مجله دانشکده پزشکی
سال:1399 | دوره:78 | شماره:10 |تعداد مقالات:11

امید به زندگی در سراسر جهان افزایش یافته است و در نتیجه، جمعیت سالخوردگان نیز افزایش می یابد. بدن انسان از 30 سالگی، سالانه حدود 1/0 تا 5/0% توده عضلانی اسکلتی را از دست می دهد که پس از 65 سالگی شتاب می گیرد. سالخوردگی با کاهش پیشرفت توده عضلانی اسکلتی و قدرت جسمانی-سارکوپنی-مشخص می شود. سارکوپنی (Sarcopenia) دارای پاتوژنز مولکولی پیچیده ای است که شامل تغییرات مرتبط با سن در عملکرد عصبی عضلانی، جایگزینی پروتیین های عضلانی و سطح هورمون ها و حساسیت به آنها می باشد. وضعیت به وجود آمده حاصل یک حالت مزمن التهابی شامل استرس اکسیداتیو و تغییر در فاکتورهای رفتاری به ویژه در وضعیت تغذیه و میزان فعالیت بدنی می باشد. با توجه به تعریف کار گروه سارکوپنی سالمندان در اروپا (European working group on Sarcopenia in older people, EWGSOP)، تشخیص سارکوپنی با حضور دو فاکتور کاهش حجم عضلانی و ضعف عملکرد عضلات مشخص می شود. افزون براین، بیومارکرهای سارکوپنی برای تشخیص زودرس و شناسایی دقیق مکانیزم های پاتوفیزیولوژی اصلی درگیر در توسعه بیماری شناسایی شده است. از آنجایی که سارکوپنی با پیامدهای مهم سلامتی مانند ضعف، بستری شدن و مرگ ومیر همراه است، تعدادی از راهکارهای درمانی شامل تمرینات ورزشی، مکمل های تغذیه ای و درمان های هورمونی شناخته شده و استراتژی های جدید نیز در حال بررسی هستند. در حال حاضر تنها تمرینات فیزیکی تاثیرات مثبتی را در جهت کنترل و جلوگیری از سارکوپنی و پیامدهای منفی بهداشتی آن نشان داده است. بنابراین، مطالعات با طراحی دقیق جهت نتایج بهتر در مورد سارکوپنی مورد نیاز است. هدف از این بررسی، مروری بر مطالعات انجام شده در خصوص پاتوژنز، ارزیابی مناسب بیماری و راهکارهای درمان سارکوپنی می باشد.

زمینه و هدف: حتی پس از انجام جراحی به عنوان موثرترین راه درمانی برای سرطان کولورکتال، در حدود 40%-30 مبتلایان، عود مجدد دیده می شود. در مطالعه حاضر اثرات سایتوتوکسیسیتی و ضدباکتریایی لاکتوباسیلوس ساکیی بر رده سلولی آدنوکارسینومای کولورکتال انسان (HT-29) و برخی میکروب های بیماری زا مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در تحقیق حاضر که به صورت تجربی از اردیبهشت 1397 تا شهریور 1397 در مراکز تحقیقات سلولی-تکوینی و باکتری شناسی مجتمع آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد انجام شد، اثر ضدباکتریایی مایع رویی کشت باکتری های لاکتوباسیلوس ساکیی علیه عوامل بیماری زای باکتریایی به کمک روش چاهک بررسی گردید. با کشت رده سلولی (HT-29) در محیط کشت DMEM محتوی 10% سرم جنین گاوی و تیمار سلول ها در غلظت های 5، 10، 15 و mg/ml 20 از متابولیت های ساکیی و انکوبه شدن در زمان 24، 48 و 72 ساعت، میزان رشد سلولی با روش رنگ سنجی MTS طبق دستورالعمل کیت در هر سه زمان انکوباسیون مورد بررسی قرار گرفت. به منظور کاهش خطا، آزمون ها با سه بار تکرار انجام گرفت. یافته ها: ساکیی قادر به تولید متابولیت های مقابله کننده با عوامل بیمار ی زای باکتریایی می باشد. به علاوه تیمار رده سلولی HT-29 با متابولیت های تولید شده توسط ساکیی نشان داد که با افزایش غلظت متابولیت ها، به صورت وابسته به دوز و زمان، توان زیستی در این رده سلولی (HT-29) کاهش می یابد (05/0

