انتظار موعود
سال:1392 | دوره:13 | شماره:40 |تعداد مقالات:7

چکیده فارسی:موضوع مورد بررسی در این پژوهش، «مهدویت و آینده پژوهی» است که به بررسی مفهوم مهدویت و آینده پژوهی و روابط موجود میان آن دو و نیز کارکردهای هر یک پرداخته است. از آن جا که آینده پژوهی به شناخت یا مطالعه آینده های ممکن و مطلوب جامعه می پردازد، می توان بر اساس شناخت گذشته و شرایط کنونی، آینده های ممکن و محتمل جامعه را تخمین زد. این بحث در جوامع اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار است؛ زیرا از منظر دینی، آینده سازی در ظهور امام منتظر (عج) پاسخی روشن و جامع به پرسش های فطری و بنیادین بشر در خصوص زندگی مطلوب و آرمانی آینده است. با وجود برخی تفاوت ها که در پیش فرض ها، مساله ها و غایات، میان آینده پژوهی و مهدویت پژوهی است، تشابهات موجود میان آن دو، نسبتی تفصیلی را موجب گشته که امکان تعامل متقابل و تنگاتنگی را با حفظ استقلال معرفتی و روشی آن ها فراهم می آورد. چکیده عربی: الموضوع الذی اختصت به هذه المقالة هو «المهدویة والدراسات المستقبلیة» حیث جری فیه إلی التطرق إلی دراسة مفهوم المهدویة والدراسات والأبحاث المستقبلیة فی هذا المضمار، وایضا العلاقة التی تمخضت وتبلورة بینهما والأرتباط الحاصل وأداء ومسؤولیات کل واحد منها، وبما ان تلک الدراسات والأبحاث تعمل علی إظهار المعرفة والقراءات والمطالعات المستقبلیة الممکنة والتی یحتاجها المجتمع فی حرکته وسیره التکاملی فإنها بإستطاعتها وعلی اساس المعرفة السابقة والشروط والظروف الحالیة الحاکمة من تخمین المستقبل المنظور للمجتمع والکشف عن معالمه وخطوطه، وتتمتع مثل هذه البحوث بمکانة وأهمیة خاصة لدی المجتمعات الإسلامیة؛ بإعتبارها قادرة ومن المنظار الدینی علی إعطاء الإجابة الشافیة والوافیة والجامعة للأسئلة الفطریة والأساسیة للإنسان والتی تجول فی ذهنه بخصوص الحیاة المطلوبة والمثالیة التی سوف ینعم به وذلک بالأعتماد علی بیان المستقبل المشرق فی حالة ظهور الإمام المنتظر عج، ومع وجود نوع من الاختلافات فی التکهنات والمسائل والغایات والمواضیع بین الدراسات المستقبلیة والدراسات والتحقیقات المهدویة فإن هناک أوجه تشابه کثیرة وقواسم مشترکة تربطهما وتجمعهما قد هیئة الأرضیة المناسبة والمناخ الملائم للتعامل المتقابل والوثیق بینهما مع حفظ الاستقلال العرفی واسالیب والیات کل واحد منهما.

