دانش حسابداری مالی
سال:1398 | دوره:6 | شماره:4 (پیاپی23) |تعداد مقالات:8

هدف: مطالعات نشان داده وجود روندهای قیمتی نظیر تداوم در بازار سرمایه، فرصت کسب بازده غیرعادی ایجاد می کند. ازجمله دلایل ایجاد تداوم، فروواکنشی سرمایه گذاران به قیمت های مرجع عنوان شده است که ناشی از سوگیری های رفتاری است. در این پژوهش نقش سوگیری تازه گرایی در تشکیل الگوی تداوم بررسی می شود. روش: پژوهش از نوع مطالعات پس رویدادی است که با استفاده از روش مطالعه پرتفوی و با داده های به دست آمده از 108 شرکت بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 10 ساله از ابتدای 1386 تا انتهای 1395 و انتخاب سه قیمت مرجع حداکثر قیمت 13، 26 و 52 هفته، انجام می شود. همچنین، آزمون های قوت برمبنای مدل سه عاملی فاما-فرنچ و مدل فاما-مک بث با حضور متغیرهای کنترل اعمال می شود. یافته ها: استراتژی های تداوم مبتنی بر قیمت های مرجع 13، 26 و 52 هفته در پرتفوی های 20 درصد سهام برنده-بازنده به ترتیب برابر با 0، 8. 2 و 8. 1 درصد است که دو مورد اخیر دارای معناداری آماری است. با دوره های انتظار 3 و 6 ماهه، استراتژی مبتنی بر حداکثر قیمت 26 هفته در بیشتر سطوح پرتفوی معنادار است و این بازده با تعدیل عوامل ریسک نیز برقرار است. با آزمون های قوت، نتایج حاصل مورد ارزیابی قرار گرفت و شواهد حاصل حاکی از معناداری یافته ها در حضور متغیرهای کنترل است. نتیجه گیری: استراتژی تداوم مبتنی بر حداکثر قیمت 26 هفته ناشی از سوگیری تازه گرایی (که با نسبت تازه گرایی تعریف می شود)، عملکرد بالاتری در مقایسه با استراتژی های مبتنی بر سایر قیمت های مرجع دارد که می تواند با پدیده به روزرسانی نقاط مرجع قابل توضیح باشد. همچنین این عملکرد با افزایش دوره انتظار بهبود می یابد. دانش افزایی: در این پژوهش نقش سوگیری تازه گرایی و اثر انتظار با سه قیمت مرجع بررسی می شود و حداکثر قیمت 26 به عنوان یک قیمت مرجع قابل تامل مطرح می گردد که می تواند در کنار سایر قیمت های مرجع مطرح در تئوری (نظیر حداکثر قیمت 52 هفته) برای تعریف استراتژی تداوم مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: هدف این مقاله بررسی روند پیشرفت تحقیقات حسابرسی از ابتدا تاسال 2020 است. روش: روش پژوهش اصلی این مقاله تحلیل بیبلیومتریک و تحلیل شبکه های اجتماعی است که به مطالعه و بررسی ویژگی های مقالات منتشر شده از قبیل نویسندگان، کشورها، موضوعات و. . . می پردازد. نمونه این پژوهش 8357 مقاله در حوزه حسابرسی است که در پایگاه Web of science از ابتدا تا سال 2020 میلادی نمایه شده اند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که روند کلی انتشار مقالات صعودی است و بیشترین تعداد مقالات در سال 2018 منتشر شده است. پرتکرارترین کلمات عبارتند از: کیفیت حسابرسی، کمیته حسابرسی، حق الزحمه حسابرسی، حسابرسی داخلی، استقلال حسابرس، استانداردهای حسابرسی، ریسک حسابرسی، کنترل داخلی و خدمات غیرحسابرسی. پراستنادترین مقاله، مقاله ای است با عنوان «مدیریت سود و ویژگی های اعضای هیئت مدیره و کمیته حسابرسی» که در سال 2002 منتشر شده است. کشور آمریکا درصدر جدول فعالترین منتشران این حوزه قرار دارد. نتیجه گیری: سیر تحول در کلمات کلیدی قابل تقسیم به 4 طبقه است: 1) ویژگی های حسابرس و روش های حسابرسی 2) قضاوت و گزارش حسابرس 3) پررنگ تر شدن نقش حسابرسان و افزایش توجه به آنها 4) افزایش کیفیت حسابرسی و پاسخگویی حسابرسان و مدیران و همچنین افزایش حیطه حسابرسی در راستای گزارشگری غیرمالی. دانش افزایی: مرور پیشرفت تاریخی تحقیقات حسابرسی که متاثر از محیط حسابرسی است می تواند موجب درک، تحلیل و تفسیر تحول حسابرسی با توجه به تغییر انتظارات جامعه گردد.