زمینه و هدف: عفونت ادراری کودکان می تواند باعث آسیب برگشت ناپذیر کلیه شود. استاندارد تشخیصی برای آسیب کلیه اسکن دی مرکاپتوسوکسینیک اسید است. سونوگرافی داپلر به عنوان روش کمتر تهاجمی مطرح شده است. هدف مطالعه حاضر تعیین حساسیت و ویژگی سونوگرافی داپلر در تشخیص اسکار کلیه در کودکان با سابقه پیلونفریت حاد می باشد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 120 کودک شش ماهه تا 12 ساله مبتلا به پیلونفریت حاد از شهریور 1396 تا 1397 در بیمارستان کودکان قزوین بررسی شدند. اسکن دی مرکاپتوسوکسینیک اسید در زمان عفونت حاد انجام شد. نیمی از بیماران کاهش جذب ماده ایزوتوپ در پارانشیم کلیه را داشتند، که برای این بیماران شش ماه پس از آن اسکن کلیه تکرار شد و 30 بیمار در اسکن دوم اسکار کلیه داشتند. بیماران مبتلا به اسکار کلیه تحت سونوگرافی داپلر عروق کلیه قرار گرفتند و خونرسانی به کلیه ها در نواحی مختلف هر کلیه بررسی شد. 20 بیمار با اسکن طبیعی و سابقه پیلونفریت حاد در همان مقطع زمانی وارد مطالعه شدند و سونوگرافی داپلر برای آنان نیز انجام شد. یافته ها: فراوانی اسکار کلیه در بیماران مورد مطالعه براساس اسکن کلیه 60% و براساس سونوگرافی داپلر 14% بود. حساسیت و اختصاصیت سونوگرافی داپلر در بررسی اسکار کلیه برابر 3/23 و 100% گزارش شد. ارزش اخباری مثبت و منفی سونوگرافی داپلر در بررسی وجود اسکار کلیه در کودکان با سابقه ابتلا به پیلونفریت حاد برابر 100 و 5/46% بود. نتیجه گیری: حساسیت و ارزش اخباری منفی سونوگرافی داپلر در بررسی اسکار کلیه در کودکان با سابقه ابتلا به عفونت مجاری ادراری پایین بود.

زمینه و هدف: جراحی و برداشت دقیق تومور مغز در اتاق عمل و پس از باز کردن کاسه سر، به علت برداشته شدن فشار جمجمه و جابجایی و تغییر شکل بافت مغز یکی از چالش های اصلی جراحان مغز و اعصاب می باشد. روش بررسی: این مطالعه تحلیلی که از فروردین تا دی 1398 در تهران انجام شده است، بر روی یک دیتابیس شامل تصاویر MR پیش از عمل و تصویر اولتراسوند پس از برداشتن کاسه سر 22 بیمار دارای تومور گلیوما درجه پایین در بیمارستان دانشگاه سنت اولوو انجام شده است. برای جبران تغییرات مغز از روش تطبیق تصاویر MR پیش از عمل و تصویر اولتراسوند استفاده کرده و تصویر سومی به دست آورده که شبیه به تصویر MR پیش از عمل است ولی هندسه تغییرات شکل مغز از تصاویر اولتراسوند پس از برداشتن تومور را دارد. برای جابجایی پیکسل ها، از ترکیب دو مدل افاین (Affine) برای جبران تغییرات سراسری و افزایش سرعت و مدل غیرصلب Free form deformation (FFD) برای تغییرات محلی و کوچک غیرخطی به صورت سلسله مراتبی بهره بردیم. همچنین از روش اطلاعات متقابل به عنوان معیار شباهت استفاده کردیم. یافته ها: نتایج روش پیشنهادی بر روی تصاویر 22 بیمار دارای تومور گلیوما نوع 2 ارایه شده و علاوه بر بررسی خطای نشانگرها (15 نشانگر برای هر بیمار)، براساس معیار شباهت اطلاعات متقابل نیز مورد ارزیابی قرار گرفت که نشان داد روش پیشنهادی با استفاده از ترکیب دو مدل افاین و FFD دقت بالایی را در مقایسه با استفاده جداگانه از هر کدام از این دو مدل به دست آورد. نتیجه گیری: روش پیشنهادی در تطبیق تصاویر MR پیش از عمل و تصویر اولتراسوند پس از برداشتن کاسه سر موجب کاهش میزان خطای نشانگرهای تهیه شده توسط مختصص می شود.