چکیده فارسی:«آینده پژوهی»، هنر شکل دادن به آینده است؛ به آن شکل که آینده را می خواهیم. آینده شناسی از این منظر، دانش شناخت تغییرات است و شناخت آینده از حیاتی ترین علوم مورد نیاز هر انسانی است. در اسلام، «مهدویت»، قلب تپنده تحقیقات آینده محور، است و آینده پژوه مسلمان نمی تواند در تحقیقات خود از ظرفیت ها و آموزه های فرهنگ مهدوی بهره نبرد؛ اما این عرصه، دارای الزامات و بایسته های پژوهشی ویژه ای است. به نظر می رسد این بایسته ها در سه حوزه بایسته های نظری، مانند 1) مثبت اندیشی امیدوارانه؛ 2) نگاه کیفی به ظهور، نه کمی؛ بایسته های روشی، مانند 1) مکانیسم پیش بینی آینده؛ 2) حکومت طمانینه شرعی در فرایند و استنتاجات تحقیق و بایسته های تبلیغی، مانند 1) تبیین مبانی فکری و مواد معرفتی دکترین مهدویت و ارائه شاخصه های حق و باطل؛ 2) نمایاندن کارکردهای جامعه مهدوی قابل بررسی باشند که در این مقاله به بخشی از آن ها اشاره می شود. چکیده عربی:ان عملیة «الدراسات المستقبلیة» هی نوع من الفن المعاصر وتشکل فی مجموعها النظرة الصحیحة للمقتضیات وإرهاصات المستقبل وبلورة معالمه بشکل یجعلنا معه نتتوق الی الأسراع فی حلوله. ولاشک فإن معرفة المستقبل من هذه الزاویة یعنی الإلمام بالمتغیرات والإطلاع علی أهم العلوم وأکثرها تأثیرا وحاجة لکل إنسان. ولانبالغ إذا قلنا إن «المهدویة» فی الإسلام تشکل القلب النابض للتحقیقات والدراسات المستقبلیة المحوریة ولن تتمکن التحقیقات والدراسات الإسلامیة مهما کان مصدرها ومذهبها الأستغناء عن التعالیم المهدویة الثقافیة الغنیة وعدم الأستفادة من الإنطباعات والمعالم الواضحة التی حددتها لذلک المستقبل ولکن هذا المجال یمتلک الزامات ووظائف ومتبنیات تحقیقیة خاصة یمکن بحثها فی ثلاثة مجالات وهی الأول الوظائف والواجبات النظریة من قبیل: 1- التفکیر والتطلع الإیجابی التفائلی، 2- النظرة الکیفیة للظهور ولیس الکمیة والثانی الواجبات الأسلوبیة مثل 1- المعرفة السبقیة والتخمینیة للمستقبل، 2- وجود حکومة شرعیة مطمئنة فی تلک العملیة والأستنتاجات التی یحتویها التحقیق والثالث الواجبات والوظائف التبلیغیة من قبیل 1- تبیین الأسس والرؤی الفکریة والقواعد المعرفیة للأعتقادات والمبانی المهدویة وتقدیم المؤشرات ومعالم وخطوط الحق والباطل 2- إراءة وتجسید أداءات وسلوکیات المجتمع المهدویة التی یمکن دراستها حیث تم الإشارة فی هذه المقالة الی قسم منها.

چکیده فارسی:تجلی انتظار بر فراگرد آینده سازی، از جمله جلوه های بسیار مهم و تحلیل ناشده مهدویت است. شأن امام مهدی (عج) در هدایت گری مردم، در دوران غیبت نیز تامل برانگیز است و بر شکل گیری روندهای آینده تاثیر شگرفی دارد؛ تا حدی که می توان گفت، نام، کردار و منش ادراک شده او، همچون فانوسی در تاریکی دریا، هدایتگر کشتی های سردرگمی است که در ابهام خود در مسیر آینده، در معرض انحراف و گم گشتگی قرار دارند.