هدف: با توجه به اثربخشی افشاگری در کشف تقلب های حسابداری و اثر گذاری عدالت بر بروز رفتار اخلاقی فرد، هدف این پژوهش بررسی نقش عدالت رویه ای، تعاملی و توزیعی در تمایل به افشاگری تقلب در بین حسابداران می باشد. روش: جامعه آماری شاغلین حسابداری در بخش های خصوصی و عمومی و حجم نمونه596 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و سناریوهای های افشاگری و عدالت سازمانی اختصاصی تقلب حسابداری اقتباسی از سیفرت و همکاران (2014) می باشد که با روش معادلات ساختاری به تحلیل داده ها و آزمون فرضیه هاپرداخته شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که در سطح اطمینان 95 درصد، عدالت رویه ای، تعاملی و توزیعی، بر تمایل به افشاگری اثر مثبت دارد و البته بین حسابداران شاغل در بخشهای خصوصی و عمومی در تمایل به افشاگری، تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، نتیجه آن که وجود عدالت رویه ای، تعاملی و توزیعی، موجب تمایل معنادار حسابداران هر دو بخش خصوصی و عمومی به افشاگری می گردد. دانش افزایی: نتایج پژوهش در برنامه ریزی سازمانها و نهادهای حرفه، برای مقابله با تقلب های حسابداری با توجه به نقش انواع عدالت می تواند مورد توجه قرار گیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر تامین مالی از طریق اعتبار تجاری بر ریسک سقوط قیمت سهام با تاکید بر نقش عدم تقارن اطلاعاتی است. روش: به منظور دست یابی به اهداف پژوهش تعداد 141 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 تا 1396 انتخاب گردید. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از دو معیار ریسک سقوط قیمت سهام از الگوی رگرسیون چندمتغیره و داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که تامین مالی از طریق اعتبار تجاری بر ریسک سقوط قیمت سهام تاثیر معناداری ندارد. همچنین عدم تقارن اطلاعاتی نمی تواند بر این رابطه اثرگذار باشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحقیق را می توان به این گونه تعبیر کرد که در دوره مورد بررسی تامین کنندگان نمی توانند با مکانیزم های نظارتی و اطلاعاتی از ریسک سقوط آتی قیمت سهام جلوگیری کنند، به بیان دیگر تامین کنندگان نمی توانند مانع از انباشت اخبار بد شوند. در واقع اعتبار تجاری مزیت چندانی برای تامین کننده فراهم نمی کند و تامین کننده نمی تواند به ارزیابی مشتریان خود بپردازد و نظارتی بر آن داشته باشد. دانش افزایی: اغلب پژوهش های انجام شده در حوزه ریسک سقوط قیمت سهام به تاثیر ابهام اطلاعات، حاکمیت شرکتی و فعالیت های عملیاتی پرداخته اند و به تاثیر نحوه تامین مالی توجه زیادی نشده است. در این پژوهش به بیان ارتباط موجود بین تامین مالی از طریق اعتبار تجاری و ریسک سقوط قیمت سهام پرداخته شده است و با توجه به مواردی که می تواند بر این رابطه اثرگذار باشد، به تحلیل و بررسی یکی از این عوامل، یعنی چیزی که بین تهیه کننده و استفاده کننده فاصله می اندازد و به عنوان عدم تقارن اطلاعاتی شناخته می شود، پرداخته است.

