دانشکده فنی دانشگاه تبریز
سال:1383 | دوره:30 | شماره:3 (پیاپی 36) ویژه عمران |تعداد مقالات:7

در این مطالعه با استفاده از مدلهای آزمایشگاهی، انتقال آلودگی از یک مدفن زباله به سفره آب زیرزمینی از طریق یک سیستم هیدروژئولوژیک متشکل از دو لایه خاک ریزدانه و درشت دانه، شبیه سازی شد. مدلها به ترتیب از بالا به پایین، شامل یک مخزن آلودگی حاوی محلول کلرورسدیم به منزله شیرابه در کف مدفن زباله، یک لایه خاک رسی روی یک لایه ماسه ای به منزله دو لایه زمین طبیعی زیر مدفن و سپس یک مخزن دریافت کننده آلودگی به منزله یک سفره آب زیرزمینی بودند. در طول آزمایشها از مخزن آلودگی در بالا و مخزن دریافت کننده آلودگی در پایین نمونه برداری شد. تغییرات غلظت نسبت به زمان به دست آمد. در پایان نیز نمونه های خاک به قطعاتی بریده شده و غلظت یون کلر در ارتفاع خاکها تعیین گردید. سپس با استفاده از کد کامپیوتری POLLUTE  رفتار مشاهده ای مدلها به خوبی پیش بینی گردید. در سه آزمایش اول حرکت آب در جهت پایین و مکانیزمهای انتقال یون با حرکت آب(Advection)  و انتشار یون(Diffusion)  هردو رو به پایین و هم جهت بودند. در دو آزمایش بعدی حرکت آب در جهت بالا و در نتیجه انتقال یون با حرکت آب رو به بالا و در جهت عکس انتشار یون رو به پایین بود. مقایسه نتایج این دو آزمایش، که شرایط تله هیدرولیکی طبیعی را در مدفن زباله مدل کرد، با نتایج سه آزمایش اول نشان داد که پدیده تله هیدرولیکی باعث کاهش انتقال آلودگی از مخزن آلوده به مخزن دریافت کننده آلودگی می شود و از این سیستم می توان در طراحی مدفنهای زباله بهره جست.

اثر مقاومت و سختی اتصالات در رفتار لرزه ای قابهای خمشی فولادی بررسی شده است. به این منظور، پاسخ دینامیکی غیر خطی سه قاب سه، هشت و پانزده طبقه فولادی با اتصالات گیردار و نیمه گیردار تحت اثر پنج رکورد زلزله تعیین شده است. نسبت تغییر مکان نسبی طبقات، برش پایه، ضریب رفتار و مکانیزمهای خرابی قابهای نیمه گیردار در تراز خرابی مقایسه شده اند. نتایج این بررسیها نشان می دهند که برش پایه، تغییر مکانهای نسبی و خرابیهای قابهای نیمه گیردار در شرایطی کمتر از قابهای گیردار می باشند. اتصالات نیمه گیردار خوب طراحی شده، می توانند با مشارکت در رفتار غیر خطی سازه و استهلاک انرژی زلزله، رفتار دینامیکی سازه را بهبود بخشند.

بررسی مشخصه های جریان در سرریزهای استوانه ای به دلیل انحنای زیاد خطوط جریان برروی آنها در طراحی و کاربرد این سازه ها اهمیت زیادی دارد. دراین تحقیق وضعیت جریان در سرریزهای استوانه ای و اثرات برخی از عوامل نظیر قطر سرریز، بار هیدرولیکی روی سرریز و عمق پایاب در ضریب دبی وتوسعه معادله آن به روش تجربی مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایشها روی سرریزهای با قطر مختلف و با جریانهای متفاوت انجام گرفت. نتایج حاصل از آزمایشها نشان داد که ضریب دبی در سرریزها استوانه ای بیشتر از سایر سرریزهای لبه پهن می باشد. این ضریب با افزایش نسبت بار کل هیدرولیکی بروی سرریز در بالادست به قطر سرریز با یک رابطه توانی افزایش می یابد. همچنین آستانه استغراق در محدوده دبی 0.5 تا 20 لیتر برثانیه 0.89 - 0.7 می باشد.

در این مطالعه مدلی احتمالی بررسی می شود که می تواند رفتار تصادفی پدیده ای مانند دبی رودخانه را توصیف کند تا از آن بتوان برای پیش بینی اوضاع آینده با فرض تکرار اتفاق گذشته در آینده استفاده نمود، یا براساس آن اقدامات بهینه در جهت کنترل اوضاع آتی به عمل آورد. با استفاده از این روش مدل غیر خطی برنامه ریزی آرمانی با قیدهای تصادفی (CCGP) به مدل قطعی معادل خود تبدیل می شود. برای تبدیل مدل تصادفی به مدل قطعی معادل، نرم افزار کامپیوتری OSM به زبان فرترن 77 تهیه شده است. این نرم افزار نخست تابع توزیع تجمعی خام و شرطی جریانهای ورودی به مخزن سد را محاسبه می کند، سپس از روش درون یابی تفاضلات نیوتن و برای قابلیت اعتمادهای مختلف کنترل سیل و خشکسالی، معکوس تابع توزیع تجمعی خام و شرطی را محاسبه می کند. برای آزمون روش و نرم افزار، داده های مربوط به سد مخزنی چند منظوره مهاباد، با اهداف متعددی مانند تامین آب شرب، تامین تقاضای آب کشاورزی، تولید انرژی الکتریکی و کنترل سیلاب، مورد استفاده قرار گرفته است. استفاده از مدل، مدیر مخزن را قادر می سازد که بتواند برای شرایط مختلف همانند ترسالیها و خشکسالیها برنامه ریزی بهینه ای داشته باشد.