رویکرد استعاره ای به منزلت امام، به منزله فانوس هدایت و چراغ روشنی بخش مسیر مردم از حال به آینده، در امتداد تعابیری در سنت چهارده معصوم (ع)، نظیر «مصباح الهدی» و «طاووس اهل جنت» ذکر می شود. این رویکرد، در امتداد مضامین آیات شریف و ادعیه وارد شده که شناخت امام را شرط ناگزیر فلاح و رستگاری و حفظ ایمان دانسته، اطاعت آگاهانه از ایشان را لازمه اسلام و بندگی در پیشگاه پروردگار می داند؛ مورد تاکید قرار می گیرد و معرفت امام را نتیجه معرفت ثقلین و اطاعت از امر پروردگار فرض می کند.نتیجه آن که شأن امام معصوم (ع) در ظهور و غیبت، همواره هدایتگر آحاد بندگان خداوند متعال بوده، آیت هدایت و چراغ روشنی بخش راه آنان به سوی آینده ای است که در اعماق زمان پیش رو قرار دارد. چکیده عربی:إن تجلی الإنتظار وتربعه علی عرش المستقبل هو من جملة المظاهر المهمة وعصارة ما أفرزته المهدویة وتعالیمها الرفیعة والمتعالیة. ومن الواضح فإن دور الإمام المهدی «عجل الله تعالی فرجه الشریف» فی هدایة الأمة فی عصر الغیبة هو موضوع یبعث علی التآمل والحرکة والترشید ویلعب دورا مهما فی بلورة وتشکیل الأحداث المستقبلیة بحیث یمکن القول بان اسمه وفعاله وخصوصیاته أضحت شبیه الفانوس الذی یضئ فی ظلمات البحر لیهدی السفن التی أضلت طریقها وتعانی فی مسیرها المستقبلی من متاهات وتعرجات ووضعت فی طریق الإنحراف والضیاع.ان عملیة الأستعارة بذکر الإمام (ارواحنا لمقدمه الفداء) بمنزلة مصباح الهدایة وضیاء ینیر دروب الناس فی الزمن الحالی وفی المستقبل قد جاءت فی إمتداد التعابیر والأحادیث التی وردت علی لسان المعصومین (ع) نظیر «مصباح الهدی» و «طاووس أهل الجنة» وکذلک فإن هذه العملیة جاءت فی مضامین الآیات القرآنیة الشریفة والأدعیة وتری ان معرفة الإمام هو شرط الفلاح والتوفیق وحفظ الإیمان وتصرح بإن معرفته هی من لوازم الإسلام والعبودیة والقرب الإلهی وان تلک المعرفة هی نتیجة معرفة الثقلین وإطاعة لأمر البارئ عز وجل.ویمکن استخلاص نتیجة من ذلک مفادها ان مکانة ومنزلة ومقام الإمام المعصوم (ع) فی الظهور والغیبة هو هدایة آحاد عباد الله تعالی وإنه آیة الهدایة ومصباح یضئ الدروب لمستقبل یقع فی اعماق الزمان.

چکیده فارسی:«پس نگری»، یکی از روشهای موثر آینده پژوهی برای رقم زدن آینده های بلند مدت است. در مقاله حاضر با بهره گیری از این روش تلاش شده است وجوه الگویی ارتباطات در جامعه مهدوی برای جامعه امروز، بررسی و به سوالاتی نظیر چگونگی وضعیت ارتباطات در جامعه فعلی؛ ویژگی های ارتباطات در «جامعه حدی» (جامعه الگویی) و گام های مورد نیاز برای تحقق چشم انداز مورد نظر، در خصوص ارتباطات مناسب در جامعه حدی پاسخ داده شود. روش پژوهش مورد استفاده، بهره گیری از روش کتابخانه ای و بررسی مستندات موجود در زمینه مهدویت و مصاحبه با تعدادی از کارشناسان رسانه بوده است. دستاورد این پژوهش عبارت است از این که اسلام دین حق است و باید ندای حق را به گوش همگان رساند و از آن جا که مسلمانان طالب خیر و سعادت همه بشر هستند، این خیرخواهی اقتضا می کند با بهره گیری از دانش ارتباطات، رسانه ای زمینه ساز و منتظر، برای تحقق مدینه فاضله و جامعه مورد نظرامام زمان (عج) فراهم آوریم و با استفاده مناسب از امکان های سخت افزاری و نرم افزاری، محتوای اسلام