هدف: شرکت ها به دنبال یک سطح هدفمند وجه نقد هستند تا بتوانند از این طریق انعطاف پذیری مالی خود را حفظ کنند، اما ممکن است در برخی موارد شرکت ها از این سطح تعیین شده فاصله بگیرند و به تدریج، به سطح بهینه میزان وجه نقد نگهداری شده باز گردند. وجه نقد نگهداری شده و سطح هدفمند آن، ممکن است به دلیل وجود هزینه های تعدیل متفاوت باشد، و به همین دلیل، سرعت تعدیل تحت تاثیر ویژگی های شرکتی قرار می گیرد. بر این اساس هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تاثیر فرصت های رشد، محدودیت مالی و درماندگی مالی بر سرعت تعدیل نگهداشت وجه نقد در شرکت های کوچک و متوسط پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش: بدین منظور، تعداد 75 شرکت کوچک و متوسط پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1391 تا 1396 به عنوان نمونه انتخاب و با بهره گیری از معادلات رگرسیونی چندگانه مبتنی بر داده های ترکیبی، آزمون شده اند. یافته ها: یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که سرعت شرکت های کوچک و متوسط در تعدیل میزان وجه نقد نگهداری شده برای رسیدن به سطح هدفمند خود تحت تاثیر فرصت های رشد، محدودیت های مالی و درماندگی مالی قرار می گیرد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که شرکت های کوچک و متوسط به دلایل نگرانی بابت از دست دادن فرصت های رشد، و همچنین محدودیت های مالی و هزینه های مربوط به درماندگی مالی به گونه ای سریع وجه نقد خود را تعدیل می کنند. دانش افزایی: این نتایج می تواند برای شرکت های کوچک و متوسط ایرانی که سیستم های تامین مالی آن ها مبتنی بر بانک ها می باشد و یا شرکت های کوچک و متوسط دیگری که دسترسی محدودی به منابع مالی دیگر، غیربانکی دارند، سودمند باشد. همچنین می تواند درک مدیران از نحوه مدیریت ذخایر نقدی را بهبود بخشیده و واکنش آن ها نسبت به شوک های اقتصادی و مالی را تحت تاثیر قرار دهد.

روش: برای دستیابی به هدف پژوهش، 118 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1390 تا 1395 انتخاب شده و با استفاده از رویکرد داده های ترکیبی، فرضیه های پژوهش آزمایش شدند. یافته ها: بر اساس نتایج آزمون های آماری، ریسک سیستماتیک توانسته است میزان اثرگذاری مسئولیت اجتماعی بر وجه نقد نگهداری شده را تحت تاثیر قرار داده و افزایش دهد، با این وجود نقش تعدیل کننده حاکمیت شرکتی بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی و نگهداشت وجه نقد صرفا در سطح اطمینان 90 درصد مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: شرکت هایی که به وظایف خود در حوزه مسئولیت اجتماعی اهمیت می دهند، جهت حمایت از حقوق ذینفعان، لازم است وجه نقد بیشتری را نگهداری نمایند. بر این اساس افزایش ریسک های سیستماتیک، نیاز به نگهداری وجه نقد اضافی را افزایش می دهد. همچنین به نظر می رسد حاکمیت شرکتی نیاز به وجه نقد نگهداری شده را در شرکت ها کاهش داده و از این جهت راه کار مناسبی برای شرکت هایی باشد که علاقمند به سرمایه گذاری در موضوعات اجتماعی می باشند. دانش افزایی: بررسی اثر تعدیل کننده حاکمیت شرکتی به همراه عامل ریسک سیستماتیک، می تواند در بررسی اثر مسئولیت اجتماعی بر نگهداشت وجه نقد، دارای محتوای اطلاعاتی باشد.

