کنندگان از خدمات، پرسشنامه ای بود که با مشارکت گروههای علمی و تخصصی دانشگاه، سایر بخشهای متولی سلامت در استان و نمایندگان مردم تهیه گردید و از طریق مصاحبه با اعضای 1000 خانوار شهری و 1000 خانوار روستایی تکمیل شد. استفاده از روش بحث متمرکز گروهی و آراء صابنظران و افراد کلیدی، روشهای دیگر مورد استفاده در زمینه ارزیابی نیازها بود. اطلاعات به دست آمده از این روشها جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. و مشکلات حوزه سلامت استخراج گردید در کمیته راهبردی تعیین اولویتهای پژوهشی، اعضاء براساس روش های علمی و با در نظر گرفتن معیارهای میزان حدت، فراوانی، فوریت زمانی و میزان پذیرش/ تعهد/ اراده سیاسی و تعیین وزن برای این معیارها، به هر مشکل در خصوص هر معیار امتیاز دادند و میانگین امتیازات هر معیار در وزن آن ضریب شد و مجموع امتیازات معیارها برای هر مشکل جمع و رتبه بندی انجام شد و مشکلات حوزه سلامت اولویت بندی گردید.
یافته ها: نتایج این پروژه شامل میزانها و وضعیت برخی شاخصهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، شاخصهای بهداشت باروری، مرگ و میر، سلامت کودکان، بروز و شیوع بیماریها، امکانات رفاهی و بهداشت محیط خانوار، مواد غذایی و تغذیه، امکانات و تسهیلات بهداشتی درمانی، سوانح و حوادث بود.
نتیجه گیری: با توجه به این نتایج اهم مشکلات حوزه سلامت در استان، مشخص شد که مهمترین آنها عبارتند از: شیوع فزاینده بیماریهای غیرواگیردار و واگیردار با اولویت بیماریهای قلبی عروقی، روانی، گوارشی و سرطانها، شیوع فزاینده سوانح و حوادث، بالابودن بیکاری، فقر، بیسوادی و مشکلات رفاهی، سوء تغذیه اختلالات رشد و مشکلات غذایی و نامناسب بودن خدمات و استانداردهای بهداشت محیط در استان.