مهندسی بهداشت محیط
سال:1398 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

مقدمه: تحولات صنعتی اخیر در جوامع بشری باعث پیشرفت سریع فناوری های تولید و توزیع برق شده است که به نوبه خود منجر به تقویت شبکه های برق و استفاده از ولتاژهای بالا می شود. اثرات ناشی از میدان های الکترومغناطیسی بر موجودات زنده مدت هاست که تحت بررسی پژوهشگران بوده و در بسیاری از موارد به دلیل درازمدت بودن مطالعات وکندی تاثیر میدان ها بر فرآیندهای چرخه حیات، اظهارنظر قطعی امکان پذیر نیست. با توجه به اثرات مضر مواجهه با امواج الکترومغناطیس این مطالعه باهدف بررسی شدت میدان الکتریکی و چگالی شار مغناطیسی در پست های برق فشارقوی (KV220) استان گلستان شکل گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش به روش مقطعی(توصیفی-تحلیلی) در پست های برق 230 کیلوولت استان گلستان در سال 1395انجام گرفته است. میدان الکتریکی و چگالی شار مغناطیسی توسط دستگاه مدل TM-190 در 5 پست استان گلستان اندازه گیری و با استانداردها مقایسه گردید. یافته ها: 100 درصد شدت میدان الکتریکی و چگالی شار مغناطیسی اندازه گیری شده در پست های برق 230 کیلوولت استان گلستان کمتر از استانداردها هست. نتیجه گیری: شدت میدان های الکتریکی و مغناطیسی در پست های برق در دامنه حدود مجاز شغلی قرارداد.

سابقه و هدف: حضور پساب های حاوی ترکیبات آنتی بیوتیکی مانند پساب صنعت داروسازی یکی از مشکلات در رابطه با آلودگی محیط زیست می باشد. برخی از ترکیبات دارویی مورد استفاده در درمان انسان ها به طور کامل در تصفیه خانه های فاضلاب شهری حذف نمی شوند. بنابراین به عنوان آلاینده به آب های پذیرنده تخلیه شده و موجب بروز مشکلات زیست محیطی می گردند. هدف از این مطالعه استفاده از TiO2 به عنوان کاتالیست در فرایند ازن زنی کاتالیزوری غیرهمگن در یک راکتور Semi batch جهت حذف آنتی بیوتیک سفتازید از فاضلاب سنتتیک می باشد. مواد و روش ها این مطالعه از نوع بنیادی-کاربردی می باشد که در مقیاس پایلوت انجام گردید. روش سل ژل به منظور سنتز نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم مغناطیسی شده مورد استفاده قرار گرفت و از آنالیز های SEM، XRD و EDXجهت بررسی خصوصیات کاتالیست استفاده گردید. اثر متغیرها شاملpH، دوز کاتالیست، زمان واکنش، غلظت آلاینده بر عملکرد فرایند مورد بررسی قرار گرفت. غلظت باقیمانده سفتازید توسط دستگاه HPLC تعیین گردید. یافته ها: یافته ها: نشان می دهد که بیشترین کارایی حذف سفتازید در شرایط قلیایی رخ می دهد و رابطه مستقیمی بین راندمان حذف و pH برقرار است، دوز کاتالیست 2گرم بر لیتر به عنوان شرایط بهینه به دست آمد و با افزایش زمان تماس و کاهش غلظت سفتازید راندمان حذف افزایش یافت. نتایج نشان داد که حذف سفتازید به وسیله این فرآیند از مدل درجه اول تبعیت می نماید. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که فرآیند ازن زنی کاتالیزوری با نانوذرات دی اکسید تیتانیوم مغناطیسی شده برای حذف سفتازید از محیط های آبی، بازده بالایی دارد. فرایند ازن زنی کاتالیزوری را می توان به عنوان روشی موثر در حذف سفتازید در نظر گرفت.