هدف: توانایی مدیریت فراتر از ویژگی های اقتصادی شرکت، تاثیر بسزایی در گزارش های مالی شرکت ها و کیفیت محیط اطلاعاتی آن ها دارد. لذا این پژوهش به بررسی اثر توانایی مدیر بر کیفیت محیط اطلاعاتی شرکت ها می پردازد. روش: در این پژوهش برای سنجش توانایی مدیریت از مدل دمرجیان و همکاران (2012) و همچنین، از مدل ارائه شده توسط فخاری و رضائی پیته نوئی (1396) نیز برای اندازه گیری کیفیت محیط اطلاعاتی استفاده گردید. فرضیه تحقیق نیز با استفاده از نمونه ای متشکل از 485 سال-شرکت که طی سال های 1392 تا 1396 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده و با استفاده از مدل رگرسیون چندمتغیره مورد بررسی قرارگرفت. یافته ها: مطابق با پیش بینی نظریه علامت دهی، نتایج نشان می دهد که توانایی مدیریت موجب بهبود کیفیت محیط اطلاعاتی شرکت ها می گردد. علاوه براین، نتایج آزمون تحلیل حساسیت بیانگر آن بود که استفاده از معیارهای جایگزین برای سنجش توانایی مدیریت و کیفیت محیط اطلاعاتی شرکت تاثیری روی نتایج پژوهش حاضر نداشته و یافته های پژوهش از استحکام برخوردار است. نتیجه گیری: مدیران توانمند به دلیل آگاهی بیشتری که نسبت به وضعیت کسب و کار، صنعت و شرایط اقتصادی شرکت های خود دارند از عملکرد بهتری برخوردارند و از طریق اعمال شفافیت بیشتر در گزارشگری مالی و محیط اطلاعاتی شرکت، انگیزه زیادی برای اعلان عملکرد برتر خود به ذینفعان دارند. دانش افزایی: یافته های پژوهش می تواند خلاء تحقیقاتی موجود در این حوزه را پوشش داده و برای مدیران، سرمایه گذاران و قانون گذاران بازار سرمایه در امر تصمیم گیری مفید باشد.

هدف: به دلیل نقش مهمی که در سال های اخیر بورس اوراق بهادار در زندگی اقشار مختلف مردم پیدا کرده، امروزه توجه به موضوعات حول گزارشگری مالی قابل فهم، مربوط، قابل اتکاء، شفاف و ایمن و همچنین توجه به مسائل و چالش ها برای ایمن سازی گزارشگری مالی از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، شناسایی چالش های ایمن سازی گزارشگری مالیبا بکارگیری روش نظریه پردازی زمینه بنیان می باشد. روش: در این پژوهش، با بکارگیری روش نظریه پردازی زمینه بنیان، از طریق مصاحبه با 23 نفر از خبرگان و افراد صاحب نظر به روش نمونه گیری گلوله برفی یا زنجیره ای و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه، چالش های ایمن سازی گزارشگری مالی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، با بهره گیری از کدگذاری های زمینه بنیان، مفاهیم، مقوله ها، مشخصات و ابعاد مقوله ها که به عوامل زمینه ای، شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله گر و پیامدها طبقه بندی شده اند، استخراج گردیدند و با نظرات خبرگان حرفه ای، الگوی ارائه شده مورد تائید قرار گرفت. یافته ها: یافته ها بیانگر چالش های فراوانی در ابعاد مختلف جهت ایمن سازی گزارشگری مالی در ایران است. چالش های عمده در زمینه ایمن سازی گزارشگری مالی از دیدگاه مشارکت کنندگان بیشتر مبتنی بر شرایط اقتصادی، دولتی بودن اقتصاد، قصور در پیاده سازی صحیح ماده 44 قانون اساسی، پایین بودن ضمانت اجرایی، فقدان فرهنگ پاسخگویی-پاسخ خواهی، چالش های حرفه حسابرسی و ضعف های عمده در سیستم کنترل های داخلی بوده است. نتیجه گیری: چالش های مطرح شده می تواند یک زنگ خطری برای نظام حسابداری و گزارشگری مالی باشد و اگر به موقع شناسایی و مرتفع نشوند، ممکن است حتی شرکتها را از حوزه رقابت پذیری و تنوع بخشی دور سازد. دانش افزایی: یافته های پژوهش علاوه بر توسعه مبانی نظری ایمن سازی گزارشگری مالی، حاوی مفاهیم ارزشمندی برای مدیران شرکتها و مراجع حرفه ای درباره اهمیت گزارشگری مالی شرکتها می باشد. با وجود اهمیت گزارشگری مالی، تاکنون چالش های گزارشگری مالی مورد بررسی قرار نگرفته که ابعاد مختلف آن در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.