و آثار ارزشمند آن را به جهانیان ارائه دهیم که البته این مهم، به تربیت نیروی انسانی و زیر ساخت های فنی نیازمند است. چکیده عربی:مما لاشک فیه فإن «بعد النظر» واحدة من الطرق والاسالیب المؤثرة والفعالة للدراسات والتحقیقات المستقبلیة من أجل تشخیص المعالم الأساسیة للمستقبل البعید. وسعت هذه المقالة وبالاستفادة من هذا الاسلوب علی دراسة هذا الأمر وإثبات وجود إنموذج کامل للعلاقات الجامعة فی المجتمع المهدوی للمجتمع المعاصر وایضا قامت بالإجابة علی أسئلة من قبیل ماهی أبعاد وحدود ونمطیة العلاقات الجاریة فی المجتمع الحاضر وخصائص العلاقات وامتیازاتها وسماتها فی «المجتمع المثالی) والخطوات المهمة والضروریة التی تعلب دورا فی تحقیق ذلک، وجری الأعتماد فی هذه التحقیق والبحث علی الاسلوب المکتبی ودراسة المراجع والمستندات والوثائق الموجودة فی موضوع المهدویة وإجراء لقاءات مع عدد من الخبراء والمختصین فی هذا الجانب واما النتائج والثمرات التی خرج بها هذا البحث فهی عبارة عن: ان الدین الإسلامی الحنیف هو دین حق ویجب ان یصل الی جمیع الإنسانیة مهما کان مشربها الفکری والعقدی وبما ان المسلمین هم من یرید الخیر والسعادة الی جمیع بنی جلدتهم فإن ذلک یقتضی ایجاد الأرضیة المناسبة لاجل کسب العلوم والمعارف فی مجال العلاقات والتمهید الجمعی للإنتظار وبالتالی تحقیق المدینة الفاضلة والمجتمع الذی یصبو إلیه مولانا صاحب العصر والزمان (عج) ومن الواضح فإن تعریف البشریة بالإسلام ومعالمه ومبادئه السامیة یحتاج الی العمل فی مجالات شتی وأهمها فی زماننا الحاضر الأستفادة من الإمکانیات الخاصة فی مجال القطعات الکمبیوتریة وعملیات البرمجة وبالطبع فان من لوازم ذلک هو تربیة کوادر إنسانیة فی هذه الأختصاصات قادرة علی العطاء والتأثیر، والعمل علی إیجاد بنی ورکائز فنیة عالیة.

چکیده فارسی:«آینده پژوهی» به عنوان یکی از حوزه های مطالعاتی، این رسالت را بر عهده دارد که مدیریت آینده جهان را ترسیم سازد. بر همین مبنا است که رهبران جوامع با در نظر گرفتن عوامل مختلف (ایده ها، آرزوها، فرصت ها، تهدیدها و استعدادها) و برای رسیدن و تعیین درست آینده، سندهایی را با عنوان «چشم انداز» تنظیم می کنند. بر این اساس، چشم انداز، بیان سازمان یافته ای است در مورد حرکت از حال به سوی آینده و از وضع موجود به وضع مطلوب. یکی از ضرورت های جامعه دینی ما تدوین سند چشم انداز فرهنگی بر اساس مهدویت است. نگاه مبتنی بر این باور، ضمن ارائه تصویری مطلوب و آرمانی و قابل دستیابی از ارزش ها و باورهای فراروی جامعه، بیانگر این نکته است که آینده ای مبتنی بر عدالت و حاکمیت توحید در سراسر جهان در انتظار ماست. سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران که متضمن چشم انداز فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران است؛ موعودگرایی و مهدویت را به طور شایسته و بایسته مورد توجه قرار نداده است که این کمبود را می توان با تدوین سند چشم انداز فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر مهدویت را جبران نمود.