 استفاده از ماشین آلات سنگین درکارخانجات به طور روز افزون گسترش می یابد و طراحی پی آنها نیاز به تخصص ویژه مهندسان خاک و پی دارد در پژوهش حاضر، روشهای مختلف تحلیل پی تحت بار ماشین آلات مورد مطالعه قرار گرفته است. روشهای موجود طراحی، رفتار خاک زیر پی را کشسان فرض می نمایند. همچنین اکثر شیوه های مزبور، در محاسبات دامنه ارتعاش، از تاثیر شکل پی صرف نظر می کنند. محدودیت دیگری که این روشها دارند، فرض همگن بودن خاک زیر پی است که چنین فرضی با توجه به شرایط ساخت پی و اصلاح خاک زیر آن، چندان با واقعیت سازگار نیست. در این نوشتار، برای تحلیل واقعی تر پی ماشین آلات، از نرم فزار ANSYS 5.4 استفاده شده و به کمک این نرم افزار، مدل سازی جدیدی انجام گردید که به کمک آن می توان پی و خاک اطراف آن را با هم در نظر گرفت و دامنه ارتعاش پی تحت بار ارتعاشی ماشین آلات که همان نشست خاک است، را به دست آورد. همچنین با روش تحلیل غیر خطی، رفتار مومسانی خاک تحت بار ارتعاشی مورد بررسی قرار گرفت. که براساس آن، می توان نشست پی روی خاکهای لایه ای و پی های مدفون درخاک را به دست آورد و اثر شکل پی بررفتار آن، تحت بار ارتعاشی مورد بررسی قرار داد. در مقاله حاضر، بعضی نتایج به دست آمده از مدل مزبور با روشهای سنتی مقایسه گردیده است.  

حمل مواد توسط آب در پایین دست سازه های آبی منجمله مستهلک کننده ها که به صورت فرسایش و آب شستگی بروز می نماید، از جمله مسایل مهم و کاربردی در طراحی این گونه سازه ها می باشد، چرا که آب شستگی موضعی موجب کم شدن پایداری سازه و در نهایت خرابی آن خواهد شد. تئوریهای انتقال رسوب را میتوان براساس تنش برشی بحرانی، دبی و سرعت بحرانی، انرژی تبادلی جریان، آماری و احتمالاتی، آنالیز ابعادی و رگرسیون و سایر مدلهای طبقه بندی نمود که در هیچ کدام منشا اصلی ایجاد پدیده، نحوه پخش جریان مورد تجزیه و تحلیل قرار نگرفته است، که دلیل اصلی آن مشکل بودن اندازه گیری سرعت جریان و در دسترس نبودن آن می باشد. در مقاله حاضر با استفاده از مطالعه و بررسی جت اغتشاشی و تلفیق ان با روش سرعت بحرانی که یکی از روشهای مهم در قانونمند کردن آستانه حرکت ذرات در هیدرولیک رسوب می باشد، روابطی ارایه گردید که تنها با توجه به پارامترهای جت نظیر سرعت خروجی و پهنای جت بتوان آب شستگی پایین دست سازه آبی را تخمین زد.

دراین مقاله با کمک روشهای ریاضی و داده های آماری اندیسی جهت رتبه بندی پتانسیل ترابری هر استان کشور ارایه شده است. اندیس ترابری استانها در این مقاله عددی است بدون بعد و مقیاس که بیانگر پتانسیل و عملکرد ترابری استانهای کشور می باشد و می تواند جایگزین آمارهای متداول قرار گیرد. باتوجه به تفاوت ماهیت زیر مجموعه های حمل و نقل و تنوع گسترده اجزای تشکیل دهنده سیستم ترابری، رتبه بندی بر مبنای شاخصهای پردازش شده انجام گرفته است و با آنالیز خطی تواناییهای ترابری 28 استان در قالب اندیس بالقوه ترابری، اندیس بالفعل ترابری و اندیس کلی بیان شده است. نکته ای که تاکنون به آن پرداخته نشده است. شاخصهای در برگیرنده طول آزادراهها، راههای اصلی، راههای فرعی، خطوط راه آهن، بنادر، فرودگاهها، پایانه ها، حجم کالا و مسافر می باشند. این رتبه بندی می تواند راه گشای مدیران، سرمایه گذاران، کارشناسان و برنامه ریزان ارشد کشور قرار گیرد.