زمینه و هدف: بیماری همه گیر کووید 19 در حال گسترش است. به منظور ارایه اقدامات پیشگیرانه و درمانی موثر، انجام تحقیقات گسترده با تمرکز بر شناخت بیماری و عوامل زمینه ساز بروز بیماری ضروری می باشد. از این رو هدف این مطالعه تعیین علایم بالینی و اتیولوژیک کرونا ویروس نوین-2019 می باشد. روش بررسی: این مطالعه مقطعی، بر روی 510 بیمار مبتلا به کوید 19، در درمانگاه عفونی بیمارستان امام خمینی تهران از اسفند 1398 تا خرداد 1399 به مدت چهار ماه در طول اولین دوره همه گیری کرونا انجام شد. بیماران با معیار ورود اسکن ریه اختصاصی کووید 19 به دو دسته بستری (179 نفر) و سرپایی (331 نفر) تقسیم شدند. اطلاعات دموگرافیک، علایم بالینی و عوامل خطرساز ابتلای بیماری در یک پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و اطلاعات تجزیه و تحلیل آماری شد. یافته ها: بارزترین علایم تب، لرز و سرفه بودند که در 176 نفر (52%) از افراد گروه سرپایی و 101 (59%) از افراد گروه بستری گزارش شدند. بیماری زمینه ای مثل فشارخون بالا با احتمال 9/4 برابر (0001/0P=، 25/433-10/2: %95CI، 9/4=OR) و آنمی با احتمال 22 برابر (000/0P=، 083/355-56/9: %95CI، 905/22=OR) در شدت بیماری موثر می باشد. به نظر می رسد که دریافت ویتامین D3 اثر حمایت کننده ای در کاهش شدت بیماری دارد. نتیجه گیری: تب، لرز و سرفه در شناسایی بیماران مبتلا به کووید دارای شیوع بالایی بود. با توجه به اثر حمایتی ویتامین D3 در کاهش شدت بیماری، انجام کارآزمایی های بالینی و مطالعات جامع تر جهت بررسی نقش کاربردی این ویتامین پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: تعبیه لوله بینی-معده ای (NGT) گاهی دربیماران اینتوبه با کاهش سطح هشیاری یا در بخش مراقبت های ویژه مورد نیاز است. لوله های NG از مواد پلاستیکی نرم ساخته شده اند و هنگام عبور از حلق در مدخل مری در معرض پیچ خوردگی قرار دارند. معمولا، تعبیه لوله NG دراین شرایط دشوار است. ما فرض کردیم که تعبیه NGT به کمک گایدوایر می تواند میزان موفقیت اولین تلاش را نسبت به روش مرسوم خم کردن سر، در بیماران بیهوش و دارای لوله تراشه افزایش دهد. روش بررسی: این مطالعه، روی 100 بیمار بزرگسال اینتوبه تحت تهویه مکانیکی بستری در بخش اورژانس از اسفند 1398 تا مرداد 1399، در بیمارستان سینا تهران انجام شد. این بیماران به روش تصادفی به دو گروه با گایدوایر و بدون گاید وایر (کنترل) برای تعبیه NGT تقسیم شدند. میانگین زمان تعبیه موفقیت آمیز NGT، میزان شکست تعبیه NGT درتلاش اول، میزان شکست تعبیه NGT در تلاش دوم و میزان شکست کلی همراه با بروز هرگونه عارضه ارزیابی شد. یافته ها: میزان موفقیت اولین اقدام در گروه گایدوایر 98% نسبت به گروه شاهد 74% بود (001/0=p). از این رو میزان شکست اولیه در گروه گایدوایر 2% و در گروه شاهد 26% بود (001/0=p). زمان لازم برای گذاشتن NGT در گروه گایدوایر به وضوح کوتاه تر بود 38/3± 4/8 در مقابل 2/6± 5/61 ثانیه، (001/0=p) میزان بروز پیچ خوردگی و گیر کردن، خونریزی و صدمات متوسط در گروه گایدوایر به وضوح کمتر بود. نتیجه گیری: استفاده از گاید استیل طنابی شکل جهت تعبیه صحیح NGT در بیماران با لوله تراشه در مقابل روش مرسوم، موفقیت اولیه را افزایش داده وازعوارض می کاهد.

