پژوهش و برنامه ریزی روستایی
سال:1398 | دوره:9 | شماره:1 (پیاپی 28) |تعداد مقالات:7

1. مقدمه: جامعه دانایی محور مبتنی بر اطلاعات و دانش، ضرورت انکارناپذیر جهان امروز است. در رویکرد قرن بیست و یکم، جامعه مبتنی بر اطلاعات به سمت جامعه مبتنی بر دانایی حرکت می کند. جامعه دانایی محور بر این مبنا استوار است که علم، دانش، تخصص و نوآوری و خلاقیت محرک اصلی توسعه جوامع می باشد. امروزه بسیاری در سراسر جهان با محور قرار دادن دانش و معرفت در عرصه های مختلف بر این باورند که سرعت بخشیدن به مبادله دانش و اطلاعات نقش بسیار مهمی در دستیابی به توسعه همه جانبه دارد که درواقع جامعه مبتنی بر دانش و دانایی به عنوان الگوی توسعه شناخته می شود. سرمایه گذاری در بنیان های دانایی محوری در روستاها نیز می تواند جامعه روستایی را به سمت آینده مطلوب و نقش آفرینی در عرصه های ملی و بین المللی یاری رساند. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف مدل سازی معادلات ساختاری عوامل مؤثر بر تحقق دانایی محوری در روستای دهکده از توابع شهرستان حمیدیه صورت گرفته است...

1. مقدمه: همواره تلاش برای برابری جنسیتی و کاهش موانعی که حضور زنان را از عرصه های اجتماعی و اقتصادی دور می کند، برای جوامعی که می خواهند توسعه ی پایدار را تجربه کنند؛ یک نیاز واقعی بوده است. نادیده گرفتن زنان به عنوان نیمی از نیروهای اثرگذار اجتماعی به معنای استفاده نکردن از تمام پتانسیل های موجود یک جامعه به منظور بهبود شرایط و طی کردن مسیر توسعه در جامعه مذکور است. کمیته امداد امام خمینی (ره) یکی از موسسات عام المنفعه می باشد که یکی از وظایف آن، ایجاد تسهیلات و ارائه خدمات به افراد و خانواده های نیازمند است؛ از جمله گروه های نیازمند بهره مند از خدمات کمیته امداد امام(ره)، زنان سر پرست خانوار روستایی هستند که با توجه به شاخص های اقتصادی موجود، از شرایط اقتصادی مناسبی برخوردار نیستند. این نهاد در راستای توانمندسازی جامعه مزبور تاکنون اقدام به ارائه تسهیلات مالی در سطح روستاهای استان زنجان نموده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اعتبارات خرد (ارائه شده توسط نهاد مذکور) در توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار در نواحی روستایی در جهت پاسخگویی به سؤالات زیر تدوین شده است:-اعتبارات اعطایی چقدر باعث توانمندسازی زنان سرپرست خانوار روستایی شده است؟...

1. مقدمه: امروزه کشاورزی صرف و پرداختن به فعالیت های سنتی آن نمی تواند جوابگوی نیازهای جوامع روستایی باشد. در این راستا گردشگری کشاورزی از جمله راهبردهایی است که برای متنوع ساختن و توسعه پایدار روستایی مدنظر قرار گرفته است. گردشگری کشاورزی به عنوان زیرمجموعه گردشگری روستایی به مسئولیت پذیری و کسب منفعت جامعه محلی اشاره داشته و می تواند از طریق تحریک و تشویق روستاییان به عرضه محصولات و خدمات بخش کشاورزی به گردشگران، مانند بهره مندی از چشم انداز اراضی کشاورزی، تورهای مزرعه و آماده سازی سایت ها در جوار قطعات زراعی جهت گذران اوقات فراغت، سبب رونق بخش کشاورزی شود. در نقاط روستایی استان تهران به رغم برخورداری از همه منابع و توان های موجود، از یک سو کسب و کارهای مبتنی بر گردشگری کشاورزی از وسعت و رونق کافی برخوردار نبوده و از سوی دیگر، مردم محلی نسبت به مزیت های نسبی گردشگری کشاورزی اطلاعات اندکی دارند. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سوال است که چه فرصت ها و زمینه هایی برای توسعه گردشگری کشاورزی در مناطق روستایی استان تهران وجود دارد؟...