ترسیم مبانی مهدویت به عنوان چشم انداز فرهنگی، در واقع نویدبخش تحقق ارزش هایی است که با ظهور حضرت مهدی (عج) محقق می شود که اهم آن عبارتند از: کرامت آدمی و بازگشت به فطرت و پاک نهادی، آزادی واقعی، حاکمیت ارزش های اخلاقی، بالندگی عملی و ... در این جهت لازم است قرار فرهنگی در شهر مقدس قم شکل گرفته و عهده دار تدوین چشم انداز فرهنگی جمهوری اسلامی ایران گردد. چکیده عربی:مما لاشک فیه فإن «الدراسات المستقبلیة» تشکل واحدة من المجالات التحقیقیة والمعرفیة وأخذت علی عاتقها مسؤولیة ترسیم وتبیین المستقبل الذی سیؤول إلیه العالم، وعلی اساس هذه الرؤیة والإتجاه فقد قام قیادات المجتمعات ومن خلال الأخذ بنظر الإعتبار العوامل المختلفة (القناعات، الآمال، الفرص، التهدیدات، الإمکانیات) ولاجل الوصول ورسم صورة صحیحة عن المستقبل بتنظیم وثائق بعنوان «المرتقبات» وعلیه فإن تلک المرتقبات والتوقعات أصبحت هی بیان ومنحنی ومسیر منتظم للحرکة من الحال الی المستقبل ومن الوضع الموجود الی الوضع المطلوب. ومن الطبیعی فإن واحدة من الضروریات الأساسیة للمجتمع الدینی هی کتابة المرتقبات الثقافیة اعتمادا علی المهدویة. وبطبیعة الحال فإن الرؤیة التی تبتنی علی هذه العقیدة تقدم من جانب تصور وترسم صور مطلوبة مثالیة ومن الممکن تحققها والعمل به فی ظل المجتمع الفاضل وفی جانب آخر فهی توضح نقطة مفادها ان المستقبل الذی سیکون بإنتظارنا هو مستقبل قائم علی العدالة والحاکمیة التوحیدیة فی جمیع اصقاع المعمورة. وبالطبع فإن الرؤیة المستقبلیة للجمهوریة الأسلامیة الإیرانیة والتی تتضمن المرتقبات الثقافیة والسیاسیة والإجتماعیة والإقتصادیة لم تول أهمیة وعنایة خاصة لمسألة الموعودیة والمهدویة بالشکل المطلوب والمناسب ویمکن رفع هذه النقیصة بواسطة کتابة وثیقة للمرتقبات الثقافیة لها یکون اساسها ومرتکزها الرئیسی هو المهدویة. وفی الواقع فإن المرتقبات الثقافیة التی أعتمدت علی الأسس والقواعد المهدویة هی بارقة آمل وباعثة علی التفاؤل لتحقیق القیم المتعالیة وإنزالها علی أرض الواقع وتصبح حقیقة ملموسة وذلک بظهور موعود الإنسانیة وآملها الحقیقی الإمام المهدی (عج) ومن أهمها هی الکرامة الآدمیة والعودة الی الفطرة السلیمة والحریة الواقعیة وحاکمیة القیم الأخلاقیة والرقی العملی وغیرها من الصفات المتمیزة وفی هذا الخصوص یجب ان یتبلور ویتشکل وینظم القرار والدستور الثقافی من مدینة قم ویکون بالتالی المسؤول فی کتابة المرتقبات والرؤی المستقبلیة الثقافیة للجمهوریة الإسلامیة.

چکیده فارسی:آینده پژوهی، حوزه نسبتا جدیدی است که به لحاظ گستردگی و تنوع حوزه های مرتبط، دستاوردهای بسیارمهمی برای کشورها و جوامع داشته؛ به گونه ای که امروزه به یکی از مهم ترین ابزارهای تصمیم سازی تبدیل شده است. هم اینک در این زمینه از سوی کشورهای قدرتمند به منظور کسب مزیت های رقابتی و سلطه بر جهان مطالعات گسترده ای صورت می گیرد. این رویداد، بر اهمیت دستیابی به رویکردهای توانمندتر در عرصه آینده پژوهی می افزاید. بی شک، منظومه فکری اسلام، بویژه منابع شیعی، برتر از هر مکتب فکری بشری، توان تبیین راهبردی ترین