زمینه و هدف: مخمر کاندیدا اوریس (Candida auris) گونه ای نوظهور، بیماری زا و مقاوم به اغلب داروهای ضدقارچی است. گرچه تنها یک دهه از شناسایی آن گذشته است، بروز همزمان و سریع عفونت های آن در هر پنج قاره بسیار عجیب است. باوجود تفاوت های ژنتیکی اندک در گونه های جدا شده، همگی از یک جد ژنتیکی مشترک هستند. در این مطالعه تحمل حرارتی اکتسابی کاندیدا اوریس و تغییرات دمایی محیطی و ارتباط آن با قرابت ژنتیکی گونه های جدا شده بررسی شده است. روش بررسی: مطالعه علوم پایه حاضر از خرداد تا آذر 1398 در دانشگاه علوم پزشکی شیراز و با انتخاب تعدادی از توالی های ناحیه ژنی فاصله گذار در نسخه برداری گونه های کاندیدا اوریس و گونه های محیطی مشابه و بررسی ارتباط فیلوژنتیک آنها با ترسیم درخت فیلوژنتیک انجام گردید. میزان حساسیت به دما و دماهایی که هریک از گونه های فوق قادر به تحمل و رشد در آن هستند با یکدیگر مقایسه شد. یافته ها: دماهایی که قارچ های بیان شده در آنها قادر به رشد هستند نشان داد که گونه های کاندیدا اوریس قادر به تحمل دمای بالاتر از بدن پستانداران هستند. بررسی میزان قرابت ژنتیکی و فاصله جغرافیایی بین گونه های بررسی شده نشان دهنده و تقویت کننده احتمال کسب صفت تحمل دمایی برای هر یک از دودمان ها به طور مستقل و تحت یک فشار مشترک خارجی نظیر گرمایش زمین بوده است. نتیجه گیری: نتایج حاصل احتمال بروز عفونت های کاندیدا اوریس بر اثر تغییرات آب و هوایی را به بحث گذاشته است، با این حال نقش سایر عوامل موثر در گسترش این عفونت ها نیاز به بررسی بیشتری دارد.

زمینه و هدف: یکی از مهمترین وظایف پزشک خانواده مراقبت های اولیه بهداشتی است. به همین منظور این پژوهش جهت بررسی رضایتمندی مناطق روستایی شهرستان رفسنجان از طرح پزشک خانواده انجام شد. روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است که از مهر تا آذر 1397 در مناطق روستایی شهرستان رفسنجان اجرا شد. جامعه مورد مطالعه شامل 10 روستای شهرستان رفسنجان می باشد که 480 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند، روش نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه ای انجام گرفت که اطلاعات توسط چک لیست محقق ساخته گردآوری و توسط SPSS software, version 18 (IBM SPSS, Armonk, NY, USA) مورد تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین رضایتمندی روستاییان از برنامه پزشک خانواده در سطح نسبتا خوبی بود و بیشترین رضایتمندی مربوط به تحصیلات دیپلم و درآمد زیر یک میلیون تومان و کمترین رضایتمندی مربوط به سن 30-21 سال و درآمد بالای سه میلیون تومان بود. نتیجه گیری: رضایتمندی از اجرای برنامه پزشک خانواده در مناطق روستایی بیانگر موفقیت آمیز بودن فرآیندهای اصلاح نظام سلامت بود.