زمینه و هدف: در سال های اخیر در کشورهای خشک و نیمه خشک استفاده از فاضلاب شهری در آبیاری گیاهان مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اینکه استفاده از فاضلاب می تواند یک استراتژی پایدار و موثر باشد، اثرات زیست محیطی این کاربرد باید بررسی شود. هدف در این مطالعه بررسی امکان استفاده از فاضلاب شهری تصفیه شده در آبیاری گیاهان زراعی می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه غلظت فلزات سنگین آهن، روی، کروم، مس، منگنز و نیکل در اندام های مختلف و خاک اطراف ریشه گیاه جو و ذرت بررسی شد. گیاهان مورد بررسی با منابع مختلف آب آبیاری شدند. سپس اثرات منابع مختلف آبیاری بر جذب فلزات در قسمت های مختلف گیاه به وسیله آزمون های آماری بررسی شد. یافته ها: با توجه به نتایج، نوع منبع آب (آب چاه، فاضلاب تصفیه شده) بر میانگین غلظت فلز سنگین مس در برگ جو، فلزات کروم، مس و نیکل در ریشه جو و فلزات مس و نیکل در خاک اطراف ریشه جو در سطح 5% معنی دار بود. غلظت نیکل در این مطالعه در خاک اطراف ریشه برای هر دو گیاه و هر دو منبع آبیاری به علت وجود نیکل در سنگ های اولترامافیک منطقه بیش از حد بحرانی بود. به علت عملکرد مناسب برکه های تثبیت تصفیه خانه شهر بیرجند در کاهش فلزات سنگین از فاضلاب شهری، غلظت اکثر فلزات سنگین اندام های گیاهی و خاک اطراف ریشه در حالت آبیاری با فاضلاب تصفیه شده نسبت به حالت آبیاری با آب چاه بطور معنی داری کمتر بود. به علت نزدیکی مزارع به محل تردد خودروهای سنگین غلظت مس در تمام حالات مورد بررسی بالا و نزدیک به محدوده بحرانی بود. غلظت فلز کروم در اندام های هوایی گیاه نسبت به سایر فلزات مورد بررسی کمتر بود که نشان دهنده، تحرک کمتر این فلز نسبت به سایر فلزات مورد بررسی است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، غلظت فلزات سنگین در گیاهان مورد بررسی کمتر از حدود بحرانی بود. همچنین غلظت فلزات در خاک اطراف ریشه بیشتر از غلظت در اندام گیاهان بود. بنابراین پایش مستمر غلظت این فلزات در خاک و گیاهان برای جلوگیری از تجمع فلزات سنگین در زنجیره غذایی ضروری است.

زمینه و هدف: اکسید منیزیم از جمله اکسیدهای فلزات قلیایی خاکی می باشد که به دلیل خاصیت کاتالیزوری آن بطور گسترده ای در در تجزیه مواد شیمیایی خطرناک مورد استفاده قرار گرفته است. هدف اصلی در این پژوهش، حذف آنتی بیوتیک تتراسایکلین با استفاده از نانو اکسید منیزیم می باشد. مواد و روش ها: در این پژوهش نانو ذرات اکسید منیزیم به روش همرسوبی و در حضور دترجنت ستیل تری متیل آمونیوم برماید سنتز شد. در نانو ذرات سنتز شده توسط تکنیک های آنالیز پراش اشعه ایکس (XRD)، آنالیز حرارتی (TGA) آنالیز میکروسکوپی انتقالی (TEM)، آنالیز توزیع اندازه ذرات (DLS)، آنالیز اشعه مادون قرمز (FTIR) و میکروسکوب فاز انتشاری الکترونی (FESEM) مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد کارایی نانو ذرات سنتز شده در سیستم ناپیوسته و با تغییر دادن یک پارامتر و ثابت نگه داشتن سایر پارامترها در حذف آنتی بیوتیک تتراسایکلین مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: با افزایش pH از 3 به 7 راندمان افزایش یافته ولی بعد از آن تا رسیدن به 11=pH با کاهش دوباره راندمان مواجه شدیم. با افزایش زمان تماس راندمان افزایش یافته است. این افزایش تا زمان 60 دقیقه شیب تندتری داشته و بعد از 60 دقیقه تقریبا ثابت می شود. با توجه به سایر غلظت های موجود زمان 60 دقیقه به عنوان زمان بهینه انتخاب شد. راندمان بدون حضور یون های مداخله گر در شرایط بهینه برابر 68/81 % بود که با افزودن یون های مداخله گر راندمان در کمترین سطح غلظت مداخله گرها به 29/62%(نیترات)، 11/40 %(سولفات)، 32/55 %(مس) و 56/43% (فلوراید) کاهش یافت. بیشترین کاهش راندمان مربوط به یون سولفات با غلظت ppm 300 بود که راندمانی معادل 15% را نشان داد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که جاذب MgO قادر به حذف مناسب آلاینده تتراسایکلین از منابع آبی می باشد.