مسائل آینده اندیشانه را داراست. یکی از بسترهای متعالی در این منظومه، اندیشه مهدویت است. همان گونه که می دانیم، اعتقاد به منجی آخرالزمان، مطلوب بیش تر ادیان بوده؛ اما ظرفیت بهره مندی از آموزه های آینده نگرانه مبتنی بر وحی، جز در تشیع و آموزه های مهدویت، در توان دیگر نحله ها نیست. پس، جادارد در نظام آینده پژوهانه مهدویت بررسی های جامعی صورت گیرد. نوشتار حاضر بررسی تحلیلی جامعی است در زمینه مهدویت و کارکردهای آینده پژوهانه آن، مبتنی بر منابع معتبر شیعی. این پژوهش، در حیطه مباحث علم شناسی فلسفی مشتمل بر ابعاد پنج گانه «معرفت شناسی»، «روش شناسی»، «هستی شناسی»، «ارزش شناسی» و «نشانه شناسی» خواهد بود. همان گونه که نتایج تحقیق نشان خواهد داد، نظام معرفت شناختی آینده پژوهی، متضمن مفاهیم، روش ها و ابزارهایی است که برخی از آن ها برای مطالعات گسترده و فهم آموزه های الاهی و وحیانی مهدویت کاربرد مناسبی دارند. چکیده عربی:لایختلف إثنان بإن الدراسات المستقبلیة هی مجال وإختصاص جدید نسبیا وهو بلحاظ الأنتشار والتوسعة والتنوع فی المجالات المختلفة وذات الشأن یعد علما مهما للغایة بالنسبة الی البلدان والمجتمعات بشکل اصبح الیوم یشکل واحدا من أبرز وأهم الوسائل والالیات الفعالة فی إتخاذ القرارات ذات المنفعة وفی هذا الصدد نری ان الدول والبلدان القویة تقوم بتلک الدراسات وذلک لاجل الحصول علی مکاسب تنافسیة وبسط نفوذها وهیمنتها علی العالم. وایضا فإن هذه الدراسات لها القدرة والقابلیة علی تکثیر الرؤی والإتجاهات الفعالة والقویة وتعین البوصلة التی یمکن الحرکة علی ضوئها فی مجال الدراسات والأبحاث المستقبلیة.ومما لاشک فیه فإن المنظومة الفکریة الإسلامیة وخاصة الشیعیة هی الأبرز والأفضل من بین المذاهب الفکریة الإنسانیة ولها إمکانیة کبیرة وشواخص واضحة علی توضیح وتبیان الحقائق والمسائل المستقبلیة، وبالطبع فإن واحدة من تلک العقائد والحقائق المتعالیة فی هذه المنظومة هی العقیدة المهدویة وکما یعلم الجمیع فإن الأعتقاد بالمنقذ والمصلح فی آخر الزمان هو موضوع وعقیدة قد أتفقت علیه أکثر الأدیان والمذاهب ولکن القضایا والتعالیم والأمور المستقبلیة التی تعتمد علی مسالة الوحی لایؤمن بها الإ المذهب الشیعی والتعالیم المهدویة ومن هنا فإن المطلوب حصول دراسات معمقة وجامعة وشاملة فی المنظومة المهدویة المستقبلیة. واما المقالة هذه فهی بصدد القیام بدراسة تحلیلیة عامة فی مجال المهدویة ومیولاتها وعملها والأغراض التی یمکن تحقیقها من القیام بتلک الدراسات وذلک بالاستناد علی المصادر الشیعیة المعتبرة ویقع هذا البحث فی دائرة أبحاث علم المعرفة الفلسفیة ویشمل أبعاد خمسیة وهی «المعرفیة»، «الاسلوب المعرفی»، «المعرفة الوجودیة»، «المعرفة القیمیة»، «معرفة الأدلة والعلامات» وکما تظهر نتائج وثمارات التحقیق فإن المنظومة المعرفیة للدراسات المستقبلیة تتضمن مجموعة من المفاهیم والاسالیب والالیات والطرق التی تتناغم معها ولها استعمالات ومدخلیة مناسبة فی توسعة رقعة المطالعات والدراسات وکذلک فهم وإدراک التعالیم الإلهیة والمهدویة علی حقیقتها.