1. مقدمه: توسعه پایدار روستایی فرآیندی است که ارتقای همه جانبه حیات روستایی را از طریق زمینه سازی و ترغیب فعالیت های هم ساز با قابلیت ها و تنگناهای محیطی (به مفهوم عام آن) مورد تأکید قرار می دهد. در همین رابطه مهمترین هدف توسعه پایدار روستایی عبارت خواهد بود از قابل زیست کردن عرصه های زندگی برای نسل های فعلی و آینده با تأکید خاص بر بهبود و توسعه مداوم روابط انسانی-محیطی. بر همین اساس، پژوهش حاضر درصدد است به ارائه ی تصویری منطقی، روشن و قابل درک از چگونگی وضعیّت توسعه در نواحی روستایی شهرستان خرم آباد بپردازد که اهداف اختصاصی زیر را هم در بر دارد: تحلیل فضایی و سنجش درجه-توسعه یافتگی و رتبه بندی مناطق روستایی شهرستان خرم آباد؛ وضعیت سنجی شاخص های متعارف توسعه یافتگی مناطق روستایی شهرستان خرم آباد...

1. مقدمه: بسیاری از متخصصان توسعه، راه حل بسیاری از مشکلات مناطق روستایی را توسعه گردشگری روستایی بعنوان عنصری اساسی در احیا و بازسازی مناطق روستایی می دانند. که می تواند عامل مهمی در بروز تغییرات مثبت و منفی در ویژگی های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی در سطح محلی، ناحیه ای و ملی محسوب شود. این فعالیت هم می تواند به عنوان عامل پیشران، باعث تحول و توسعه مقصد شوند و هم می تواند به عنوان عامل فشار، آمیزه ای از پیامدهای مطلوب و نامطلوب را به همراه داشته باشد. چنین شرایطی می تواند منجر به برانگیخته شدن حس دشمنی و ضدیت مردم جامعه میزبان در مقابل گردشگران شود به خصوص اگر تفاضاهای توریست منجر به افزایش قیمت کالاها و خدمات شود. از این رو در مطالعات گردشگری، به ویژه در دو دهه اخیر، ساکنان به مثابه هسته اصلی بسیاری از تحقیقات گردشگری در نظر گرفته شده اند. تا حدی که بخش عمده ای از مطالعات گردشگری به بررسی نگرش و درک تاثیرات و میزان حمایت و مشارکت مردم محلی در توسعه گردشگری معطوف گردیده است. شهرستان بویراحمد با مرکزیت یاسوج با برخورداری از جاذبه های متعدد طبیعی و انسانی مقصد سفر گردشگران بسیاری قرار گرفته است. به منظور برنامه ریزی و مدیریت پایدار و یکپارچه گردشگری در منطقه آگاهی از اثرات توسعه گردشگری انبوه بر دیدگاه ساکنان محلی ضرورت پیدا کرده و ارائه استراتژی های کنترل وکاهش اثرات منفی و افزایش تبعات مثبت روند گردشگری مبتنی بر مطالعات دیدگاه جامعه محلی به منظور به حداکثر رسانی مشارکت جامعه بومی به عنوان یکی از ابزارهای توسعه موفق گردشگری اجتناب ناپذیر می نماید. لذا تحقیق حاضر به دنبال بررسی اثرات توسعه گردشگری انبوه بر دیدگاه جامعه محلی و کاهش اثرات منفی و افزایش پیامدهای مثبت در حفظ و توسعه این منطقه در مسیر پایداری گردشگری است تا بتوان گردشگران، ساکنان و محیط زیست را در تعاملی پایدار و مناسب قرار داد...