مقدمه: امروزه مسیله مواد زاید جامد شهری یا پسماند شهری یکی ازمسایل و مشکلات جدی در کل شهرهای دنیا است. کمپوست کارخانه های بازیافت از زمان تولید و رسیدن تا مرحله فروش و مصرف آن مدت زمان قابل توجهی نگهداری می شود. در این پژوهش بررسی اثر سن کمپوست بر کیفیت آن در کارخانه کمپوست سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان انجام شد. روش کار: جهت انجام این پژوهش یک توده کمپوست به وزن حدودا 300 تن از کمپوست تازه تولید شده و آماده شده برای فروش در محل خاصی از کارخانه بصورت جدا نگهداری شد و در زمان های صفر، چهار و نه هفته انجام شد. در کمپوست ها فاکتورهای آمونیاک، نیترات، آمونیوم، فسفر، پتاسیم، نیتروژن کل، نیتروژن معدنی، نیتروژن آلی، سدیم، کلسیم، منیزیم، کربن، چگالی، EC، pH، اکسیژن خواهی شیمیایی و نسبت کربن به نیتروژن در هر مقطع زمانی با سه تکرار آزمایش صورت گرفت. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد فاکتورهای آمونیاک، نیترات، آمونیوم، نیتروژن کل، نیتروژن معدنی، نیتروژن آلی، EC، pH، رطوبت، چگالی و نسبت کربن به نیتروژن در کمپوست اولیه به ترتیب 1800، 58/35، 28/2314، 14000، 2400، 11600، 145/7، 245/7، 85/6، 286 و 54/12 بود و در نهایت در هفته نهم 145/873، 325/81، 61/1122، 63/15065، 63/1215، 13850، 71/5، 35/7، 005/5، 5/279 و 04/22 شد که میزان آمونیاک، آمونیوم فسفر، نیتروژن معدنی، EC، رطوبت و چگالی با اختلاف معنی داری کاهش پیدا کرد و بقیه فاکتورها با اختلاف معنی داری افزایش یافت. نتایج فسفر نیز با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد فاکتورهای آمونیاک، آمونیوم، فسفر، نیتروژن کل، نیتروژن معدنی، نیتروژن آلی، EC و COD در شیرابه در هفته صفر 26/244، 05/314، 73/298، 6/1153، 36/325، 2/6289، 088/37 و 24/3635 بود و در هفته نهم به ترتیب 36/110، 89/141، 43/285، 366، 98/148، 217، 728/15 و 76/5733 شد که میزان پارامترهای آمونیاک، نیترات، آمونیوم، نیتروژن کل، نیتروژن معدنی، نیتروژن آلی و EC با اختلاف معنی داری کاهش یافت ولی میزان COD با اختلاف معنی داری افزایش یافت و نتایج فسفر و نیترات با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند. نتیجه گیری: در نهایت می توان نتیجه گرفت که کیفیت کمپوست با گذشت زمان کاهش می یابد و هرچه از مدت زمان تولید کمپوست بگذرد به صورت کلی عناصر غذایی مورد مصرف گیاهان در کمپوست کاهش می یابد.

زمینه و هدف: غبار خیابانی یک واسطه زیست محیطی با ترکیب پیچیده در مناطق شهری است. فلزات سنگین در غبار خیابانی برای مدت طولانی باقی مانده و در اتمسفر بازتعلیق می شوند. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی غنای فلزی و درجه آلودگی فلزات سنگین در غبار خیابانی شهر تهران بود. مواد و روش ها: نمونه های غبار از 9 نقطه از شهر تهران در سال 1397 برداشت شد. فلزات سنگین کادمیوم، کروم، سرب، روی، آهن و آلومینیوم در غبار خیابانی با استفاده از دستگاه ICP-MS آنالیز شد. غنای فلزات و درجه آلودگی با استفاده از شاخص های فاکتور غنی شدگی EF، انباشت زمینی Igeo، درجه آلودگی Cd و درجه آلودگی اصلاح شده mCd تعیین شد. از آزمون های همبستگی پیرسون PC و تجزیه خوشه ای سلسله مراتبی HCA نیز برای تحلیل استفاده شد. یافته ها: روند میانگین غلظت عناصر به صورت آلومینیوم (54/53486=>) آهن (07/46535=>) روی (14/638=>) سرب (33/200=>) کروم (94/111=>) کادمیوم (49/0= >)میلی گرم بر کیلوگرم بود. بالاترین غنی شدگی فلزی ناشی از عناصر سرب و روی بود. شاخص انباشت زمینی عناصر در ذرات غبار خیابانی نیز نشان داد که عناصر کادمیوم و سرب بالاترین مقادیر را دارا بودند. شاخص های درجه آلودگی نیز سطوح بالای آلودگی را در غبار خیابانی نشان دادند. همبستگی معنی داری بین عناصر روی با کروم و سرب و عناصر سرب با کادمیوم مشاهده شد. همبستگی منفی معنی داری نیز بین رطوبت نسبی با غلظت عناصر سرب و روی مشاهده شد. خوشه بندی عناصر نیز نشان داد که عناصر سرب، روی، کروم و کادمیوم دارای منابع انسانی و عناصر آهن و آلومینیوم دارای منابع طبیعی انتشار هستند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که غبار خیابانی شهر تهران دارای درجه آلودگی بالایی است. لذا این محیط واسطه می تواند آثار منفی قابل توجهی داشته باشد. بنابراین پایش مداوم غبار خیابانی ضروری است.