زمینه و هدف: درماتوفیت به گروهی از قارچ های کراتوفیلیک اطلاق می شود که سبب بروز ضایعات جلدی متنوعی براساس ناحیه درگیر می شوند. درماتوفیتوز دستگاه تناسلی بدون درگیری ناحیه اینگوینال و نمای شبه زگیل تظاهری نادر از عفونت قارچی پوستی است. در این مطالعه مورد نادری از درماتوفیتوز زگیلی شکل، محدود به پوست دستگاه تناسلی گزارش می گردد. معرفی بیمار: در این مقاله خانمی 24 ساله با شکایت 9 ماهه از ضایعات پوستی پلاکی-وروکوز خارش دار ناحیه ژنیتال با تشخیص پیشین زگیل و عدم پاسخ به درمان، که در آبان 1398 به درمانگاه پوست بیمارستان بوعلی سینا ساری مراجعه نموده اند، معرفی می گردد. در بررسی پاتولوژی از بیوپسی پوست بیمار، تشخیص درماتوفیتوز تایید شد. براساس این تشخیص داروی تربینافین تجویز شد و بیمار پس از چهار هفته پاسخ مناسبی داد. نتیجه گیری: اگرچه بروز درماتوفیتوز ناحیه تناسلی، بدون درگیری کشاله ران و نمای زگیلی، نادر است، باید در تشخیص افتراقی ضایعات زگیلی شکل پوست ناحیه قرار گیرد.

زمینه و هدف: گرانولر سل تومور، یک تومور نادر بافت نرم با رشد کند و تدریجی است که به نظر می رسد منشاء آن از بافت عصبی باشد. معرفی بیمار: بیمار زن 27 ساله ای بود که به دلیل توده زیر جلدی که از شش ماه پیش در ناحیه اینگوینال چپ ایجاد شده بود در مهر 1396 به بیمارستان امام رضا بیرجند مراجعه کرده بود. توده مزبور دارای رشد تدریجی و فاقد درد بود. بیمار تحت عمل جراحی برداشت تومور قرار گرفت. توده در سطح به پوست چسبندگی کامل داشت لیکن در عمق و اطراف فاقد چسبندگی بود. بررسی پاتولوژیک اولیه و با رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی نشان دهنده گرانولر سل تومور بود. در پیگیری، بیمار تا یک سال و نیم پس از عمل فاقد علایم عود یا متاستاز است. نتیجه گیری: در مواجهه با توده های نسج نرم که از نظر بالینی تشخیص واضحی وجود ندارد، این تومور نیز باید در تشخیص افتراقی، مورد توجه قرار گیرد.

مطالعات مروری نقلی و مرور سیتماتیک روند رو به رشدی را در کشور به خود اختصاص داده اند، اما بخشی که در این مطالعات مورد غفلت واقع شده است این است که آیا اصلا لازم است مرور سیستماتیک انجام شود؟ و آیا اصلا در مروری بر متون می توان به اطلاعات لازم دست پیدا کرد یا خیر؟ مرور نقشه ای (حوزه ای) یا Scoping review برای پاسخ به سوالات بالا می تواند مدنظر قرار گیرد. Scoping reviewیا مرور حوزه ای نوع دیگری از مطالعات مروری است که نسبت به سایر مطالعات مروری سیستماتیک و متاآنالیز تاکید بسیار کمتری بر روی آن صورت گرفته و این تاکید کمتر نه به خاطر اهمیت کم آن بلکه به خاطر عدم آشنایی محققین درباره این نوع مطالعات بوده است. . .