چکیده فارسی:امروزه، «آینده پژوهی»، به عنوان دانش شناخت و شکل دهی به آینده، جایگاه مهمی در دنیا پیدا کرده و به عرصه های مختلف زندگی انسان ها وارد شده است. آینده مطلوب، بر اساس آموزه های اکثر ادیان و مذاهب، در ظهور منجی قابل تحقق است و در اسلام، آموزه مهدویت به عنوان مهم ترین بعد آینده پژوهی قلمداد می شود. مقاله حاضر، با روش تحلیلی ـ توصیفی و با هدف تعمیق و تثبیت جایگاه آینده پژوهی دینی بر اساس آموزه مهدویت و بررسی نقش مهدویت در آینده پژوهی و شکل دهی به آینده مطلوب؛ نقش آینده پژوهی و کارکردهای فرهنگی اجتماعی آن، بویژه کارکرد وحدت امت اسلامی را، به عنوان یکی از مهم ترین کارکردهای این عرصه، در جهت زمینه سازی تحقق شرایط ظهور، پی جویی کرده و آینده جهان را بر اساس تبیینی که از آموزه مهدویت متبادر می شود، مورد کاوش قرار می دهد. بررسی های انجام شده حاکی از این است که وحدت اسلامی زمانی شکل می گیرد که افرادی با اهداف و آرمان های مشترک، رویکرد واحدی اتخاذ کنند. دستیابی به جامعه برتر و موعود ادیان و رسیدن به سعادت و کمال، آرمان تمام انسان های موحد است و این، زمانی محقق می شود که همه یکتاپرستان عدالت خواه، در صف واحدی قرار گرفته و با پیوستن به حکومت جهانی مهدوی، تحت رهبری موعود قرار گیرند. در نتیجه می توان گفت این آرمان مشترک، در سایه وحدت اسلامی به دست می آید. چکیده عربی:عرفت الیوم «الدراسات المستقبلیة» بإنها علم مستقل یتم من خلاله الإلمام والتعرف علی المعالم المستقبلیة، ومن هنا فقد أضحی یشکل نهجا مهما وعلما حیاتیا فی العالم المعاصر وتوجهت صوبه الأنظار ودخل فعلیا فی حیز مختلف المجالات الحیاتیة للإنسان.إن المستقبل المطلوب والذی تتأمله الإنسانیة وتتطلع إلیه بکل شغف وجاء ذکره فی مختلف تعالیم الأدیان والمذاهب یکمن تحققه فی ظل ظهور المنقذ والمصلح العالمی. وتشکل التعالیم المهدویة فی الدین الإسلامی الحنیف بعدا ذی أهمیة کبیرة بالنسبة الی الدراسات المستقبلیة وأرثا فکریا غنیا یعول علیه، وتبحث هذه المقالة وبالاسلوب التحلیلی – التوصیفی دور المهدویة فی الدراسات المستقبلیة وترسیمها المستقبل المطلوب ودور تلک الدراسات والثمرات والنتائج الثقافیة والإجتماعیة التی تتمخض عنها وخاصة نتائجها علی صعید مسألة الوحدة الإسلامیة – والتی هی بعنوان واحدة من النتائج المهمة فی هذا المجال – لاجل تهیئة الأرضیة المناسبة لتحقیق شروط ومناخات الظهور ومستقبل العالم علی اساس مابینته واوضحته تلک التعالیم وإمکانیة حصول التبادر منها، وقد أظهرت تلک الدراسات التی تناولتها المقالة بإن الوحدة الإسلامیة یمکن أن تتحقق بشکلها الواقعی عندما یشعر جمیع المسلمین بوجود أهداف وقواسم مشترکة تجمعهم ولهم رؤیة واحدة قائمة علی هدف مشترک وأما نیل المجتمع الإنسانی الأکمل والمطلوب وموعود الأدیان والوصول الی السعادة المنشودة والکمال والذی هو غایة جمیع الإنسانیة الموحدة فیتحقق عندما یتحد جمیع هؤلاء ویکونون فی صف واحد والالتحاق بالحکومة المهدویة العالمیة بقیادة المهدی الموعود (عج) وفی النتیجة یمکن القول بإن هذا الهدف المشترک یمکن الحصول علیه فی ظل ترسیخ عملیة الوحدة الإسلامیة.