زمینه و هدف: حذف کدورت های فصلی از جریان های آب سطحی به منظور استفاده شرب، یکی از مهمترین معضلات پیش روی واحد های تصفیه خانه می باشد. در این تحقیق کارایی روش انعقاد الکتریکی و مدل راکتور دوار ناپیوسته، به منظور حذف کدورت از جریان های آب سطحی با در نظر گرفتن الکترودهایی از جنس آهن و آلومینیوم مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با بررسی شرایط بهره برداری، مقادیر بهینه برای هر یک از پارامترها مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش ها: به منظور حذف کدورت جریان، از مدل راکتور دوار ناپیوسته با آرایش تک قطبی الکترودها و به صورت موازی استفاده گردیده شد. حجم نمونه در آزمایشات معادل 377 لیتر بوده است و مدل مذکور این امکان را فراهم می سازد که تمامی ذرات سیال، رسوب و همچنین آلاینده به واسطه چرخش ایجاد شده در مدل به صورت همگن با الکترودها در تماس قرار گرفته و مجموعه بواسطه عدم تاثیر عواملی همچون پره های پمپ و لوله های بازگشت، راندمان حذف بالاتری فراهم نماید. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که پارامترهای بهینه بهره برداری شامل جنس الکترود آلومینیومی، زمان بهینه 60 دقیقه، سرعت چرخش rpm 3/2 و شدت جریان A/m28/18 در 4/7= pH، فاصله الکترود 3 سانتی متر و دمای آزمایشگاه بدست آمد. بر این اساس بالاترین میزان حذف کدورت در شرایط بهینه برای الکترودهای آهنی و آلومینیومی به ترتیب برابر با 1/84 و 3/93 درصد بدست آمد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که مدل راکتور دوار ناپیوسته، ضمن سهولت کاربری قادر به حذف بالای کدورت جریان از محیط های آبی بوده و کاربرد این مدل جهت استفاده در تصفیه خانه های آب شرب توصیه می گردد.

زمینه و هدف: پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی از مهمترین فاکتورهای تعیین کننده کیفیت آب آشامیدنی هست. هدف کلی این پروژه بررسی چگونگی تاثیرگذاری کیفیت آب ورودی به تصفیه خانه در تغییر رنگ آب و همچنین ایجاد کف در واحدهای مختلف فرایندی تصفیه آب است. روش کار: این پژوهش به صورت مطالعه موردی و در در مقیاس واقعی برروی آب خام ورودی به تصفیه خانه آب کوه سبز انجام شده است. پژوهش در طول 6 ماه در فاصله زمانی (بهمن ماه سال 95 تا تیر ماه سال 96) انجام گرفته است. در مرحله اول کیفیت آب خام بر اساس روش های استاندارد متد ارزیابی گردید. در مرحله بعد تاثیرهر یک از پارامترها در ایجاد رنگ و کف در واحدهای فرایندی تصفیه آب و مکانیسم تاثیرات مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: میانگین تغییرات دما، کدورت، رنگ آب ورودی به تصفیه خانه در طی دوره پژوهش به ترتیب oC8/15، NTU 6 و TCU 6 بوده و محدوده تغییرات pH از 9/6 الی 4/8 است. میانگین تغییرات EC، TOCو DOC به ترتیب برابر است با؛ μ S/cm765، mg/l8/5 و mg/l53/3. متوسط تغییرات UV254 و SUVAبه ترتیب برابر است با l/m 178/0و L/mg. m 856/5. همچنین متوسط تغییرات اسید هیومیک، سورفاکتانت و کلروفیل a در آب خام ورودی به ترتیب برابر است با 24/0، 05/0 میلی گرم بر لیتر و 4/2 μ g/m2. نتیجه گیری: بررسی ها نشان داد که پارامترهای کیفی آب ورودی به تصفیه خانه در ایجاد رنگ و کف در واحدهای فرایندی تصفیه آب موثرند.