1. مقدمه: مهاجرت پدیده ای جهانی است که جنبش های بین المللی در داخل و خارج از هر کشور را شامل می شود که در کشورهای در حال توسعه بیشتر این مهاجرت ها، داخلی است. مهاجرت از روستابه شهر به وسیله عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و محیطی ایجاد می شود که چشم انداز یافتن کار مهمترین دلیل می باشد و باعث مشکلات بسیاری از جمله در ایران شده است. شهرستان سمیرم یکی از شهرستان های مهاجر فرست استان اصفهان برای نخستین بار بیانگر مهاجرت معکوس است. لذا از ﮔ ﺎ م ﻫ ﺎ ی اﺳ ﺎ ﺳ ﯽ ﺗ ﻮ ﺳ ﻌ ﻪ در ﻫ ﺮ ﮐ ﺸ ﻮ ر و ﻧ ﺎ ﺣ ﯿ ﻪ ، شناسایی و اﺳ ﺘ ﻔ ﺎ ده ﺑ ﻬ ﯿ ﻨ ﻪ از ﻣ ﻨ ﺎ ﺑ ﻊ و ﻇ ﺮ ﻓ ﯿ ﺖ ﻫ ﺎ ی ﻃ ﺒ ﯿ ﻌ ﯽ ﻣ ﻮ ﺟ ﻮ د اﺳ ﺖ که ﺗ ﺪ وﯾ ﻦ ﺑ ﺮ ﻧ ﺎ ﻣ ﻪ رﯾ ﺰ ی ﻫ ﺎ ی اﺻ ﻮ ﻟ ﯽ ﺑ ﺮ ای ﺑ ﺎ ﻟ ﻔ ﻌ ﻞ ﮐ ﺮ دن ﺗ ﻮ اﻧ ﻤ ﻨ ﺪ یﻫ ﺎ ، ﺿ ﺮ ورت اﺻ ﻠ ﯽ ﺑ ﺮ ای ﻧ ﯿ ﻞ ﺑ ﻪ ﺗ ﻮ ﺳ ﻌ ﻪ ﭘ ﺎ ﯾ ﺪ ار میﺑ ﺎ ﺷ ﺪ . بنابراین پرداختن به مبحث مهاجرت معکوس به عنوان راهگشای مشکلات مهاجرت از روستاها ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، تدوین الگوی برنامه ریزی مطلوب در راستای تحقق مهاجرت معکوس در شهرستان سمیرم است که می توان با شناسایی و تقویت توان های زیست بومی آن، مکانی پایدار در جهت رفاه ساکنان بومی شود. . .

1. مقدمه: مطالعه سرمایه اجتماعی در بطن مکان/ فضا، نگرش جدیدی است که علم جغرافیا سرآمد آن است و بعنوان وجه تمایز آن با سایر علوم تلقی می گردد. برخی جامعه شناسان در مطالعات خود اشاره کرده اند که روابط اجتماعی، روی فضا بنا می شود. به سخن دیگر، جامعه الزاماً به لحاظ فضایی ساخته می شود و سازمان فضایی جامعه در خصوص چگونگی عملکرد جامعه، نقشی ایفا می کند. بنابراین با الهام از این مباحث، تحلیل فضایی سرمایه اجتماعی، بعنوان شکافی در مطالعه این مفهوم ما را بر این داشت تا ضمن بررسی کمّ و کیف سرمایه اجتماعی، به تحلیل مکانی-فضایی و رتبه بندی آن در مناطق روستایی بعنوان نقطه عطفی در مطالعه ی این مفهوم بپردازیم. بنابراین مکان و فضا در شکل گیری کم و کیف سرمایه اجتماعی مؤثر و توسعه بدون ابعاد جغرافیایی آن ناکارآمد است. بنابراین پژوهش حاضر به بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی سکونتگاه های روستایی شهرستان بجنورد و تأثیر سرمایه های معیشتی بر شکل گیری سرمایه اجتماعی در روستاهای نمونه پرداخته است و در کنار آن سنجش وضعیت سرمایه های معیشتی و میزان سرمایه اجتماعی هریک از روستاها به همراه رتبه بندی روستاهای مورد بررسی مورد نظر قرار گرفته است. . .